Σε έξαρση η μαθητική βία

Διαστάσεις «επιδημίας» τείνουν να πάρουν οι άγριες συμπλοκές μεταξύ συμμαθητών. Πάνω από 100 κρούσματα σημειώθηκαν τον τελευταίο χρόνο  

Δεν υπάρχει μαθητής σχολείου που να μην έχει υποστεί ή ασκήσει λεκτική βία σε συμμαθητές του. Από τη λεκτική προσβολή και την κοροϊδία, όμως, μέχρι τον ξυλοδαρμό και την άγρια επιθετικότητα που οδηγεί στο νοσοκομείο υπάρχει τεράστια απόσταση.

Τα παιδιά παίζουν ξύλο στις αυλές και
οι καθηγητές... δηλώνουν απλοί θεατές,
αναφέρει στην εισήγησή του προς το υπ. Παιδείας
ο Συνήγορος του Παιδιού.

Αυτήν την απόσταση δείχνουν να καλύπτουν με «ταχύτητα φωτός» τα τελευταία βίαια και συνεχώς πολλαπλασιαζόμενα περιστατικά που κατεγράφησαν σε σχολεία της Αττικής και της Περιφέρειας. Μέσα σε 15 μέρες καταγγέλθηκαν στο υπουργείο Παιδείας 5 περιστατικά ακραίας μαθητικής βίας.
Σημειώθηκαν περισσότερα από 100 κρούσματα επιθετικότητας στα σχολεία τον τελευταίο χρόνο, ενώ 20-30 αναφορές ανάλογων υποθέσεων τον χρόνο φθάνουν και στον Συνήγορο του Παιδιού. Η κατάσταση βρίσκεται ένα βήμα πριν να ξεφύγει από οποιονδήποτε έλεγχο.
Εγκύκλιο για την αντιμετώπιση της βίας και της επιθετικότητας μεταξύ των μαθητών απέστειλε προ ημερών ο Ειδικός Γραμματέας Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του υπουργείου Παιδείας, Μιχάλης Κοντογιάννης, ύστερα και από εισήγηση του Συνηγόρου του Παιδιού.

«Θεατές»
Ο Συνήγορος επισκέφθηκε σχολεία και διαπίστωσε ιδιαίτερη ανησυχία στη σχολική κοινότητα για την εξάπλωση βίαιων συμπεριφορών. Την ίδια στιγμή, κι ενώ το σχολείο έχει τη δυνατότητα αποτελεσματικής παρέμβασης για την πρόληψη της επιθετικότητας, κάνει ελάχιστα ως προς αυτήν την κατεύθυνση. Τα παιδιά παίζουν ξύλο στις αυλές και οι καθηγητές... δηλώνουν απλοί θεατές. Η βία που σημειώνεται στα σχολεία είναι με λόγια (βρισιές, απειλές), με συμπεριφορές (σπρωξίματα, ξύλο, επιθέσεις με μαχαίρι) και με ηλεκτρονική βία που αναπτύσσεται μέσω κινητών και Ίντερνετ.
Όπως προκύπτει και από τα διεθνή δεδομένα, 1 στα 7 παιδιά υπόκειται σε κάποια μορφή βίας στο σχολείο από συμμαθητές του. Ιδιαίτερα στην ελληνική πραγματικότητα τα επιδημιολογικά φαινόμενα έχουν δείξει ότι το πρόβλημα είναι εξίσου σοβαρό και πραγματικά υπάρχει ανάγκη μιας εθνικής στρατηγικής για την πρόληψη και καταπολέμηση του φαινομένου.
Η εξάπλωση των επιθετικών συμπεριφορών μέσα στα σχολεία έχει θορυβήσει και τον Συνήγορο του Παιδιού κ. Γ. Μόσχο, ο οποίος εδώ και καιρό επισκέπτεται σχολεία σε όλη την Ελλάδα.
Στην αναφορά που έστειλε στο υπ. Παιδείας υποστηρίζει σχετικά: «... Από την έναρξη της λειτουργίας του μέχρι σήμερα, ο Συνήγορος του Παιδιού έχει εξετάσει σημαντικό αριθμό αναφορών σχετικά με περιστατικά βίας μεταξύ μαθητών, που εκδηλώνονται στον χώρο του σχολείου.
Τα αιτήματα προς τον Συνήγορο αφορούσαν κυρίως τη διερεύνηση του εάν το σχολείο χειρίστηκε αυτά τα περιστατικά με αποτελεσματικό τρόπο...
Επισημαίνεται ότι βάσει ερευνητικών στοιχείων υπολογίζεται ότι το 10%-15% των μαθητών αναφέρουν ότι έχουν υπάρξει θύματα διαφόρων μορφών βίας από συμμαθητές τους, ενώ στο 10% ανέρχονται οι μαθητές που παραδέχονται ότι έχουν υπάρξει θύτες».

ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΔΙΜΗΝΟ
Ξυλοδαρμοί, μαχαιρώματα και... ΕΔΕ
Τα περιστατικά βίας, που καταλήγουν λόγω της σοβαρότητάς τους στο υπ. Παιδείας, αυξήθηκαν αισθητά το τελευταίο δίμηνο. Στο 15νθήμερο που πέρασε, συμπλοκές μεταξύ μαθητών σημειώθηκαν σε σχολεία της Ηλείας, στα Καμένα Βούρλα, στη Ρόδο και στα Γιάννενα. 
Μάλιστα στην περίπτωση των Καμένων Βούρλων, όπου μαθητές «τσακώθηκαν» άγρια σε εκδρομή του σχολείου τους, διετάχθη ΕΔΕ, προκειμένου να διαπιστωθεί τι ακριβώς συνέβη και γιατί δεν επενέβησαν εγκαίρως οι καθηγητές. Σφοδρό ήταν και το περιστατικό των Ιωαννίνων, όπου μαθητής έβγαλε μαχαίρι εναντίον συνομηλίκου του. 
Τον περασμένο Νοέμβριο ο καθηγητής Παιδοψυχιατρικής κ. Ι. Τσιάντης παρουσίασε μελέτη για τη βία στα σχολεία, σύμφωνα με την οποία τα θύματα στην Ελλάδα φθάνουν το 10%. Διεθνείς έρευνες έχουν δείξει ότι περίπου το 15% των μαθητών έχουν βιώσει συμπεριφορές εκφοβισμού, οι οποίες παρατηρούνται συχνότερα στις ηλικίες από 8 έως 15 χρόνων.

ΕΡΕΥΝΑ
Όλο και περισσότερα θύματα βρίσκουν το θάρρος και μιλούν
Στο παρελθόν, οι έφηβοι που έπεφταν θύματα βίας στο σχολείο δύσκολα το αποκάλυπταν ακόμη και στους γονείς τους. Τα τελευταία χρόνια όμως, που το φαινόμενο εξαπλώνεται ραγδαία, δεν μπορεί πια να μείνει κρυφό... Ιδιαίτερα σήμερα, που ο «νούμερο 1» κίνδυνος είναι ο διαδικτυακός εκφοβισμός.
Σύμφωνα με την έρευνα της Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής υγείας παιδιού (ΕΨΥΠΕ), και ύστερα από τις δράσεις της στα σχολεία της χώρας, αυξήθηκε το ποσοστό των μαθητών που καταγγέλλουν στον διευθυντή του σχολείου ότι πέφτουν θύματα εκφοβισμού (από 5,5% πριν από την παρέμβαση της ΕΨΥΠΕ σε 15,79% μετά την παρέμβαση) και μειώθηκε το ποσοστό των μαθητών - θυμάτων που σιωπούν και δεν μιλούν ποτέ σε κανέναν όταν δέχονται εκφοβισμό (από 28% σε 5,26%).
Παρατηρήθηκε, επίσης, αύξηση του ποσοστού των μαθητών που αποκαλύπτουν τι έκαναν σε κάποιον συμμαθητή τους (από 18% σε 52%), ενώ αυξήθηκε και το ποσοστό των παιδιών που το αποκαλύπτουν στους γονείς τους (αύξηση από 19% σε 45,5%).

Άκρως επικίνδυνη
Η σύγχρονη μορφή βίας και η πλέον επικίνδυνη μεταξύ των μαθητών είναι ο διαδικτυακός εκφοβισμός. Οταν λέμε «διαδικτυακό εκφοβισμό» εννοούμε τη λήψη e-mail, μηνυμάτων μέσω κινητού, video clip και φωτογραφιών ως μια επαναλαμβανόμενη και σκόπιμη εχθρική συμπεριφορά με στόχο να προκληθεί βλάβη σε έναν ή περισσότερα πρόσωπα.
Συνέπειές της είναι η διαδικτυακή παρενόχληση, οι υποτιμητικοί χαρακτηρισμοί, οι απειλές για σωματική βία, τα προσβλητικά σχόλια στην ιστοσελίδα κάποιου, καθώς και τα επαναλαμβανόμενα απειλητικά μηνύματα.
Περίπου 23.420 παιδιά στην Ευρώπη, ηλικίας 9-16 ετών, πέφτουν θύματα «διαδικτυακού εκφοβισμού» μία φορά την εβδομάδα ή περισσότερο.

ΒΙΒΙΑΝ ΜΠΕΝΕΚΟΥ