Εφηβεία: «Το δράμα του αστακού»

Η εφηβεία είναι ένας δύσκολος δρόμος. Όπως λένε όλοι, όσοι ξέρουν, από τη μια μέρα στην άλλη το χαρούμενο, υπάκουο και γλυκύτατο παιδί σου μετατρέπεται σε ένα πλάσμα αγνώριστο, με νεύρα, που δεν ξέρει τι θέλει και που κλείνεται στον εαυτό του.

* «Η κόρη μου με θεωρεί χαζή. Της μιλώ, με γράφει κανονικά και κάνει του κεφαλιού της».

* «Αυτό δεν είναι τίποτα. Ο δικός μας ούτε καν μας μιλά. Είναι συνεχώς κλεισμένος στο δωμάτιό του με το κινητό του. Έφτασα στο σημείο να του στέλνω μηνύματα για να του πω να έρθει να φάμε». 

* «Εμείς ξεπεράσαμε αυτό το στάδιο. Το σπίτι μας είναι καθημερινό πεδίο μάχης. Χωρίς εμφανή λόγο, από τη μια στιγμή στην άλλη, αρχίζουν οι καυγάδες και οι φωνές».

Η συζήτηση για το πώς είναι να έχεις παιδιά στην εφηβεία άναψε για τα καλά. Ακούγοντας όλα όσα αντιμετωπίζουν άλλοι γονείς καθημερινά έκανα σιωπηλά τον σταυρό μου, που έχουμε ακόμη λίγο καιρό προτού μπούμε σε αυτόν τον αχαρτογράφητο, γεμάτο κακοτοπιές κόσμο. 

Η εφηβεία είναι ένας δύσκολος δρόμος. Όπως λένε όλοι, όσοι ξέρουν, από τη μια μέρα στην άλλη το χαρούμενο, υπάκουο και γλυκύτατο παιδί σου μετατρέπεται σε ένα πλάσμα αγνώριστο, με νεύρα, που δεν ξέρει τι θέλει και που κλείνεται στον εαυτό του.

Οι γονείς ανακαλύπτουν πως οι γέφυρες επικοινωνίας με τους εφήβους τους είναι κομμένες. 

Οι προσπάθειες που κάνουν για να τα βρουν είναι καταδικασμένες να πέσουν στο κενό. 

Η διάσημη Γαλλίδα παιδίατρος και ψυχαναλύτρια Φρανσουάζ Ντολτό έχει πει πως η εφηβεία είναι «το δράμα του αστακού». 

Οι αστακοί, όταν αλλάζουν εξωτερικό περίβλημα, στην αρχή χάνουν το παλιό και μένουν χωρίς καμιά άμυνα όσο χρόνο χρειάζεται να φτιάξουν το καινούριο. Σε όλο αυτό το διάστημα κινδυνεύουν πολύ. 

Στους εφήβους συμβαίνει περίπου το ίδιο. Και το να φτιάξουν ένα καινούριο περίβλημα έχει ένα πολύ μεγάλο ψυχολογικό κόστος.

Είναι μόλις τα τελευταία χρόνια που έχουν γίνει συστηματικά μεγάλες έρευνες προκειμένου να κατανοηθεί σε βάθος η εφηβεία. 

Αυτό που είναι πλέον ξεκάθαρο είναι πως ο εγκέφαλος των εφήβων είναι κάτι πολύ πιο σύνθετο και πιο ξεχωριστό από ό,τι αρχικά νόμιζαν οι επιστήμονες. Αποδεικνύεται πως η ανάπτυξή του είναι μια διαδικασία που κρατά χρόνια και που ολοκληρώνεται όταν το άτομο μεγαλώσει και φτάσει τα είκοσι. 

Μέχρι τότε σημειώνονται μεγάλες αλλαγές, σε μια επώδυνη πορεία ενηλικίωσης.

Οι γονείς δυσκολεύονται να κατανοήσουν αυτή τη μεταμόρφωση. Τα όρια και οι κανόνες που έθεσαν ξεθωριάζουν, την ίδια στιγμή που χρειάζεται να καταβάλλουν πολύ μεγαλύτερες προσπάθειες για επικοινωνία. 

«Εκεί που μου έλεγε τα πάντα, τώρα χρειάζομαι τσιγκέλι για της βγάλω το παραμικρό» παραπονιόταν τις προάλλες μια φίλη μου εκμυστηρευόμενη τον αγώνα της να τα βρει με τη 15χρονη κόρη της.

Σε ακόμη χειρότερη θέση βρίσκονται τα ίδια τα παιδιά, που αναζητούν μια νέα ταυτότητα ψάχνοντας την ίδια στιγμή τρόπο να αγαπήσουν τον εαυτό τους, αλλά και να γίνουν αποδεκτά από τους υπόλοιπους, και ειδικά από τους φίλους τους. 

Ο συναισθηματικός τους κόσμος μοιάζει με μια βόλτα με roller coaster. 

Περνούν από τον θυμό στην απόλυτη ηρεμία, από την απύθμενη χαρά στην πιο μεγάλη λύπη και από τον ενθουσιασμό στην απαξίωση. Οι έφηβοι δεν μοιάζουν μόνο μπερδεμένοι, έτσι αισθάνονται.

Και παρόλο που οι εποχές είναι διαφορετικές, ας θυμηθούμε τα δικά μας: 
Τις μέρες που νιώθαμε πως δεν ανήκαμε πουθενά και πως ο κόσμος μας βούλιαζε. 
Τις νύχτες που περνούσαμε με το ακουστικό στο χέρι μιλώντας στα κρυφά στο τηλέφωνο με τους φίλους μας, γράφοντας τους γονείς μας που μας έλεγαν να πάμε για ύπνο. 
Ίσως έτσι τους κατανοήσουμε καλύτερα. Και ίσως έτσι ο αγώνας μας να τους προσεγγίσουμε γίνει λίγο πιο εύκολος.

Ξένια Τούρκη

philenews