Μεγάλο πρόβλημα για τα παιδιά η εξοικείωση με την τηλε-βία

Πόσο μπορεί η τετράγωνη συσκευή που έχουμε στο σπίτι μας να «καθοδηγήσει» τα βήματα του παιδιού μας; Πώς μια εικόνα να συνταράξει τον ψυχισμό του και να του περάσει λανθασμένα μηνύματα; 

Τα μικρά παιδιά βιώνουν τις εικόνες της τηλεόρασης ως φυσικές, μπερδεύοντας το μύθο με την πραγματικότητα. Φανταστείτε τι συμβαίνει όταν ένα ανεξιχνίαστο, σχεδόν, έγκλημα με φερόμενους δράστες ανήλικα παιδιά «εισβάλλει» και «κατακλύζει» την καθημερινότητά μας...

Το παιδί μπορεί να πάρει από την τηλεόραση λανθασμένα μηνύματα και μπορεί να μην του δοθεί ποτέ η δυνατότητα διόρθωσης, επισημαίνουν οι ειδικοί, υπογραμμίζοντας πως η τηλεόραση δεν δημιουργεί λόγους ανησυχίας όταν ξέρουμε να τη χρησιμοποιούμε.

Μιλάει στην «Ε» η δρ Χαρά Νομικού, κλινική ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος, διδάκτωρ Ψυχοπαθολογίας Πανεπιστημίου ΙΙ, Le Mirail Toulouse της Γαλλίας.

— Μπορεί η εικόνα της ιστορίας του μικρού Αλεξ από τη Βέροια -έτσι όπως προβάλλεται από τα ΜΜΕ- να επηρεάσει τη συμπεριφορά των παιδιών σήμερα και πώς; 

«Ένα παιδί είναι παθητικός δέκτης των τηλεοπτικών μηνυμάτων που μπορούν εύκολα αλλά και επικίνδυνα να διαμορφώσουν την προσωπικότητά του. Το πρόβλημα ειδικά στα παιδιά είναι πολύ σοβαρό, διότι η εμπειρία που έχουν για τον κόσμο είναι περιορισμένη. Το παιδί μπορεί να πάρει από την τηλεόραση λάθος μηνύματα και μπορεί να μην του δοθεί η δυνατότητα διόρθωσης. Όπως είναι γνωστό, η τηλεοπτική βία επιδρά στο άτομο εξοικειώνοντάς το σε μεγάλο βαθμό, τόσο που τελικά τα βίαια φαινόμενα να τα θεωρεί σαν κάτι το συνηθισμένο όπως αίμα, φόνους, ακρωτηριασμούς κ.λπ.

Τα μικρότερα παιδιά δεν πρέπει να βλέπουν ειδήσεις γιατί είναι μια εικονική πραγματικότητα την οποία εκείνα βιώνουν σαν φυσική»...

— Στο πλαίσιο της μίμησης που διακρίνει τα παιδιά πόσο επικίνδυνες μπορούν να θεωρηθούν οι εικόνες της τηλεόρασης; 

«Ο μιμητισμός σκηνών από την τηλεόραση μπορεί να αποβεί εξαιρετικά επικίνδυνος για τις τρυφερές ηλικίες, όπως αποδεικνύεται και από έρευνα του τμήματος Κοινωνικής Παιδιατρικής του Νοσοκομείου Παίδων.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, το ένα στα τέσσερα Ελληνόπουλα επαναλαμβάνει ριψοκίνδυνες πράξεις που παρακολούθησε στην τηλεόραση. Τα παιδιά μιμούνται σκηνές που βλέπουν στην τηλεόραση, στα έργα και κυρίως πράγματα που δεν κάνουν στην καθημερινή τους ζωή, όπως να πετάξουν ή ακόμα και να χρησιμοποιήσουν αυτοσχέδια όπλα».

— Έχουν καταγραφεί συμπεριφορές «θεοποίησης» του δράστη; 

«Ακούστηκε ακόμη και από πολλά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης πως παιδιά σήμερα φοβίζουν συνομήλικούς τους λέγοντας "θα σε κάνω Άλεξ", δηλαδή θα σε εξαφανίσω. Αυτό δείχνει πως ο δράστης (ή ο φερόμενος ως δράστης) τείνει να θεοποιηθεί κι αυτό, όπως καταλαβαίνετε, είναι άσχημο μοντέλο. Τα παιδιά βιώνουν τις ειδήσεις αποσπασματικά, ανάλογα με την ηλικία τους και δεν μπορούν να διακρίνουν και να αξιολογήσουν το σωστό από το λάθος. Γι' αυτό επιμένουμε πως τα μικρά παιδιά δεν πρέπει να βλέπουν ειδήσεις. Αν πάλι οι γονείς τούς επιτρέπουν να βλέπουν, τότε θα πρέπει να κάθονται κοντά τους και να τους εξηγούν το καθετί».

— Πώς βιώνουν μια τέτοια είδηση τα παιδιά; Αλλάζει η στάση τους για το σχολείο, για τους φίλους; 

«Ανάλογα με τον χαρακτήρα και τον επηρεασμό που δέχονται, η στάση τους αλλάζει, διαφοροποιείται. Τα παραδείγματα είναι ποικίλα και πολύ δυνατά.

Κλονίζεται το στοιχείο της αποτελεσματικότητας, της δικαιοσύνης (μπορούμε να λέμε ψέματα και να τη γλιτώνουμε για παράδειγμα) κ.ο.κ. Σε αυτές τις περιπτώσεις η ευθύνη περνά στους γονείς. Δηλαδή σε τέτοιες περιπτώσεις τα πιστεύω των γονιών, όπως παρουσιάζονται μέσα στο σπίτι (δηλαδή ο τρόπος που καταδικάζουν και αντιμετωπίζουν τις εγκληματικές πράξεις) περνούν αυτόματα στα παιδιά, τα οποία και θα τα υιοθετήσουν».

ΝΑΤΑΣΑ ΜΠΕΡΗ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 12/08/2006