Ενδοοικογενειακή βία και αδυναμία αντίδρασης, ένα φαινόμενο των κλειστών τοπικών κοινωνιών στην Ελλάδα

Ισότητα, χειραφέτηση, διεκδίκηση των δικαιωμάτων των γυναικών. Για τα μεγάλα αστικά κέντρα σημαντικά άλματα έχουν γίνει προς αυτή τη πορεία. Τι γίνεται όμως με την επαρχιώτισσα γυναίκα, την αγρότισσα που ζει απομονωμένη σε μικρές, κλειστές κοινωνίες και είναι απόλυτα εξαρτημένη οικονομικά και κοινωνικά από τον σύζυγό της;

Στο 11% των περιπτώσεων αναφέρεται και κακοποίηση των παιδιών!

Έρευνα του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου που πραγματοποιήθηκε στη Λέσβο και δημοσιεύτηκε στην Απογευματινή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ισότητα των γυναικών αφορά περισσότερο σε αστικές και πολύ λιγότερο αγροτικές ή απομονωμένες νησιωτικές περιοχές. Η κλειστή τοπική κοινωνία συνήθως γνωρίζει, αλλά η ντροπή, οι ενοχές, το τι θα πει ο γείτονας, ο συγγενής, ο φίλος δεν επιτρέπει την αντίδραση.
Στα 2.500 τηλεφωνήματα που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο της έρευνας, μόνο 843 απάντησαν, ενώ οι υπόλοιποι είτε δεν απάντησαν είτε αρνήθηκαν να απαντήσουν μόλις πληροφορήθηκαν το περιεχόμενό της. Τα στοιχεία που προκύπτουν μόνο προβληματισμό μπορούν να γεννήσουν. Το 59% των κακοποιημένων γυναικών δέχεται παθητικά την κακοποίηση, το 8,1% καταφεύγει προσωρινά σε συγγενή, ενώ μόλις το 13,3% καταγγέλλει το γεγονός και 10,2% παίρνει διαζύγιο.
Οι κακοποιημένες γυναίκες σε ποσοστό 46,3% ανήκαν στη ηλικιακή ομάδα 31-40 ετών, το 24,3% ανήκαν στην ομάδα 20-30, ενώ στο 24% αναφέρθηκαν κακοποιήσεις γυναικών μεγαλύτερων ηλικιακών ομάδων. Όσον αφορά στην αιτιολογία κακοποίησης που δίνουν οι ίδιες οι γυναίκες, κυρίαρχη θέση κατέχει ο αλκοολισμός του συζύγου, ακολουθούμενος από την παθολογική ζήλια, τον οξύθυμο χαρακτήρα, τη μοιχεία και τα οικονομικά προβλήματα. Σημαντική είναι και η μερίδα των γυναικών που επικαλείται το σύνολο των παραπάνω αιτιολογιών.
Σημαντικά είναι τα συμπεράσματα που προκύπτουν και από το μορφωτικό επίπεδο των δυο συζύγων.
 

Κακοποιημένες σύζυγοι:
- το 45,5% ήταν απόφοιτοι δημοτικού
- το 2,9% δεν γνώριζε γραφή και ανάγνωση
- το 14% ήταν απόφοιτες γυμνασίου
- το 3,7% απόφοιτοι τεχνικής σχολής και 6,2% πτυχιούχοι ανώτατης σχολής

Σύζυγοι που κακοποιούσαν τις γυναίκες τους:
- το 47,1% ήταν απόφοιτοι δημοτικού
- το 5,1% δεν γνώριζε γραφή και ανάγνωση
- το 13,2% είχε απολυτήριο γυμνασίου
- το 11% ήταν απόφοιτοι λυκείου
- το 2,2% απόφοιτοι τεχνικής σχολής και 5,3% πτυχιούχοι ανώτατης σχολής

Στο 11% των περιπτώσεων αναφέρεται και κακοποίηση των παιδιών!
Η συντριπτική πλειοψηφία των κακοποιημένων γυναικών – ποσοστό 87,6% - διέμενε στην αγροτική ύπαιθρο, ενώ το 12,4% κατοικούσε στην πόλη της Μυτιλήνης. Όσον αφορά στα επαγγέλματά τους, το 44,1% των συζύγων ήταν αγρότες, ενώ το 50% των γυναικών ασχολείτο με οικιακά.

Άλλη μία σημαντική παράμετρο αποτελεί η αντίδραση της τοπικής κοινωνίας. Το 25% αδιαφορεί για το γεγονός, ενώ το 50% περιορίζεται σε απλό σχολιασμό της κακοποίησης. Μόλις το 4,3% επεμβαίνει για να βοηθήσει τη σύζυγο να ξεφύγει.

Ο επίκουρος καθηγητής Ευστράτιος Παπάνης, υπό την καθοδήγηση του οποίου πραγματοποιήθηκε η έρευνα αναλύει τα συμπεράσματα λέγοντας ότι «Το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, ο αλκοολισμός ως αποκύημα της ανεργίας και της οικονομικής στενότητας, η ανεπαρκής ενημέρωση και πολύ δυσμενής κοινωνικοί παράγοντες αναπαράγουν αυτό που όλοι γνωρίζουν, αλλά δεν κάνουν σχεδόν τίποτα για να αντιμετωπίσουν. Οι τοπικές κοινωνίες δείχνουν ατολμία και ελάχιστη υποστηρικτική διάθεση, διαιωνίζοντας έτσι τον φαύλο κύκλο της κακοποίησης».

Καταλήγοντας, επισημαίνει πως  

«Δομές ψυχολογικής ενίσχυσης δεν υπάρχουν σε κανένα νησί του Β. Αιγαίου και ξενώνες φιλοξενίας υπάρχουν μόνο στα μεγάλα αστικά κέντρα. Το κράτος και οι τοπικοί φορείς πρέπει να δράσουν αποτελεσματικά και δραστικά. Μέχρι τότε παρόμοιες έρευνες θα εμφανίζουν εξίσου υψηλά ποσοστά κακοποίησης, αδυνατώντας να αποτυπώσουν τα ποσοστά των γυναικών που δεν τολμούν να αναφέρουν το γεγονός».

Δημοσίευση από Ομάδα TVXS