Πόσο σημαντική είναι η ομάδα των συνομηλίκων για τα παιδιά

Μετά την οικογένεια το σχολείο αποτελεί ένα εξίσου σημαντικό φορέα κοινωνικοποίησης, όπου το παιδί μέσα από τις διαπροσωπικές του αλληλεπιδράσεις μαθαίνει περισσότερα για τον κόσμο, αλλά και για τον εαυτό του. Μια από τις σημαντικές πληροφορίες που θα ρωτήσει ένας ειδικός για το παιδί είναι το αν έχει φίλους. Έτσι, ελέγχουμε το βαθμό κοινωνικοποίησής του, εξωστρέφειάς του, αλλά και το επίπεδο των κοινωνικών του δεξιοτήτων. 

έχει σημασία όχι μόνο πόσους φίλους έχεις δίπλα σου,
αλλά και τι μπορούν να σου προσφέρουν συναισθηματικά!

Μέσα από τους συνομηλίκους του το παιδί μαθαίνει να βάζει σιγά σιγά τον εγωκεντρισμό του στην άκρη προκειμένου να ανήκει σε μια ομάδα και να «παίζει» μαζί τους. Μαθαίνει να ακολουθεί κάποιους κανόνες, αν θέλει να παραμείνει σε αυτή την ομάδα. Επομένως, είναι ένα πρώτο στάδιο όπου το «Εγώ» γίνεται «Εμείς». Ικανοποιείται, επίσης, η ανάγκη του να αισθάνεται αρεστός και αποδεκτός από κάποιους άλλους, που δεν είναι η μαμά και ο μπαμπάς και οι λοιποί συγγενείς. Τονώνεται, έτσι, η αίσθηση αυτοαξίας, αλλά και η αυτοπεποίθησή του.

Μέσα από το παιχνίδι με τα άλλα παιδιά δίνεται η ευκαιρία στα παιδιά να εκτονωθούν, να χαρούν και παράλληλα να μάθουν να συνυπάρχουν αρμονικά μέσα σε μια ομάδα. Κάθε συνάντηση με συνομηλίκους αποτελεί μια εμπειρία που βοηθάει στην εξελικτική διαδικασία της ωρίμανσης. Τα παιδιά νιώθουν πιο σίγουρα για τον εαυτό τους, προσαρμόζονται πιο εύκολα σε νέες συνθήκες και τολμούν περισσότερο σε σύγκριση με τα παιδιά που δεν έχουν φίλους.

Οι γονείς οφείλουν να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να γνωρίζουν καινούρια άτομα σε οποιοδήποτε πλαίσιο -και εκτός σχολείου- προκειμένου να εξοικειωθούν με τις αναμενόμενες για την ηλικία τους κοινωνικές δεξιότητες. Έτσι, διασφαλίζουν οι γονείς μια υγιή αυτοπεποίθηση για τα παιδιά τους, κάτι που αποτελεί εφόδιο ζωής.

Έρευνες δείχνουν ότι πολλές φορές η κοινωνικότητα της οικογένειας επηρεάζει την κοινωνικότητα του παιδιού. Δηλαδή, η «κλειστή» οικογένεια μπορεί να περάσει το παράδειγμα και το μήνυμα στο παιδί ότι δεν επικροτείται η εξωστρέφεια προς άτομα εκτός του οικογενειακού κύκλου. Υπάρχουν πολλές πιθανότητες, τότε, να ακολουθήσει το παιδί το ίδιο μοτίβο.

Η συναναστροφή με τους συνομηλίκους αποτελεί επίσης ένα ισχυρό αντίδοτο στο άγχος που πιθανώς να καταλαμβάνει μερικές φορές τα παιδιά. Πέρα από τα χόμπι και τον αθλητισμό, το παιδί «εκτονώνεται» και «αποσυμπιέζεται» μέσα από την παρέα με τους συνομηλίκους του. Συζητάει, παίζει, γελάει, μαθαίνει καινούρια πράγματα από τους άλλους, μοιράζεται μυστικά και άλλα πολλά που κάνουν το παιδί να περνάει ευχάριστα.

Ακόμα, κι όταν διαλέγουμε εξωσχολικές δραστηριότητες για τα παιδιά, ενδείκνυται να επιλέγουμε ομαδικές δραστηριότητες κατά κύριο λόγο, όπου θα έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν και να αλληλεπιδράσουν με καινούρια άτομα.

Όπως ισχύει και για τους ενήλικες –πόσο μάλλον για τα παιδιά- ο κάθε άλλος αποτελεί έναν «καθρέφτη» μας που με θετικό ή ακόμα και με αρνητικό τρόπο συμβάλλει στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς μας και της ταυτότητάς μας. Βοηθάει στο να συνειδητοποιήσουμε πράγματα για τη ζωή, για τον εαυτό μας και για τις σχέσεις.

Η κάθε αλληλεπίδραση αφήνει κάτι πίσω της. Είναι ένα μικρό μάθημα αυτογνωσίας. Η ομάδα των συνομηλίκων αποκτά ακόμα μεγαλύτερη βαρύτητα και σημασία στην ηλικιακή φάση της εφηβείας, όπου οι έφηβοι σχεδόν «ταυτίζονται» με την παρέα τους και υπάρχουν μέσα από τον μικρόκοσμό της. Παιδιά και έφηβοι αποτελούν έναν ανοιχτό αγωγό αλληλεπίδρασης και ανταλλαγής συνηθειών, τάσεων και επιλογών με τους συνομηλίκους τους.

Αυτό, βέβαια, σημαίνει ότι όπως μπορούν να επηρεαστούν σε κάποιο βαθμό θετικά, άλλο τόσο μπορούν να επηρεαστούν και αρνητικά. Είναι, λοιπόν, είναι σημαντική η επιλογή των φίλων γύρω τους, κάτι που απασχολεί ούτως ή άλλως τους γονείς από μικρή ηλικία. Μέσα από συζητήσεις και επιχειρήματα μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν ένα παιδί να καταλάβει πότε ένας φίλος τους φέρεται καλά και έντιμα και πότε οι κοροϊδίες, οι ειρωνείες, οι εμπαιγμοί και τα προσβλητικά αστεία δεν αποτελούν δείγματα αληθινής φιλίας.

Επομένως, έχει σημασία όχι μόνο πόσους φίλους έχεις δίπλα σου, αλλά και τι μπορούν να σου προσφέρουν συναισθηματικά! Οφείλουμε να περάσουμε στα παιδιά το μήνυμα αυτό, ώστε να καλλιεργήσουν μέσα τους εκείνα τα κριτήρια που θα τα βοηθήσουν να κάνουν ποιοτικές επιλογές κι όχι επιλογές ανάγκης. Μέσα, λοιπόν, σε ασφαλή πλαίσια και κριτήρια προαγωγής ενθαρρύνουμε την κοινωνικοποίηση και απορρίπτουμε την τάση για απομόνωση ενός παιδιού!

Γράφει η Μαρία Καρίκη, Ψυχολόγος

Πηγή: Ροδιακή