Σχολική τσάντα και πόνοι μυοσκελετικού Schoolbag weight and the effects of schoolbag carriage...

Γράφουν οι: ΣΤΑΥΡΟΣ ΑΛΕΥΡΟΓΙΑΝΝΗΣ, ορθοπεδικός χειρουργός και 

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΚΑΒΑΣ, φυσικοθεραπευτής-χειροπρακτικός.

Στην Αυστρία από τον Αύγουστο του 2006, το υπουργείο Παιδείας απαγόρευσε τη χρήση σχολικών τσαντών το βάρος των οποίων ξεπερνούσε το 10% του βάρους σώματος του παιδιού, αναφέροντας ότι οι βαριές τσάντες οδηγούν σε πόνους στην πλάτη και στους ώμους και ότι αποτελούν παράγοντα πρόκλησης ανωμαλιών στη σπονδυλική στήλη.  

Schoolbag weight and the effects of schoolbag carriage...

Οι τελευταίες μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε ευρωπαϊκές χώρες δηλώνουν ότι το βάρος της σχολικής τσάντας σε συνδυασμό με το φύλο (κορίτσια), την προέλευση των παιδιών (από αστικές κοινωνίες), το είδος της σχολικής τσάντας (σακίδιο ώμου) και τον τρόπο μεταφοράς της (κρεμασμένη στον ένα ή και τους δύο ώμους) είναι καταλυτικός παράγοντας πρόκλησης ορθοπεδικών κακώσεων.

Στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια, γίνεται προσπάθεια καταγραφής των περιστατικών με παθήσεις της σπονδυλικής στήλης στα παιδιά σχολικής ηλικίας και συσχετισμού με τη σχολική τσάντα, ενώ από το επιστημονικό προσωπικό του Athens Sports Clinic, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Τμήμα Ανατομίας, έχει συσταθεί ειδική ομάδα προληπτικού ελέγχου, που δραστηριοποιείται για το λόγο αυτό σε μεγάλα σχολικά συγκροτήματα της πρωτεύουσας. 

Τα πρώτα αποτελέσματα της έρευνας αυτής συνοψίζονται στα εξής:

**Το βάρος της σχολικής τσάντας δεν πρέπει να υπερβαίνει το 10% του βάρους σώματος του παιδιού.

** Πρέπει να αποφεύγεται η μεταφορά της μόνο με το ένα χέρι από τους ιμάντες στήριξης στους ώμους.

** Επίσης να αποφεύγεται η μεταφορά της μόνο από τον έναν ώμο.

** Να αποφεύγεται η μη σωστή τοποθέτηση των σχολικών πραγμάτων εντός αυτής και

** Να προσαρμόζεται μορφολογικά στην ανατομία της σπονδυλικής στήλης. 

Κύριοι τρόποι περιορισμού του κινδύνου πρόκλησης βλάβης:

* Αγοράστε το σωστό τύπο σακιδίου,

* σιγουρευτείτε για τον ορθό τρόπο τακτοποίησης των περιεχομένων,

* δείξτε στο παιδί σας το σωστό τρόπο μεταφοράς.

** Αναζητήστε στην αγορά σχολικές τσάντες που φέρουν έγκριση διεθνών προδιαγραφών ως προς τον τρόπο κατασκευής και χρησιμοποίησής τους. Μην προσπαθείτε να αγοράσετε το μεγαλύτερο σακίδιο της αγοράς -βεβαιωθείτε ότι είναι κατάλληλο για το μέγεθος του παιδιού σας. Διαλέξτε ένα σακίδιο με εύκαμπτο υλικό και φαρδείς ιμάντες στήριξης με βάτες, που προσαρμόζονται εύκολα τόσο στους ώμους όσο και στη μέση, ανάλογα με το μέγεθος του παιδιού. Με τον τρόπο αυτό γίνεται καλύτερη κατανομή βάρους και δεν επιβαρύνονται μόνο οι ώμοι ή η σπονδυλική στήλη. Οι ιμάντες στήριξης των σχολικών σακιδίων θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένοι με ακρίβεια στους ώμους και το τμήμα αυτών που είναι προς την πλευρά της πλάτης να είναι κατασκευασμένο από μαλακό-εύκαμπτο υλικό. Τα σακίδια πρέπει απαραίτητα να είναι σχεδιασμένα με αρκετές θήκες, έτσι ώστε να είναι εφικτή η ισοκατανομή βάρους εντός αυτών. Θυμηθείτε ότι τα σακίδια από ύφασμα είναι σαφώς ελαφρύτερα από τα δερμάτινα. Προτιμήστε την αγορά σακιδίων που φέρουν ρόδες κύλισης στο κάτω τμήμα τους.

