Πώς μαθαίνουν το σωστό τα παιδιά;

Τα παιδιά χρειάζονται αγάπη, στοργή, άνευ όρων αποδοχή, αλλά όλα αυτά τα ωραία πράγματα δεν του διδάσκουν αυτομάτως πώς να διαλέγουν και να πράττουν το σωστό στη ζωή τους.

How Kids Learn To Do the Right Thing

Πώς λοιπόν μαθαίνουν τα παιδιά να πράττουν το σωστό;

Μοντέλο Καλής Γονεϊκής Συμπεριφοράς. 
Τα παιδιά παρατηρούν τους γονείς και αντιγράφουν αυτά που κάνουν. Όταν οι γονείς είναι ευγενικοί, λένε ευχαριστώ/παρακαλώ, ζητούν συγγνώμη, αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους, δείχνουν σεβασμό στους άλλους και στο περιβάλλον, ξέρουν να ελέγχουν τα συναισθήματά τους και τα ξεσπάσματά τους και δεν ουρλιάζουν όλη την ώρα στα παιδιά τους, τότε τα παιδιά αυτά μαθαίνουν αυτές ακριβώς τις συμπεριφορές!

Οικογενειακές Συνήθειες. 
«Εμείς στην οικογένειά μας το κάνουμε έτσι» και λέμε/δείχνουμε στο παιδί ποια είναι η συμπεριφορά που υποστηρίζουμε ως οικογένεια.
Ένα μάθημα ζωής είναι, πχ, να διδάξουμε στο παιδί ότι το σημαντικό είναι να διορθώνουμε καταστάσεις αντί να σπεύδουμε να τιμωρήσουμε. Έτσι, διδάσκουμε στο παιδί ότι όταν μαλώνει με τα αδέρφια του το σημαντικό είναι να κάνει κάποια βήματα στη συνέχεια για να διορθώσει την κατάσταση αντί να μοιράσουμε τιμωρίες. Επίσης σημαντικό είναι να διδάξουμε ότι όλοι έχουμε έντονα συναισθήματα αλλά μπορούμε να περιμένουμε και να τα εκφράσουμε με λόγια αντί με ξεσπάσματα κακής συμπεριφοράς.

Καθοδήγηση από τους Γονείς.
Οι γονείς από μικρή ηλικία διδάσκουν στο παιδί το σωστό/λάθος και το βοηθάνε να πάρει σωστές, ηθικές αποφάσεις, ακόμα και αν αυτό έχει κάποιο κόστος. Για παράδειγμα, αν το παιδί έχει δεχτεί μια πρόσκληση σε πάρτι, είναι σωστό να την απορρίψει επειδή του έγινε μια καλύτερη πρόσκληση; είναι σωστό να πει ψέματα για την ηλικία του για να πάρει φθηνό εισιτήριο στο ζωολογικό πάρκο; Πρέπει να αντικαταστήσει το παιχνίδι του φίλου του που του το έσπασε;
Τα παιδιά μαθαίνουν από την εμπειρία και αυτό που εμείς τους δίνουμε. Διδάσκοντας οι μεγάλοι το σωστό και οι ίδιοι πράττοντας το σωστό δίνουμε στο παιδί τα εργαλεία να μάθει να παίρνει σωστές αποφάσεις. Αυτά όσον αφορά τη μάθηση του σωστού. 
Πώς ωθούμε τα παιδιά να κάνουν σωστές επιλογές;

Πώς να βοηθήσουμε τα παιδιά να επιλέξουν το σωστό

1. Μείνετε κοντά συναισθηματικά. 
Τις περισσότερες φορές που τα παιδιά επιλέγουν να μην ακολουθήσουν τους κανόνες αυτό συμβαίνει επειδή νιώθουν συναισθηματικά αποκομμένα και απομακρυσμένα από τους γονείς και είναι ο τρόπος τους για να τραβήξουν την προσοχή του γονιού. Αφήστε κατά μέρος τις ηλεκτρονικές συσκευές και τις υποχρεώσεις και δώστε 15 ολόκληρα λεπτά αμέριστης προσοχής στο παιδί σας: παίξτε, συζητήστε, αγκαλιαστείτε, κάντε ό,τι χρειάζεται το παιδί σας με το να είστε αποκλειστικά εκεί για το παιδί, παρόντες με την προσοχή στραμμένη στο παιδί και δείχνοντάς του την αγάπη σας. Ακολουθήστε τη συνταγή αυτή για μερικές μέρες και θα δείτε τεράστιες θετικές αλλαγές στο παιδί σας.

