Προληπτική οδοντιατρική για τα παιδιά

Ένα πολύ σημαντικό κομμάτι, απαραίτητο για την υγεία των δοντιών του παιδιού είναι η δημιουργία προγραμμάτων που σκοπό έχουν την πρόληψη της εκδήλωσης οδοντοστοματικών νόσων.

Ο χρόνος εφαρμογής των προληπτικών μέτρων πρέπει να αρχίζει πολύ νωρίς· αντίστοιχα, και η ενημέρωση των γονέων. Ιδανικά, λοιπόν, η ενημέρωση πρέπει να αρχίζει πριν από τη γέννηση του παιδιού και να περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα στοιχεία που μπορούν να οδηγήσουν στην εξασφάλιση της στοματικής υγείας του παιδιού. Έτσι, ο γονιός πρέπει να γνωρίζει τα οδοντιατρικά προβλήματα που μπορεί να παρουσιαστούν στο παιδί, τη σημασία του τρόπου γαλουχίας, την κατάλληλη δίαιτα και τις απαιτήσεις φθορίου, τη σωστή στοματική υγιεινή και την αναγκαιότητα τακτικών οδοντιατρικών επισκέψεων.

Ποια είναι η υγιεινή διατροφή για το παιδί;

Απλές οδηγίες για καλύτερη στοματική υγιεινή

Έλεγχος ισορροπημένης δίαιτας

Αποφυγή συχνής χρήσης τροφών με ζάχαρη

Βούρτσισμα δύο φορές την ημέρα

Χρησιμοποίηση νήματος ημερησίως

Τακτικές οδοντιατρικές επισκέψεις

Χρήση φθοριούχων σκευασμάτων

Τοποθέτηση sealants, όποτε είναι απαραίτητα

Η αποκλειστική τροφή του παιδιού στους πρώτους 4-6 μήνες της ζωής του είναι το γάλα. Στις περιπτώσεις μητρικού θηλασμού, η δίαιτα της μητέρας πρέπει να είναι πλήρης σε απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Όταν η διατροφή γίνεται με βιομηχανοποιημένο γάλα, πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στη φόρμουλα του γάλακτος, έτσι ώστε να περιέχει όλα τα απαραίτητα συστατικά για τις ενεργειακές και θρεπτικές ανάγκες του παιδιού. Μετά τον έκτο μήνα, το παιδί αρχίζει να τρώει και άλλες τροφές εκτός από το γάλα. Έτσι, σιγά σιγά πρέπει να έχει ισορροπημένη δίαιτα που να περιέχει τις απαραίτητες ποσότητες και από τις τέσσερις βασικές ομάδες διατροφής. Απαραίτητα λοιπόν είναι τα φρούτα και λαχανικά, το ψωμί και τα δημητριακά, τα γαλακτομικά προϊόντα και τα αβγά, το κρέας και τα ψάρια. Σημαντική είναι, επίσης, η σύσταση της τροφής. Το παιδί πρέπει να μασά σκληρή τροφή από νωρίς, από τον 7-8 μήνα, έτσι ώστε να προάγεται η έκκριση του σάλιου που συντελεί στο φυσικό αυτοκαθαρισμό, και να εξασκεί τους μυς του, για μία αρμονική ανάπτυξη των γνάθων.

Πώς μπορώ να ελέγχω ότι η δίαιτα του παιδιού μου είναι ασφαλής για τα δόντια του;

Πρέπει πρώτα να σιγουρευτείτε ότι το παιδί σας ακολουθεί ισορροπημένη δίαιτα. Στη συνέχεια, πρέπει να ελέγχετε πόσο συχνά τρώει φαγητά με ζάχαρη ή υδατάνθρακες. Υδατάνθρακες περιέχονται σε τροφές όπως το ψωμί, τα κράκερς, τα μακαρόνια και τα πατατάκια. Ζάχαρη δεν περιέχουν μόνο οι καραμέλες και τα γλυκά αλλά πολλές τροφές, όπως τα φρούτα, ορισμένα λαχανικά και τα περισσότερα γαλακτοκομικά. Μεγάλη σημασία έχει η κρυμμένη ζάχαρη στις παιδικές τροφές, η οποία μπορεί να προκαλέσει τερηδόνα.

Πρέπει το παιδί να κόψει όλες τις τροφές με ζάχαρη;

Οπωσδήποτε όχι. Το θέμα δεν είναι το παιδί να μην παίρνει τροφές με ζάχαρη αλλά με ποια συχνότητα και πώς τις παίρνει. Είναι πολύ πιο ασφαλές για τα δόντια να λαμβάνεται τροφή με ζάχαρη κατά τη διάρκεια των γευμάτων παρά ενδιάμεσα. Επίσης, τροφές κολλώδεις που περιέχουν ζάχαρη είναι πολύ πιο επικίνδυνες, γιατί δεν αυτοκαθαρίζονται εύκολα. Πρέπει λοιπόν να κατανοήσετε ότι το παιδί σας είναι καλό να λαμβάνει ζάχαρη αλλά όχι πολύ συχνά και καθημερινά, γιατί η τακτική κατανάλωση γλυκών τροφών θα δημιουργήσει μια κακή συνήθεια που μπορεί να του γίνει ανάγκη.

Μπορεί μία ισορροπημένη δίαιτα να εγγυηθεί ότι το παιδί παίρνει αρκετό φθόριο;

Μία ισορροπημένη δίαιτα δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι η πρόσληψη φθορίου είναι και η σωστή για την ανάπτυξη και συντήρηση των δοντιών του παιδιού. Αυτό καθορίζεται από πολλούς παράγοντες, με πρωταρχικό την ποσότητα φθορίου στο πόσιμο νερό. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει ακόμη πρόγραμμα φθορίωσης του πόσιμου νερού, γι΄ αυτό και κρίνεται απαραίτητη η συμπληρωματική χορήγηση φθορίου στα παιδιά. Ο οδοντίατρός σας είναι ο πλέον κατάλληλος για να σας υποδείξει ένα σωστό πρόγραμμα χορήγησης φθορίου ανάλογα με την ηλικία του παιδιού. Τα συνήθη μέσα είναι η συστημική χορήγηση με δισκία φθορίου, οι τοπικές εφαρμογές φθορίου από τον οδοντίατρο και τα διάφορα φθοριούχα στοματοπλύματα και οι οδοντόπαστες.

Τι είναι η τερηδόνα από μπιμπερό;

Κάθε χρόνο χιλιάδες παιδιά ηλικίας ενός έως τεσσάρων ετών υποφέρουν από εκτεταμένη τερηδόνα των δοντιών τους από τα σακχαρώδη υγρά που βρίσκονται στο μπιμπερό, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας. Πολλοί γονείς, για να ηρεμήσουν τα παιδιά τους, τα βάζουν στο κρεβάτι μαζί με το μπιμπερό. Δυστυχώς, όλες οι έρευνες δείχνουν ότι για τα μωρά που κρατούν το μπιμπερό στο στόμα τους πολλή ώρα κατά τη διάρκεια της νύχτας ελλοχεύει πολύ μεγάλος κίνδυνος να αναπτυχθεί τερηδόνα, ειδικά αν στο υγρό περιέχεται ζάχαρη.

Αφού το μωρό θα αλλάξει τα δόντια του έπειτα από λίγο χρονικό διάστημα, γιατί είναι τόσο σημαντικό να μην έχει τερηδόνες;

Ακόμη και τα παιδικά δόντια εκτελούν πολλές σπουδαίες λειτουργίες, και έτσι κρίνεται απαραίτητο να διατηρηθούν σε καλή κατάσταση. Καταρχήν, οι τερηδόνες στα παιδικά δόντια μπορούν να προκαλέσουν πόνο και να ερεθίσουν τα ούλα. Τα παιδικά δόντια λειτουργούν, μάλιστα, ως διατηρητές του χώρου στον οποίο θα ανατείλουν τα μόνιμα δόντια. Επίσης, είναι πολύ χρήσιμα για την ομιλία του παιδιού, καθώς και για τη δημιουργία ενός ωραίου χαμόγελου, που προσφέρει αυτοπεποίθηση στα παιδιά.

Πώς μπορούν οι γονείς να συμβάλουν στην πρόληψη της τερηδόνας από μπιμπερό;

Έπειτα από κάθε γεύμα, είναι πολύ χρήσιμο να καθαρίζουν τα ούλα και τα δόντια του παιδιού με μία μαλακή βρεγμένη γάζα, έτσι ώστε να απομακρύνονται η πλάκα και η ζάχαρη που έχουν συσσωρευτεί. Ποτέ δεν πρέπει να κοιμάται το παιδί με το μπιμπερό στο στόμα του, ειδικά αν περιέχει χυμούς ή γάλα με ζάχαρη. Εάν είναι εντελώς απαραίτητο να κοιμηθεί με το μπιμπερό, τότε το μόνο υγρό που είναι αποδεκτό είναι το νερό.

Πότε θα πρέπει το παιδί να αρχίσει να βουρτσίζει τα δόντια του και πώς;

Τα δόντια του παιδιού θα πρέπει να καθαρίζονται αμέσως μετά την ανατολή τους. Ειδικά για τους πρώτους μήνες και μέχρι την ηλικία των δύο ετών, ο καθαρισμός μπορεί να γίνεται από τη μητέρα με τη βοήθεια μιας βρεγμένης γάζας. Μετά την ηλικία συμπλήρωσης της νεογιλής οδοντοφυΐας, δηλαδή μετά τα τρία χρόνια, μπορεί να χρησιμοποιηθεί μια μαλακή παιδική οδοντόβουρτσα, χωρίς όμως τη χρήση φθοριούχου οδοντόπαστας. Η αποφυγή χρήσης φθοριούχου οδοντόπαστας συστήνεται διότι το παιδί, μέχρι την ηλικία των πέντε ετών περίπου, δεν μπορεί να ελέγχει πλήρως την όλη διαδικασία και καταπίνει μεγάλη ποσότητα οδοντόπαστας. Γι΄ αυτό, τελευταία κυκλοφορούν οδοντόπαστες με μικρά ποσά φθορίου, έτσι ώστε να μειώνονται οι πιθανές τοξικές επιδράσεις της οδοντόπαστας και τα ποσοστά φθορίασης σε παιδιά πολύ μικρής ηλικίας, που καταπίνουν μεγάλα ποσά οδοντόπαστας με υψηλή περιεκτικότητα σε φθόριο. Επίσης, τα παιδιά, μέχρι την ηλικία των 5-6 ετών, δεν έχουν τόσο μεγάλη επιδεξιότητα στη χρήση της οδοντόβουρτσας, γι΄ αυτό καλό θα ήταν η μητέρα να βουρτσίζει τα δόντια του παιδιού της μία τουλάχιστον φορά (συνήθως το βράδυ) και τις υπόλοιπες ώρες τα παιδιά θα ήταν χρήσιμο να αφήνονται μόνα τους να βουρτσίζουν τα δόντια τους. Η ποσότητα της οδοντόκρεμας, όταν αρχίσουν να χρησιμοποιούν, δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερη από ένα μπιζέλι, ενώ ο τρόπος βουρτσίσματος θα πρέπει να επιδειχθεί από τον οδοντίατρο.

