Η Σιωπή κακοποιεί τα Παιδιά

Οι Έλληνες γονείς πρέπει να πάψουν να φοβούνται και να αρχίσουν να μιλούν.
 

Προ καιρού ένας αγαπητός φίλος μού εξιστόρησε μια μικρή, αλλά αρκούντως τραυματική εμπειρία που είχε η δωδεκάχρονη κόρη του.
Ένα απόγευμα έλαβε από άγνωστο αποστολέα στο Viber (η εξαιρετικά δημοφιλής μεταξύ των εφήβων εφαρμογή για την ανταλλαγή μηνυμάτων, εικόνων, βίντεο κ.ο.κ.) το εξής: «Στείλε αυτό το μήνυμα σε άλλους 10, διαφορετικά θα πάθει κάτι κακό ένα αγαπημένο σου πρόσωπο».
Η μικρή, που έχει την τύχη να μεγαλώνει σε ένα εξαιρετικά «προνομιούχο» περιβάλλον (υπό την έννοια ότι έχει δύο ευαισθητοποιημένους και ουσιαστικά παρόντες γονείς), έτρεξε θορυβημένη να το δείξει στον πατέρα της.
Εκείνος αρχικά έστειλε μια οργισμένη προειδοποίηση στον αποστολέα. Τα μηνύματα όμως συνέχισαν να καταφθάνουν: «Στείλε αυτό το μήνυμα σε άλλους 10, διαφορετικά θα σε επισκεφθεί στον ύπνο σου ένα νεκρό κορίτσι».

Ο πατέρας ενεπλάκη για λίγες, ευτυχώς, ημέρες σε μια αυτοσχέδια noir καταδίωξη του διανοητικά διαταραγμένου που παρενοχλούσε το παιδί του στο κινητό τηλέφωνό του. Όταν τελικά κατάφερε να ξεμπλέξει το κουβάρι των ανώνυμων μηνυμάτων, συνειδητοποίησε ότι τα έστελνε μια συμμαθήτρια της κόρης του. Μια φοβισμένη συμμαθήτριά της που είχε λάβει και αυτή ένα τέτοιο μήνυμα στο κινητό της και απλώς υπάκουσε στον «εισβολέα». Ποια η διαφορά ανάμεσα στις δύο δωδεκάχρονες; Η μία το ανέφερε κατευθείαν στον πατέρα της. Η άλλη σιώπησε και βίωσε (ολομόναχη) τον τρόμο.

Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η σιωπή παραμένει ο ειδεχθέστερος «ανώμαλος», εκείνος που τραυματίζει βαθύτερα και πλέον ανεπανόρθωτα  την παιδική ηλικία. Και όχι μόνο η προς μαζική κατανάλωση σιωπή (του τύπου «όλοι στη γειτονιά ξέραμε ότι είναι παιδόφιλος, αλλά δεν το λέγαμε»). Αλλά η άλλη, η οικόσιτη σιωπή, που στερεί από τα παιδιά τη σωστή πληροφόρηση και το θάρρος να ενημερώσουν τους γονείς τους για οτιδήποτε τα προβληματίζει, τα φοβίζει, τα κάνει να νιώθουν ανίσχυρα.  
 

Η ελληνική οικογένεια (πόσο μάλλον η ελληνική οικογένεια της κρίσης με τους στρεσαρισμένους και υπεραπασχολημένους γονείς) εξακολουθεί να ζει με χαοτικά ταμπού.
Και αυτή η διάχυτη «γονεϊκή αμηχανία» δεν αφορά μόνο θέματα ειδικού χειρισμού, όπως είναι η σεξουαλική κακοποίηση. Δεν είναι τυχαίο ότι σε πρόσφατη έρευνα οι έλληνες έφηβοι (ηλικίας 13-16 ετών) παραδέχονται ότι η «εκπαίδευσή» τους γύρω από το σεξ γίνεται πρωτίστως από τους φίλους τους και το Internet, αλλά ότι οι ίδιοι θα προτιμούσαν να ενημερώνονται από πιο αξιόπιστες πηγές: τους γονείς τους και το σχολείο.

 

Είχα την τύχη προσφάτως να συνομιλήσω με τον αμερικανό ειδικό στην παιδική σεξουαλική κακοποίηση Κρις Νιούλιν (είχε έρθει στην Αθήνα εν όψει του Κέντρου Ημέρας που εγκαινιάζεται στις αρχές Απριλίου από το Χαμόγελο του Παιδιού). Μου τόνισε ότι είναι υποκριτικό και αφελές να σιωπάς για κάτι που υπάρχει.

Και, όπως μου εξήγησε, δεν είναι μόνο για τα «εξωτικά» περιστατικά (αυτά που πανικοβάλλουν κάθε πέντε χρόνια τους γονείς και «εξιτάρουν» τα media, όπως ο πρόσφατος «δράκος» του Περιστερίου) για τα οποία πρέπει να μιλήσουμε ανοιχτά. «Σκεφτείτε το, ως γονιός», μου είχε πει, «με ποιους ανθρώπους αφήνετε το παιδί σας; Σίγουρα όχι με τον οποιονδήποτε, αλλά με προπονητές, δασκάλους της μουσικής, μπέιμπι σίτερ, οικογενειακούς φίλους, θείους  κ.λπ.». Δεν είναι μύθος, στα περισσότερα περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης θύτης είναι ένα πρόσωπο οικείο στο παιδί, που έχει κερδίσει (συχνά με περισσή μαεστρία) την αποδοχή του γονέα. «Σκεφτείτε το λίγο, τι ζητούν οι γονείς από τα παιδιά τους να προσέχουν σχεδόν σε καθημερινή βάση;» με ρώτησε ξανά ο Νιούλιν. Να μην καούν στο μάτι της κουζίνας ή να περάσουν με ασφάλεια τον δρόμο. Ούτε «κιχ» για τα «αγγίγματα» που πρέπει να προσέχουν, ούτε κουβέντα για τις «ιδιωτικές περιοχές» του σώματός τους που πρέπει να τις αγγίζουν μόνο συγκεκριμένοι άνθρωποι.

Ας μη μείνουμε στον πανικό που σκόρπισε ο παιδόφιλος με το βανάκι. Οι έλληνες γονείς πρέπει επιτέλους να πάψουν να είναι φοβισμένοι και αμήχανοι, πρέπει να πετύχουν (από νωρίς) τη διάνοιξη μιας διαρκούς διόδου επικοινωνίας με το παιδί τους. Γιατί η «γονεϊκή» σιωπή κακοποιεί τα παιδιά περισσότερο από το εκάστοτε «ανθρωπόμορφο τέρας» που εμφανίζεται - οι στατιστικές λένε σπάνια - στο αστυνομικό δελτίο.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 15 Μαρτίου 2015