Οι λέξεις στιγματίζουν τα παιδιά

Συ είπας.
κατά Ματθαίον ‐ κς’ 25

Ο λόγος στηλώνει την ψυχή
και λόγος την κρημνίζει.
Πολύβιος Δημητρακόπουλος, 1864-1922, 
Έλληνας θεατρικός συγγραφέας

Το να ξεστομίζεις μια λέξη είναι σαν να χτυπάς μια νότα 
στο πληκτρολόγιο της φαντασίας.
Ludwig Wittgenstein, 1889-1951, 
Αυστριακός φιλόσοφος

........................

Ψυχική μόλυνση: Πώς οι λέξεις στιγματίζουν τα παιδιά, 

από την Ελένη Λιούτα

.....................
Δεν χρειάζεται να είναι κανείς αναίσθητος, φύσει κακός ή ανεύθυνος για να πληγώσει αυτούς που αγαπάει και οι γονείς, δεν εξαιρούνται από αυτόν τον κανόνα. 

Παρ’ όλη την αγάπη και την ανησυχία τους –και, καμιά φορά, ακριβώς λόγω της αγάπης και της ανησυχίας τους- οι μπαμπάδες και οι μαμάδες αυτού του κόσμου πληγώνουν τα παιδιά τους, με απλές, καθημερινές επιλογές και συμπεριφορές, που μοιάζουν ασήμαντες

Παρακάτω παρατίθενται 8 φράσεις που χρησιμοποιούνται συχνά σε μια συνομιλία με ένα παιδί, φαινομενικά αθώες, οι οποίες εντούτοις θα μπορούσαν να θεωρηθούν επιζήμιες για την ψυχοσυναισθηματική του ανάπτυξη.

Παιδική κακοποίηση 3.0 Συναισθηματική -- hamomilaki.gr

1. Γιατί ντρέπεσαι;
Το μικρό παιδί δεν αναγνωρίζει τα συναισθήματά του παρά μόνο αφού τα κατονομάσουν ως τέτοια οι ενήλικες. Συνεπώς, η φυσιολογική αμηχανία ενός παιδιού απέναντι σε ένα άγνωστο άτομο ή περιβάλλον, εκλαμβάνεται από τους μεγάλους ως ντροπή και το παιδί οικειοποιείται ένα συναίσθημα που υπό άλλες συνθήκες δε θα αποκτούσε.
2. Μη φοβάσαι / μη στενοχωριέσαι/ μην κλαις κλπ
Η έκφραση των συναισθημάτων αποτελεί βασικό θεμέλιο μιας υγιούς προσωπικότητας. Λέγοντας σε ένα παιδί να απαρνηθεί το φόβο, το θυμό ή τη στενοχώρια του, του αφαιρούμε τη δυνατότητα ανάπτυξης δεξιοτήτων που σχετίζονται με τη διαχείριση των συναισθημάτων του και άρα τη διαχείριση του ίδιου του εαυτού του.
3. Δεν μπορείς/ δεν θα τα καταφέρεις/ είσαι μικρός ακόμα
Το παιδί, από τη φύση του, έχει την τάση να προσπαθεί, να επιμένει και να πειραματίζεται. Κι ενώ η ενθάρρυνση το βοηθά να κατακτήσει νέες δεξιότητες, οι αποτρεπτικές φράσεις το ακινητοποιούν και μειώνουν την αυταξία του.
4. Γιατί έτσι σου λέω εγώ
Ο βίαιος τερματισμός μιας συζήτησης με την επιβολή εξουσίας δημιουργεί ανισότητα στη σχέση, θυμό και καταπίεση. Όταν ο γονιός επιβάλει την άποψή του και δεν δίνει την ευκαιρία για γόνιμο διάλογο, το παιδί δεν μαθαίνει την αξία των επιχειρημάτων και τη διαδικασία επίλυσης προβλημάτων.
5. Να προσέχεις τη μαμά τώρα που λείπει ο μπαμπάς
Η αναστροφή των ρόλων οδηγεί σε γονεοποιημένα παιδιά, που δεν ζουν την ηλικιακή τους φάση και αναλαμβάνουν ευθύνες που δεν τους αναλογούν. Αυτά τα παιδιά χάνουν από νωρίς την ανεμελιά τους, παραγκωνίζουν τις συναισθηματικές τους ανάγκες και δεν μαθαίνουν να απολαμβάνουν τη ζωή τους.
6. Είσαι κακός /τεμπέλης/ …
Οι χαρακτηρισμοί και οι ετικέτες δεν συνετίζουν το παιδί, αντιθέτως, μέσω της αυτοεκπληρούμενης προφητείας, το παιδί γίνεται αυτό που απεύχεται ο γονιός. Οι απαξιωτικές ταμπέλες εσωτερικεύονται και μετατρέπονται σε βαθιές πεποιθήσεις μειωμένης αξίας, που ακολουθούν το παιδί στην ενήλικη ζωή του.
7. Κοίτα πόσο ήσυχο είναι το παιδάκι
Η σύγκριση καταρρακώνει την αυτοπεποίθηση και δημιουργεί αισθήματα μειονεξίας. Κάνει το παιδί ανταγωνιστικό, να επιζητά επιβεβαίωση της αξίας του μέσα από την αντιπαλότητα και συνεπώς ανικανοποίητο από τον εαυτό του.
8. Άφησέ το, θα το κάνω εγώ
Ο γονιός που αναλαμβάνει να κάνει τα πάντα για το παιδί του, του δίνει το μήνυμα ότι είναι ανήμπορο και ανίκανο. Με αυτό τον τρόπο το παιδί «αναπηροποιείται» και υπονομεύεται η αυτονόμησή του, παραμένοντας εξαρτημένο από τον παντοδύναμο γονιό.

ΛΙΟΥΤΑ ΕΛΕΝΗ-ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΣ

trikalakids