Το bullying μέσα στην Οικογένεια / Λεκτική κακοποίηση

Οι περισσότεροι άνθρωποι  πιστεύουν ότι ο εκφοβισμός (bullying) γίνεται μόνο έξω από το σπίτι και ότι τα πράγματα είναι ιδιαίτερα σοβαρά μόνο όταν εμπεριέχεται σωματική βία, κακοποίηση. 

Δυστυχώς, δεν μπορούν να αναγνωρίσουν τον αντίκτυπο της συναισθηματικής κακοποίησης που προκαλούν στους γύρω τους και από πόσο νωρίς τα παιδιά γνωρίζουν αυτή την τόσο «αθώα βία» κάτω από το πέπλο της προστασίας.

Η λεκτική βία συνήθως συμβαίνει μέσα στα όρια των σχέσεων γονέα-παιδιού, προσωπικών-επαγγελματικών σχέσεων και φιλίας. Ωστόσο, μπορεί επίσης να συμβεί μεταξύ γνωστών, μακρινών μελών της οικογένειας και συναδέλφων. Αποτελεί μια υποκατηγορία ψυχολογικής ή συναισθηματικής κακοποίησης, που εκδηλώνεται με τη χρήση επιθέτων, προσδιοριστικών και βλαπτικών ετικετών όπως  χαζός,  ψεύτης κλπ. Σκόπιμα αποφεύγουν να  μοιράζονται τα συναισθήματα και τις σκέψεις, κατηγορώντας το θύμα για πράγματα που δεν ελέγχει, αντισταθμίζοντας τα συναισθήματα, τις σκέψεις και τις αναμνήσεις του θύματος.

Η σωματική κακοποίηση μπορεί να είναι συστηματική ή  και περιστασιακή, ενώ η συναισθηματική κακοποίηση συμβαίνει καθημερινά. 

Η συναισθηματική κακοποίηση μπορεί να έχει αθόρυβες αρνητικές επιπτώσεις στο θύμα με την πάροδο του χρόνου. Είναι στην πραγματικότητα μια βαθμιαία διάβρωση της αίσθησης του εαυτού τους, του σεβασμού, της αυτοεκτίμησης τους.

Σημάδια της λεκτικής βίας:

• Δημιουργία απειλών (έμμεσες – άμεσες)
• Απομόνωση του θύματος από τους φίλους και την οικογένειά του
• Προσπάθεια ελέγχου της ζωής του θύματος
• Τιμωρώντας το θύμα για να κάνει ό,τι θέλει ο κακοποιός
• Εισβολή στην ιδιωτική ζωή του άλλου
• Αμφισβήτηση της λογική του θύματος
• Προσβολές

Όμως, το θύμα πρέπει να θυμάται ότι δεν είναι δικό του λάθος. 

Η λεκτική βία δεν είναι φυσιολογική, αλλά τα συναισθήματά τους είναι υπαρκτά, πραγματικά και πηγάζουν από αυτά που βιώνουν.

Οι επιδράσεις της λεκτικής βία έχουν ευρύ φάσμα. Το θύμα μπορεί να είναι στην άρνηση αρχικά. Για όποιον το βιώνει,  είναι ασύλληπτο ότι βρίσκεται  σε μια τέτοια κατάσταση. Επομένως, είναι φυσικό να νομίζει ότι είναι λάθος και μπορεί να νιώθει:

• Ντροπή
• Σύγχυση
• Απελπισία
• Φόβος
• Πόνο
• Μυϊκή ένταση
• Ταχυκαρδία
• Εφιάλτες
• Κατήφεια
• Δυσκολία συγκέντρωσης

Επίσης η λεκτική κακοποίηση μπορεί να είναι τόσο σοβαρή όσο και η σωματική κακοποίηση. Με την πάροδο του χρόνου, και οι δύο μπορεί να οδηγήσουν σε χαμηλή αυτοεκτίμηση και ψυχικές διαταραχές. Το θύμα μπορεί επίσης να αντιμετωπίσει:

• Κοινωνική απόσυρση και μοναξιά
• Αϋπνία
• Ενοχή
• Χρόνιο πόνο
• Χρόνια κόπωση
• Ανησυχία
• Κατάθλιψη

Η λεκτική βία σε μια στενή σχέση μπορεί να προκαλέσει βαθιά ψυχολογική ζημιά, η οποία μπορεί να επιμένει πολύ καιρό μετά τη λήξη της σχέσης. Μπορεί ακόμη και να προκαλέσει νευρικό κλονισμό και άγχος. Έτσι, σε σοβαρές περιπτώσεις, το θύμα της λεκτική βία μπορεί να χάσει την  εμπιστοσύνη στον εαυτό και τους γύρω του, την ταυτότητα του. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διάσπαση, απόγνωση, θυμό, άγχος, και πολλές  άλλες συμπεριφορές.

Αν η αγάπη… τότε…
Η χρήση βίας μπορεί να φαίνεται καμιά φορά ότι κάνει καλό, το καλό αυτό όμως είναι προσωρινό, ενώ το κακό που προξενεί είναι μόνιμο.

 Χαρά Αναστασοπούλου, Λογοπαθολόγος-Λογοθεραπεύτρια

schooltime.gr
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι