Μεγαλώστε ήρεμα παιδιά - Calm Your Kids’ Anxiety

First, you’ve got to calm your own.  Opinions vary about how much adults should or shouldn’t tell kids about money (or sex) – or when.  There’s one thing every parent eventually comes to understand.  Your kids KNOW.  They know everything. 

more

 .

Είναι επιθετικά; Κρύβουν μέσα τους θυμό; Τι τρέχει με τα παιδιά μας σήμερα; Γιατί τα ελκύει η βία; Μπορούμε να τα βοηθήσουμε και πώς;

Με τη βοήθεια της κλινικής ψυχολόγου παιδοψυχολόγου κ. Αλεξάνδρας Καππάτου, προσπαθήσαμε να βρούμε κάποιες απαντήσεις και λύσεις.

Τα παιδιά ανέκαθεν γεννιόνταν με ένα «φορτίο» επιθετικότητας και αυτό ήταν και παραμένει φυσιολογικό. Εκείνο που έχει αλλάξει είναι ότι τώρα πια η επιθετικότητα αυτή ενισχύεται από το περιβάλλον σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό, ενώ ελλείπουν κάποια αντισταθμιστικά συστήματα. Έχουν χαθεί δηλαδή κάποιες δικλείδες ασφαλείας όπως τα ιδεολογικά και θρησκευτικά σχήματα, τα πολλά και ποικίλα θετικά πρότυπα στα δημόσια πρόσωπα, η αρκετά στενή παρακολούθηση των παιδιών ειδικά από τους γονείς και γενικά από τους ενηλίκους, ο ρεαλιστικά πιο εύκολος έλεγχος των μηνυμάτων που δεχόταν το παιδί από το περιβάλλον κ.λπ.

Αυτά τα κενά δεν αναπληρώθηκαν από μια κοινωνική και θετική προσέγγιση της ζωής ώστε να υπάρξουν άλλες άμυνες στη βία.


Είναι πράγματι επιθετικό;
Πολλοί γονείς δεν ξέρουν αν το παιδί τους είναι πραγματικά επιθετικό ή αν τους θορυβεί κάτι που «για την ηλικία και το φύλο του, είναι πολύ φυσιολογικό». Πώς να ξεχωρίσουν την ανησυχητική επιθετικότητα από την φυσιολογική;
 

Σύμφωνα με τους ειδικούς οι γονείς:

• Θα πρέπει κατ αρχήν να καλοσκεφτούν «τι τους λέει» το ένστικτό τους. Αν δηλαδή οι ίδιοι αισθάνονται πώς κάτι στην συμπεριφορά του παιδιού τους δεν πάει καλά.
• Πρέπει να θυμηθούν πόσες φορές έχουν διαμαρτυρηθεί άλλοι άνθρωποι για την επιθετικότητα του παιδιού τους (συγγενείς ή δάσκαλοι ή καθηγητές ή γείτονες ή γονείς άλλων παιδιών) .
• Μπορούν να «μετρήσουν» την επιθετικότητα του παιδιού προς τα παιχνίδια ή τους άλλους. Καταστρέφει συνεχώς αντικείμενα; Φέρεται προσβλητικά στα άλλα παιδιά ή στους ενηλίκους; Δείχνει απείθεια διαρκώς παρ ότι οι άλλοι του συμπεριφέρονται ισορροπημένα; Γενικά έχει δυσανάλογες εκρήξεις θυμού;

Αν όλα αυτά συμβαίνουν σε μεγάλο βαθμό και συχνά, τότε το παιδί είναι πιο επιθετικό από το μέσο όρο και ο γονιός πρέπει είτε μόνος είτε με τη βοήθεια του ειδικού να ανιχνεύσει το «γιατί». Όσο πιο νωρίς και όσο πιο σωστά αρχίσει να βοηθά το παιδί του με τον κατάλληλο τρόπο, τόσο πιο σύντομα θα διαπιστώσει ότι το παιδί του κατασταλάζει σε μια πιο ώριμη και θετική συμπεριφορά.


Ο φυσιολογικός θυμός
Ο θυμός δεν είναι κάτι αφύσικο που πρέπει να τρομάζει τους γονείς και να τους οδηγεί σε μέτρα καταστολής. Το παιδί είναι λογικό να νιώθει πότε-πότε οργή και να θέλει να την εκφράσει.
 

Γι΄ αυτό:

• - Ο γονιός θα πρέπει ήρεμα να δέχεται τα ξεσπάσματα του παιδιού, αλλά να δείχνει ότι αυτό δεν του αρέσει. Παράλληλα θα πρέπει να διδάσκει στο παιδί τρόπους να εκφράζει το θυμό του κάπως πιο ήρεμα και, το κυριότερο, θα πρέπει να το εκπαιδεύει στο γεγονός ότι στη ζωή θα αντιμετωπίσει πολλές ήττες και απογοητεύσεις
• - Η υποδομή θα βοηθήσει το παιδί να ωριμάσει και να αποδεχτεί ότι θα έρχονται στιγμές που θα νιώθει θυμό ή πικρία.
• - Ο γονιός πρέπει επίσης να βοηθά το παιδί του να έχει και σημεία διαφυγής ή εκτόνωσης, όπως και δραστηριότητες στις οποίες όντως θα «νικά» και θα χαίρεται, ώστε αυτές να λειτουργούν αντισταθμιστικά στις απογοητεύσεις.

Γιατί τα έλκει η βία;
Ένα ερώτημα που απασχολεί όλους τους γονείς. Για ποιο λόγο τελικά τα περισσότερα παιδιά και κυρίως τα αγόρια αρέσκονται τόσο πολύ στα επιθετικά και βίαια παιχνίδια και στις βίαιες συμπεριφορές.

• Ένας βασικός λόγος είναι αυτός που προαναφέρεται, δηλαδή ότι η επιθετικότητα ως ένα σημείο αποτελεί κάτι πηγαίο και φυσιολογικό σε όλους τους ανθρώπους.
• Ο δεύτερος είναι ότι η βίαιη έκρηξη θυμού αποτελεί τον πιο εύκολο τρόπο έκφρασης της απογοήτευσης ή του εκνευρισμού και –όπως ξέρουμε όλοι- οι εύκολες λύσεις αρέσουν σε μικρούς και μεγάλους.
• Ο τρίτος λόγος είναι ότι αυτή η φυσιολογική τάση υπερμεγεθύνεται και «τρέφεται» από τις εντυπώσεις που το παιδί δέχεται από το περιβάλλον και κυρίως –όσο είναι μικρό- από τη συμπεριφορά των γονιών και από την τηλεόραση, όπου ακόμα και οι παιδικές σειρές έχουν υπολογίσιμη έως υπερβολική βία.
• Ο τέταρτος λόγος για τον οποίο το παιδί καταλήγει «να του αρέσει η βία» είναι ότι μεγαλώνοντας θέλει να εναρμονιστεί με τους συνομηλίκους του και τους μιμείται τόσο σε συμπεριφορές όσο και σε παιχνίδια.

Μπορεί ακόμη:

• Να αισθάνεται ότι οι γονείς του δεν το στηρίζουν όσο θα ήθελε. Σε αυτή την περίπτωση η επιθετικότητα είναι ένας τρόπος να επιζητήσει την προσοχή τους.
• Να νιώθει ανασφάλεια και «ανεπάρκεια». Προσπαθεί λοιπόν να επιβληθεί σωματικά ή επιθετικά, επειδή νιώθει ότι υστερεί σε άλλους τομείς.
• Να έχει κατάθλιψη ή κάποια άλλη διαταραχή, την οποία δεν εκδηλώνει με μελαγχολίες, αλλά με εκρήξεις οργής.

4 ΝΑΙ που δίνουν λύσεις...

