Αγάλματα που περιμένουν ένα... άγγιγμα, ένα χάδι...

«Μου έκανε εντύπωση που μας έκλεισαν τα μάτια και κατάλαβα πόσο διαφορετικά αντιλαμβάνονται τα πράγματα οι τυφλοί», μας είπε η μικρή Μαρία. 

---

Η Αφροδίτη της Μήλου, ο Ερμής του Πραξιτέλους, ο Δίας του Αρτεμισίου στέκουν προσμένοντας το ψηλάφημα των επισκεπτών

«Παρακαλώ, μην αγγίζετε» υπενθυμίζουν διαρκώς στους μικρούς κυρίως επισκέπτες ξεναγοί και ταμπέλες στα μουσεία, σε μια προσπάθεια να προστατέψουν τα εκθέματα, με τίμημα, ωστόσο, να κάνουν πολλές φορές το μουσείο απρόσιτο ή βαρετό στα παιδιά. 

Και, όμως, υπάρχει ένα μουσείο που το άγγιγμα όχι μόνο δεν απαγορεύεται, αλλά... επιβάλλεται. «Ψηλαφίστε τη στήλη», «Στρίψτε το κεφάλι του κούρου για να δείτε τα προσεγμένα του μαλλιά», «Αγγίξτε το άγαλμα και τις πτυχές του ρούχου του», παροτρύνει η ξεναγός και τα παιδιά ανταποκρίνονται με προθυμία.

Στο Μουσείο Αφής οι κανόνες δεν είναι αυστηροί. Δεν υπάρχουν βιτρίνες και τα εκθέματα στέκουν εκεί προσμένοντας το «χάδι». Σε αντάλλαγμα ταξιδεύουν τον επισκέπτη πίσω στον χρόνο.

Η Αφροδίτη της Μήλου, ο Ερμής του Πραξιτέλους, ο Ηνίοχος των Δελφών, ο Δίας του Αρτεμισίου, ο Κούρος της Βολομάνδρας, το Παιδί του Κριτία, «σμιλεμένα» σε... γύψο, ακριβή αντίγραφα των μαρμάρινων ή χάλκινων πρωτοτύπων είναι μόνο μερικά από τα αγάλματα που φιλοξενούνται στο Μουσείο Αφής.

Μια πλούσια συλλογή από αγάλματα σε φυσικό μέγεθος, ανάγλυφα, προτομές, μακέτες αρχαίων θεάτρων και ιερών, αγγεία, επιτύμβιες στήλες, γλυπτά και χρηστικά αντικείμενα όλων των περιόδων της αρχαίας ελληνικής τέχνης αφήνονται στα... χέρια του επισκέπτη.

Εκτός από την αξιόλογη αρχαιοελληνική συλλογή, το μουσείο διαθέτει αίθουσες βυζαντινής συλλογής και ολυμπιακής παιδείας.

Ανάλογα μουσεία υπάρχουν ακόμη μόνο 4-5 στον κόσμο. Το Μουσείο Αφής ιδρύθηκε πριν από 26 χρόνια από τον Φάρο Τυφλών της Ελλάδος και απευθύνεται σε τυφλούς ή σε άτομα με σοβαρά προβλήματα όρασης από τη χώρα μας και το εξωτερικό, προκειμένου να μπορέσουν να αντιληφθούν με την αφή το μεγαλείο, τον πλούτο και την αισθητική τελειότητα των θησαυρών της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Το μουσείο, ωστόσο, απευθύνεται και στα παιδιά, σε μια προσπάθεια να ευαισθητοποιηθούν και να κατανοήσουν τα προβλήματα των τυφλών και γενικότερα των ατόμων με ειδικές ανάγκες. 

Καθημερινά το μουσείο δέχεται επισκέψεις από μαθητές δημοτικών σχολείων και με τη χρήση μάσκας μπαίνουν στο... «πετσί» των τυφλών.

Το 1988
Βραβείο από την Ευρώπη

Το Μουσείο Αφής στεγάζεται σε ένα παλιό διώροφο νεοκλασικό κτίριο στον χώρο του Φάρου Τυφλών της Ελλάδος, δωρεά Εμπειρίκου και το 1999 με τον καταστροφικό σεισμό της Πάρνηθας υπέστη σοβαρές ζημιές, με αποτέλεσμα να ανασταλεί η λειτουργία του. 

Η αποκατάστασή του ολοκληρώθηκε το 2004 και τα εγκαίνια του ανακαινισμένου κτιρίου πραγματοποιήθηκαν παρουσία του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλου.

Το Μουσείο Αφής, το 1988, ξεχώρισε ανάμεσα σε 70 άλλα ευρωπαϊκά μουσεία και έλαβε τον «Έπαινο του Ευρωπαϊκού Μουσείου της Χρονιάς», ενώ το 2004 απέσπασε από την Ελληνική Ομοσπονδία Σωματείων Φίλων των Μουσείων «βραβείο για την υλοποίηση προγραμμάτων προσβασιμότητας» ανάμεσα σε 12 φορείς και άλλα μουσεία.

Τα πρωτότυπα εκθέματα εντοπίζονται σε διάφορα μουσεία, όπως στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης, των Δελφών, της Ολυμπίας, του Ηρακλείου.

Τα παιδιά ενθουσιάζονται
Μεγάλη η ανταπόκριση από τα σχολεία

«Η ανταπόκριση από τα σχολεία είναι μεγάλη. Δεν μας ενδιαφέρει να διδάξουμε στα παιδιά αρχαιολογία. Γι’ αυτό μπορούν να πάνε στα άλλα μουσεία και να δουν τα πρωτότυπα. 

Σκοπός μας είναι να τα ευαισθητοποιήσουμε κοινωνικά. Φορούν τη μάσκα και αντιλαμβάνονται πως βλέπει με την αφή ένας τυφλός. Επιπλέον, τους μαθαίνουμε πώς να συνοδεύσουν σωστά έναν τυφλό, αν τους ζητήσει βοήθεια», τονίζει στο «Εθνος» η ξεναγός του μουσείου Αργυρώ Καραβίνου.

Με τις καλύτερες εντυπώσεις έφυγαν οι μαθητές της Ε’ τάξης του 1ου Δημοτικού Καλυβίων, που επισκέφτηκαν το μουσείο. «Ήταν πολύ ωραία», φώναξε αυθόρμητα κάποιο από τα παιδιά, όταν ρωτήθηκαν από την ξεναγό πώς τα πέρασαν. «Μου έκανε εντύπωση που μας έκλεισαν τα μάτια και κατάλαβα πόσο διαφορετικά αντιλαμβάνονται τα πράγματα οι τυφλοί», μας είπε η μικρή Μαρία. «Είναι ένα διαφορετικό μουσείο, γιατί μας άφησαν να αγγίζουμε και τα αρχαία δεν είναι κλεισμένα σε βιτρίνες», τόνισε η Βασιλική.

Το Μουσείο Αφής βρίσκεται στη διεύθυνση Αθηνάς 17 και Δοϊράνης 198 (τέρμα Λ. Συγγρού) στην Καλλιθέα και δέχεται καθημερινά επισκέψεις σχολείων κατόπιν ραντεβού. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να καλέσουν για πληροφορίες στο τηλέφωνο 210-9415222.

Ρούλα Γιακοπούλου