Πόσο συχνά πρέπει να επισκέπτεται το παιδί τον οδοντίατρο;

Οι οδοντιατρικές επισκέψεις του παιδιού πρέπει να αρχίσουν από το πρώτο έτος της ζωής τους και να συνεχίζονται σε τακτά χρονικά διαστήματα, περίπου 6 μηνών. Δεν είναι απαραίτητο να έχει δημιουργηθεί κάποιο πρόβλημα για να επισκεφθεί το παιδί τον οδοντίατρο. Αντίθετα, η έγκαιρη οδοντιατρική επίσκεψη, χωρίς την ύπαρξη οδοντιατρικού προβλήματος, μπορεί να γίνει πολύ ευχάριστη τόσο για το παιδί και τους γονείς όσο και το γιατρό.

Τι συμβαίνει κατά την οδοντιατρική επίσκεψη;

Κατά τη διάρκεια της οδοντιατρικής επίσκεψης, ο οδοντίατρος εξετάζει το ιατρικό και το οδοντιατρικό ιστορικό του παιδιού, εξετάζει τα δόντια του και το στόμα του και, αν χρειαστεί, τα καθαρίζει και εφαρμόζει τοπικά φθόριο. Σημαντική σε κάθε οδοντιατρική επίσκεψη είναι η συνεργασία παιδιού - ιατρού και η ανταλλαγή απόψεων με τους γονείς για τις δυσκολίες που συναντούν σε σχέση με τη στοματική υγιεινή. Έτσι, ο οδοντίατρος καθοδηγεί το παιδί στη σωστή στοματική υγιεινή και ενημερώνει τους γονείς για οποιαδήποτε ανάγκη διαφοροποίησης του προληπτικού προγράμματος, όπως είναι η ανάγκη χορήγησης φθορίου και η δίαιτα. Επίσης, προβαίνει σε προληπτικές εμφράξεις, τα λεγόμενα sealants, αποκαθιστά οποιοδήποτε πρόβλημα τερηδόνας και, τελικά, ενημερώνει για πιθανή ορθοδοντική παρέμβαση.

Τι είναι τα sealants;

Τα sealants προστατεύουν τις μασητικές επιφάνειες των πίσω δοντιών που έχουν αύλακες και σχισμές. Σε αυτές τις περιοχές αναπτύσσονται πιο συχνά οι τερηδόνες στα παιδιά. Είναι υλικά διαφανή ή αδιαφανή και εφαρμόζονται στα δόντια για προστασία από την τερηδόνα.

Πώς λειτουργούν τα sealants;

Ακόμη και αν το παιδί βουρτσίζει τα δόντια του προσεκτικά, είναι σχεδόν αδύνατο να καθαρίσει καλά τις αύλακες και τις σχισμές που βρίσκονται στα πίσω δόντια. Ειδικά στα παιδιά, η ανατομία της μασητικής επιφάνειας των πίσω δοντιών είναι τέτοια, ώστε επιτρέπει στα βακτήρια και στις τροφές να εισχωρούν μέσα σε αυτές τις αύλακες. Έτσι, το παιδί κινδυνεύει να αναπτύξει τερηδόνα σε αυτά τα σημεία. Τα sealants κλείνουν τις αύλακες και τις σχισμές αποτρέποντας την είσοδο τροφών και βακτηρίων μέσα σε αυτές, ελαττώνοντας με αυτό τον τρόπο την ανάπτυξη τερηδόνας.

Πόσο χρονικό διάστημα διαρκούν τα sealants;

Τα sealants μπορεί να κρατήσουν αρκετά χρόνια. Αν το παιδί έχει καλή στοματική υγιεινή και αποφεύγει να δαγκώνει πολύ σκληρά αντικείμενα, τα sealants κρατούν περισσότερο. Αλλά, ακόμη και αν χαλάσουν, είναι πολύ εύκολο να αντικατασταθούν από τον οδοντίατρό σας.

Πώς γίνεται η εφαρμογή τους;

Η εφαρμογή των sealants είναι πολύ εύκολη και γρήγορη και χρειάζεται μόνο μία επίσκεψη. Σε αυτήν ο οδοντίατρος στεγνώνει το δόντι, εφαρμόζει το υλικό και το αφήνει μέχρι να σκληρύνει.

πηγή...