Η Διαταραχή της Προσωπικότητας / What are Personality Disorders?

Προτού ορίσουμε τι σημαίνει «Διαταραχή προσωπικότητας», ας ξεκινήσουμε πιο απλά, με το τι ορίζουμε ως «προσωπικότητα».

Πρόκειται για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που διαθέτει ο καθένας μας και δομούν έναν σταθερό τρόπο σκέπτεσθαι, αισθάνεσθαι και συμπεριφέρεσθαι.

What are Personality Disorders?

Είναι δηλαδή ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε κι ερμηνεύουμε τον εαυτό μας, τους άλλους και τον κόσμο, ο τρόπος που αισθανόμαστε και που αντιδρούμε στα διάφορα ερεθίσματα που δεχόμαστε τόσο από το περιβάλλον όσο και τους υπόλοιπους ανθρώπους, τα οποία παραμένουν σταθερά μέσα στο χρόνο, μας «χαρακτηρίζουν», μας διαφοροποιούν και αποτελούν μέρος της ταυτότητάς μας.

Η προσωπικότητα που έχουμε διαμορφώσει ξεκινάει να πλάθεται από πολύ μικρή ηλικία, από τη στιγμή που αρχίζουμε να αποκτούμε αντίληψη του ποιοι είμαστε και τι συμβαίνει γύρω μας και να επεξεργαζόμαστε τις προσλαμβάνουσες πληροφορίες. 

Γι’ αυτό το λόγο, οι Ψυχολόγοι τονίζουμε τη σημασία των πρώιμων βιωμάτων μας για τη μετέπειτα ζωή μας. Γύρω στα 5 έτη και μέχρι την ενηλικίωση, η προσωπικότητά μας κατά βάση έχει διαμορφωθεί.

Φυσικά, το γεγονός ότι η προσωπικότητά μας παραμένει σταθερή μέσα στο χρόνο, δεν σημαίνει ότι δεν «αλλάζουμε» καθόλου ως άνθρωποι. Μεταβολές και τροποποιήσεις σε στοιχεία της προσωπικότητάς μας (είτε προς το καλύτερο είτε προς το χειρότερο) συμβαίνουν καθώς εξελισσόμαστε και μεγαλώνουμε. Δεν είμαστε στατικά όντα.

Δεχόμαστε θετικές και αρνητικές επιρροές από πρόσωπα, καταστάσεις, και απρόοπτα γεγονότα, που ως ένα βαθμό μας αλλάζουν. Ο βαθμός που αλλάζουμε ποικίλει ανάλογα με τις συνθήκες και φυσικά δεν είναι ο ίδιος για όλους ούτε και σε όλες τις περιστάσεις που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε στη ζωή μας.

Όμως, τα βασικά στοιχεία που συνθέτουν την ταυτότητα μας, το ποιοι είμαστε ως άνθρωποι δεν αλλάζουν. Ή έστω, δεν αλλάζουν τόσο εύκολα και τόσο ριζικά. Χρειάζεται θέληση και πολλή προσπάθεια για να μπορέσουμε να αλλάξουμε κάποια χαρακτηριστικά μας ή τουλάχιστον να τα μετριάσουμε.

Αν δεν μπορούμε να αλλάξουμε κάποια αρνητικά στοιχεία που έχουμε εντοπίσει στον εαυτό μας, τότε προσπαθούμε να τα «λειάνουμε», να τα εξομαλύνουμε, για να μη μας δυσκολεύουν τόσο στην καθημερινότητά μας και στη συναναστροφή μας με τους άλλους.

Τα άτομα με διαταραχή προσωπικότητας εκδηλώνουν ένα σταθερό, άκαμπτο και εμμονικό τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρονται σε προσωπικές και κοινωνικές καταστάσεις, ο οποίος αποκλίνει σημαντικά από αυτό που ορίζουμε ως «φυσιολογικό» και παρατηρείται σε τουλάχιστον 2 από τους ακόλουθους τομείς: σκέψη, συναίσθημα, διαπροσωπικές σχέσεις και έλεγχος των παρορμήσεων.

Επομένως, άτομα με διαταραχή προσωπικότητας παρουσιάζουν έντονα δυσλειτουργικό τρόπο σκέψης και συναισθήματος, δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις τους και αδυναμία ελέγχου της παρορμητικής συμπεριφοράς τους. Για να μπει διάγνωση για διαταραχή προσωπικότητας το άτομο πρέπει να έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του.

Επειδή η διαταραχή προσωπικότητας, όπως και μια «υγιής» προσωπικότητα, ξεκινά να αναπτύσσεται από πρώιμη ηλικία, χαρακτηρίζεται ως «εγω-σύντονη», δηλαδή είναι σύμφωνη με το πώς το άτομο αντιλαμβάνεται και ορίζει τον εαυτό του και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του.

Αυτό σημαίνει, πως τα άτομα που αναπτύσσουν κάποια διαταραχή προσωπικότητας δεν δυσφορούν με αυτήν, όπως θα συνέβαινε στην εκδήλωση μιας άλλης διαταραχής (π.χ. κατάθλιψη, διαταραχή πανικού), γιατί ο τρόπος που έχουν μάθει να σκέφτονται και να συμπεριφέρονται ταυτίζεται με τη διαταραχή. Συνεπώς, δεν μπορούν να διαφοροποιηθούν από αυτήν και να την αναγνωρίσουν ως κάτι «ξένο» προς αυτούς. Ούτε και είναι σε θέση να αντιληφθούν πως έχουν κάποια διαταραχή προσωπικότητας.

Για τους λόγους αυτούς, άτομα με διαταραχή προσωπικότητας συνήθως δεν αναζητούν θεραπεία. Οι αιτίες που μπορεί να τους οδηγήσουν στο γραφείο του Ψυχολόγου έχουν να κάνουν με τις περιπτώσεις που μπορεί να εμφανίσουν άλλα δυσφορικά συμπτώματα, όπως έντονο άγχος ή κατάθλιψη, τα οποία θα τα αναγνωρίσουν ως αλλαγές στον χαρακτήρα τους και θα τους προκαλούν έντονη δυσκολία στην καθημερινότητα και πτώση της λειτουργικότητάς τους.

Επίσης, μπορεί να «αναγκαστούν» να προσέλθουν για θεραπεία έπειτα από προτροπές και πιέσεις ατόμων του περιβάλλοντός τους, οι οποίοι συνήθως δυσφορούν και δυσκολεύονται στην αλληλεπίδραση μαζί τους.

Για την ανάπτυξη μιας διαταραχής προσωπικότητας παίζουν ρόλο αρκετές συνιστώσες: η γενετική προδιάθεση, ...
....................

η συνέχεια εδώ

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι