Κορωνοϊός: Η νύχτα θα είναι μεγάλη. Οργανωθείτε! / COVID-19 Lockdown Guide

του Αλεξάνδρου Αστρινάκη, 
Ψυχιάτρου - Ψυχοθεραπευτή

Ξεκινήσαμε αμήχανα την καραντίνα, νομίζαμε θα διαρκέσει δέκα – δεκαπέντε μέρες. Περνάει ο καιρός, δεν φαίνεται η άκρη του τούνελ. Οι ευχές μας κυνηγάνε τον φόβο. 

Ιταλός επιδημιολόγος δηλώνει, 

«δεν βλέπω να γλιτώνουμε σε λιγότερο από 100 μέρες»!

COVID-19 Lockdown Guide: How to Manage Anxiety and Isolation During Quarantine

Τι κάνουμε κλεισμένοι στο σπίτι; 

Από τι κινδυνεύουμε; 

Η έννοια «ιδρυματισμός» ξεκίνησε από τα ψυχιατρεία και επεκτάθηκε σε δημόσιες υπηρεσίες, νοσοκομεία κλπ.

Όταν λέμε ιδρυματισμός εννοούμε τη νοσηρή εξάρτηση του τροφίμου από το ίδρυμα. Εννοούμε μια διαρκή θλίψη και δυσαρέσκεια, δύσκολες διαπροσωπικές σχέσεις, αίσθημα ματαιότητας, μελαγχολία.

Είναι τα ίδια που κινδυνεύουμε όλοι μας αν παραταθεί η καραντίνα. 

Να πάθουμε ιδρυματοποίηση στο σπίτι μας.

Αν αυτό συμβεί και αν συνεχίσουμε, όπως κάνουμε πολλοί από εμάς, να ζούμε μία χύμα καθημερινότητα τα πράγματα μέρα με τη μέρα θα δυσκολεύουν και το χειρότερο, όσο περνάει ο καιρός, λόγω της μελαγχολίας που θα μας περιβάλλει, δεν θα μπορούμε να αντιδράσουμε! 

Τι να κάνουμε;
Προσομοίωση της προηγούμενης ζωής μας. 

Σαν γνήσιοι ευρωπαίοι που είμαστε, η ζωή μας πριν την καραντίνα είχε χοντρικά τρεις τομείς δραστηριότητας: 

Δουλειά, προσωπικές σχέσεις, διασκέδαση – κοινωνικοποίηση. 

Και στους τρεις τομείς πρέπει να επιδιώξουμε την επανένταξή μας. Να τη σχεδιάσουμε με τρόπο ώστε να μοιάζει όσο γίνεται με την προηγούμενη ζωή μας.
Και συγκεκριμένα:

1. Δουλειά

2. Προσωπικές σχέσεις

3. Διασκέδαση – κοινωνικοποίηση.

1. Δουλειά: 

όσοι έχουν την ευχέρεια να δουλεύουν με το διαδίκτυο είναι τυχεροί. Οι υπόλοιποι μπορούν να προετοιμάζουν, να βελτιώνουν, να αποκτούν νέες δεξιότητες για τη στιγμή που θα ξανανοίξει η δουλειά.

Έχει σημασία να απασχολούνται κάθε μέρα τις ίδιες περίπου εργάσιμες ώρες με το αντικείμενο της δουλειάς τους.

Η δουλειά είναι ( ή τουλάχιστον πρέπει να είναι) δημιουργία, φαντασία , σχέση με τους άλλους.
Η δουλειά είναι από τα πράγματα που μας κάνουν να μην αισθανόμαστε άχρηστοι. 

Και στις συνθήκες που ζούμε αυτό είναι πολύ σημαντικό.

2. Προσωπικές σχέσεις. 

Εδώ είναι τα δύσκολα. Μακριά από ευκολίες του τύπου «γυναίκα μου είναι, μπορώ να μην την αγαπάω;» και άλλα εξιδανικευτικά η μακρόχρονη παραμονή στο σπίτι δίνει την ευκαιρία να γνωριστούμε καλύτερα με τους αγαπημένους μας και ίσως να τους… αγαπήσουμε περισσότερο.

Θεωρητικά βέβαια γιατί πολλές φορές η εγγύτητα δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από αυτά που λύνει. Για αυτό η καραντίνα είναι μια ευκαιρία για να μιλάμε.

Όταν υπάρχει καυγάς μπορούμε να αφήσουμε να περάσει πρώτα και μετά από δύο περίπου μέρες να καλέσουμε τον / την συντρόφισσα μας, το παιδί μας ή και όλους μαζί και να ρωτήσουμε τι τους ενόχλησε από την συμπεριφορά μας, τι λάθος κάναμε και τι θέλουν να διορθώσουμε. 

Βάζοντας μπροστά τον εαυτό μας δημιουργούμε κλίμα αποδοχής και διαλόγου. Είναι μία ευκαιρία να κατανοήσουμε καλύτερα τον εαυτό μας και τους άλλους.

Η γενικής φύσεως δήλωση «σας αγαπάω» είναι μια προσπάθεια να αποφεύγουμε τα δυσάρεστα που όμως βρίσκουμε διαρκώς μπροστά μας.

Πέρα από όλα αυτά είναι καλό να θυμόμαστε πως η αύξηση της εγγύτητας πολλές φορές φέρνει εκνευρισμό και ότι το αίσθημα αποξένωσης που προσκαλεί η καραντίνα μπορεί να προκαλέσει άγχος, θυμό και επιθετικότητα. 

Για αυτό πρέπει να είμαστε ανεκτικοί και υπομονετικοί μα τους άλλους περισσότερο από ότι ήμασταν στην προ κρίσεως εποχή.

3. Διασκέδαση – κοινωνικοποίηση.
Εδώ πρέπει να αξιοποιήσουμε πλήρως τις δυνατότητες του διαδικτύου. 

Τέρμα οι ατελείωτες ώρες μπροστά στο facebook ή στα δελτία καταστροφής που μεταδίδονται – σχεδόν – όλο το 24ωρο. 

Πολλή ασύνδετη πληροφόρηση γίνεται σκουπίδι, ταλαιπωρεί την μνήμη μας η οποία πασχίζει να οργανώσει και με τα συναισθήματα μας αυτά που μαθαίνουμε. 

Το μυαλό μας δεν είναι σκουπιδοτενεκές. 

Και στην καθημερινότητα, μπορεί να έχουμε ένα αριθμό διαφορετικών πραγμάτων που το καθένα έχει νόημα, αν τα βάλουμε όμως όλα μαζί σε ένα δοχείο τότε χάνουν το νόημα τους και συχνά αναρωτιόμαστε αν πρέπει να τα πετάξουμε. Συχνά συμβαίνει αυτό πχ. Με τα ενθύμια από τα ταξίδια μας.

Όχι λοιπόν στις άχρονες οθόνες, πληροφόρηση συγκεκριμένη στην πηγή που προτιμάμε και σε συγκεκριμένο χρόνο. 

Όχι στην τρομολαγνεία, τα σενάρια συνομωσίας και καταστροφής.
Μοιραζόμαστε τον φόβο μας, δεν τον μεγεθύνουμε για να προκαλέσουμε την προσοχή.

Και φτιάχνουμε πρόγραμμα που να περιέχει μουσική, ταινίες, θέατρο, οτιδήποτε συλλογικό.

Ίσως εδώ θα πρέπει να «καταπιέσουμε» και λίγο τα παιδιά μας για να τα σώσουμε από την εξάρτηση των παιχνιδιών και του διαδικτύου. Η εξάρτηση από την τηλεόραση, τα παιχνίδια θα είναι μία από τις πολλές βόμβες που θα σκάσουν, όταν τελειώσει η καραντίνα.

Να μην αποφεύγουμε να οργανώνουμε σε τακτική βάση, περίπου με τον ίδιο ρυθμό που βλέπαμε φίλους και συγγενείς συναντήσεις με Skype ή Messenger. 

Το ίδιο μπορούν να κάνουν και τα παιδιά μας, για να μιλάνε όμως και να κάνουνε παρέα όχι κλεισμένα σε παιχνίδια διαδικτύου. 

Και παιχνίδια να παίξουν με συγκεκριμένο πρόγραμμα και ωράριο 

(πχ 2 ώρες την ημέρα ακούγεται καλό).

Τέλος έχει σημασία να καταρτίσουμε ένα πρόγραμμα και να το τηρούμε , ας πούμε στο 80%. Θα μας σώσει από πλήξη, αίσθημα κενού, εκνευρισμό, αίσθημα ατυχίας (γιατί σε εμένα). 

Και να θυμόμαστε πως το πρόγραμμα που θα κάνουμε, προς το παρόν δεν έχει ορατό σημείο λήξης. Κανένα από τα μέτρα που πάρθηκαν δεν είναι υπερβολικό. Ο κίνδυνος είναι μεγάλος και υπαρκτός.
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι