Όσα πρέπει να διαθέτουν οι γονείς και όσοι ασχολούνται με τα παιδιά.

Κλείστε κινητά, ακίνητα τηλέφωνα, εφημερίδες, περιοδικά, κομπιούτερ και ό,τι άλλο αποσπά την προσοχή σας και ακούστε ενεργητικά το παιδί σας: γνέψτε με κατανόηση, ρωτήστε επεξηγηματικές ερωτήσεις και μη βιαστείτε να βγάλετε συμπεράσματα, να νουθετήσετε ή να πάρετε την κατάσταση στα χέρια σας.

Αγάπη

Το πιο βασικό συστατικό για τη σωστή ψυχική και σωματική ανάπτυξη ενός παιδιού είναι η αγάπη. Ο πετυχημένος γονιός εκφράζει την αγάπη του με πολλούς και διάφορους τρόπους: αφιερώνει χρόνο στο παιδί του για σοβαρά ή ‘χαζά’ πράγματα (διάβασμα, παζλ, ή γαργάλημα και τρελοπαιχνίδια), ακούει με προσοχή τι λέει το παιδί (χωρίς να σπεύδει να δώσει λύσεις ή να κρίνει), λέει στο παιδί με λόγια ότι το αγαπάει αλλά επίσης του το δείχνει με τη στάση του σώματος, την έκφραση του προσώπου του, τις αγκαλιές που δίνει. 

Ο γονιός που αγαπάει το παιδί του βάζει όρια και διδάσκει ότι «όχι σημαίνει όχι» (κάτι που βοηθάει τον άνθρωπο και σε μεγαλύτερη ηλικία). 

Όταν πρέπει να διορθώσει το παιδί του το κάνει δείχνοντας αγάπη και σεβασμό, και όχι κατακεραυνώνοντας το ή ακυρώνοντας το.  Ο γονιός λέει την αλήθεια, χρησιμοποιεί εκφράσεις όπως «κακή συμπεριφορά» κλπ, αλλά δεν κατηγορεί το παιδί του ότι είναι κακό. 

Ο γονιός που δείχνει αγάπη στο παιδί του δείχνει και λέει σε αυτό «σε αγαπώ και πιστεύω σε εσένα».

Αποτελεσματικός Δάσκαλος

Οι πετυχημένοι γονείς και όσοι ασχολούνται με παιδιά πρέπει να είναι και αποτελεσματικοί δάσκαλοι: διδάσκουν το παιδί όχι μόνο με λόγια, αλλά και με έργα. Με δυο λόγια, οι ενήλικες είναι τα μοντέλα της καλής συμπεριφοράς που επιθυμούν να αποκτήσει το παιδί. Όπως η γυμνάστρια δεν θα εμφανιστεί στο μάθημα με 15ποντες γόβες και στενή φούστα αλλά με αθλητικά και φόρμα, αντίστοιχα και ο γονιός θα πρέπει να εμφανιστεί ως άνθρωπος με τις ιδιότητες και τις ποιότητες που θέλει να διδάξει στο παιδί του.  Γονείς και όσοι ασχολούνται με παιδιά θα πρέπει να καθορίσουν κάποιες βασικές αξίες, ενδεικτικά μπορούμε αναφέρουμε τους καλούς τρόπους, τον σεβασμό, τη φιλικότητα, κλπ. 

Οι ενήλικες καθορίζουν τους κανόνες, τους εφαρμόζουν οι ίδιοι και ζητούν από το παιδί να τους τηρήσει. Όταν οι κανόνες δεν τηρούνται, θα πρέπει να υπάρχουν συνέπειες. Ο αποτελεσματικός γονιός ανταμείβει την καλή συμπεριφορά και ωθεί το παιδί προς θετικές επιλογές.

Ελαστικότητα

Ελαστικότητα στη στάση του γονιού δε σημαίνει ότι λέει ‘ναι’ σε όλα και κάνει τα χατήρια του παιδιού χωρίς να το μαλώνει για τις άσχημες συμπεριφορές του. Ελαστικότητα σημαίνει ότι ο γονιός αναγνωρίζει τις ανάγκες του παιδιού του καθώς αυτό μεγαλώνει και εξελικτικά αλλάζει στάδιο. Ο γονιός δε συγκρίνει τα παιδιά του μεταξύ τους ή με άλλα παιδιά, δε βάζει όρους και ταμπέλες στην προσωπικότητα του παιδιού (είσαι τεμπέλης, φοβιτσιάρης..). 

Ο πετυχημένος γονιός αντιλαμβάνεται τις ενδείξεις ή τα σημάδια που στέλνει το παιδί του, είτε είναι το κλάμα του μωρού, είτε τα ‘μούτρα’ που κατεβάζει ο έφηβος και αποφασίζει ποιος είναι ο καλύτερος χειρισμός της κατάστασης. Ο πετυχημένος γονιός συναισθηματικά βρίσκεται στο ίδιο μήκος κύματος με το παιδί του: το καταλαβαίνει και είναι δίπλα του.

Αποδοχή του Εαυτού

Καλός γονιός δεν είναι συνώνυμο του τέλειος γονιός.  Αντίθετα, ο καλός γονιός αποδέχεται τον εαυτό του, αναγνωρίζει τα αδύνατά του σημεία και προσπαθεί να τα βελτιώσει. Ο γονιός που δέχεται τον εαυτό του δέχεται και το παιδί του και δεν πέφτει στην παγίδα του να βλέπει μόνο τις ατέλειες του παιδιού του (όπως βλέπει τις δικές του) ούτε να βλέπει μόνα τα προτερήματά του αγνοώντας τις αδυναμίες του (όπως θα ήθελε να κάνει με τον εαυτό του). 

Ο γονιός θα πρέπει να ακούει το ένστικτό του και να βαδίζει με γνώμονα το καλό του παιδί του στο παρόν και το μέλλον. Όταν ο γονιός αποδέχεται και φροντίζει τον εαυτό του, δίνει το καλό παράδειγμα και στο παιδί να αποδέχεται και να φροντίζει τον εαυτό του, κάτι σημαντικό για την αυτοπεποίθησή του.

Ενεργητική Συμμετοχή

Οι γονείς και όσοι ασχολούνται με τα παιδιά δεν έχουν διακοσμητικό ρόλο, αλλά ενεργητική συμμετοχή στη ζωή του παιδιού τους!  Μην ξεχνάτε πώς ήταν όταν ήσασταν εσείς παιδιά!  Βρείτε το παιδί μέσα σας, γεμίστε ενθουσιασμό και ζωντάνια και συμμετέχετε ενεργητικά. 

Μια δόση χιούμορ, μια δόση συμπόνιας, και μια δόση ευγνωμοσύνης απογειώνουν τη συνταγή! Γνωρίστε τις επιθυμίες, τι αρέσει και τι δεν αρέσει στο παιδί σας, τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία του. Φροντίστε να ευθυγραμμίσετε τον τρόπο ανατροφής με την προσωπικότητα του παιδιού, ώστε να έχετε το καλύτερο αποτέλεσμα.

Παροχή Στοργής

Μην μπερδεύετε τη στοργή με την αδυναμία!  Είτε είστε μαμά είτε μπαμπάς, μια δόση στοργής είναι πάντα απαραίτητη στη σχέση γονιού-παιδιού.  Μπορείτε να δείξετε στο παιδί σας την άνευ όρων αποδοχή σας προς το άτομό του (προσοχή, ΟΧΙ στη συμπεριφορά του). Τι σημαίνει αυτό;  Ότι αγαπάτε το παιδί γι’ αυτό που είναι και όχι για τις καλές του επιδόσεις.  Αν κάνει λάθη, αταξία, ή υπάρχει κάποιο πρόβλημα, τότε διαχωρίζεται το γεγονός ότι το αγαπάτε από το ότι η πράξη του ήταν λανθασμένη. 

Συγχωρέστε το παιδί όταν κάνει κάτι άσχημο και δείξει μεταμέλεια. Αν ξέρετε ποιες συμπεριφορές είναι πραγματικά λάθη ή εξερεύνηση που συμβαδίζει με το εξελικτικό του στάδιο, μπορείτε να είστε πιο ανεκτικοί. Χρειάζεται να έχετε ρεαλιστικές προσδοκίες από το παιδί. Αλλά επίσης χρειάζεται να έχετε και ένα θετικό όραμα για το παιδί και την εξέλιξή του, και με κάποιον τρόπο να το μοιραστείτε αυτό μαζί του!

Επικοινωνία

Η οικογενειακή επικοινωνία δεν είναι πάντα κάτι εύκολο, είναι όμως προτεραιότητα αν επιθυμείτε να είστε πετυχημένοι γονείς.  Κλείστε κινητά, ακίνητα τηλέφωνα, εφημερίδες, περιοδικά, κομπιούτερ και ό,τι άλλο αποσπά την προσοχή σας και ακούστε ενεργητικά το παιδί σας: γνέψτε με κατανόηση, ρωτήστε επεξηγηματικές ερωτήσεις και μη βιαστείτε να βγάλετε συμπεράσματα, να νουθετήσετε ή να πάρετε την κατάσταση στα χέρια σας. 

Επικυρώστε το πώς αισθάνεται το παιδί σας, ακόμα και αν δε συμφωνείτε με το τι έγινε (πχ στεναχωρήθηκε επειδή μια συμμαθήτρια του πήρε τη σειρά του). 

Δώστε επιλογές, καθοδηγήστε, δείξτε καλοσύνη και σεβασμό.  Παρηγορήστε, ενθαρρύνετε, υποστηρίξτε το παιδί σας!

* Λίζα Βάρβογλη, Ph.D., Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια

greekpsychologypages