1. Ναι στην επικοινωνία
Οι γονείς πρέπει να παρακολουθούν διακριτικά τη ζωή των παιδιών τους και να συζητούν καθημερινά μαζί τους. Καλό είναι να ξέρουν τι συμβαίνει στο σχολείο του παιδιού τους και, αργότερα, στην παρέα του

2. Ναι στην αυτοανάλυση
Οι γονείς θα πρέπει παράλληλα να αναλύουν τα δικά τους συναισθήματα ώστε να μαθαίνουν και στο παιδί να αναλύει και τα δικά του. Να μη λέει απλά «έχω τα νεύρα μου», αλλά να ξέρει πάντα «τι του φταίει». Να δείχνουν στο παιδί τρόπους να «διορθώσει» όσα νιώθει. Όταν το παιδί γνωρίζει τι πυροδότησε το θυμό του, τον αντιμετωπίζει πιο εύκολα και κάνει πιο εύκολα τις αναγκαίες διορθωτικές κινήσεις.

3. Ναι στην προσπάθεια
Καλό είναι να δείχνουν στο παιδί ότι ο καλύτερος τρόπος διεκδίκησης είναι εκείνος που στηρίζεται σε επιχειρήματα, αλλά παράλληλα να του εξηγούν ότι μερικά πράγματα «δεν είναι στο χέρι μας». Όσα επιχειρήματα ή ισχυρές επιθυμίες και αν έχουμε δηλαδή, καμιά φορά είναι μοιραίο «να χάνουμε». Το παιδί πρέπει από μικρό να ξέρει να χάνει και ναι μεν να νιώθει πικρία, αλλά αυτή να μη «φαρμακώνει» τη ζωή του διαρκώς.

4. Ναι στην ασφάλεια
Ο γονιός πρέπει να παρέχει στο παιδί του ασφάλεια, ώστε να μη νιώθει ανυπεράσπιστο. Ωστόσο το ζητούμενο είναι και το παιδί να μη σκέφτεται πάντα «θα με προστατεύει ο πατέρας μου» αλλά ότι μπορεί να στηρίζεται και στον εαυτό του. Αν το παιδί κατανικά σιγά-σιγά την ανασφάλειά του και αποκτά αυτοπεποίθηση, θα χειρίζεται πιο σωστά καταστάσεις και συναισθήματα, οπότε δεν θα σωρεύει πικρίες και ανταγωνισμούς, δηλαδή στοιχεία που αυξάνουν την επιθετικότητα.


…και Χ πολύτιμες συμβουλές

Στο σχολείο προσπαθεί να μιμηθεί την ατίθαση συμπεριφορά του «αρχηγού» της τάξης
Η παρέμβαση των γονιών είναι πολύ σημαντική είτε απ ευθείας στο σχολείο είτε και μέσω του συλλόγου γονέων, γιατί κανονικά το σχολείο πρέπει να εξισορροπεί τις συμπεριφορές όλων των παιδιών, και των πράων και των επιθετικών. Δεν αρκεί δηλαδή να προφυλάξουμε το παιδί μας από τον φερόμενο ως «ταραξία». Πρέπει να φροντίζουμε για το καλό όλων των παιδιών της τάξης –ακόμα και των «προβληματικών» που πολλοί άνθρωποι απομονώνουν και τα οδηγούν άθελά τους σε ακόμα πιο αντικοινωνική συμπεριφορά.

Βλέπει με τις ώρες τηλεόραση
Η τηλεόραση είναι βασική πηγή βίαιων μηνυμάτων που «εισάγονται» στην οικογένεια χωρίς πολλές φορές οι γονείς να έχουν συναίσθηση του μεγέθους της επιρροής τους. Οι ειδήσεις αλλά ακόμη και μερικές παιδικές σειρές που οι γονείς θεωρούν ακίνδυνες επειδή προβάλλονται στην «παιδική ζώνη» μπορεί να προκαλέσουν μεγάλη ανασφάλεια σ’ ένα παιδί και να του μεταφέρουν αρκετά επιθετικά μηνύματα. Γι΄’ αυτό καλό είναι τα παιδιά να παρακολουθούν τηλεόραση μαζί με τους γονείς και όχι μόνα στο δωμάτιό τους, ώστε όποιος τα επιβλέπει «να ρίχνει μια ματιά» και στο περιεχόμενο των προγραμμάτων στα οποία τα παιδιά εκτίθενται.

