Πώς να μιλήσουμε στο παιδί για τις ειδήσεις

Καθημερινά συμβαίνουν πολλά δυσάρεστα σε όλο τον κόσμο, που τα αναπαράγουν οι ειδήσεις. Εικόνες απίστευτης βίας μεταδίδονται τηλεοπτικά και τα παιδιά είναι οι πιο ευαίσθητοι αποδέκτες των εικόνων αυτών.

«Αγανακτισμένος» τραυματίας στη Βαρκελώνη

---

Μιλώντας στα παιδιά για τις ειδήσεις πρέπει να είμαστε δεκτικοί, ειλικρινείς και πάνω απ' όλα διαθέσιμοι.

... Αν και δε βιώσαμε τις καταστροφές αυτές, η τηλεόραση τις έφερε μέσα στο σπίτι και στα μάτια των παιδιών. Με αυτόν τον τρόπο, τα παιδιά εκτέθηκαν σε εικόνες «βιβλικών καταστροφών», όπως στερεότυπα χαρακτηρίζονται. 

Το χειρότερο που μπορούμε ως ενήλικες να κάνουμε είναι να σιωπήσουμε και να μιλάμε για τα γεγονότα αυτά ψιθυριστά, «προστατεύοντας» τα παιδιά μας από αυτές τις καταστροφές. Η συμπεριφορά αυτή το μόνο που προσφέρει στο παιδί είναι επιπλέον φόβος, καθώς τα γεγονότα γιγαντώνονται στο μυαλό του. 

Καλό είναι οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να έχουν κατά νου... 
κάποιες γενικές συμβουλές σχετικά με το πώς πρέπει να χειριζόμαστε τις ειδήσεις. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να αναγνωρίζουν οι γονείς τους φόβους των παιδιών. Εκφράσεις όπως «όλα θα πάνε καλά!», δεν καθησυχάζουν το παιδί. Πρέπει ο ενήλικας να καθίσει με το παιδί, να του δώσει την αμέριστη προσοχή του και να το ακούσει προσεκτικά, ώστε να ανακαλύψει τι ακριβώς είναι αυτό που φοβάται και ίσως και τι ήταν αυτό που προκάλεσε το φόβο αυτό. 

Οι γονείς πρέπει να έχουν κατά νου ότι τα μικρά παιδιά συχνά έχουν μαγική σκέψη: πιστεύουν ότι οι καταστροφές που βλέπουν είναι αποτέλεσμα δικής τους σκέψης ή ευχής. Και εδώ καλό είναι να τους εξηγήσουμε τι προκάλεσε τις καταστροφές που βλέπουν, χωρίς να κάνουμε επιτιμητικά σχόλια για την έλλειψη λογικής των όσων υποστηρίζουν τα παιδιά.

• Επιθυμητό είναι τα παιδιά να βλέπουν τις ειδήσεις ή να διαβάζουν την εφημερίδα μαζί με τους γονείς τους. Έτσι δίνεται στους γονείς η ευκαιρία να κουβεντιάσουν με τα παιδιά για ό,τι είδαν ή διάβασαν και να βάλουν τις ειδήσεις αυτές στο σωστό αναφορικό πλαίσιο. Αν, για παράδειγμα, δουν τις καταστροφές που προκαλεί ένας ανεμοστρόβιλος στις ΗΠΑ, ίσως φοβηθούν ότι και το δικό τους σπίτι μπορεί να καταστραφεί. Πρέπει να τους εξηγηθεί υπό ποιες συνθήκες δημιουργείται ο ανεμοστρόβιλος και γιατί είναι μάλλον απίθανο να δημιουργηθεί ένας τέτοιος στην Ελλάδα. Επίσης, οδηγίες πρόληψης και ασφάλειας (για σεισμούς, καταιγίδες, αλλά και άλλα ζητήματα, όπως το AIDS) θα βοηθήσουν το παιδί να κατανοήσει ότι δεν είναι ανήμπορο.
• Όταν οι γονείς ενημερώνονται για τα γεγονότα μαζί με το παιδί, τους δίνεται η ευκαιρία να μοιραστούν μαζί του τα συναισθήματα τους. Η αντίδραση του γονιού μπορεί να δώσει μια ηθική διάσταση στα γεγονότα που παρακολουθεί.
• Η αναφορά ορισμένων γεγονότων στις ειδήσεις είναι δυσανάλογη προς τη συχνότητα που συμβαίνουν στην πραγματικότητα. Η συντριβή ενός αεροπλάνου σίγουρα αποτελεί είδηση. Πρέπει όμως το παιδί να έχει κατά νου πως καθημερινά χιλιάδες αεροσκάφη απογειώνονται και προσγειώνονται με ασφάλεια και ότι αυτό που βλέπει είναι μάλλον απίθανο να το βιώσει.
• Οι περισσότερες φυσικές καταστροφές δημιουργούν σημαντικές ανθρωπιστικές ανάγκες. Τα παιδιά θα νιώσουν λιγότερο ανήμπορα εμπρός στις φυσικές αυτές καταστροφές, αν πράξουν κάτι για την ανακούφιση των πληγέντων. Έντονα δραματικά γεγονότα μπορούν να επηρεάσουν τα παιδιά, ειδικά εκείνα που πρόσφατα έχουν βιώσει κάποια απώλεια στη ζωή τους (θάνατος, διαζύγιο, μετακόμιση, κ.α.). Αν μετά από κάποια καταστροφή το παιδί σας παρουσιάζει αλλαγές στις συνήθειες ύπνου και διατροφής του, νυχτερινή ενούρηση, προβλήματα συμπεριφοράς ή παραπονιέται για πονοκέφαλους και στομαχόπονους, συνετό είναι να ζητήσετε τη βοήθεια κάποιου ειδικού (π.χ. παιδοψυχολόγου). Η βοήθεια αυτή είναι απαραίτητη, όταν το παιδί έχει άμεση σχέση με το τραγικό γεγονός, φερειπείν οι συμμαθητές των παιδιών που χάθηκαν στις φωτιές.

Μιλώντας στα παιδιά για τις ειδήσεις πρέπει να είμαστε δεκτικοί, ειλικρινείς και πάνω απ' όλα διαθέσιμοι.

Δήμητρα Καραμολέγκου, Ειδική Παιδαγωγός