Γιάννης Ρίτσος — Η Κυρά των Aμπελιών XII / «για φέρε ένα φλασκί με τσίπουρο και δυο λαγούτα μαντινάδες...»

Άιντε, Κυρά, λαχάνιασαν οι καστανιές της Κρήτης

για φέρε ένα φλασκί με τσίπουρο και δυο λαγούτα μαντινάδες

πέντε πεσκίρια γλάρου απ' τη βραχοσπηλιά της Νάξος για να

    στρώσεις το τραπέζι μας

τί καλοκαίριασε, Κυρά, και πια δε νταγιαντιέται η πίκρα.

Χατζημιχαήλ Θεόφιλος - Ερωτόκριτος και η Αρετούσα, 1928

Ήλιος πεσμένος μπρούμυτα ναν του ψειρίζουν το κεφάλι οι πι-

    κροδάφνες,

ο αγέρας έλυσε μεμιάς της κερασιάς τους κόμπους

το μυστικό ξετύλιχτο στην ανοιχτή φτερούγα του μελισσουργού

μια ντουφεκιά στον ουρανό, δυο πούπουλα στον ώμο της λιακάδας —

ζευγάρωσαν τα ελάτια με τα φλάμπουρα

κ' οι πέτρες με το χνούδι της δροσιάς φέξαν τα μονοπάτια.

Κυρά των Αμπελιών, οι σπόροι ανακλαδίζονται κάτου απ' τα

    πόδια σου,

σου κρέμονται στις πλάτες τα μαλλιά σαν πλατανόριζες —

άντε, κυρά ροδακινιά, βγάλε σεργιάνι τα πουλιά και στη βοσκή

    τα σύγνεφα

δέσε δυο πήχες ίσκιο ολόγυρα στου κάμπου τον καψαλιασμένο

    σβέρκο — κοίτα

κοντανασαίνει ο ζευγολάτης βγάζοντας της λυγαριάς την πουκαμίσα,

δυο πελεκάνοι κουβαλάνε απ' το καμπαναριό την αχυρένια τους

    φωλιά ναν τη φορέσεις ψάθα.

Άιντε, Κυρά, λαχάνιασαν οι καστανιές της Κρήτης

για φέρε ένα φλασκί με τσίπουρο και δυο λαγούτα μαντινάδες

πέντε πεσκίρια* γλάρου απ' τη βραχοσπηλιά της Νάξος για να

    στρώσεις το τραπέζι μας

τί καλοκαίριασε, Κυρά, και πια δε νταγιαντιέται η πίκρα.

Νάτες οι νιόνυφες μηλίτσες σαπουνίζουν το ποτάμι,

οι χήρες δέσαν βρακοζώνα τους το μεσημέρι μ' όλα τα τζιτζί-

    κια του

κι αχ η μικρούλα η ανύπαντρη δρώνει - ξιδρώνει (τι να πεις;

     μαλαματένια και σγουρή,)

στα δυο βυζιά, στα δυο βυζιά της (πως και τι) σφίγγοντας του

    ήλιου το φλουρί

αχ η μικρούλα η ανύπαντρη παίρνει άντρα το περβόλι.

Καλέ αγωγιάτη που 'βαλες παπούτσια πλατανόφλουδο

που φόρεσες μαντήλι στο λαιμό της νεραντζιάς τον ίσκιο

καλέ αγωγιάτη πως βαστάς το χνούδι του καλοκαιριού να γαργα-

    λάει τ' αυτί σου

να βουίζουν τόσες μέλισσες μέσα στο παντελόνι σου

στου τζίτζικα το γύφτικο να πελεκάνε το σκουτάρι του Αχιλλέα

κ' εσύ μ' ένα γαρύφαλλο να 'χεις το στόμα σου φραγμένο;

Σφύρα το, σφύρα στ΄αψηλά ν' ανοίξουν όλα τα παράθυρα του

    Θεόφιλου

να βγουν οι Πηλιορείτες νιόγαμπροι στο χοροστάσι

να παίξουν παλαμάκια οι λεϊμονιές κ' οι βίγλες να βαρέσουν τα

    μπουζούκια

κι απ' το βουνό ως τη θάλασσα σκαλί- σκαλί ταράτσα με ταράτσα

να 'ρθει η Αρετούσα να 'μπει στο χορό με τους Καπεταναίους

ν' αστράφτουν τ' άρματα στην όψη της κι αυτή ν' αστράφτει στ'

    άρματά τους.

ακούστε τον ποιητή να το απαγγέλει εδώ

Εαρινή Συμφωνία

από τα Τετράδια της Αμπάς
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

* Το πεσκίρι είναι μακρόστενη – ολόκληρα μέτρα – πετσέτα που την χρησιμοποιούν σε συνεστιάσεις χαράς και λύπης. Οι συνδαιτημόνες έτρωγαν τότε καταγής στρωμένοι στο πάτωμα γύρω γύρω στους τοίχους και το πεσκίρι περνούσε από γόνατο σε γόνατο.