Τα σουπερμάρκετ των φτωχών

Στην εποχή που τα προάστια των φτωχών γεμίζουν πιο γρήγορα από τις λίστες του ΟΑΕΔ και ηλικιωμένοι ζητιανεύουν έξω από τα σουπερμάρκετ και τις πλατείες για να αγοράσουν λίγο φαγητό ή τα φάρμακά τους, στο λεξιλόγιο και στη ζωή των πόλεων εισβάλλουν έννοιες όπως το «κοινωνικό παντοπωλείο».

Στη Λάρισα, στην Πολίχνη Θεσσαλονίκης και στο Ηράκλειο τα «κοινωνικά παντοπωλεία»
εξυπηρετούν περίπου 850 δημότες τους

 Καμιά δεκαπενταριά ελληνικές πόλεις διαθέτουν σήμερα κοινωνικά παντοπωλεία. Μερικές χιλιάδες οικογένειες, άνεργοι και ηλικιωμένοι στηρίζονται σε αυτά και στα πακέτα που μοιράζονται εκεί κάθε λίγες εβδομάδες ή μήνες, με βασικά είδη διατροφής και υγιεινής.

Τα περισσότερα είναι δωρεές από ομίλους σουπερμάρκετ και βιομηχανίες τροφίμων. Οι χορηγοί εξασφαλίζουν θετικό εταιρικό προφίλ στην κοινωνία και οι παραλήπτες των πακέτων εξασφαλίζουν ζυμαρικά, όσπρια, λάδι, ζάχαρη, κονσέρβες, πάνες για τα μωρά, σαπούνι και μικρές παρατάσεις επιβίωσης.

Τα παντοπωλεία ήρθαν ως μετεξέλιξη της «τράπεζας τροφίμων», που γνωρίσαμε την τελευταία δεκαετία. Οι δήμοι Αθήνας και Πειραιά ήταν από τους πρώτους που τα άνοιξαν, με τη χορηγία αλυσίδας σουπερμάρκετ, αλλά φαίνεται πως η επαρχία δραστηριοποιείται πλέον εντονότερα.

Ο Δήμος της Λάρισας, που εδώ και δέκα χρόνια διαθέτει τράπεζα τροφίμων και ρούχων, προ ημερών εγκαινίασε το κοινωνικό του παντοπωλείο. Διαθέτει 25 βασικά είδη τροφίμων, είδη υγιεινής και απορρυπαντικά, και ξεχωριστό τμήμα με ρούχα και παπούτσια. Κάθε δικαιούχος μπορεί να γεμίσει τρεις τσάντες το μήνα, με είδη αξίας 60-70 ευρώ.

Κάρτες εισόδου μοιράστηκαν αρχικά σε 200 άτομα, ενώ εκκρεμούν άλλες 620 αιτήσεις. Τα κριτήρια για να επιλεγεί κάποιος είναι να διαθέτει εισόδημα μέχρι 6.000 ευρώ και να μην έχει περιουσιακά στοιχεία. Με τα ίδια κριτήρια εντάχθηκαν 152 οικογένειες στο συσσίτιο που ξεκίνησε πρόσφατα ο δήμος.

Το παντοπωλείο και το συσσίτιο είναι δύο από τα 28 προγράμματα κοινωνικής στήριξης του Οργανισμού Κοινωνικής Πολιτικής Λάρισας. Μεταξύ των υπολοίπων είναι η παροχή επιδόματος ενοικίου σε 75 οικογένειες, εκτέλεση ιατρικών συνταγών για δημότες χωρίς ιατροφαρμακευτική κάλυψη, στέγαση καρκινοπαθών σε ξενώνα όταν έρχονται στο νοσοκομείο Λάρισας για τις θεραπείες τους, δωρεάν φροντιστήρια σε φτωχούς μαθητές κ.ά. Ο συνολικός προϋπολογισμός για όλ' αυτά φτάνει τα 4,5 εκατ. ευρώ το χρόνο. Δεν επαρκούν, όμως, για να καλύψουν όλα τα αιτήματα παροχής βοήθειας σε ένα δήμο 250.000 κατοίκων.

Το τελευταίο διάστημα οι ουρές στον Οργανισμό επιμηκύνονται. Ο πρόεδρός του, Κλ. Λέτσιος, διαπιστώνει ότι «μεταξύ των αιτούντων είναι πολύ περισσότερες οικογένειες και πρόσφατα άνεργοι». Η συνένωση με περιφερειακούς δήμους λόγω «Καλλικράτη», σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση, αναμένεται να φέρει ακόμη περισσότερους. «Μέχρι το τέλος της χρονιάς σκέφτομαι να δώσουμε άλλες 100-150 κάρτες και αν υπάρχει οικονομική δυνατότητα και προσφορές σε είδος, αργότερα να φτάσουμε συνολικά τις 500».

Το σκηνικό της φτώχειας δεν διαφέρει στην Πολίχνη Θεσσαλονίκης. Διακόσιες οικογένειες ή μεμονωμένα άτομα στηρίζονται στο κοινωνικό παντοπωλείο του δήμου, που άνοιξε τον περασμένο Φεβρουάριο. Επειδή, όμως, εδώ οι κοινωνικές υπηρεσίες δεν απορρίπτουν καμία αίτηση και δεν αποκλείουν ετεροδημότες, έχει αραιώσει λίγο η συχνότητα που μοιράζονται τα δέματα. Η διανομή γίνεται κάθε 15 μέρες και καλούνται όσοι έχουν μεγαλύτερη ανάγκη.

Καθώς καταγράφονται περισσότεροι νέοι άνεργοι που ζουν σε ενοίκιο, χωρίς άλλη στήριξη, συχνά είναι αυτοί που παίρνουν προτεραιότητα. Η οικονομική κατάσταση ορισμένων είναι χειρότερη κι από των ηλικιωμένων που έχουν τουλάχιστον μια μικρή σύνταξη, εξηγεί η Αγγελική Στεργιαννούδη, υπεύθυνη του παντοπωλείου.

Επειδή μέχρι σήμερα η τροφοδοσία του στηρίζεται αποκλειστικά στη χορηγία μιας τοπικής αλυσίδας σουπερμάρκετ, συνολικής αξίας 500 ευρώ κάθε 15 μέρες, τα πακέτα που μοιράζονται είναι με προϊόντα αξίας 30 ευρώ. Στα σχέδια του δήμου είναι η μεταστέγαση του παντοπωλείου σε μεγαλύτερο χώρο και η προσέλκυση επιπλέον χορηγών, για να εξυπηρετούνται όλα τα νέα αιτήματα που αναμένονται λόγω «Καλλικράτη».

Η Νομαρχία Δωδεκανήσου τροφοδοτεί άλλες 250 οικογένειες και μεμονωμένους δημότες της Ρόδου κάθε μήνα μέσω του τοπικού παντοπωλείου. Οι χορηγίες εκεί προέρχονται από φορείς και σωματεία και όχι από εμπόρους. Τα πακέτα ετοιμάζονται ανάλογα με τον αριθμό των μελών της οικογένειας και η αξία τους κυμαίνεται από 30 έως 80 ευρώ.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση διαπιστώνεται ότι τα αιτήματα προέρχονται από τις ήδη υποβαθμισμένες περιοχές του δήμου. «Οι νεόπτωχοι και πρόσφατα άνεργοι δεν καταφεύγουν στο κοινωνικό παντοπωλείο, όπως ο περιθωριοποιημένος κόσμος. Είναι άνθρωποι που δεν θα πάνε εκεί να πάρουν τρόφιμα και ίσως να μη μάθουμε ποτέ ποιοι είναι. Τη στήριξή τους συνήθως αναλαμβάνουν οι ενορίες», εξηγεί ο νομάρχης Δωδεκανήσου, Γ. Μαχαιρίδης.

Το τρίτο της κοινωνικό παντοπωλείο ετοιμάζεται να ανοίξει η Νομαρχία Ηρακλείου. Επειτα από τα δύο πρώτα, στην πρωτεύουσα του νομού και στις Μοίρες, από τον περασμένο Ιούλιο, θα ακολουθήσει το Αρκαλοχώρι. Σήμερα γίνεται διανομή τροφίμων και ειδών πρώτης ανάγκης, ανά 20 μέρες, σε 470 άπορες οικογένειες. Τα δύο παραρτήματα τροφοδοτούνται από τοπικούς εμπόρους και προμηθευτές.

www.enet.gr / Της ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΜΠΟΥΜΠΟΥΚΑ

InOut