Πώς να προστατεύσουμε την ψυχική μας υγεία από τις επιπτώσεις της απομόνωσης

Ο κορωνοϊός έχει δημιουργήσει σε όλους μας ανησυχία και αβεβαιότητα, και η συνεχής πληροφόρηση, και δυστυχώς σε κάποιες περιπτώσεις παραπληροφόρηση, για την πανδημία αυτή, μοιάζει αμείλικτη. Σαφώς η επίπτωση είναι τεράστια και για την ψυχική μας υγεία. Πώς τελικά θα μπορέσουμε να την προστατεύσουμε;

Συνήθεις Αντιδράσεις

Παρουσιάζεται ένα ευρύ φάσμα αντιδράσεων σε τέτοιου είδους καταστάσεις, όπως:
–  Άγχος και Πανικός
– Δυσκολία συγκέντρωσης, Αϋπνία
– Αίσθημα Αβοήθητου
– Θυμός
– Σκεπτικισμός, Άρνηση και Αμφισβήτηση των όσων συμβαίνουν
– Κοινωνική Απομόνωση
– Υπερέκθεση στα Social Media
– Υπερεπαγρύπνηση για την κατάσταση της Υγείας
– Αίσθημα Απώλειας και Θλίψη
– Περιέργεια

Διαχείριση και Αντιμετώπιση

Αν και ο κορωνοϊός αποτελεί ένα σοβαρό ζήτημα υγείας, για να διασφαλίσουμε την ψυχική μας υγεία, θα χρειαστεί να να μην αφήσουμε το άγχος για την κατάσταση αυτή να καθορίσει τη ζωή μας. Υπάρχουν πολλοί και αποτελεσματικοί τρόποι για να διαχειριστούμε το φόβο και το άγχος μας. Και αρκετοί από αυτούς αποτελούν τα βασικά συστατικά για έναν συνολικά «υγιή» τρόπο ζωής. Πιο συγκεκριμένα:

Ενημερώσου για τα ακριβή γεγονότα

Μείνε ενημερωμένος για τις τελευταίες εξελίξεις από έγκυρους φορείς όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) και το Υπουργείο Υγείας (eody.gov.gr).

Κράτησε τα πράγματα σε μία σειρά οριοθετώντας τα

Προσπάθησε να περιορίσεις το άγχος και την ταραχή με το να ελαττώσεις το χρόνο που περνάς βλέποντας και ακούγοντας άχρηστες πληροφορίες που σου προκαλούν αναστάτωση. Κάνε ένα διάλειμμα από τις ειδήσεις και εστίασε σε πράγματα που είναι θετικά στην ζωή σου και τα οποία μπορείς να ελέγξεις.

Το Άγχος είναι ένα συναίσθημα που χρειάζεται «επιβεβαίωση»

Ενώ σε κάποιες περιπτώσεις το άγχος μπορεί να «επικυρωθεί», σε άλλες μπορεί να εντείνει το πρόβλημα, αφήνοντας ένα αίσθημα αβοήθητου. Αναγνώρισε και κατανόησε το συναίσθημά σου και στρέψε αλλού την προσοχή και το μυαλό σου: «Είναι φυσιολογικό να ανησυχώ για την κατάσταση, αλλά μπορώ να βρω περισσότερο εποικοδομητικούς τρόπους από το άγχος για να αντιδράσω σε αυτήν».

Εφάρμοσε τεχνικές χαλάρωσης, διαλογισμό και προσπάθησε να αποδεχθείς την κατάσταση

Εστίασε στο «τι» και όχι στο «γιατί». Χρειάζεται να έχεις υπομονή με τον εαυτό σου και με τους άλλους. Άσε τα πράγματα να κυλήσουν και δείξε εμπιστοσύνη στο ότι και οι άλλοι προσπαθούν να κάνουν το σωστό.
Επικεντρώσου περισσότερο στη λογική σου και όχι στις συναισθηματικές αντιδράσεις σου, προσπαθώντας να βρεις εφικτές λύσεις για την κατάσταση. Εντόπισε από πού θα λάβεις απαντήσεις στις ερωτήσεις σου και θα σου παρασχεθούν ακριβείς πληροφορίες και σωστή καθοδήγηση.

Ξεκινά δραστηριότητες που σε βάζουν σε θέση «ελέγχου»

Μικρά πράγματα μέσα στο σπίτι, όπως δουλειές, καθάρισμα, διακόσμηση, συζήτηση με φίλους μέσω εφαρμογών, κάποια δραστηριότητα όπως π.χ. ζωγραφική, πλέξιμο κλπ. Όλα αυτά σε κάνουν να γίνεσαι δημιουργικός και παραγωγικός. Επιδίωξε δραστηριότητες που σε στρέφουν μακριά από το άγχος, όπως το να ακούσεις μουσική, να δεις μια κωμική σειρά, να διαβάσεις ένα βιβλίο κλπ.
Αντί για σκέψεις και εικόνες απελπισίας, φαντάσου τον εαυτό σου να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά την δύσκολη κατάσταση. Παρατήρησε πώς θα ενεργούσες, τι θα έκανες και τι θα έλεγες. Δες τον εαυτό σου να δρα με επάρκεια και αποτελεσματικότητα.
Σκέψου τι θα έλεγες σε κάποιον φίλο ή συγγενή για την τρέχουσα κατάσταση, ο οποίος θα χρειαζόταν υποστήριξη και ενθάρρυνση. Κάνε το ίδιο και για τον εαυτό σου.

Αναγνώρισε κάποια πράγματα για τα οποία είσαι ευγνώμων στη ζωή σου

Σημαντικά σχέδια που είχες για την τρέχουσα χρονική περίοδο, μάλλον χρειάζεται να τροποποιηθούν ριζικά λόγω των συνθηκών. Προσπάθησε να μην μείνεις σε αυτό, αλλά να βρεις εναλλακτικές λύσεις. Άλλες τελετουργίες και μορφές εορτασμού, διαφορετικοί τρόποι σύνδεσης και ευχάριστες στιγμές μπορεί να προκύψουν από αυτή την κατάσταση. Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης συχνά αναδύονται νέα πράγματα.

Μίλα σε μια πιο «θετική» γλώσσα

Συγκεκριμένες φράσεις και λέξεις μπορεί πολλές φορές να μοιάζουν καταστροφικές. Για παράδειγμα η φράση, «αυτό έχει μία σχετική δυσκολία», σε μια πρωτόγνωρη κατάσταση δημιουργεί διαφορετική αίσθηση από τη φράση «αυτό είναι ακατόρθωτο».
Η σωματική αδράνεια ενισχύει το άγχος. Μη μένεις συνεχώς στο κρεβάτι. Κινήσου μέσα στο χώρο που μπορείς και παρατήρησε τα πράγματα γύρω σου. Φρόντισε ένα κατοικίδιο ή ένα φυτό. Οργάνωσε ή καθάρισε το δωμάτιο και το χώρο σου. Κάνε γυμναστική. Κράτα επαφή με τους κοντινούς σου ανθρώπους.
Να είσαι προσεκτικός στις υποθέσεις σου για τους άλλους. Κάποιος που έχει βήχα ή άλλο σύμπτωμα δεν σημαίνει ότι έχει απαραίτητα κορωνοϊό. Ακόμα όμως και αν έχει, καλό είναι να μην στιγματίζουμε τους άλλους γύρω μας για οποιοδήποτε λόγο ή να τους κατακρίνουμε σαν να έφταιξαν για ό,τι τους συνέβη.

Μείνε «συνδεδεμένος»

Η παραμονή σου στα κοινωνικά δίκτυα (με τον κατάλληλο τρόπο) σε βοηθά να διατηρείς ένα αίσθημα κανονικότητας και κυρίως σου δίνει την ευκαιρία να μοιραστείς τα συναισθήματα σου με τους άλλους, καθώς και σε ανακουφίζει από το στρες. Μη χάνεις το χιούμορ σου, πάντα είναι απαραίτητο.

Χρησιμοποιήσε τις σκέψεις σου για να διαχειριστείς αποτελεσματικά την ανησυχία σου

Για παράδειγμα, το «Δοχείο της Ανησυχίας» είναι μια δραστηριότητα στην οποία απεικονίζεται λεπτομερώς ένα δοχείο ή κιβώτιο με ένα καπάκι που κλείνει. Βρες αυτό το οποίο σε ανησυχεί περισσότερο από όλα.
Φαντάσου να το μετακινείς νοητά από το μυαλό σου και να το τοποθετείς στο δοχείο. Αυτό το δοχείο θα κρατήσει οτιδήποτε τοποθετήσεις μέσα σε αυτό. Κλείσε το δοχείο και τοποθέτησέ το σε ένα ράφι. Μπορείς να επιστρέψεις όποτε θέλεις και να ανησυχήσεις ξανά, ή μπορείς να το αφήσεις εκεί, δίνοντας χώρο στον εαυτό σου να εστιάσει σε άλλα πράγματα.
Σίγουρα μετά την καταιγίδα δεν είσαι ποτέ ο ίδιος. Όμως έχεις διδαχθεί τα πιο σημαντικά μαθήματα επιβιώνοντας μέσα της. Μία κατάσταση οδυνηρή και ιδιαίτερα δύσκολη, περικλείει και τα πιο δύσκολα συναισθήματα. Το ζήτημα δεν είναι να προσπαθείς να τα καταπνίξεις, αλλά αφού τα αισθανθείς να μάθεις να τα διαχειρίζεσαι.
Μέσα σε αυτή την πανδημία η ρύπανση μειώνεται, σα να ήθελε χώρο η γη για να αναπνεύσει. Σαφώς το μάθημά μας ήταν και είναι πολύ σκληρό. Σα να ήρθε κάτι να μας ξυπνήσει για να σεβαστούμε το σπίτι μας, δηλαδή τον πλανήτη μας.
Και ίσως έχουμε πολλά να σκεφτούμε και αναθεωρήσουμε. Να αλλάξουμε, να προσαρμοστούμε, γενικά και ειδικά. Το βέβαιο είναι ότι πάντα θα υπάρχει φως, ακόμα στα πιο σκοτεινά μέρη.

Αγγελική Τσαγκαράκη, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια
Εναλλακτική Δράση
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι