Σε καταστάσεις Ενδοοικογενειακής Βίας, δεν υποφέρουν μόνο οι γυναίκες, αλλά και τα παιδιά

Η βία μέσα στην οικογένεια είναι ένα φαινόμενο διαπολιτισμικό, διαχρονικό και δεν διαλέγει κοινωνικές τάξεις. 

Στην Ελλάδα, το ποσοστό της βίας μέσα στην οικογένεια ανέρχεται στο 31%. 

Η πραγματική διάσταση του προβλήματος όμως δεν μπορεί να δοθεί, γιατί ένα μεγάλο ποσοστό γυναικών που κακοποιείται φοβάται να το καταγγείλει. Περίπου μόνο 1 στα 20 περιστατικά καταγγέλλεται στην Αστυνομία.

Σε καταστάσεις ενδοοικογενειακής βίας δεν υποφέρουν μόνο οι γυναίκες, αλλά και τα παιδιά, είτε ως μάρτυρες σε σκηνές βίας, είτε ως θύματα της βίας. 

Έρευνες δείχνουν ότι παιδιά, των οποίων η μητέρα κακοποιείται, είναι και τα ίδια θύματα λεκτικής, σωματικής, ψυχολογικής ή σεξουαλικής κακοποίησης. 

Επίσης, οι κακοποιημένες γυναίκες διατρέχουν πολύ μεγάλο κίνδυνο να κακοποιήσουν και οι ίδιες τα παιδιά τους. 

Τα παιδιά- θύματα της ενδοοικογενειακής βίας συνήθως εμφανίζουν ψυχοσωματικά προβλήματα και άλλες διαταραχές, από νυχτερινή ενούρηση μέχρι και απόπειρες αυτοκτονίας. Είναι πιο ευάλωτα σε παραβατικότητα και συχνά από θύματα γίνονται τα ίδια δράστες. 

Κομμάτια από τη συμπεριφορά των γονέων φαίνεται να μεταβιβάζονται και στις επόμενες γενιές, στην ενήλικη ζωή των παιδιών τους μέσα στο συζυγικό τους ρόλο. Γονείς που ως παιδιά έχουν υπάρξει αυτόπτες μάρτυρες ή θύματα ενδοοικογενειακής βίας, έχουν τάση για βίαιη συμπεριφορά και δυσκολίες προσαρμογής στην οικογενειακή τους ζωή. Γονείς που συνεχίζουν το φαύλο κύκλο της κακοποίησης στα παιδιά τους, φαίνεται πως έχουν αποσυνδέσει τα συναισθήματά τους από τις αναμνήσεις της δικής τους κακοποίησης.

Ο μηχανισμός της αποσύνδεσης παίζει πολύ σημαντικό ρόλο για τη μεταβίβαση τις κακοποίησης στις επόμενες γενιές. Οι γονείς αυτοί φαίνεται να εμφανίζουν υψηλά επίπεδα εξιδανίκευσης, ασυνέπειας και τάση φυγής στις περιγραφές της παιδικής τους ηλικίας. Ανακαλούν τη φροντίδα που έλαβαν ως παιδιά με τρόπο αποσπασματικό, κομματιασμένο και διακοπτόμενο. 

Αντίθετα, γονείς που δεν αναπαράγουν την κακοποίηση στα παιδιά τους, έχουν πιο συγκροτημένη την εμπειρία της κακοποίησής τους και πιο σταθερή και ενοποιημένη εικόνα για τον εαυτό τους.

Το προφίλ των κακοποιημένων γυναικών

Χαμηλή αυτοεκτίμηση. 

Πιστεύουν ότι ο ρόλος τους ως σύζυγοι, νοικοκυρές και μητέρες τους δίνει αυτοαξία. Έχουν παραδοσιακές αντιλήψεις σε θέματα οικογένειας και πιστεύουν στην ενότητά της και στα στερεότυπα του γυναικείου ρόλου. Οι περισσότερες έχουν υπάρξει θύματα κακοποίησης από τους γονείς τους στην παιδική τους ηλικία.
Παθητική συμπεριφορά. 

Υπομένουν, ανέχονται τον εξευτελισμό και την προσβολή, δέχονται την ευθύνη για τις βίαιες πράξεις των συζύγων τους. Ενώ χαρακτηρίζονται παθητικές από τους άλλους, αντιμετωπίζουν όμως τη βία στο σπίτι με τέτοιο τρόπο ώστε να αποφεύγουν μεγαλύτερη κακοποίηση ή και δολοφονία.
Ανασφάλεια και αναξιότητα. 

Νιώθουν ξεκρέμαστες χωρίς την παρουσία του συζύγου, αποφεύγουν να αναλάβουν ευθύνες και πρωτοβουλίες γιατί φοβούνται ότι αν αποτύχουν θα κατακριθούν και θα κακοποιηθούν. Συχνά χρησιμοποιούν τα σεξ ως μέσο διατήρησης της σχέσης τους.
Ενοχές. 

Πιστεύουν ότι ευθύνονται οι ίδιες για την κακοποίησή τους και αρνούνται τον θυμό που νιώθουν από την κακοποίηση.
Ψυχοσωματικά συμπτώματα. 

Έχουν έντονες αντιδράσεις άγχους και ψυχοσωματικές ασθένειες.
Αίσθημα αβοηθησίας. 

Πιστεύουν ότι κανείς δεν μπορεί να τις βοηθήσει και να τις στηρίξει πέρα από τον ίδιο τον εαυτό τους.

Το προφίλ του άνδρα-θύτη

Χαμηλή αυτοεκτίμηση. 

Πιστεύουν ότι μέσα από τη βίαιη συμπεριφορά τους και τον αυταρχισμό τους μπορούν να αποδείξουν ότι αξίζουν. 

Συχνά χρησιμοποιούν το βίαιο σεξ ως μέσο για να αυξήσουν την αυτοεκτίμησή τους και τον ανδρισμό τους. 

Έχουν κτητική συμπεριφορά, δημιουργούν σκηνές παθολογικής ζήλιας και πολλοί παρουσιάζουν διπλή προσωπικότητα. 

Κάποιοι έχουν υπάρξει θύματα ή μάρτυρες σκηνών βίας στην πατρική τους οικογένεια.
Παραδοσιακές αντιλήψεις γύρω από το ρόλο τους. 

Πιστεύουν στην υπεροχή των ανδρών και στον παραδοσιακό τους ρόλο μέσα στην οικογένεια.
Έλλειψη αυτοελέγχου και επίγνωσης των πράξεών τους και προβολή της ευθύνης σε άλλους.

Δεν παραδέχονται ότι η συμπεριφορά τους είναι βίαιη, δεν εκτιμούν τις αρνητικές επιπτώσεις που έχει η πράξη τους στο θύμα ή στα άλλα μέλη της οικογένειας. Δικαιολογούν τον εαυτό τους για τη συμπεριφορά τους, προβάλλοντας άλλους, εξωγενείς παράγοντες, όπως οικονομικά προβλήματα, αλκοόλ, την προκλητική συμπεριφορά της συζύγου.

Το ερώτημα που συχνά τίθεται είναι: ‘γιατί οι κακοποιημένες γυναίκες δεν φεύγουν από το σπίτι;’

Ο φόβος, η ανασφάλεια, η συναισθηματική εμπλοκή, η παγίδευση και η εξάρτηση είναι μερικοί από τους λόγους που απαντούν το ερώτημα. 

Φοβούνται τις επιπτώσεις της αποκάλυψης και την αντίδραση από το σύζυγο. 

Φοβούνται ότι η οικογένειά τους δεν θα τις στηρίξει, είτε γιατί δεν έχει τη δυνατότητα, είτε γιατί ακολουθεί την αντίληψη ‘κάνε υπομονή μην χαλάσεις την οικογένειά σου’. 

Πιστεύουν ότι θα διαλυθεί η οικογένειά τους και τα παιδιά τους θα κουβαλούν το στίγμα των χωρισμένων γονιών. 

Εκλογικεύουν την κατάσταση λέγοντας ότι τα παιδιά χρειάζονται και τους δυο γονείς για να μεγαλώσουν σωστά. 

Νιώθουν ότι ευθύνονται για την κακοποίησή τους, οπότε δεν πρέπει να παραπονιούνται και να εναντιώνονται στο σύζυγο. Ένα μεγάλο ποσοστό γυναικών παραδέχονται ότι είναι ερωτευμένες με το σύζυγό τους και ότι αν αυτοί αλλάξουν συμπεριφορά, τότε εκείνες θα τα ξεχάσουν όλα και θα είναι ευτυχισμένες. 

Ντρέπονται να αποκαλύψουν την κακοποίησή τους γιατί πιστεύουν ότι θα θιγεί η αξιοπρέπειά τους.

Η κατανόηση του κύκλου της βίας είναι πολύ σημαντική γιατί μας επιτρέπει να ερμηνεύσουμε το πως οι κακοποιημένες γυναίκες μετατρέπονται σε θύματα, πως αποκτούν το αίσθημα της αδυναμίας και γιατί δεν προσπαθούν να ξεφύγουν. 

Τρεις είναι οι φάσεις που περιγράφουν τον κύκλο της ενδοοικογενειακής βίας.

Σε πρώτη φάση γίνονται επεισόδια βίας ήπιας έντασης και ...

......

η συνέχεια εδώ: family-violence

σχετικό: Τα παιδιά ως μάρτυρες ενδο-οικογενειακής βίας