Ας κάνουμε όμως, μια αναδρομή στην αναζήτηση της ευτυχίας ιστορικά.
Όλοι οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι, από τον Σωκράτη και μετά, συμφωνούσαν ότι ο τελικός στόχος του ανθρώπου είναι η ευδαιμονία και ότι αυτό που αναζητούν οι άνθρωποι σε κάθε τους πράξη είναι η ευτυχισμένη ζωή.
Ο Σωκράτης εισήγαγε την θεωρία της γνώσης, βασισμένη πάνω στις ηθικές έννοιες και όχι στις υλικές αρχές, πίστευε ότι «η αρετή είναι ευδαιμονία». Ο Σωκράτης δίδασκε ότι «η αρετή είναι γνώση», δηλαδή ότι η αρετή μπορεί να αποκτηθεί μέσα από την ορθή και την απόλυτη γνώση. Η ορθή γνώση, σύμφωνα με τον Σωκράτη, είναι η γνώση των απόλυτων ηθικών εννοιών που βρίσκονται σε λανθάνουσα κατάσταση μέσα στον άνθρωπο και μπορεί να επιτευχθεί με την αυτογνωσία. Για τον Σωκράτη «ουδείς εκών κακός», δηλαδή κανένας δεν κάνει κακό με την θέλησή του, αλλά, αντίθετα η κακία οφείλεται απλά στη άγνοια.
Ο Πλάτων, ισχυρίζονταν ότι η ευδαιμονία μπορεί να επιτευχθεί με την γνώση του Κόσμου των ιδεών, οι οποίες αποτελούν τα τέλεια πρότυπα, όχι μόνο των ηθικών εννοιών, όπως υποστήριζε ο Σωκράτης, αλλά και των γνωστικών εννοιών, καθώς και όλων των πραγμάτων που αποτελούν τον ορατό κόσμο και που δεν είναι παρά «είδωλα» ή «μιμήματα» των Ιδεών. Για να γνωρίσει ο άνθρωπος τον κόσμο των Ιδεών, θα πρέπει να χρησιμοποιήσει όχι τις αισθήσεις του, αλλά τον νου του, ο οποίος είναι μέρος της ψυχής του. Με την γνώση των Ιδεών ο άνθρωπος ελαφρύνει την ψυχή του, ελευθερώνει το σώμα του από την φυλακή και από το σκοτάδι της αμάθειας που της επιβάλλει η επίγεια ζωή, και την βοηθά να ανυψωθεί προς το φως και την ύψιστη Ιδέα του Αγαθού, τον Θεό. Έτσι, προορισμός του ανθρώπου είναι από την μία η φυγή από το υλικό από τον υλικό κόσμο και από την άλλη η ομοίωσή του με τον Θεό, η οποία επιτυγχάνεται με τον αρμονικό συνδυασμό των τριών αρετών που αντιστοιχούν στα τρία μέρη της ψυχής, δηλαδή της «σοφίας», της «ανδρείας» και της «σωφροσύνης». Ο συνδυασμός των τριών αυτών αρετών γεννά την τέταρτη κύρια αρετή, «την δικαιοσύνη», γι' αυτό ο δίκαιος άνθρωπος είναι ο πλησιέστερος στον Θεό, άρα και ο πιο ευτυχής.
Ο Αριστοτέλης, μαθητής του Πλάτωνος, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ευδαιμονία μπορούσε να επιτευχθεί κατά πρώτο λόγο με την άσκηση των διανοητικών αρετών, και κατά δεύτερο λόγο με την άσκηση των ηθικών αρετών, διότι η διανοητική ενέργεια συνίσταται στην καθαρή σκέψη και στην ενατένιση της αλήθειας και του ύψιστου αγαθού, του Θεού.
Σύμφωνα με τους Επικούρειους, η ευδαιμονία συνίσταται στην ψυχική ηρεμία (γαλήνη) και επιτυγχάνεται με την αναζήτηση της ηδονής. Οι Επικούρειοι με τον όρο «ηδονή» δεν εννοούσαν την ηδονή που υποκρύπτεται στις απολαύσεις και στις διασκεδάσεις, αλλά την ηδονή που συνοδεύει την πλήρη απουσία πόθου και πόνου (απονία), δηλαδή την σωματική υγεία και την ψυχική. Έτσι, για τους Επικούρειους, η ευτυχισμένη ζωή είναι μια ζωή απαλλαγμένη από τους φόβους και τις οδυνηρές σκέψεις, οι οποίες μπορούσαν να προκαλέσουν ψυχική και σωματική οδύνη.
Οι Στωικοί πίστευαν ότι η αρετή είναι αρκετή για να φθάσει κανείς στην ευδαιμονία. Σύμφωνα με αυτούς, η αρετή είναι το μόνο αγαθό για τον άνθρωπο, γιατί είναι πάντα ευεργετική. Η καταγωγή, η κοινωνική θέση, ο πλούτος, οι απολαύσεις, οι οποιεσδήποτε αξίες που ταύτιζαν την ευτυχία με τα υλικά αγαθά, δεν είχαν καμία σημασία με τους Στωικούς. Όλες αυτές οι αξίες ήταν «αδιάφορες» και δεν συνεισέφεραν τίποτα όσον αφορά στην πορεία προς την αρετή, αφού οι άνθρωποι μπορούσαν να τις χρησιμοποιήσουν καλά ή άσχημα. Οι Στωϊκοί πίστευαν ότι τα ενάρετα άτομα έχουν ό,τι χρειάζονται για να είναι ευτυχή, και, επομένως, η ευδαιμονία είναι εφικτή, όχι μόνο για τους προικισμένους από την ζωή με πλούτο και κοινωνική θέση, αλλά και για όσους έχουν λιγότερη τύχη όπως οι πτωχοί, οι δούλοι, οι κατώτερες κοινωνικές τάξεις. Η αρετή συνίσταται σε μια ζωή σύμφωνα με την φύση, δηλαδή σύμφωνα με την λογική ή τον Λόγο του Θεού, με την οποία είναι προικισμένος κάθε άνθρωπος.
Οι Νεοπλατωνικοί πρεσβεύουν την θέση ότι ο δρόμος προς την ευδαιμονία είναι η ανάταση της ψυχής και η ομοίωσή της με τον Θεό.
Η ανθρώπινη ευτυχία ήταν το θέμα της συζήτησης που διοργανώθηκε στις 12 Μαρτίου 2013 στη Δημόσια Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης από το θυγατρικό Ίδρυμα Ωνάση ανάμεσα στον καθηγητή Φιλοσοφίας Simon Critchley και τον διακεκριμένο Γάλλο συγγραφέα Pascal Bruckner.
Η συζήτηση ξεκίνησε με τη θεώρηση της έννοιας της ευτυχίας στο ιστορικό της πλαίσιο και, πιο συγκεκριμένα, σε τέσσερις χρονικές περιόδους: την αρχαία ελληνική, τη χριστιανική, τη νεότερη και τη σύγχρονη. Όπως σχολίασε ο Pascal Bruckner, κατά την αρχαία ελληνική περίοδο η έννοια της ευτυχίας ταυτίζεται με την ευδαιμονία∙ ωστόσο, το νόημά της είναι διαφορετικό από αυτό που αποδίδουμε σήμερα στον όρο. Για τους αρχαίους Έλληνες, ευδαιμονία σήμαινε να είναι κανείς εναρμονισμένος με το Σύμπαν. Γι' αυτό και οι Έλληνες είχαν εφεύρει μια έννοια την οποία σήμερα έχουμε ξεχάσει παρ' όλο που εξακολουθεί να μας συνταράσσει: την έννοια της «ύβρεως», της υπερβολής. Κάθε φορά που οι άνθρωποι προέβαιναν σε υπερβολές, διατάρασσαν την τάξη του Σύμπαντος, οπότε και βρίσκονταν αντιμέτωποι με τον κίνδυνο και την αταξία.
Στην αρχαία Ελλάδα, επεσήμανε με τη σειρά του ο Simon Critchley, η ευτυχία σχετίζεται με την έννοια του «μέτρου». Πράγματι, η επικούρεια φιλοσοφία πρέσβευε το μέτρο, την προσοχή, τη λιτή δίαιτα, τη μη ακραία σεξουαλικότητα, τη φιλία με λίγα άτομα∙ θεωρούσε ότι η φιλοσοφία είναι η καλλιέργεια της υγείας της ψυχής, και αυτό σήμαινε την ύπαρξη μέτρου στη ζωή.
