80 και χρόνια από το Έπος του ’40 - Ο αγώνας συνεχίζεται!

Όταν αυτός ο πόλεμος θα γίνει ανάμνηση, η Ελλάδα θα είναι εκείνη που στις σελίδες της ιστορίας της θα αποδίδεται η τιμή ότι είναι η πρώτη χώρα που τσάκισε το αήττητο του Άξονα.

Κόμπτον Μακένζι (Άγγλος ιστορικός)

Η 28η Οκτωβρίου 1940 αποτελεί τομή στη σύγχρονη Ιστορία. Η Ελλάδα, που πάλευε να γιατρέψει τις πληγές της μετά τον πρώτο Εθνικό Διχασμό και τη Μικρασιατική Καταστροφή, η χώρα με την τρικυμιώδη πολιτική ζωή, που μέσα σε 25 χρόνια είχε μετάσχει σε τέσσερις μείζονες πολέμους, μπήκε με προθυμία σε έναν σκληρό και άνισο αγώνα. Ο ελληνικός λαός, που προσπαθούσε φιλότιμα να ανορθώσει την πατρίδα του και να κάνει μία ελπιδοφόρο νέα αρχή μετά την τραγωδία του 1922, δεν δίστασε να πει το μεγάλο «Όχι» στον φασιστικό Άξονα, το μεγάλο «Όχι» στην υποδούλωση της πατρίδας του. Οι Έλληνες παραμέρισαν τις βαθιές ιδεολογικές και πολιτικές τους διαφορές και τις προσωπικές τους αδυναμίες, και ενωμένοι προέταξαν το εθνικό τους συμφέρον. Διότι, ακριβώς, ο ελληνικός λαός ένοιωσε υπεύθυνος να υπερασπισθεί το μόχθο του, το μέλλον και την προοπτική του. Και δεν εφείσθη κόπων και θυσιών για να στηρίξει μέχρι τέλους την απόφασή του αυτή.
Πράγματι, ήταν πρωτόγνωρος ο ενθουσιασμός, η παλλαϊκή συμμετοχή και η ομοψυχία που χαρακτήρισαν την ελληνική απάντηση στο ιταμό τελεσίγραφο του Μουσολίνι. Μερικά από τα στοιχεία αυτά, όχι άδικα, βρίσκονται ακατάλυτα χαραγμένα στο συλλογικό μας φαντασιακό:

• Οι αυθόρμητοι πανηγυρισμοί με την κήρυξη του πολέμου και τη γενική επιστράτευση έκαναν την 28η Οκτωβρίου 1940 να μοιάζει με το θριαμβευτικό τέλος ενός πολέμου. «Αυτό το λόγο θα σας πω, δεν έχω άλλο κανένα, μεθύστε με τ’ αθάνατο κρασί του Εικοσιένα» ήταν οι εξαίσιοι στίχοι του Κωστή Παλαμά, με τους οποίους όχι μόνο αποτύπωσε τον φρενήρη ενθουσιασμό του λαού αλλά και συνέδεσε το «Όχι» με το ’21, όπως έκανε άλλωστε αργότερα και ο Δημήτρης Γληνός.

• Οι φαντάροι μας, που έσπευδαν με χαρά στο μέτωπο σαν να πήγαιναν σε γιορτή. Και, σε αντίθεση με προηγούμενους πολέμους, δεν απουσίασε κανείς από το εθνικό προσκλητήριο. Ανάμεσά τους, ο αφρός της νεολαίας μας, διανοούμενοι, λογοτέχνες, καλλιτέχνες, όπως οι Οδυσσέας Ελύτης, Άγγελος Τερζάκης, Γιώργος Θεοτοκάς, Νίκος Καββαδίας, Γιάννης Τσαρούχης, Μάνος Κατράκης, Μίμης Φωτόπουλος, Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, Λάμπρος Κωνσταντάρας, Κώστας Χατζηχρήστος, κι άλλοι πολλοί που πολέμησαν ηρωικά στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Ήταν όμως και πολλοί αμούστακοι νέοι, όπως οι Λάκης Σάντας και Μανώλης Γλέζος, που παρακαλούσαν να στρατευθούν και να πάνε στο μέτωπο. Χαρακτηριστικό της ενότητας των Ελλήνων από τη βάση έως την κορυφή ήταν και η επιστολή του φυλακισμένου ηγέτη του ΚΚΕ Νίκου Ζαχαριάδη, με την οποία καλούσε όλους τους Έλληνες να στρατευθούν χωρίς επιφυλάξεις στον «εθνικοαπελευθερωτικό πόλεμο ενάντια στο φασιστικό καθεστώς του Μουσολίνι».

• Οι θρυλικές γυναίκες της Πίνδου, που κουβαλούσαν στην πλάτη τους όπλα και εφόδια στον ελληνικό στρατό, κάλυψαν σε ένα βαθμό τις φοβερές αδυναμίες στην πολεμική προετοιμασία της χώρας από το δικτατορικό καθεστώς Μεταξά.

• Τα γεμάτα θέατρα στην Αθήνα με τους θεατές να τραγουδούν σε εθνική έξαρση τα τραγούδια της Σοφίας Βέμπο καθώς ο στρατός μας νικούσε τους υπερόπτες φασίστες Ιταλούς.

Χωρίς αμφιβολία, το Έπος του ’40, η Μάχη της Κρήτης και η Εθνική μας Αντίσταση αποτελούν φωτεινά ορόσημα της ελληνικής και της ευρωπαϊκής ιστορίας. Ο ηρωικός αγώνας του στρατού και του λαού μας ήταν η εκδήλωση ενός πνεύματος αντίστασης στη φασιστική «νέα τάξη», αλλά και έκφραση του βαθύτερου πόθου για την ελευθερία και την πρόοδο του λαού και της πατρίδας.
...
του Αριστομένη Ι. Συγγελάκη
Η συνέχεια εδώ

27 Οκτωβρίου 2020