Το ξύλο δεν βγήκε από τον Παράδεισο

Παραμέληση, συναισθηματική, σωματική και σεξουαλική κακοποίηση: 
Το φαινόμενο παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις και στην Ελλάδα

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΕΥΗ ΣΑΛΤΟΥ

Δύο μικρά αδέλφια τσακώνονται στο γραφείο του μπαμπά τους. Εκείνος εκνευρισμένος σηκώνεται και είναι έτοιμος να τα χωρίσει χρησιμοποιώντας σωματική βία. Ένα μικρό κορίτσι παίζει με το γεμάτο γάλα ποτήρι και τελικά το χύνει. Η μητέρα του είναι έτοιμη να το χαστουκίσει... 

Πρόκειται για εικόνες σε ένα από τα βίντεο που έχει επιστρατεύσει το Δίκτυο για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Σωματικής Τιμωρίας στα Παιδιά, προκειμένου να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες στο θέμα της σωματικής κακοποίησης παιδιών από τους ίδιους τους γονείς. 

 

Παραμέληση, συναισθηματική, σωματική και σεξουαλική κακοποίηση. Πρόκειται για φαινόμενο που δυστυχώς τα τελευταία χρόνια παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις σε όλο τον κόσμο.
Υπολογίζεται, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), πως κάθε χρόνο 40 εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο πέφτουν θύματα βίας. Συγκεκριμένα, στις ΗΠΑ, 1% - 2% των παιδιών έως 18 ετών κακοποιούνται ετησίως και από αυτά περίπου 2.500 - 5.000 πεθαίνουν εξαιτίας της κακοποίησης.
Ίδιο είναι το ποσοστό των κακοποιημένων παιδιών στη Βρετανία, για τα παιδιά όμως ηλικίας κάτω των 5 ετών, ενώ στη Γαλλία σε 400.000 εκτιμώνται τα μικρά θύματα κακοποίησης, πλην της σεξουαλικής.

Στην Ελλάδα, το πρώτο εξάμηνο του 2012 από τις 32.232 κλήσεις που έγιναν στην Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056 και αφορούσαν εξειδικευμένα θέματα παιδιών, οι 7.825 ήταν για περιπτώσεις παιδιών σε κίνδυνο, δηλαδή κακοποίηση, παραμέληση.
Το ίδιο διάστημα, καταγράφηκαν συνολικά 167 καταγγελίες σοβαρών περιστατικών κακοποίησης παιδιών, από τις οποίες μόλις οι 4 ήταν επώνυμες. Από τις καταγγελίες,... 
42% αφορούσε παιδιά κάτω των 6 ετών ενώ συνολικά 124 ήταν οι καταγγελίες που αναφέρονταν σε σεξουαλική και σωματική κακοποίηση των παιδιών.

Πάντως, η οργάνωση Το Χαμόγελο του Παιδιού αντιμετώπισε από τον Ιανουάριο μέχρι τον Ιούνιο 41 περιστατικά επιτόπιας παρέμβασης, που αφορούσαν 58 παιδιά.
Από αυτά τα 31 είχαν ανάγκη άμεσης απομάκρυνσης από το οικογενειακό περιβάλλον.
Παλαιότερη έρευνα του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου είχε δείξει πως μεγάλο ποσοστό παιδιών στη χώρα μας είναι θύματα κακοποίησης, τόσο λεκτικής όσο και σωματικής, στο πλαίσιο της οικογένειας αλλά και του σχολείου.

Είναι ενδεικτικό πως 33,1% των παιδιών, τα οποία συμμετείχαν στην έρευνα, δήλωσε πως οι γονείς τους έχουν φωνάξει έστω και μία φορά δυνατά και επιθετικά, ενώ σχεδόν 3 στα 10 παιδιά έχουν υποστεί τράβηγμα αυτιού, μαλλιών ή τσίμπημα. Ακόμη πιο έντονες είναι ανάλογες συμπεριφορές που υπέστησαν στον χώρο του σχολείου. Το 28,2% δέχτηκε χτύπημα, ενώ το 4,9% σεξουαλικό άγγιγμα. Σύμφωνα με τους υπεύθυνους ερευνητές, η πλειονότητα των βίαιων πράξεων στο πλαίσιο της οικογένειας γίνεται από ενήλικα άτομα, ενώ στο σχολείο κυρίως από συνομήλικα.

Στοιχεία του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού (ΙΥΠ) σχετικά με τη σωματική τιμωρία ως μέσου διαπαιδαγώγησης, δείχνουν πως 65,5% των ελληνικών οικογενειών χρησιμοποιεί τη σωματική τιμωρία παρότι σχεδόν 8 στις 10 δηλώνουν πως θα πρέπει να απαγορευθεί στην Ελλάδα. Σε ποσοστό 71% τα αγόρια φαίνεται να τιμωρούνται σωματικά περισσότερο, ενώ τα «πρωτάκια» του δημοτικού φαίνεται πως έχουν τριπλάσιες πιθανότητες σωματικής τιμωρίας συγκριτικά με τους μαθητές της τελευταίας τάξης του δημοτικού.

«Οι αριθμοί που αποδίδουν την πραγματικότητα για την παιδική κακοποίηση στην Ελλάδα είναι σκοτεινοί και τα υπάρχοντα στοιχεία υπονοούν μια συνεχώς ανοδική τάση.
Η πρόληψη τις περισσότερες φορές χρειάζεται χρόνο, τόλμη, έμπνευση, υπομονή», λέει η λέκτωρ Εφηβικής Παιδιατρικής και επιστημονική υπεύθυνη της Μονάδας Εφηβικής Υγείας στη Β' Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών του Νοσοκομείου Παίδων Παν. και Αγλ. Κυριακού, Αρτεμις Τσίτσικα, η οποία και μέσα από το βιβλίο της «Αγαπώ το σώμα μου» προσπαθεί να ανοίξει τη συζήτηση για τα «καλά» και τα «κακά» αγγίγματα, τις συμπεριφορές που μπορεί να προβληματίσουν.