Μην δικαιολογείτε τη Λεκτική Κακοποίηση

Το αγοράκι είναι περίπου 8 ετών και ένας άντρας, μάλλον ο πατέρας του στέκεται από πάνω του, μαλώνοντάς τον στη μέση του δρόμου. Η σκιά του άντρα καταπίνει τον μικρό. 

Τα πόδια του αγοριού είναι ματωμένα, τα μάγουλά του γεμάτα δάκρια και ένα σπασμένο κινητό βρίσκεται στο πεζοδρόμιο. 

Η φωνή του άντρα είναι πολύ δυνατή 

«Πόσο χαζό είσαι; Σου είπα να προσέχεις, όταν κρατάς το κινητό μου. Δεν είναι παιχνίδι γαμώτο. Ποτέ δε μ’ ακούς. Πάντα κάνεις ό,τι θες, αλλά είσαι τόσο ατσούμπαλος». 

Το αγόρι δεν απαντά, αλλά οι ώμοι του τρέμουν.

Μια γυναίκα εμφανίζεται μέσα από την τράπεζα, βλέπει το τηλέφωνο και γυρνάει, λέγοντας: «Ωραίος τρόπος να καταστρέψεις ένα Σάββατο». Σηκώνει το κινητό και φεύγει με τον σύζυγό της, αφήνοντας τον μικρό από πίσω να προσπαθεί να τους προλάβει. 

Απαραίτητη πειθαρχία; 

Δικαιολογημένος θυμός; 

Όχι! Λεκτική κακοποίηση.

Κάποιοι μπορεί να διαφωνείτε, αφού το κινητό είναι αρκετά ακριβό αξεσουάρ και πιθανώς ο πατέρας να το χρειαζόταν για τη δουλειά του. Αλλά το σημαντικό εδώ δεν είναι αυτό. Το πρόβλημα βρίσκεται σε αυτά που είπε ο πατέρας. 

    Είναι κακοποιητικό να μετατρέπει κανείς μια κριτική σε μια σειρά μειονεκτημάτων του χαρακτήρα και της προσωπικότητας, όπως έκανε εκείνος, ειδικά προς ένα μικρό παιδί. Ναι, είναι εντάξει να δίνετε την ευθύνη στα παιδιά, αλλά δεν είναι καθόλου εντάξει να τα αποκαλείτε «χαζά και ατσούμπαλα» ή με άλλους χαρακτηρισμούς. Και δεν είναι καθόλου εντάξει να εστιάζετε στο σπασμένο του τηλέφωνο, όταν τα γόνατα του μικρού είναι ματωμένα.

Η πολιτισμική στάση απέναντι στη λεκτική κακοποίηση

    Η αλήθεια είναι ότι πολλοί άνθρωποι ακόμα πιστεύουν ότι είναι «απλά λόγια» και δεν βλάπτουν. Και αφού δεν είναι σωματική τιμωρία και «ξύλο», όπως γινόταν πιο παλιά, δίνουν το ελεύθερο στον εαυτό τους να ξεσπάσει σε μια τέτοια στιγμή, γιατί είναι κάτι άκακο. 

Φαίνεται όμως ότι οι περισσότεροι δυσκολεύονται τελικά να διακρίνουν την γραμμή ανάμεσα στη συγκινησιακή γλώσσα και στη λεκτική κακοποίηση.

Όμως, δεν θα έπρεπε να συμβαίνει αυτό. 

Η λεκτική κακοποίηση έχει στόχο να χειραγωγήσει και να περιθωριοποιήσει, να πληγώσει, να ντροπιάσει και να υποτιμήσει. Και γίνεστε μέρος του προβλήματος, αν ακούτε κάποιον να «στολίζει» με αυτό τον τρόπο ένα άλλο άτομο και δικαιολογείτε ύστερα τη συμπεριφορά του.

5 λόγοι για τους οποίους πρέπει να σταματήσετε να δικαιολογείτε τη λεκτική κακοποίηση

1. Η επιστήμη είναι κατηγορηματική

    Η λεκτική κακοποίηση βλάπτει τον αναπτυσσόμενο ακόμα εγκέφαλο ενός παιδιού, προκαλώντας αλλαγές στη δομή του. Τα παιδιά εσωτερικεύουν τα μηνύματα αυτά με τη μορφή αυτοκριτικής· δεν διαθέτουν ακόμα την ψυχική ωριμότητα ή τους μηχανισμούς άμυνας, για να κατανοήσουν ότι αυτό που λέγεται γι’ αυτά δεν είναι απαραίτητα και αλήθεια. 

Περιττό να λεχθεί επίσης ότι αν το άτομο που μιλάει με αυτό τον τρόπο είναι ο γονιός σου ή κάποιος που έχει εξουσία πάνω σου, η επίδρασή τους είναι τεράστια. Όπως και με τους ενήλικες, το νευρωνικό σύστημα για τον συναισθηματικό και σωματικό πόνο είναι ακριβώς το ίδιο.

2. Κανονικοποιείτε την κακοποιητική συμπεριφορά και την καταστροφική της επίδραση

    Οι άνθρωποι θεωρούν φυσιολογική την κακοποίηση για διάφορους λόγους. Παιδιά, των οποίων οι συναισθηματικές ανάγκες ποτέ δεν ικανοποιούνται και που έχουν υπάρξει και αυτά θύματα, μεγαλώνουν, γίνονται ενήλικες και, μην έχοντας λύσει τα παιδικά τους τραύματα, επαναλαμβάνουν το ίδιο μοτίβο στην οικογένειά τους. 

Παρά τα πολλά τους τραύματα, τα αγνοούν, παρά το γεγονός ότι πονούν και είναι πληγωμένοι, παραμένουν παθητικοί. Ορισμένες φορές, καθώς ακόμα λαχταρούν την κακοποιητική αγάπη των γονιών τους, αρνούνται και δικαιολογούν όσα έχουν ειπωθεί. Μάλιστα, αυτό το μοτίβο συνοδεύει τέτοιους ανθρώπους και σε άλλες σχέσεις τους, όπως τις συντροφικές.

Επειδή η λεκτική βία συχνά δικαιολογείται από τον θύτη- ως «πειθαρχία» ή «αναγκαστική διόρθωση», ειδικά όταν αφορά σε ένα παιδί ή εμφανίζεται ως «αστείο» που ο ενήλικας αποδέκτης δεν έπιασε- οι άνθρωποι ορισμένες φορές διστάζουν και δεν είναι σίγουροι ως προς το αν τελικά αυτή η συμπεριφορά είναι κακοποιητική. 

Η μετάθεση της ευθύνης επίσης από τον θύτη είναι αρκετά συνηθισμένη και μπορεί να θολώσει τα νερά. 

Όμως, μην ξεγελιέστε. Μπορείτε να διακρίνετε πότε είναι κακοποιητική μια συμπεριφορά, ειδικά όταν λείπει η ειλικρίνεια από τον θύτη.

3. Η κακοποίηση δεν βρίσκεται πάντα στα λόγια

    Ακριβώς. Το να αρνείστε να απαντήσετε σε μια ερώτηση, να σωπαίνετε στη μέση μιας σημαντικής συζήτησης, δηλαδή το να υψώνετε τείχη εκεί που δεν πρέπει, δεν είναι τίποτε άλλο, παρά έναν παιχνίδι κακοποίησης, όπως είναι οι κοροϊδευτικές ή υβριστικές απαντήσεις και όπως είναι η ειρωνεία στο πρόσωπό σας και το να γελάτε εις βάρους του συνομιλητή σας. 

Όλες αυτές οι τακτικές χρησιμοποιούνται από ανθρώπους που θέλουν να χειραγωγούν και να κάνουν τον άλλο να νιώθει μικρός.

4. Αν δικαιολογείτε τη λεκτική κακοποίηση, απομονώνετε τον πόνο και τις εμπειρίες του θύματος

    Επειδή πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι μόνο η σωματική κακοποίηση προκαλεί κακό, μπορεί να υποτιμούν την συναισθηματική και λεκτική κακοποίηση. 

Ορισμένες φορές, θεωρούν μάλιστα ότι τα σχόλιά τους είναι και βοηθητικά, όπως «Τουλάχιστον δε σε χτύπησε» ή «Θα μπορούσε να είναι και χειρότερα». Τέτοια είδη σχολίων- ασχέτως της πρόθεσης- δυσκολεύουν ακόμα περισσότερο την προσπάθεια σωστής αντιμετώπισης του φαινομένου. 

Ακόμα και αν το πιστεύετε, μην πείτε στο θύμα ότι «Ό,τι δεν σε σκοτώνει, σε κάνει πιο δυνατό». 

Οι άνθρωποι που δέχονται λεκτική κακοποίηση, ειδικά τα παιδιά, υποφέρουν με μυριάδες, πολύπλοκους τρόπους, συμπεριλαμβανομένης της μηδαμινής αυτοεκτίμησης, της δυσκολίας να εμπιστευτούν, της κατεστραμμένης τους ικανότητας να διαχειριστούν συναισθήματα και πολλά ακόμα. Η ανάρρωση παίρνει πολύ καιρό.

5. Διευκολύνετε έτσι τη δικαιολόγηση της δικής σας συμπεριφοράς

    Δεν είναι όλοι επίτηδες και συνειδητά κακοποιητικοί ή χειριστικοί· κάποιες φορές, κάποιος μπορεί να χάσει τον έλεγχο και να πει κάτι ακατάλληλο, υποτιμητικό ή οδυνηρό. 

    Οι άνθρωποι είμαστε από τη φύση μας ατελείς. Οι έρευνες δείχνουν ότι η αγένεια είναι μεταδοτική και το να βρίσκεστε κοντά σε άλλους που κακομεταχειρίζονται αγαπημένους τους ή μη ανθρώπους κάνει και εσάς εκκολαπτόμενους θύτες.

Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να αξιολογούμε προσεκτικά και ειλικρινέστατα το πώς χρησιμοποιούμε τη γλώσσα, όταν είμαστε στρεσαρισμένοι ή θυμωμένοι, για το δικό μας καλό, αλλά και για της οικογένειας και κοινότητάς μας. 

Αντί να δικαιολογούμε τον εαυτό μας, πρέπει να απολογηθούμε σε αυτόν.

Η λεκτική κακοποίηση δεν πρέπει να γίνεται αποδεκτή. 

Η κατάλληλη λέξη εδώ είναι: Ποτέ!

enallaktikidrasi