Το μέλι στη διατροφή των παιδιών

Πριν οι εταιρίες τροφίμων δημιουργήσουν την ζάχαρη, το μέλι ήταν το μόνο διαδεδομένο γλυκαντικό. Μέχρι σήμερα επικρατεί η άποψη ότι το μέλι μπορεί να χρησιμοποιηθεί πέρα από τρόφιμο και ως φάρμακο.

Πότε να δώσω μέλι στο παιδί μου;

Περιέχει πληθώρα θρεπτικών ουσιών, όπως τα απλά σάκχαρα, ένζυμα (π.χ. καταλάση), αντιοξειδωτικά (βιταμίνη C, καροτενοειδή, φαινολικά οξέα, φλαβονοειδή) και την οξειδάση της γλυκόζης.

Το μέλι περιέχει ουσίες με αντιμικροβιακή του δράση (π.χ. λυσοζύμη καθώς και τις αντιοξειδωτικές ουσίες των φλαβονοειδών και των φαινολικών οξέων). Για να γίνει η αντιμικροβιακή του δράση πιο ισχυρή, συστήνεται η αποθήκευση σε σκιερό και δροσερό μέρος αλλά και η κατανάλωσή του όσο είναι ακόμη φρέσκο. Το μέλι διαθέτει επιπρόσθετα αντιφλεγμονώδεις και αντικαρκινικές ιδιότητες.

Έρευνες στις ΗΠΑ δείχνουν ότι το μέλι, όπως και το γάλα, είναι τα πιο κατάλληλα τρόφιμα για την διατροφή των παιδιών και της ανάπτυξής τους. Επιστήμονες αποδεικνύουν ότι τα άρρωστα παιδιά, τα οποία στο φαγητό τους λαμβάνουν μέλι, αναρρώνουν πιο γρήγορα και αυξάνουν πιο γρήγορα το βάρος τους.

Η κατανάλωση μελιού μπορεί να αυξήσει το ποσοστό της αιμοσφαιρίνης, ιδίως σε παιδιά, κυρίως λόγω της περιεκτικότητάς του σε σίδηρο και χαλκό. Ο ισπανός ερευνητής B. Auduhar παρατήρησε σε μια ομάδα που περιελάμβανε υγιή παιδιά τα οποία κατανάλωναν για έξι μήνες 2κ.γ. μέλι καθημερινά, ότι αυξήθηκε η αιμοσφαιρίνη στο αίμα και η λειτουργικότητα της χλωρίδας του εντέρου. Τα παιδιά αυτά είχαν καλύτερες επιδόσεις στο σχολείο. Αυτές οι θετικές επιδράσεις του μελιού οφείλονται πιθανότατα στο σίδηρο και το χαλκό που περιέχει αλλά και στο φολικό οξύ και στις βιταμίνες που έχει το μέλι.

Η ημερήσια δόση για τα παιδιά από 3-5 χρονών είναι 0,5 – 1γρ/κιλό σωματικού βάρους και από 5-7 χρονών 1γρ /κιλό σωματικού βάρους. Στα βρέφη και τα παιδιά μικρότερα από τριών χρονών αποφεύγεται η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας μελιού διότι λόγω της πυκνής του σύστασης μπορεί να οδηγήσει σε ερεθισμό του βλεννογόνου του στομάχου και άρνηση περαιτέρω κατανάλωσης του μελιού.
Επίσης βασικός παράγοντας περιορισμένης κατανάλωσης του μελιού σε τέτοιες ηλικίες είναι ο κίνδυνος ανεπιθύμητων αλλεργικών εκδηλώσεων. Ακόμα αιτία που υπάρχει αποφυγή κατανάλωσης μελιού στον πρώτο χρόνο της βρεφικής ηλικίας είναι η αλλαντίαση.

Η αλλαντίαση είναι μία παραλυτική ασθένεια που προκαλείται από ορισμένες νευροτοξίνες που παράγονται από ένα μικρόβιο που μπορεί να υπάρχει στο μέλι. Μετά τον πρώτο χρόνο της ζωής θεωρούμε πως το γαστρεντερικό σύστημα του βρέφους έχει ωριμάσει, οπότε έχει την δυνατότητα να εμποδίσει την ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό του μικροβίου αυτού.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι παιδιά με σακχαρώδη διαβήτη μπορούν να χρησιμοποιούν το μέλι στην καθημερινή τους διατροφή, αλλά περιορισμένο λόγω του υψηλού γλυκαιμικού φορτίου του ( το 1/3 -1/4 της αντίστοιχης δοσολογίας για την ηλικία του). Τα ανθόμελα έχουν μεγαλύτερο ποσοστό γλυκόζης και φρουκτόζης (μεγαλύτερο του 65%), ενώ τα μέλια από κωνοφόρα δέντρα μικρότερο (από 38-65%).

Ενταγμένο λοιπόν στα πλαίσια ενός ισορροπημένου διαιτολογίου και με την κατάλληλη καθοδήγηση από τον ειδικό μπορεί κάλλιστα να συνεισφέρει τα πολύτιμα θρεπτικά του συστατικά. Ιδιαίτερη προτίμηση δε, πρέπει να δίνεται στο φυσικό μέλι και όχι στο τεχνητό καθότι οι θετικές δράσεις στα λιπίδια του αίματος προκαλούνται από το φυσικό μέλι και όχι από το τεχνητό.

Είναι λοιπόν ένα τρόφιμο πολύ πιο πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά που μπορεί επάξια να βρίσκεται στην καθημερινή διατροφή των παιδιών και να αντικαθιστά, όπου αυτό είναι δυνατόν, την ζάχαρη.

Τσαμπίκα Κοντόγιαννου
Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, BSc
Επιστημονική Υπεύθυνη ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ, Ρόδος
Ιδρυτικό Μέλος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας
activekids