Φτώχεια, η μεγάλη και σιωπηλή τρομοκρατία

Πέρασαν οι εποχές που ο κόσμος κινητοποιείτο για τα πεινασμένα παιδιά της Αιθιοπίας.
Η θέα ενός πεινασμένου παιδιού δεν «πουλά» πια σε κοινωνίες που έχουν άλλα σοβαρότερα προβλήματα, όπως η παχυσαρκία. Ισως γι' αυτό και η 17η Οκτωβρίου, Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Φτώχειας, δεν απασχόλησε τα δυτικά ΜΜΕ.
Οι αριθμοί, όμως, ορίζουν τη «σιωπηλή τρομοκρατία» που καταδικάζει σε θάνατο 28.000 ανθρώπους την ημέρα στον πλανήτη, όπου 850 εκατ. άνθρωποι (ανάμεσά τους 146 παιδιά) πάσχουν από χρόνια πείνα,2,6 δισ. άνθρωποι επιβιώνουν με λιγότερα από 2 δολ. την ημέρα (από αυτούς, 1,1 δισ. τα βγάζουν πέρα με λιγότερο από 1 δολ.), 1,2 δισ. δεν έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό,113 εκατ. παιδιά δεν έχουν πρόσβαση στην παιδεία, 50 εκατ. είναι φορείς του AIDS και δεν διαθέτουν τα μέσα για οποιαδήποτε θεραπευτική αγωγή, την ίδια ώρα που το 10%του παγκόσμιου πληθυσμού απολαμβάνει το 70% του παγκόσμιου πλούτου
Εμειναν στα λόγια
Εξι χρόνια μετά την περίφημη Σύνοδο της Χιλιετίας, όπου οι ηγέτες 189 χωρών υιοθέτησαν τους στόχους ανάπτυξης, με πρώτο τη μείωση της φτώχειας κατά 50% έως το 2015, ελάχιστα άλλαξαν στο χάρτη της παγκόσμιας ανέχειας.
Ο ΟΗΕ πανηγυρίζει που στο διάστημα 1990-2001 ο αριθμός όσων επιβιώνουν με λιγότερο από ένα δολάριο την ημέρα μειώθηκε από το 27,9 στο 21,3% του παγκόσμιου πληθυσμού, όμως αυτό οφείλεται κυρίως στην επιτυχία της Κίνας να μειώσει από το 33% στο 16,6% το ποσοστό που ζει σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας.
* Στη Δυτική Ασία και την Αφρική, τα ποσοστά της φτώχειας έχουν παραμείνει ίδια, ενώ στην Υποσαχάρια Αφρική παρατηρήθηκε μείωση του ΑΕΠ κατά 14% και αύξηση της φτώχειας από το 41% στο 46% του πληθυσμού.
* Στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική η μείωση γίνεται με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς κι ενώ ο FAO (Οργανισμός Γεωργίας και Τροφίμων του ΟΗΕ) επιμένει ότι η ήπειρος παράγει τετραπλάσια ποσότητα τροφίμων από όση απαιτείται για να καλύψει τις ανάγκες της, 200 από τα 500 εκατ. των κατοίκων της είναι πολύ φτωχοί και 58 εκατ. πάσχουν από υποσιτισμό.
* Στη δε Ευρώπη, ιδίως στη νοτιο-ανατολική, η φτώχεια αυξήθηκε κατά 6% από το 1990 και το ίδιο συνέβη και στις χώρες της Κοινοπολιτείας των Ανεξάρτητων Κρατών.
Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι απαιτούνται 100 δισ. δολάρια το χρόνο έως και το 2015 για να επιτευχθούν οι Στόχοι της Χιλιετίας, αλλά η βοήθεια των πλούσιων χωρών προς τις αναπτυσσόμενες έχει μειωθεί κατά 25% τα τελευταία χρόνια. Επιστέγασμα υπήρξε η περσινή σύνοδος των G8 στη Σκοτία, όπου οι ισχυροί δεσμεύτηκαν να προσφέρουν μόνο 50 δισ. δολάρια για την καταπολέμηση της φτώχειας.
Από αυτά, έδωσαν μόνο 20 δισ., ενώ το 80% αυτού του ποσού προέρχεται απλώς από απαλοιφή του χρέους του Ιράκ και της Νιγηρίας. Από τα ποσά που υποσχέθηκαν για την καταπολέμηση του AIDS η Υποσαχάρια Αφρική έχει λάβει μόνο το 60%, ενώ, για την αντιμετώπιση της πείνας, ο FAO χρειάζεται επιπλέον 24 δισ. δολάρια το χρόνο.
Και όλα αυτά τη στιγμή που την τελευταία πενταετία οι χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής έχουν πληρώσει 65 δισ. δολάρια σε εξυπηρέτηση του χρέους, βυθίζοντας τον πληθυσμό τους σε ακόμη μεγαλύτερη φτώχεια.
Γιατί τόσοι φτωχοί;
«Οι φτωχοί δεν είναι φτωχοί επειδή δεν έχουν εισόδημα, αλλά επειδή δεν έχουν πρόσβαση στις πλουτοπαραγωγικές πηγές που κάποιοι τους έκλεψαν καταστρέφοντας την ικανότητά τους να ευημερήσουν. Ο πλούτος που συσσωρεύτηκε στην Ευρώπη προέρχεται από ό,τι έκλεψαν από την Ασία, την Αφρική, τη Λατινική Αμερική. Χωρίς την καταστροφή της ανθούσας νηματουργίας της Ινδίας, τη γενοκτονία των αμερικανικών ιθαγενών φυλών και τη σκλαβιά των Αφρικανών, η Βιομηχανική Επανάσταση δεν θα είχε δημιουργήσει πλούτο για Ευρώπη και ΗΠΑ.
«Ηταν η βίαιη και ληστρική ιδιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών πηγών του Τρίτου Κόσμου και των αγορών του που δημιούργησε τον πλούτο του Βορρά και τη φτώχεια του Νότου.
«Οταν πατεντάρουν τους σπόρους και οι αγρότες πρέπει να πληρώσουν ένα τρισ. δολάρια στις ΗΠΑ ως "δικαιώματα", η φτώχεια τους αυξάνεται κατά ένα τρισ. δολάρια. Οταν ιδιωτικοποιούν το νερό και οι μεγάλες πολυεθνικές κερδίζουν ένα τρισ. δολάρια για να το μετατρέψουν σε εμπορευματοποιημένο αγαθό, οι φτωχοί γίνονται φτωχότεροι κατά ένα τρισ. δολάρια. Οι ιατρικές πατέντες αυξάνουν το κόστος των φαρμάκων για το AIDS από τα 200 στα 20.000 δολάρια και για τον καρκίνο από τα 2.400 στα 36.000 δολάρια για ένα χρόνο θεραπείας.
Τα 50 δισ. δολάρια "βοήθειας" του Βορρά προς τον Νότο είναι απλώς το ένα δέκατο των 500 δισ. δολαρίων που ρέουν από τον Νότο προς τον Βορρά σε πληρωμές τόκων και σε άλλους άδικους μηχανισμούς που επέβαλαν η Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Αυτοί κάνουν τους φτωχούς φτωχότερους».
Αυτά δήλωσε στην «Κ.Ε.» η Βαντάνα Σίβα, ινδή φυσικός, περιβαλλοντολόγος και βραβευμένη ακτιβίστρια κατά της φτώχειας, σε συνομιλία μας κατά την επίσκεψή της φέτος στην Ελλάδα στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Θεσσαλονίκης.

Πηγή: Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 22-10-2006