Ο θυμός καλά κρατεί στην Ελληνική οικογένεια. Ένα θυμωμένο παιδί έχει θυμωμένους γονείς

Δεν είναι και νέο αυτό έτσι δεν είναι; Όχι δεν είναι νέο γιατί οι περισσότεροι γονείς είναι θυμωμένοι και έτσι ο θυμός καλά κρατεί στην Ελληνική οικογένεια. Δεν είναι νέο και καλό είναι να το αντιληφθούμε για να το αλλάξουμε. 

Μεγάλη φασαρία γίνεται τελευταία με τον Σχολικό Εκφοβισμό (bulling). Πολλή βία γενικώς επικρατεί μέσα μας και γύρω μας. Όλα συνηγορούν για την εγκατάσταση του θυμού που είναι προοίμιο ή και συνέπεια της βίας. Είναι άξιο παρατήρησης πάντως το πόσο οι γονείς αγνοούν αυτές τις παραμέτρους όπως αγνοούν κάτι που μοιάζει ολοφάνερο τονίζει η Ερατώ Χατζημιχελάκη, Οικογενειακή Σύμβουλος, ειδικευμένη στις σχέσεις γονιών-παιδιών.

Ένα θυμωμένο παιδί έχει θυμωμένους γονείς. Έρχονται συνήθως να πάρουν βοήθεια (όσοι τέλος πάντων το τολμούν) για να αλλάξουν το παιδί τους, αντί να αρχίσουν από την αλλαγή του εαυτού τους. Την ώρα της συνεδρίας και όταν με λίγη προσπάθεια αντιληφθούν ότι εκείνοι ευθύνονται για το θυμό του παιδιού τους, είναι φανερή η αναγνώριση της ευθύνης και βαθιά μέσα στα μάτια τους βλέπεις την παραδοχή αυτή να αρχίζει δειλά αλλά σταθερά να αλλάζει την κοσμοθεωρία τους. 

Τις περισσότερες φορές φεύγουν από τη συνεδρία με το κεφάλι χαμηλωμένο, αισιοδοξώντας όμως πως τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν. Έχοντας όμως και μεγάλες αμφιβολίες για το αν μπορούν οι ίδιοι να διαχειριστούν το δικό τους θυμό. Το θυμό τους που δεν οφείλεται πάντα (για να είμαστε ειλικρινείς έτσι είναι τις περισσότερες φορές) στο παιδί και στις συμπεριφορές του αλλά στην έλλειψη υπομονής και καλής πρόθεσης που έχουν απέναντι στο παιδί. Σε δικά τους άλυτα προβλήματα είτε προσωπικά είτε σχέσης. Ας μην αφήσουμε βέβαια στην άκρη και τις σημαντικές κοινωνικές αντιξοότητες που ενισχυμένες στις μέρες μας εντείνουν το θυμό και στενεύουν τα όρια της ανοχής.

Ένα παιδί που γεννιέται δεν έχει το θυμό μέσα του. Δεν είναι θυμωμένο γιατί πήρε απ’ τον πατέρα του ή απ’ τον παππού του το ταπεραμέντο του επιθετικού και θυμωμένου ατόμου. Δεν το κληρονόμησε όπως ίσως κληρονόμησε τα πράσινα μάτια του. 

Ναι ευθύνεται όμως ο πατέρας και ο παππούς ή μαμά και η γιαγιά (για να μην κάνουμε διαχωρισμό στα φύλα), γιατί καθώς το βρέφος μεγαλώνει παρατηρεί πως οι φωνές, η βία, η επιβολή, ο ανταγωνισμός, η απειλή, η τιμωρία είναι μέρος της ζωής γύρω του. 

Σιγά σιγά μεγαλώνοντας γίνεται και το ίδιο ο στόχος όλων αυτών των παραπάνω και για να είμαστε ειλικρινείς τις περισσότερες φορές γίνεται συχνά ο σάκος του μποξ αναίτια και αδικαιολόγητα.

 

Είναι η εύκολη λύση. Μην το περνάτε αβασάνιστα αυτό! 

Είναι πολύ συχνό το φαινόμενο η συμπεριφορά του ενήλικα προς το παιδί να γίνεται απαράδεκτη γιατί τσακώθηκε με κάποιον άλλο ενήλικα. Πέρα λοιπόν από την παρατήρηση που έχει ιδιαίτερα αυξημένη το παιδί και βλέπει με κάθε λεπτομέρεια το τι κάνουν οι μεγάλοι γύρω του, έρχεται κάποια στιγμή και η δική του σειρά. 

Ενώ λοιπόν (για να δούμε ένα παράδειγμα) κάθε μέρα αργεί στο φαγητό του, αυτή ειδικά την ημέρα, επειδή η μαμά είναι θυμωμένη η συμπεριφορά της απέναντί του γίνεται βίαιη και απειλητική. Γίνεται με άλλα λόγια ο στόχος της εκτόνωσης του θυμού της μητέρας αδικαιολόγητα. 

Δεν είναι ανάγκη εδώ να αμφισβητήσουμε την αλήθεια των λεγομένων γιατί η βία δεν εκφράζεται μόνον με ακραίες συμπεριφορές. Βία είναι και το τράβηγμα απ’ το μπράτσο με λίγη περισσότερη δύναμη. Βία είναι και το να αρπάξει η μητέρα με θυμό το πιάτο από μπροστά του γιατί αργοπορεί στο φαγητό του. Βία είναι και τα κατεβασμένα μούτρα. Βία είναι και το χτύπημα της πόρτας φεύγοντας απ’ το δωμάτιο.

Προχωρώντας το λίγο περισσότερο ας δούμε τι νοιώθει το παιδί που είτε η βίαιη συμπεριφορά του ενήλικα οφείλεται σε αίτιο που αφορά το ίδιο το παιδί ή ακόμη χειρότερα σε αναίτια αφορμή από μέρους του, απλά γίνεται ο αποδέκτης χωρίς να ευθύνεται.

Στην περίπτωση που ευθύνεται το ίδιο - υπάρχει πιθανότητα να το αντιλαμβάνεται αλλά μπορεί και όχι,- τα πράγματα είναι απλούστερα. Ίσως οι ενοχές να ισορροπήσουν -κακώς φυσικά- τη βία μέσα του, ίσως να αντιληφθεί το μερίδιο της ευθύνης του. 

Οπωσδήποτε όμως ως αποδέκτης μιας κακής θυμωμένης συμπεριφοράς του ενήλικα, αναπτύσσει μηχανισμούς άμυνας οι οποίοι οδηγούν σε σκέψεις και συναισθήματα υπεραναπλήρωσης της συνέπειας της κακής του συμπεριφοράς. 

Σκέψεις όπως «δεν με αγαπά», «δεν έχει δίκιο», «δεν φταίω εγώ…» κλπ έρχονται να δικαιολογήσουν τη συμπεριφορά χωρίς καν να του δοθεί η δυνατότητα να σκεφτεί το λάθος και να επανορθώσει. 

Δεν ευνοεί λοιπόν ο θυμός ή η τιμωρία για την αρνητική συμπεριφορά του παιδιού. Και όχι μόνον δεν ευνοεί πετυχαίνει το ακριβώς αντίθετο. 

Αν υπήρχε μία περίπτωση να αντιληφθεί το παιδί την εσφαλμένη συμπεριφορά του, η έκρηξη θυμού του ενήλικα το οδηγεί σε άλλα μονοπάτια σε εκείνα της μάχης για τη δύναμη ή των ενοχών που υποσκάπτουν και ενισχύουν ακόμη πιο πολύ τις μη λειτουργικές συμπεριφορές που θα ακολουθήσουν αργά ή γρήγορα. Ακόμη λοιπόν και αν το παιδί ευθύνεται ας επανεξετάσει ο ενήλικας τα αίτια της εσφαλμένης του συμπεριφοράς βάζοντας και τον εαυτό του στο μεγεθυντικό φακό. 

Συχνά εδώ οι γονείς θα πούνε πως «του έχω πει χιλιάδες φορές να μη χτυπά τον αδελφό του, τι άλλο να κάνω;» Έχει άραγε σκεφτεί ο γονιός που σπεύδει να δικαιολογήσει τη θυμωμένη του συμπεριφορά πόσο ο ίδιος ευθύνεται για το ότι το παιδί του έχει καταλήξει να χτυπά τον αδελφό του; Τις περισσότερες φορές από άγνοια δεν το αντιλαμβάνεται. Ο χορός λοιπόν του «εσύ φταις» όχι «εσύ φταις» καλά κρατεί. 

Το ζητούμενο είναι να αναλάβουν την ευθύνη οι μέντορες και οι προπονητές των νέων ανθρώπων και όχι ως κατήγοροι να στέκονται έτοιμοι να απονείμουν δικαιοσύνη. Μεγάλη ιστορία το δίκιο και το άδικο. Ας το προσεγγίζουμε προσεκτικά και με σύνεση και κυρίως με ενδοσκόπηση.

infokids