To Ολοκαύτωμα στο Μεσόβουνο και στους Πύργους Εορδαίας

565 ψυχές, χωρίς διάκριση ηλικίας και φύλου,  σφαγιάστηκαν άγρια.

.

******************************************* 

Το ολοκαύτωμα των Πύργων

Κατά το 2ο Παγκόσμιο πόλεμο οι Κοινότητες Μεσοβούνου και Πύργων έπαθαν τρομακτικές καταστροφές από τα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής και τα σπίτια πυρπολήθηκαν.

Στους Πύργους οι Γερμανοί κατακτητές με τη βοήθεια των δοσίλογων, τουφέκισαν δίχως διάκριση, γέροντες, γριές, νέους, νέες, παιδιά, κορίτσια και μωρά, σύνολο 318 ψυχές, έκαψαν τα σπίτια και άρπαξαν όλα τα υπάρχοντα τους.

Στο Μεσόβουνο, εκτελέστηκαν 157 κάτοικοι, οι περισσότεροι ήρωες του Αλβανικού Μετώπου, -οι οποίοι ανέπτυξαν μεγάλη μαχητικότητα, άντρες και γυναίκες πολεμώντας μαζί στον αγώνα για την απελευθέρωση, - την 23/10/1941, χωρίς καμιά αιτία. Άλλοι 90, χωρίς διάκριση ηλικίας και φύλου, τον Απρίλιο του 1944 σφαγιάστηκαν άγρια.

Το πρωινό της 23 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1944 οι Πύργοι περικυκλώθηκαν από Γερμανικά αποσπάσματα και τους συνεργάτες τους. Οι Γερμανοί κατακτητές με τη βοήθεια των δοσίλογων, τουφέκισαν δίχως διάκριση, γέροντες, γριές, νέους, νέες, παιδιά, κορίτσια και μωρά, σύνολο 318 ψυχές, έκαψαν τα σπίτια και άρπαξαν όλα τα υπάρχοντα τους.

Στους τόπους της θυσίας των αθώων θυμάτων της χιτλερικής θηριωδίας είναι... 
στημένα σήμερα Ηρώα των Πεσόντων και στις δυο Κοινότητες. Κάθε χρόνο οι κάτοικοι θυμούνται εκείνα τα ζοφερά χρονικά στα ετήσια μνημόσυνα τους. Στα προσκλητήρια των θυμάτων βαρύς αναστεναγμός και δάκρυα πόνου συμπληρώνουν τα εορταστικά προγράμματα.

Μέσα από μαρτυρίες των κατοίκων για τα ολοκαυτώματα, που περιέχονται σε προφορικές και γραπτές ιστορικές πηγές αυτόπτων μαρτύρων της τραγωδίας, υπάρχουν σήμερα ντοκουμέντα, τα οποία παραθέτονται αμέσως παρακάτω πολύ συνοπτικά και αμέσως μετά αναλυτικά με τις μαρτυρίες των κατοίκων:

«Οι φωνές: Οι Γερμανοί! Ήρθαν οι Γερμανοί! Βγήκαν από τα στόματα των τρομαγμένων κατοίκων από τα ξαφνικά κροταλίσματα πολυβόλων και τους κρότους των οβίδων. Ανάστατοι όλοι ξεχύθηκαν στους δρόμους παίρνοντας μαζί τους ότι προλάβαιναν με κατεύθυνση τα βουνά. Κάποιες συνοικίες είχαν καταληφθεί από τους Γερμανούς και οι πυροβολισμοί που ακούγονταν, δεν άφηναν καμιά αμφιβολία για τις προθέσεις των Γερμανών, οι οποίοι πυροβολούσαν αδιάκριτα όποιον προσπαθούσε να ξεφύγει, έμπαιναν μέσα στα σπίτια και οδηγούσαν τους ανθρώπους στα νεκροταφεία, όπου η φωτιά των πολυβόλων δεν τους άφησε να ζήσουν για πολύ.

Οι απάνθρωπες πράξεις των Γερμανών συνεχίζονταν ασύστολα. Έβαζαν φωτιά σε κτίσματα και καίγανε ζωντανούς ανθρώπους. Οι κάτοικοι ήταν περικυκλωμένοι από παντού. Κάποιοι στην προσπάθεια τους να ξεφύγουν από τις ρεματιές, καταφεύγοντας στα βουνά, πιάνονταν από τους Γερμανούς κι εκτελούνταν. Οι γυναίκες με υπεράνθρωπες προσπάθειες συγκρατούνταν να μη ξεφωνίσουν. Τα μικρά παιδιά που καταλάβαιναν τι συνέβαινε έκλαιγαν και σταματούσαν μόνο με την καθησύχαση των μεγάλων. Κυκλωμένοι και ανήμποροι να αντιδράσουν, υποτάχτηκαν στη μοίρα τους περιμένοντας το θάνατο. Τα κλάματα των βρεφών, ασταμάτητα, μονότονα, πνίγονταν από τις άκρες των ποδιών των μανάδων τους, που τις έχωναν σε σβώλο στα στόματα τους.

Οι Γερμανοί απάνθρωπα ξέσκιζαν τις κοιλιές των εγκύων γυναικών, καίγανε τις αχυρώνες με τα γυναικόπαιδα, βίαζαν κορίτσια μέσα στις εκκλησίες, τουφέκιζαν όποιον έβλεπαν μπροστά τους, έκαιγαν τα πάντα. Κάποιοι πιάστηκαν αιχμάλωτοι των Γερμανών και μεταφέρθηκαν στην Πτολ/δα, όπου πέρασαν μέρες αγωνίας και αβεβαιότητας για τη ζωή τους. Από αυτούς άλλοι ελευθερώθηκαν και άλλοι βασανίστηκαν κι εκτελέστηκαν, υποχρεωμένοι να σκάψουν τον τάφο τους με τα ίδια τους τα χέρια. Όσοι γλίτωσαν από τα χέρια των Γερμανών κατακτητών, σήμερα δεν μπορούν να μη θυμούνται με θλίψη εκείνες τις τραγικές και κτηνώδεις σκηνές που έζησαν από τους Ναζί. Η ζεστασιά των σπιτιών και οι αγκαλιές των ανθρώπων που τους περιέλθαψαν θα είναι πάντα τυπωμένα στη μνήμη τους, που θα θυμούνται με λατρεία και συγκίνηση».

«ΜΟΙΡΟΛΟΓΙ»
Κατράνιτσα καημένη, πανέμορφη και ξακουστή
Σε κάψαν οι προδότες μαζί κι οι Γερμανοί.
Σε κάνανε βεράνι και όλα τα λούσα σου
Δεν σκέφθηκαν λιγάκι καυμένη, πάει η ψυχούλα σου.
Εκεί που εδονούσαν μεγάλα κτίρια,
Τώρα νεκροταφεία καυμένη μόνο μ’ ερείπια.
Κλαιν’ και πικρά θρηνούνε αδέλφια και γονείς,
Κλαιν’ τα πουλιά στα δένδρα, βογγάει και η γης.
Θύματα 400 μεσ’ τα χαλάσματα
Τους ψέλνουνε από γύρω καυμένη με ύμνους και άσματα.
Το σύνταγμα 16 από μακριά ζητά
Που ειν’ οι Καστρανιτσιώτες καημένη, δεν βγάζουνε μιλιά.
Ελεύθεροι πια τώρα, γυρίζουνε,
Σέρνουνε τους προδότες, τους ψιθυρίζουνε.
Ειν’ η Δημοκρατία ο μόνος όρκος μας
Γι’ αυτό πρέπει λιγάκι να γίνει ο λόγος μας.

 πηγή