Στη συνέχεια, η συζήτηση περιστράφηκε γύρω από τις ανατολικές θρησκείες και ιδιαίτερα τη βουδιστική, στις οποίες, κατά τις περασμένες δεκαετίες, στράφηκαν πολλοί Δυτικοί, και μάλιστα «επώνυμοι», αναζητώντας μια πνευματικότητα πέραν των δυτικών θρησκειών. Ο Bruckner θεωρεί ότι οι διάφοροι Ινδοί γκουρού εκμεταλλεύτηκαν ιδιοφυώς τη διαπιστωμένη αυτή ανάγκη ως μια ευκαιρία για να αποκομίσουν οικονομικό όφελος. Ο βουδισμός στη Δύση αποτελεί συνέπεια του υλισμού, γι' αυτό και βλέπει κανείς τόσο πολλούς τραπεζίτες, χρηματιστές, ιατρούς και μεγαλοστελέχη να τον ασπάζονται, σαν ένα είδος πνευματικού συμπληρώματος. Το πρωί προσπαθείς να κατατροπώσεις τους ανταγωνιστές σου, απολύεις και εκφοβίζεις τους υπαλλήλους σου, και το βράδυ επιστρέφεις στο σπίτι σου για να κάνεις διαλογισμό και να συμφιλιωθείς με τον εαυτό σου.
«Κατά τη γνώμη μου, η χαρά είναι ανώτερη της ευτυχίας γιατί αποτελεί την αποδοχή της ζωής όπως ακριβώς είναι: με τις καλές και τις κακές της στιγμές», είπε ο Pascal Bruckner.
-------------------------------
Αυτή τη Χαρά, έρχεται να κατοχυρώσει ο Χριστιανισμός. Ο Λόγος του Χριστού. Ο Λόγος που προτείνει την ευχή «Χαίρετε», δηλαδή «να έχετε Χαρά». Και οι άνθρωποι την υιοθετούν αυτή την ευχή και την λένε κάθε μέρα εδώ και δυο χιλιάδες χρόνια. «Χαίρετε και αγαλλιάσθε» λέει η πίστη μας. «Καὶ τὴν χαρὰν ὑμῶν οὐδεὶς αἴρει ἀφ᾿ ὑμῶν» λέει ο Χριστός (Ἰω. ιστ´ 22). Η Ορθοδοξία είναι η θρησκεία της χαράς.
Η ορθόδοξη υμνογραφία, εκτός από ύμνος προς το Θεό, είναι και ένας ύμνος στη Χαρά: «Ευφραίνεσθε, δίκαιοι· ουρανοί αγαλλιάσθε· σκιρτήσατε, τα όρη, Χριστού γεννηθέντος!». «Τα σύμπαντα σήμερον χαράς πληρούνται». «Χαίρετε, λαοί, και αγαλλιάσθε». «Χορεύουσιν άγγελοι πάντες εν ουρανώ». «Τέρπου, χόρευε και αγάλλου». «Δέχου παρ' ημών χαράς ευαγγέλια της αναστάσεως Χριστού!». «Ησαΐα, χόρευε». (Πηγή)
Η ζωή έχει δυσκολίες. Ο καθένας μας κουβαλάει το σταυρό του.
Η πίστη μας, έρχεται πλάι μας να μας στηρίξει, να μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε τα βάρη της ζωής.
Έρχεται να μας δώσει Χαρά, ανεξάρτητα από τους πόνους, τα βάσανα, τις οδύνες, το θάνατο. Το θάνατο που είναι ο μεγάλος φόβος του ανθρώπου. Το θάνατο που έρχεται να κατανικήσει ο Χριστός.
Ο Χριστός που μας προσφέρει τη Χαρά της Αναστάσεως, την Ελπίδα που πηγάζει από το Σταυρό. Ο χριστιανισμός είναι η θρησκεία της χαράς που νοιώθει κανείς όταν ελευθερώνεται από την αμαρτία.
Μόνο όταν ελευθερωθεί ο άνθρωπος από την αμαρτία, όταν βρει την αρετή των αρχαίων μας, νοιώθει αληθινά τη χαρά. Τη χαρά της αναστάσεως, από την αμαρτία και το θάνατο, τη χαρά της αιωνιότητας.
Η Ευτυχία, η Ευδαιμονία των αρχαίων είναι η Χαρά του Σήμερα και του Αύριο, τώρα και πάντα, όπως μας την συμπλήρωσε και μας την προσέφερε ο Χριστός.
ΝΑ ΧΑΙΡΕΣΤΕ ΠΑΝΤΟΤΕ, ΕΠΕΙΔΗ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!
χαμομηλάκι
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/r29vz2xl/avvxsehdwdo32relji6egodftnoxefh0ohiniptpaggpi6slbps1axnjjsupo7v6o38yjy13eeqarthx_15eztyeqjzvf7dgs96uv7pnsuu26efnetjdlw8rhaxvkg9ckccpgnux8uugk110isjw2_tr9unvefedjimc9nhnwrckdvmi0gqrj-faummvmhtg5pv1/s1600/hamomilaki.viber.png")
Posts
No comments:
Post a Comment