Παίζει συνεχώς videogames
Ο γονιός δεν πρέπει να υποτιμά την επίδραση των videogames (στο PC , στο playstation ή στο gameboy), γιατί είναι εκπληκτικοί «δάσκαλοι» συμπεριφοράς.

Aν και τα παιχνίδια με ένταση και δράση είναι απαραίτητα επειδή βοηθούν το παιδί να εκτονώνεται, όταν είναι βίαια μεγεθύνουν τα τυχόν προβλήματα επιθετικότητας και οι γονείς θα πρέπει αν δεν μπορούν να τα αποφύγουν:

• Να βάζουν χρονικό όριο στις ώρες που θα παίξει με αυτά το παιδί –π.χ. όχι πάνω από 1-2 ώρες το Σαββατοκύριακο.
• Να παίξουν οι ίδιοι μια φορά το παιχνίδι που επιλέγει το παιδί τους ώστε να εκτιμήσουν και μόνοι τους την κατάσταση.
• Μπορούν επίσης να διαβάσουν στη συσκευασία τη διαβάθμισή του σε βιαιότητα. Επειδή όμως τα περισσότερα από αυτά τα παιχνίδια είναι αντίγραφα και κυκλοφορούν από το ένα σπίτι στο άλλο, οι γονείς σπάνια βλέπουν την συσκευασία του αυθεντικού που αναγράφει το όριο ηλικίας ή το βαθμό βιαιότητας κ.λπ.

Μία λύση είναι να αναζητούν το παιχνίδι αυτό στο κατάστημα ενοικίασης βίντεο της γειτονιάς τους. Δεν χρειάζεται να το αγοράσουν –αρκεί να διαβάσουν τη σχετική διαβάθμιση.
Μια άλλη λύση είναι να μαθαίνουν το όνομα του παιχνιδιού και να το αναζητούν στο διαδίκτυο, στη διεύθυνση www.pegiinfo Το site αυτό ειδικεύεται στην αξιολόγηση παιχνιδιών Εκεί οι γονείς θα δουν τα βασικά χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου παιχνιδιού: σε ποια ηλικία απευθύνεται, τι «βαθμό» έχει σε βία, σε ερωτικά μηνύματα ή σε τρομακτικές σκηνές.


Αντίδοτα στη βία
Εκτός από την ψυχολογική στήριξη του παιδιού ώστε αυτό να μην ενδίδει στην εύκολη λύση της επιθετικής συμπεριφοράς, ο γονιός μπορεί να πάρει και μερικά πρακτικά θετικά μέτρα:

• Το παιδί θα αντιμετωπίσει πολύ πιο εύκολα το θυμό του, αν διαθέτει μέσα εκτόνωσης. Οι αθλητικές δραστηριότητες ή γενικά η σωματική δράση βοηθά ιδιαίτερα είτε είναι ομαδική είτε ατομική.
• Θετική επίδραση έχει ο εθελοντισμός, αφ ενός γιατί κάνει το παιδί να αισθάνεται σημαντικό, αφ ετέρου γιατί το ενεργοποιεί και σωματικά –π.χ. εθελοντική συμμετοχή σε μια δενδροφύτευση.
• Σύμμαχος του γονιού μπορεί να είναι και οι εκπαιδευτικοί στο σχολείο του παιδιού του. Είναι καλό να έχει μαζί τους τακτική και καλή επικοινωνία.

πηγή

Πηγή της πηγής: Περιοδικό ΑΡΜΟΝΙΑ