Κάθε κοινωνία έχει τα παιδιά που της αξίζουν. (1)

Το πρόσφατο θεατρικό σας έργο -«O Πεταλουδόσαυρος»- αφηγείται την περιπέτεια ενός πλάσματος με σώμα αργόσαυρου και φτερά πεταλούδας που αναζητά να μάθει τι είναι. Για να γίνει δεκτός στη κοινότητα των αργόσαυρων τον αναγκάζουν να κόψει τα φτερά του...

‒ Με υπαινικτικό και αλληγορικό τρόπο, το έργο πραγματεύεται τα θέματα της διαφορετικότητας, της ετερογένειας και του κοινωνικού εξοστρακισμού. O «Πεταλουδόσαυρος» γίνεται σύμβολο όλων εκείνων που προπηλακίζονται επειδή διαφέρουν και αρνούνται να θυσιάσουν τα πολύχρωμα φτερά τους στον βωμό της αποδοχής και της ομοιομορφίας.

Το 2006, η Ελλάδα βρέθηκε αντιμέτωπη με δυο σοβαρά περιστατικά παιδικής παραβατικότητας. H εξαφάνιση του Άλεξ στη Βέροια και το συμβάν με την 16χρονη μαθήτρια στην Αμάρυνθο είναι μεμονωμένα περιστατικά;

Τα εγκλήματα που τελούνται από παιδιά είναι, κατά πάσα πιθανότητα, πολύ περισσότερα από τα εμφανιζόμενα στις επίσημες στατιστικές, κυρίως όταν τα θύματα είναι επίσης παιδιά. Κι αυτό επειδή σπάνια υποπτευόμαστε παιδιά για εγκληματικές ενέργειες και τείνουμε να αποδίδουμε την τύχη των θυμάτων τους σε ατυχήματα ή σε άλλες αιτίες. Το γεγονός, ωστόσο, πως τέτοια περιστατικά δεν είναι μεμονωμένα δεν σημαίνει ότι είναι και συνηθισμένα.

Πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι η απεικόνιση του εγκλήματος στα MME είναι εκ των πραγμάτων επιλεκτική. Τα Μέσα επιλέγουν συνήθως τα πιο εντυπωσιακά και ακραία εγκληματικά περιστατικά για να τα παρουσιάσουν με τον πλέον δραματικό τρόπο.

Στην πραγματικότητα, το μεγαλύτερο ποσοστό των εγκλημάτων δεν είναι ούτε εντυπωσιακά ούτε ακραία. Ωστόσο, η δραματική απεικόνιση της εξαίρεσης χρωματίζει την αντίληψη του κοινού για τη συχνότητα και τη σοβαρότητα του εγκλήματος, τροφοδοτώντας έτσι τον φόβο, την ανασφάλεια και την τιμωρητικότητα.
Δεν φταίνε βέβαια μόνο τα Μέσα γι αυτή την κατάσταση. Το έγκλημα αποτελεί πλέον καταναλωτικό αγαθό με μεγάλη ζήτηση, το κοινό λαχταράει να διαβάζει για το έγκλημα, διψάει να μαθαίνει ακόμη και τις πιο φρικιαστικές λεπτομέρειες.
Τι είναι αυτό που μπορεί να ωθήσει ένα ανήλικο παιδί -κατά συνθήκη αθώο- να προβεί σε πράξεις ανομολόγητες όπως ο βιασμός, ο εξευτελισμός των συνομηλίκων του, ο φόνος...

‒ Τα παιδιά δεν είναι πάντα αθώα αγγελούδια, όπως θέλουμε συχνά να πιστεύουμε. Τόσο η σφοδρότητα των επιθυμιών όσο και η βιαιότητα των αντιδράσεών τους μπορεί να είναι εντονότερη από εκείνη των ενηλίκων.

Αν φανταστούμε -είχε ισχυριστεί ένας ψυχολόγος- έναν γκιουλιβεριανό κόσμο (σ.σ. από «Τα ταξίδια του Γκιούλιβερ») κατοικούμενο από νάνους ενήλικες και γιγαντόμορφα παιδιά κι αν υποθέσουμε ότι τα παιδιά αυτά είναι ελεύθερα να εκφράσουν τις βίαιες φαντασιώσεις και ορμές τους, τότε ο κόσμος αυτός θα ήταν 100% εγκληματικός.
Σύμφωνα με την άποψη αυτή, τα παιδιά γεννιούνται «μικρά τέρατα» και μόνο μέσα από επίπονες διαδικασίες κοινωνικοποίησης διαμορφώνονται σε νομοταγείς ενήλικες.
Συνεπώς, αν οι απαραίτητες διαδικασίες κοινωνικοποίησης είναι απούσες, το αποτέλεσμα είναι άτομα χωρίς αναστολές και συνείδηση. Σύμφωνα με την αντίθετη άποψη, τα παιδιά γεννιούνται αξιαγάπητα αγγελούδια και λόγω δυσμενών κοινωνικών επιδράσεων ακολουθούν τον δρόμο του κακού.

Και στις δυο περιπτώσεις τα παιδιά μπορεί να είναι ανελέητα και ικανά για εγκληματικές πράξεις αφάνταστης σκληρότητας.
«Κάθε οικογένεια, κάθε ομάδα, κάθε κοινωνία έχει τα παιδιά που της αξίζουν». Δικό σας το σχόλιο. Δώστε μας μια ερμηνεία...
‒ O τρόπος με τον οποίο διαπλάθει η κάθε κοινωνική ομάδα τα παιδιά της, τα πρότυπα τα οποία τους προσφέρει, η πνευματική τροφή με την οποία τα γαλουχεί καθορίζουν αποφασιστικά τη μελλοντική συμπεριφορά τους.

Το παιδί που μεγαλώνει σε ένα περιβάλλον εμπορευματοποίησης της βίας ως μορφής ψυχαγωγίας ή ο νέος που ακούει, βλέπει και διαβάζει συνεχώς για επιχειρηματίες που παρανομούν, για πολιτικούς που εξαγοράζονται, δικαστικούς που δωροδοκούνται ή μεγαλογιατρούς που χρηματίζονται, τι είδους πρότυπα θα διαμορφώσει, τι αναστολές θα διατηρήσει και για ποιον λόγο θα επιλέξει να είναι ο ίδιος νομοταγής; Αν δεν θέλουμε να εκκολάψουμε μια νέα γενιά εγκληματιών, καλά θα κάνουμε να αλλάξουμε τον τρόπο που εμείς οι ίδιοι φερόμαστε.

 

Συνέντευξη στον ΓΙΑΝΝΗ ΦΩΣKOΛO
«E» 29/12

 

Η συνέχεια εδώ