** Βεβαιωθείτε ότι η φόρτωση της τσάντας έχει γίνει με το σωστό τρόπο. Γεμίστε την τσάντα τοποθετώντας τα βαριά βιβλία προς την πλάτη του παιδιού, προσπαθώντας με τον τρόπο αυτό να αλλάξετε το κέντρο βάρους, ώστε να μην προκαλείται περαιτέρω επιβάρυνση στη σπονδυλική του στήλη. Χρησιμοποιήστε τις θήκες της τσάντας για σωστή φόρτωση και για την αποφυγή μετακίνησης αντικειμένων εντός αυτής κατά τη μεταφορά από το σπίτι στο σχολείο και αντίθετα, ώστε να μην αλλάξει το κέντρο βάρους και προκληθεί επιπλέον φόρτιση στην πλάτη του παιδιού.

** Όσον αφορά τη μεταφορά της σχολικής τσάντας, προσαρμόστε τους ιμάντες ώμου σωστά, έτσι ώστε το σχολικό σακίδιο να κρέμεται σωστά στην πλάτη και όχι κάτω από το επίπεδο της μέσης, στους γλουτούς, επηρεάζοντας έτσι αρνητικά τα φυσιολογικά κυρτώματα της σπονδυλικής στήλης. Όταν το σχολικό σακίδιο μεταφέρεται σωστά, προσαρμόζεται επακριβώς στη σπονδυλική στήλη και δεν δείχνει να κρέμεται από τους ώμους. Το παιδί σας θα πρέπει να μεταφέρει το σακίδιο με όρθια την πλάτη, χρησιμοποιώντας τους μυς του μηρού. Επίσης πρέπει να το μεταφέρει χρησιμοποιώντας και τα δύο χέρια ταυτόχρονα, συγκρατώντας τα κοντά στο επίπεδο του σώματος. Εάν το παιδί σας περπατά σκυφτά προς τα εμπρός όταν μεταφέρει το σακίδιο, αυτό σημαίνει ότι αυτό είναι ιδιαίτερα βαρύ ή ότι δεν έχει φορτωθεί κατά τα προβλεπόμενα ή, τέλος, δεν προσαρμόζεται σωστά στην πλάτη. Βεβαιωθείτε επίσης ότι το παιδί σας γνωρίζει ότι με το να μεταφέρει το σακίδιο μόνο στον έναν ώμο του μπορεί να προκαλέσει τραυματισμό.

** Άλλες σημαντικές προτάσεις είναι η προτροπή του παιδιού ώστε να παίρνει μαζί του στο σχολείο μόνο τα απαραίτητα βιβλία της ημέρας. Εάν το παιδί επιμένει να παίρνει μαζί του και άλλα βιβλία από αυτά των μαθημάτων ημέρας, επικοινωνήστε με τον εκπαιδευτικό του, ώστε η ίδια προτροπή να υπάρξει και από το σχολείο. Συμβουλέψτε τη σχολική κοινότητα έτσι ώστε να περιορίζεται το βάρος των σχολικών βιβλίων της ημέρας στην ελάχιστη δυνατή ποσότητα. Ρωτήστε το παιδί σε τακτική βάση εάν η σχολική τσάντα ή το σακίδιο ώμου προκαλούν κόπωση ή πόνο στους ώμους ή/και στην πλάτη. Εάν συμβαίνει κάτι τέτοιο, ελαφρύνετε την τσάντα και αναπροσαρμόστε τους ιμάντες στήριξης στους ώμους. Τέλος, επισκεφτείτε το γιατρό σας εάν το παιδί σας παραπονείται για παρατεταμένο πόνο στην πλάτη και τους ώμους. 

πηγή