Ασφάλεια παιδικών παιχνιδιών

Καθώς πλησιάζουν οι γιορτές το ζήτημα της ασφάλειας των παιχνιδιών επανέρχεται στην επικαιρότητα. Στο εμπόριο κυκλοφορούν δεκάδες προϊόντα που απευθύνονται στα παιδιά. 

Ακολουθούν ορισμένες συμβουλές για όσα πρέπει να προσέχετε, όταν επιλέγετε παιχνίδια για τα αγαπημένα σας μικρά.

Τα τελευταία χρόνια, οι επιχειρηματίες προσεγγίζουν τους μικρούς καταναλωτές συνδυάζοντας την παραδοσιακή λαμπάδα με παιχνίδια. Τα παιδιά έλκονται ιδιαίτερα από αυτά τα προϊόντα, αλλά εμείς, ως ενήλικοι, οφείλουμε να διασφαλίσουμε ότι το δώρο που θα χαροποιήσει το λιλιπούτειο αγαπημένο μας, εκτός από εντυπωσιακό, είναι και ασφαλές.

Από πλευράς πολιτείας, υπεύθυνος φορέας για την ασφάλεια των προϊόντων είναι η Διεύθυνση Τεχνικού Ελέγχου της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή του υπουργείου Ανάπτυξης.

Σύμφωνα με τον Γεώργιο-Μάρκο Γαδ, διευθυντή της αρμόδιας υπηρεσίας, το πρώτο που χρειάζεται να προσέξουμε σε μια λαμπάδα που θέλουμε να χαρίσουμε σε ένα παιδάκι ηλικίας κάτω των τριών ετών είναι ο όγκος του παιχνιδιού που τη συνοδεύει. Συγκεκριμένα, είναι φρονιμότερο να επιλέξουμε μια λαμπάδα με μεγάλο παιχνίδι, το οποίο, ακόμη και εάν σπάσει, δεν θα διαλυθεί σε μικρά κομμάτια. Ας μην ξεχνάμε ότι τα παιδιά αυτής της ηλικίας είναι περίεργα και αρέσκονται να βάζουν στο στόμα τους διάφορα αντικείμενα. Διατρέχουν συνεπώς τον κίνδυνο να καταπιούν κάποιο κομμάτι του παιχνιδιού.

Οι επικίνδυνες κατηγορίες παιχνιδιών

Εκτός όμως από τις λαμπάδες, που δωρίζουν συνήθως ο νονός και η νονά, υφίστανται και άλλες επίφοβες κατηγορίες παιχνιδιών.

Τα τελευταία χρόνια, υπάρχουν πολλές αναφορές σχετικά με την επικινδυνότητα των παιχνιδιών από ένα είδος μαλακού πλαστικού PVC, που περιέχει επικίνδυνες τοξικές ουσίες... 

(φθαλικά), προκειμένου το παιχνίδι να γίνει πιο μαλακό και πιο εύκαμπτο.

Ο διευθυντής Τεχνικού Ελέγχου της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου του υπουργείου Ανάπτυξης εξηγεί ότι αυτό το PVC χρησιμοποιείται συνήθως για την κατασκευή μαλακών παιχνιδιών, τα οποία απευθύνονται κυρίως σε μικρές ηλικίες.

"Κάποια στιγμή εργαστηριακές μελέτες δημιούργησαν υπόνοιες ότι υπάρχει ενδεχόμενο μακροπρόθεσμα να παρουσιαστούν προβλήματα στην υγεία των ανθρώπων. Οι έλεγχοι έγιναν σε πειραματόζωα, στα οποία όντως δημιουργήθηκαν κάποια προβλήματα υγείας, γεγονός που προβλημάτισε τους επιστήμονες για τις πιθανές επιπτώσεις αυτών των προϊόντων στην υγεία του ανθρώπου. Δεδομένων των κινδύνων αυτών, τα συγκεκριμένα παιχνίδια απαγορεύτηκαν, ενώ αποσύρθηκαν και όσα υπήρχαν στην αγορά. Επίσης έχουν δοθεί εντολές στα τελωνεία, όταν έρχονται καινούρια παιχνίδια, πρώτα να ελέγχονται. Είναι σίγουρο ότι μεγάλες εταιρείες έχουν συμμορφωθεί. Πιθανό πρόβλημα θα προέρχεται από χώρες εκτός ΕΕ, αλλά παιχνίδια τέτοιας προέλευσης ελέγχονται αυστηρά στο τελωνείο" διευκρινίζει ο κ. Γαδ.

