Τι θα κάνεις αν το παιδί σου φύγει για σπουδές;

Γράφει η εκπαιδευτική συμβουλευτική ψυχολόγος

Δρ Καλλιόπη Εμμανουηλίδου. 

Το «σύνδρομο της άδειας φωλιάς» 
Empty-nest syndrome

    Παρόλο που στις εισαγωγικές εξετάσεις πολλοί υποψήφιοι είχαν ως στόχο να περάσουν σε σχολές κοντά στο πατρικό τους σπίτι, για να αποφευχθούν τα έξοδα, πολλοί από αυτούς εισήχθησαν σε μακρινές σχολές. 

    Πολλοί γονείς θα αποχωριστούν τα παιδιά τους που πρόκειται να σπουδάσουν μακρυά τους.

Αυτός ο αποχωρισμός έχει πολλά πλεονεκτήματα για τα ίδια τα παιδιά, τα οποία θα μπορέσουν να ανεξαρτητοποιηθούν, να ενηλικιωθούν και να αποκτήσουν κοινωνικές και άλλες δεξιότητες για να μπορέσουν να εξελίξουν τη συναισθηματική τους ανάπτυξη.

Ας ασχοληθούμε λίγο περισσότερο με εκείνους που μένουν πίσω και με αυτό που πολλοί έχουν αποκαλέσει ως "σύνδρομο της άδεια φωλιάς"

    Οι γονείς από την άλλη πλευρά, βιώνουν μια μεγάλη απώλεια.

Ακόμα και αν πρόκειται για ευτυχισμένη στιγμή (πρόκειται για μια επιτυχία στο κάτω κάτω), η αναχώρηση του παιδιού σημαίνει μια μεγάλη οικογενειακή αναστάτωση. Αρχικά συνήθως οι γονείς αναχωρούν μαζί με το παιδί, για να το βοηθήσουν στην εύρεση κατοικίας και να το "τακτοποιήσουν". 
    Αυτή η αποκατάσταση εξομαλύνει κάπως την απώλεια, καθώς προσφέρει στον γονιό μια τελευταία ευκαιρία να περάσει πολύ χρόνο με το παιδί του και να νιώσει ότι του προσφέρει ό,τι μπορεί, για να το "αποκαταστήσει", να το "τακτοποιήσει". Αφού διαλέγουν μαζί έπιπλα, αφού εξερευνούν παρέα τη νέα γειτονιά, αφού πολλές φορές θα βρεθεί και ένας άνθρωπος εμπιστοσύνης (συγγενής που ζει ήδη στο νέο μέρος, φοιτητής που πέρασε στην ίδια πόλη κτλ.) για να νιώσουν όλοι μια ασφάλεια, ο γονιός αφήνει πια το παιδί στη νέα του ζωή.

Η επιστροφή στη νέα καθημερινότητα δεν είναι πάντα εύκολη.     Παρόλο που ο γονιός γνωρίζει ότι "τα παιδιά ανοίγουν τα φτερά τους και φεύγουν από τη φωλιά". Αν υπάρχει ένα μικρότερο παιδί στο σπίτι, η μετάβαση είναι πολύ πιο ήπια. Αυτό το "στερνοπούλι" θα λάβει αρκετή προσοχή και θα απολαύσει ιδιαίτερη φροντίδα. Αν όμως δεν υπάρχουν (πια) άλλα αδέρφια, τότε ο γονιός έρχεται αντιμέτωπος με μια άδεια φωλιά.

    Πρόκειται για μια μεταβατική φάση στη ζωή του ζευγαριού. 
Θα παρατηρηθούν ανάμεικτα συναισθήματα χαράς, περηφάνειας, ανακούφισης, κενού, θλίψης. Πολλοί γονείς αποφεύγουν να έρθουν αντιμέτωποι με το κενό και κλείνουν την πόρτα του παιδικού δωματίου. 

Άλλοι περνούν πολύ χρόνο στο παιδικό δωμάτιο, βρίσκοντας παρηγοριά. Δε σπανίζουν τα ξαφνικά κλάματα ή οι αναίτιοι καυγάδες ανάμεσα στο ζευγάρι. 

Μάλιστα στις περιπτώσεις που προϋπήρχαν προβλήματα ανάμεσα στο ζευγάρι, το παιδί ίσως λειτουργούσε σαν κάτι που αποσπούσε την προσοχή από αυτά. Έτσι, πολλές φορές το ζευγάρι έρχεται αντιμέτωπο με τα δικά του προβλήματα. Από την άλλη μεριά είναι πολύ φυσιολογικό να υπάρχουν και άλλα συναισθήματα, θετικά, καθώς ο γονιός, εξουθενωμένος κι αυτός από τη δοκιμασία των εξετάσεων, ανυπομονεί να ηρεμήσει και να χαλαρώσει και να κάνει τα "δικά του", κάτι που μπορεί να τον γεμίζει με ενοχές.

Κάποιες συμβουλές αν μείνατε μόνοι στη "φωλιά" σας:

1. Τηλεφωνική επικοινωνία: δώστε στο παιδί σας να καταλάβει ότι μπορείτε να επικοινωνείτε όποτε νιώσει την ανάγκη. Αν δείτε ότι το παρακάνει, προσπαθήστε να το διευκολύνετε στην ανεξαρτητοποίησή του. Δείξτε του εμπιστοσύνη ότι θα τα καταφέρει και μόνο του. Μην υποκύπτετε στον πειρασμό να του τηλεφωνείτε υπερβολικά συχνά. Σκεφτείτε ότι μπορεί να βρίσκεται ανάμεσα σε νέες παρέες και το διακόπτετε. Προσπαθήστε να συνεννοηθείτε μαζί του σχετικά με τον τρόπο που θα επικοινωνείτε στο εξής (ποια ώρα της ημέρας κτλ.) Μη νιώσετε προσωπική απόρριψη, αν δεν μπορεί να σας μιλήσει πάντα ούτε αν διαπιστώσετε ότι περνάει πάρα πολύ καλά- δεν είστε ο μοναδικός τρόπος να νιώσει όμορφα το παιδί σας.
2. Φροντίδα του εαυτού: δεν είναι εγωιστικό να θέλουμε να φροντίσουμε τον εαυτό μας. Μετά από τη δοκιμασία των εξετάσεων αξίζετε κι εσείς να βρείτε τους ρυθμούς της καθημερινότητάς σας, να φροντίσετε περισσότερο τον εαυτό σας, να επανέλθετε σε δικούς σας ρυθμούς και να αναζητήσετε πώς θα ικανοποιήσετε τις δικές σας ανάγκες. Καλλωπιστείτε, ευχαριστηθείτε τη ζωή σας, περιποιηθείτε τον εαυτό σας, εξερευνήστε άλλους τρόπους να περνάτε όμορφα το χρόνο σας, όπως με ένα χόμπυ.
3. Σχέση ανάμεσα στο ζευγάρι: αν δεν υπάρχει άλλο μέλος στην οικογένεια, θα έρθετε αντιμέτωποι με το έτερό σας ήμισυ. Σεβαστείτε ότι θα χρειαστεί χρόνος να συνηθίσετε στα νέα δεδομένα. Σεβαστείτε το κενό που βιώνετε και οι δύο γονείς και προσπαθήστε να μιλήσετε για τα συναισθήματά σας. Μη ντραπείτε να ζητήσετε τη βοήθεια του συζύγου σας, αν δυσκολεύεστε πολύ με όσα νιώθετε. Βρείτε εποικοδομητικούς τρόπους να περνάτε ποιοτικά την ώρα σας και προγραμματίστε νέες δραστηριότητες.
4. Συνέχιση του ρόλου του γονιού: μη φορτώνετε το παιδί σας με άγχος αλλά ενισχύστε του την εμπιστοσύνη και την αυτοπεποίθηση. Δίνετέ του συμβουλές όποτε σας τις ζητάει αλλά μην το παρακάνετε υπενθυμίζοντάς του αυτονόητα πράγματα. Το ότι ενηλικιώθηκε και μένει μόνο του δε σημαίνει ότι ξαφνικά δε σας χρειάζεται, ούτε ότι αντιστράφηκαν οι ρόλοι και μπορείτε να στηρίζεστε πάνω του πλέον εσείς. Συζητείστε με ειλικρίνεια με το παιδί σας τι χρειάζεται από εσάς. Διευκολύνετέ το στον "απογαλακτισμό", μην ενθαρρύνετε συχνότατη επιστροφή στο πατρικό και πάρτε το απόφαση ότι θα περάσουν και στιγμές που θα νιώσει μοναξιά, που δε θα διατραφεί καλά, που θα ξενυχτήσει, που θα "κοπεί" σε κάποιο μάθημα κτλ. Αφήστε το να πάρει μαθήματα ζωής χωρίς να το πνίγετε με υπερπροστασία.
5. Αναζήτηση βοήθειας: αποδεχτείτε ότι για ένα χρονικό διάστημα θα ζοριστείτε, μέχρι να προσαρμοστείτε. Καταλάβετε ότι πρόκειται για ένα φυσιολογικό διάστημα αναπροσαρμογής της ζωής σας και ότι σε κάθε απώλεια επιτρέπεται ένα στάδιο συναισθηματικής αναταραχής. Επιτρέψτε το στον εαυτό σας, δεν είστε φτιαγμένοι από σίδερο. Αν βέβαια διαπιστώσετε ότι ο πόνος είναι δυσβάσταχτος και ότι ήρθατε αντιμέτωποι με νέα προβλήματα που αποκαλύφθηκαν μέσα από το κενό που άφησε το παιδί που έφυγε, μπορείτε πάντα να αναζητήσετε βοήθεια από άλλους ή και ψυχολογική υποστήριξη από ειδικούς.

Καλή προσαρμογή σε αυτή τη νέα φάση της ζωής σας!

boro