2. Βάλτε όρια με αγάπη και κατανόηση. 
Αυτό σημαίνει ότι έχετε μερικές ξεκάθαρες και λογικές προσδοκίες συμπεριφοράς του παιδιού και παράλληλα έχετε κατανόηση ότι αυτά τα όρια μπορεί να μην αρέσουν στο παιδί. Όμως αυτά ακριβώς τα όρια είναι που διδάσκουν στα παιδιά το σωστό, ενώ κατανόησή σας ότι μπορεί να μην αρέσουν τα όρια στο παιδί χρυσώνει το χάπι ότι πρέπει να τα αποδεχτεί.

3. Δώστε Στήριξη και Ενθάρρυνση. 
Αν το παιδί σας δεν έχει μάθει τα στάνταρντ συμπεριφοράς που θέσατε, θα πρέπει να του δώσετε στήριξη και ενθάρρυνση για να φτάσει στο στόχο. Συνδεθείτε συναισθηματικά (γιατί με φωνές και απειλές δε θα πετύχετε και πολλά μακροπρόθεσμα) και αξιολογήστε τι χρειάζεται το παιδί από εσάς για να μάθει να βάζει τα ρούχα του στα άπλυτα, το πιάτο του στο νεροχύτη, να μην τραβάει παιχνίδια από τα χέρια του αδερφού του, κλπ. Σταδιακά θα βοηθήσετε το παιδί να αποκτήσει τις σωστές συμπεριφορές και να τις κάνει ‘κτήμα’ του και όχι απλώς να αντιδρά σε μια δική σας απειλή.

4. Διδάξτε στο παιδί να επανορθώνει.
Πρώτα βοηθήστε το παιδί να κατανοήσει τα έντονα συναισθήματά του (θυμό, απογοήτευση, ζήλεια) και στη συνέχεια βοηθήστε το να τα ‘συμμαζέψει’, να εκτιμήσει αν με τη συμπεριφορά του στεναχώρησε κάποιον άλλον και διδάξτε του τι να κάνει για να επανορθώσει τη σχέση με το άλλο άτομο. Αυτό γίνεται χωρίς τιμωρία. Πρόκειται όμως για μια ‘δυνατή’ εμπειρία, μια ευκαιρία να δώσετε στο παιδί σας δύναμη να βελτιώσει τα πράγματα.

5. Βοηθήστε στη συναισθηματική διαχείριση. 
Όταν τα παιδιά ξέρουν τι είναι το σωστό αλλά δεν το κάνουν, αυτό σημαίνει ότι έχουν κυριευτεί από έντονα συναισθήματα. Αν και ένας καλός τρόπος να ξεφορτωθεί κανείς τα έντονα συναισθήματα είναι να τα νιώσει στο φουλ, ωστόσο δε χρειάζεται αυτό να γίνει ξεσπώντας. 
Κατανοήστε το συναίσθημα του παιδιού, κουβεντιάστε, ενθαρρύνετε το παιδί να περιγράψει το συναίσθημα με λόγια ή ζωγραφιές και σιγά-σιγά το αρνητικό του συναίσθημα θα εξανεμιστεί. Το παιδί έτσι μαθαίνει ότι τα συναισθήματα δεν είναι κατάσταση εκτάκτου ανάγκης που πρέπει κανείς να δράσει άμεσα και να ξεσπάσει, οπότε σταδιακά μαθαίνει να τα ελέγχει. Βλέποντας τα οφέλη που έχει η συναισθηματική διαχείριση (δε δημιουργούνται προβλήματα, φωνές, τιμωρίες) είναι όλο και πιο πιθανό να διαλέγει στο μέλλον τη σωστή διαχείρισή τους και να κάνει σωστές επιλογές συμπεριφοράς. Φυσικά μια τέτοια διδασκαλία απαιτεί χρόνο και προσπάθεια από την πλευρά του γονιού, αλλά αξίζει τον κόπο, αφού το παιδί μαθαίνει αυτοέλεγχο. Αυτή η προσέγγιση είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς το παιδί μεγαλώνει και η τιμωρία δεν λειτουργεί πια. 
Η τιμωρία μπορεί να επιβληθεί στις μικρές ηλικίες, ως αναστολή της κακής συμπεριφοράς, αλλά και έτσι δε διδάσκει τι είναι το θετικό και το σωστό. Το ζητούμενο είναι τελικά να μάθουν τα παιδιά να κυριαρχούν στις παρορμήσεις και τα έντονα αρνητικά τους συναισθήματα, να έχουν αυτοέλεγχο και να μπορούν να διαλέγουν το σωστό.

Μην ξεχνάτε όμως τις αγκαλίτσες και τα φιλάκια! Αυτά είναι που καθορίζουν τη ζεστασιά και τη συναισθηματική εγγύτητα της σχέσης με το παιδί σας!

Διαλέξτε αγάπη, ηρεμία και χαρά!
Δρ. Λίζα

greekpsychologypages