To παιχνίδι και η ψυχική υγεία του παιδιού

Επιπλέον, μια άλλη κατηγορία παιχνιδιών, στην οποία περιλαμβάνονται και κάποια ηλεκτρονικά, έχει ενοχοποιηθεί ότι επηρεάζει αρνητικά τη νοητική και την ψυχική κατάσταση των παιδιών. Ο κ. Γαδ ομολογεί ότι στο παρελθόν είχαν κυκλοφορήσει παιχνίδια που τηρούσαν μεν τις προδιαγραφές ασφαλείας, αλλά ήταν εμφανές ότι επηρέαζαν με αρνητικό τρόπο τον ψυχικό κόσμο των παιδιών. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι αρμόδιες αρχές προέβησαν σε απαγορεύσεις με εισαγγελική παρέμβαση.

"Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει θεσμικό πλαίσιο ελέγχου των παιχνιδιών από πλευράς ψυχικής υγείας. Ωστόσο, είμαι σε θέση να σας πω ότι βρισκόμαστε σε διαδικασία σχετικού σχεδίου νομοθεσίας για την ψυχική ασφάλεια των παιχνιδιών, ώστε το κράτος να μπορεί να λαμβάνει άμεσα μέτρα. Μάλιστα, η χώρα μας πρωτοπορεί σε αυτό το θέμα, καθώς δεν υπάρχει αντίστοιχη κοινοτική νομοθεσία" δηλώνει ο ίδιος.

Οδηγίες προς επίδοξους αγοραστές παιχνιδιών

- Ψάξτε στην αγορά πριν αγοράσετε. Υπάρχουν χιλιάδες παιχνίδια για όλα τα βαλάντια, απαιτήσεις και γούστα.

Η λειτουργικότητα και η χρησιμότητα ενός παιχνιδιού για το παιδί είναι βασικές προϋποθέσεις για την αγορά του. Δεν χρειάζεται να δαπανώνται χρήματα για παιχνίδια τα οποία είναι σίγουρο ότι το παιδί δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει.

- Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στα παιχνίδια που απευθύνονται σε παιδιά μικρότερα των τριών ετών. Υπάρχει ειδική προδιαγραφή που προβλέπει ότι, αν τα παιχνίδια περιέχουν μικρά κομματάκια τα οποία είναι πιθανόν να καταποθούν, πρέπει να έχουν μια ένδειξη που να αναφέρει ότι είναι ακατάλληλα για παιδιά κάτω των τριών ετών. Βέβαια, ο κατασκευαστής μπορεί να συμπληρώσει ότι το παιχνίδι συνιστάται για παιδιά άνω των οκτώ ετών, χαρακτηριστικό που αφορά στη λειτουργικότητα του συγκεκριμένου παιχνιδιού.

- Αποφεύγετε να αγοράζετε παιχνίδια τα οποία κρίνετε ότι είναι δυνατόν να τραυματίσουν την ψυχική υγεία του παιδιού, δημιουργώντας άγχη, ανησυχίες, ανασφάλειες, καλλιεργούν πρότυπα βίας, διακρίσεις λόγω φυλής, φύλου ή θρησκείας, προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια ή, τέλος, παρέχουν ανακριβείς γνώσεις ή πληροφορίες.

- Δίνεται μεγάλη σημασία το παιχνίδι να είναι απόλυτα ασφαλές από πλευράς σωματικής ασφάλειας. Μία πρώτη διασφάλιση για τον αγοραστή είναι να υπάρχει επάνω στα παιχνίδια η ένδειξη CE, που σημαίνει ότι το παιχνίδι πληροί τις προδιαγραφές ασφαλείας που έχει θεσπίσει η Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Πρέπει όμως να γνωρίζουμε ότι το CE αποτελεί ένδειξη ασφάλειας και όχι απόλυτη κατοχύρωση μέσα στο πλήθος των παιχνιδιών που κυκλοφορούν και που μπορεί να προέρχονται και από αδιευκρίνιστες πηγές τρίτων, συνήθως, χωρών. Γι΄ αυτό, πέρα από την ύπαρξη του CE, ας τηρείτε από μόνοι σας και τα παρακάτω, λαμβάνοντας υπόψη επίσης ότι η ασφάλεια μπορεί να απολεστεί ανά πάσα στιγμή. Μία μικρή στιγμιαία αμέλεια, μπορεί να έχει συνέπειες.

