Τα παιδιά έχουν αυτάκια και ακούν...

Δεν είναι ποτέ πολύ μικρά τα παιδιά για να κατανοήσουν ό,τι λέμε. Έχουν μακροχρόνιες επιπτώσεις και ειδικότερα στα παιδιά, δεδομένου πως μπορούν να τις θυμούνται για πάντα…

Είναι πολύ εύκολο για όλους μας να ξεστομίζουμε λέξεις χωρίς να σκεφτόμαστε αυτά που λέμε.

Το θέμα όμως είναι πως οι λέξεις έχουν μακροχρόνιες επιπτώσεις και ειδικότερα στα παιδιά, δεδομένου πως μπορούν να τις θυμούνται για πάντα. Τα παιδιά από τη στιγμή που έχουν αυτιά και ακούν, δεν είναι ποτέ πολύ μικρά για να κατανοήσουν τις λέξεις και τα λόγια μας. Αυτό συμβαίνει γιατί στην πραγματικότητα δεν είναι μόνο οι λέξεις που χρησιμοποιούμε όταν επικοινωνούμε - είναι ο τόνος στη φωνή, η γλώσσα του σώματος και οι εκφράσεις του προσώπου που δίνουν νόημα στις λέξεις. Ακόμα και όταν δεν το συνειδητοποιούμε λοιπόν, οι λέξεις έχουν τεράστια δύναμη και επίδραση στα παιδιά!

Όταν οι μεγάλοι μιλούν, και τα παιδιά ακούν…
Οι περισσότεροι ίσως μπορούμε να θυμηθούμε σχόλια των γονιών ή των δασκάλων μας, που είτε μας ενθάρρυναν κάνοντάς μας να νιώσουμε καλά με τον εαυτό μας, είτε μας αποθάρρυναν κάνοντάς μας να χάσουμε την πίστη μας σε αυτόν. Τα θετικά μηνύματα που λαμβάνουν τα παιδιά από το περιβάλλον τους, ενισχύουν την ανάπτυξή τους και θεωρούνται εποικοδομητικά γιατί οδηγούν στη βελτίωση. Από την άλλη πλευρά, όταν τα παιδιά δέχονται αρνητικά μηνύματα από το περιβάλλον τους αποθαρρύνονται και χάνουν το κίνητρο για προσπάθεια.

Ένα σχόλιο τύπου, «Το καλό που σου θέλω να τα πας καλά σε αυτό το τεστ», μπορεί να απειλήσει την αυτοπεποίθηση του παιδιού. Αν όμως το σχόλιο διαμορφωνόταν κάπως έτσι, «Καταλαβαίνω πως αυτό είναι ένα σημαντικό τεστ, αλλά ξέρω πως θα κάνεις το καλύτερο που μπορείς», θα μπορούσε να λειτουργήσει ως κίνητρο για να προσπαθήσει το παιδί περισσότερο.
Ένα αποθαρρυντικό σχόλιο όπως, «Είσαι μόνιμα ένας μπελάς. Ποτέ δεν θα καταφέρεις να τα πας καλά με τα άλλα παιδιά», θα μπορούσε να οδηγήσει ένα παιδί να εσωτερικεύσει αυτό το μήνυμα, να πιστέψει πως είναι ένα απαίσιο παιδί που ποτέ δεν θα έχει φίλους, και πιθανότατα θα συνεχίσει να συμπεριφέρεται αρνητικά.

Από την άλλη πλευρά ένα ενθαρρυντικό μήνυμα που επικεντρώνεται στα θετικά του παιδιού όπως, «Έχεις βελτιωθεί πολύ στον τρόπο που οργανώνεις τα πράγματά σου. Αυτό σημαίνει πως μπορείς να βελτιώσεις και άλλα πράγματα, όπως τη σχέση σου με τα άλλα παιδιά. Ξέρω πως είσαι σε θέση να μάθεις να μοιράζεσαι και να περιμένεις τη σειρά σου», θα εμπνεύσει ένα παιδί να προσπαθήσει να ανταποκριθεί στις προσδοκίες του γονιού ή του δασκάλου, και το πιθανότερο είναι πως την επόμενη φορά θα συμπεριφερθεί σωστά. Στο τέλος της ημέρας, κάθε παιδί - ακόμα και το πιο ζωηρό ή ατίθασο - θέλει να κάνει τους γονείς και τους δασκάλους του ευτυχισμένους, να βλέπει ότι το αγαπούν και το αποδέχονται!

Θετική χροιά  στην επικοινωνία
ΕΙΝΑΙ πολύ σημαντικό όταν οι ενήλικες απευθύνονται στα παιδιά με σκοπό να επηρεάσουν, να ενισχύσουν ή να αλλάξουν μια συμπεριφορά, να κρατούν μια θετική χροιά και διάθεση στον τρόπο που επικοινωνούν. Μπορούν να ξεκινήσουν τη συζήτηση δείχνοντας πως είναι μαζί τους, τους σέβονται, αλλά παράλληλα κρατούν σταθερά και ξεκάθαρα τα όρια όπως, «Καταλαβαίνω πως μπορεί να κουράστηκες, αλλά κάποια πράγματα δεν επιτρέπονται».

Επίσης, όταν επικοινωνούμε με τα παιδιά είναι σημαντικό να αποφεύγονται οι ταμπέλες. Ακόμα και αν οι λέξεις έχουν θετική χροιά όπως, «είσαι έξυπνος» ή «είσαι όμορφη» μπορεί να έχουν αρνητική επίδραση στα παιδιά. Η ταμπέλα είτε είναι θετική είτε είναι αρνητική, μπορεί να δημιουργήσει πίεση και άγχος εγκλωβίζοντας το παιδί σε μια εικόνα που δεν επιτρέπει την αναζήτηση εναλλακτικών δυνατοτήτων. Οι γονείς και οι δάσκαλοι μπορούν να ενθαρρύνουν με τον τόνο της φωνής τους, με το χαμόγελο στο πρόσωπό τους, με τη γλώσσα του σώματος, χωρίς να χρησιμοποιούν απαραίτητα κοσμητικά επίθετα. Εκφράσεις όπως, «ποτέ δεν ακούς», «πάντα φέρεσαι άσχημα» έχουν πολύ ισχυρά νοήματα στα παιδιά. Είστε σίγουροι ότι το εννοείτε αυτό το «ποτέ» ή το «πάντα»;
Τα παιδιά θα αντιληφθούν ακριβώς αυτό που ακούν γιατί η σκέψη τους είναι συγκεκριμένη. Θα ήταν προτιμότερο επομένως να ειπωθεί κάτι όπως, «Μίλησέ μου. Τι συμβαίνει;» έτσι ώστε να καταλάβουν ότι τους δίνεται χώρος για να επανεξετάσουν τη συμπεριφορά τους γνωρίζοντας πως είμαστε μαζί τους. Όταν κρίνουμε τα παιδιά γιατί δεν μας αρέσει μια συμπεριφορά και χρησιμοποιούμε εκφράσεις όπως, «Φέρεσαι σαν μωρό» χωρίς να δίνουμε κανένα περιθώριο στο παιδί να σκεφτεί, είναι σαν να ενισχύουμε την αρνητική συμπεριφορά. Επειδή μιλάμε για παιδιά, η ανώριμη συμπεριφορά είναι αναμενόμενη και δεν χρειάζονται την άδειά μας για να είναι ο εαυτός τους. Από το να είμαστε σκληροί επομένως, θα ήταν προτιμότερο να προσπαθήσουμε να επανασυνδεθούμε με το παιδί δίνοντας χώρο και δείχνοντας σεβασμό λέγοντας κάτι όπως «θα μιλήσουμε για αυτό που έγινε. Έλα να με βρεις όταν είσαι έτοιμος».

Για να βοηθήσουμε τα παιδιά να βελτιωθούν και να πιστέψουν στον εαυτό τους, δεν χρειάζεται να τα χαρακτηρίζουμε. Αντίθετα, μπορούμε να επικεντρωθούμε στη συμπεριφορά και με ποιο τρόπο αυτή δεν είναι αποδεκτή. Από το να πούμε σε ένα παιδί πόσο κακό είναι για αυτό που έκανε, είναι προτιμότερο να μιλήσουμε για τη μη αποδεκτή πράξη συνεχίζοντας όμως να δείχνουμε το σεβασμό και την αγάπη μας. Αντί να πούμε «μη ξεχάσεις», είναι προτιμότερο το «σε παρακαλώ να θυμηθείς», αντί να πούμε «δεν είσαι καλός», είναι προτιμότερο το «μπορείς να τα πας καλύτερα», αντί να πούμε «είσαι άτακτος» είναι προτιμότερο το «μπορείς να συμπεριφερθείς πιο σωστά».

Τέλος, εμείς οι μεγάλοι πρέπει να θυμόμαστε πως τα σχόλια, οι χαρακτηρισμοί, οι παρατηρήσεις, έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην αυτοεκτίμηση των παιδιών. Για να προσπαθήσουν πιο σκληρά και για να κάνουν το καλύτερο που μπορούν, χρειάζονται απεγνωσμένα κάποιον να πιστέψει στην αξία τους και να τα ενθαρρύνει. Οι γονείς και οι δάσκαλοι που αναζητούν, ανακαλύπτουν και αναδεικνύουν τα δυνατά σημεία του κάθε παιδιού, συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό στη θετική εικόνα που έχει το παιδί για τον εαυτό του και τις ικανότητές του

Λέξεις που δημιουργούν όμορφα συναισθήματα στα παιδιά, τονώνουν την αισιοδοξία τους για το μέλλον και ως εκ τούτου ενθαρρύνουν θετικές συμπεριφορές. Αν οι γονείς και οι δάσκαλοι θέλουν να εμπνεύσουν τα παιδιά, ας σταματήσουν για λίγο και ας σκεφτούν πριν πουν κάτι υποτιμητικό που θα πληγώσει, και στη συνέχεια ας εκφράσουν αυτό που θέλουν να πουν με έναν εποικοδομητικό και ενθαρρυντικό τρόπο!

Πηγές: parentshelp.grsigmalive