Επομένως:

1. Μην αγοράζετε μικροσκοπικά παιχνίδια ή παιχνίδια με μικρά κομμάτια για παιδιά μικρής ηλικίας, ιδίως κάτω των τριών ετών. (Σπιτάκια με οικιακό εξοπλισμό, για παράδειγμα, δεν συνιστώνται για μικρές ηλικίες.)

2. Μην αγοράζετε παιχνίδια με αιχμηρά άκρα, που εκπέμπουν δυνατούς ήχους και, εν γένει, παιχνίδια φθηνής κατασκευής.

3. Ακολουθείτε τυχόν ενδείξεις ασφάλειας για παιδιά ηλικίας, πάνω από την οποία επιτρέπεται η χρησιμοποίηση ενός συγκεκριμένου παιχνιδιού (π.χ., κατάλληλο για παιδιά άνω των τριών ετών) ή άλλες σχετικές ενδείξεις.

4. Ελέγχετε τακτικά παιχνίδια που χρησιμοποιούνται εκτός σπιτιού, αφού οι περιβαλλοντικές συνθήκες ενδέχεται να δημιουργήσουν σύντομα φθορές στο παιχνίδι (π.χ., να σκουριάσει και να λασκάρει κάποια βίδα).

5. Παιχνίδια που κόβονται ή σπάνε μπορεί να καταστούν επικίνδυνα λόγω αιχμηρών άκρων. Πετάτε τα.

6. Επιμένετε τα παιδιά να μαζεύουν τα παιχνίδια τους. Με τον τρόπο αυτό, περιορίζετε τον κίνδυνο να πατήσουν ή να σκοντάψουν σε αυτά με κίνδυνο ατυχήματος. 7. Κιβώτια στα οποία φυλάσσονται παιχνίδια (π.χ., μπαούλα), να μη σφαλίζουν, αλλά, αντιθέτως, να ανοίγουν εύκολα.

8. Σε περίπτωση συγκατοίκησης παιδιών διαφορετικών ηλικιών, λαμβάνετε μέριμνα ώστε να αποφεύγεται η επαφή των μικρότερων παιδιών με τα παιχνίδια των μεγαλυτέρων.

Πάντως, σε ό,τι αφορά γενικά την επιλογή παιχνιδιών, το υπουργείο Ανάπτυξης συνιστά να επιλέγονται κατά το δυνατόν εκπαιδευτικά παιχνίδια, που αναπτύσσουν τη φαντασία και προωθούν την παρέμβαση του παιδιού, παρά την παθητική του στάση, καθώς το παιχνίδι είναι σημαντικότατο τόσο για την ανάπτυξη της φαντασίας όσο και για την κοινωνικοποίηση του παιδιού.

Εάν, παρά τις παραπάνω προφυλάξεις, αντιληφθείτε ότι το παιδί σας παίζει με ένα παιχνίδι που δεν είναι ασφαλές, κατ΄ αρχάς απομακρύνετέ το και στη συνέχεια καλέστε το1720, τον αριθμό που διατίθεται από το υπουργείο Ανάπτυξης για τους καταναλωτές από τις 09:00 έως τις 16:00, προκειμένου να εκφράζουν παράπονα και να κάνουν καταγγελίες. Μόλις ενημερωθεί η αρμόδια υπηρεσία, θα επιληφθεί του θέματος. Έτσι, μπορεί να ζητήσει να προσκομίσει ο κατασκευαστής ή ο υπεύθυνος τον τεχνικό φάκελο -τον οποίο υποχρεούται να έχει, εφόσον αναγράφεται το CE-, να τον μελετήσει και να κρίνει με βάση αυτόν αν το προϊόν είναι πράγματι ασφαλές . Επίσης, μπορεί να πραγματοποιήσει δειγματοληπτικούς ελέγχους σε παιχνίδια στην αγορά, τα οποία στέλνονται σε συγκεκριμένα εργαστήρια, όπου και ελέγχεται εάν πληρούν τις προδιαγραφές ασφαλείας. Εάν βρεθεί ότι κάποιο προϊόν δεν τις πληροί, λαμβάνονται μέτρα τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν από κυρώσεις στον κατασκευαστή, γιατί τοποθέτησε το σήμα CE σε προϊόν που δεν είναι ασφαλές, έως και μέτρα απόσυρσης ή καταστροφής του παιχνιδιού.

Ζαφείρης Γιαννόπουλος, health.in.gr