Ο φόβος για τον παιδίατρο - Επιλέγοντας Παιδίατρο - Fear of Pediatric

Η επίσκεψη στον παιδίατρο μπορεί να δημιουργεί ανασφάλεια ή ακόμα και φόβο τόσο στους γονείς όσο και στα παιδιά, οπότε είναι σημαντικό να είναι όλοι όσο το δυνατόν πιο καλά ενημερωμένοι. Η Εθνική Βιβλιοθήκη Ιατρικής (ΝLΜ) των ΗΠΑ, που ανήκει στα Εθνικά Ιδρύματα Υγείας (ΝΙΗ), παρέχει τις εξής συμβουλές:

• Εξηγήστε στο παιδί όσο το δυνατόν πιο απλά, αλλά με λεπτομέρειες, τι θα συμβεί και γιατί.
• Να του πείτε συγκεκριμένα ποιο σημείο του σώματός του θα επηρεαστεί και τι θα νιώσει.
• Αφήστε το παιδί να εκφράσει τα συναισθήματά του- ακόμα κι αν είναι θυμός, φωνές ή κλάματα - και ενθαρρύνετέ το να μιλήσει γι΄ αυτά.
• Δείξτε στο παιδί τις θέσεις του σώματος που θα ζητήσει ο γιατρός (λ.χ. να τεντώσει το χέρι του ή να κάτσει με ίσια πλάτη).
• Εξηγήστε του γιατί είναι απαραίτητες τυχόν εξετάσεις ή επεμβάσεις, καθώς και πώς θα το βοηθήσουν.
• Όταν είναι εφικτό, να το αφήνετε να αποφασίσει το ίδιο (λ.χ. για το χρώμα του λευκοπλάστ ή για το χέρι που θα τεντώσει για εμβόλιο).

Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Ένθετο Υγεία

Επιλέγοντας Παιδίατρο

Η επιλογή του παιδιάτρου είναι μία από τις σημαντικότερες αποφάσεις που πρέπει να πάρουν οι γονείς. Εσείς και το παιδί σας θα δείτε αυτόν τον άνθρωπο - που κάνει πολλά περισσότερα εκτός από το να θεραπεύει μία ασθένεια - πολλές φορές μέσα στα επόμενα χρόνια.    Η ιδανική στιγμή για να επιλέξετε τον γιατρό του μωρού σας, είναι προτού αυτό γεννηθεί, κατά τη διάρκεια του τελευταίου τριμήνου της εγκυμοσύνης. Από τη στιγμή που σημειώσατε τα ονόματα μερικών παιδιάτρων, οργανώστε μια προσωπική συνάντηση με τον καθέναν από αυτούς. Στις συναντήσεις αυτές θα πρέπει να παρευρίσκονται και οι δύο γονείς ώστε να εξασφαλιστεί ότι και οι δύο συμφωνούν με την πολιτική και τη φιλοσοφία του παιδιάτρου όσον αφορά την παρακολούθηση των παιδιών. Μη φοβάστε και μη ντρέπεστε να κάνετε ερωτήσεις. Μπορείτε να αρχίσετε με θέματα όπως τα παρακάτω: Πόσο σύντομα μετά τη γέννα θα δει ο παιδίατρος το μωρό; Πότε θα γίνει η πρώτη εξέταση του μωρού μετά την έξοδό του από το μαιευτήριο; Ποια είναι η γνώμη του για το θηλασμό; Πόσο συχνά είναι οι επισκέψεις για εμβόλια και τσεκ-απ; Ποιο είναι το ωράριο λειτουργίας του ιατρείου; Είναι τακτική του ιατρείου να έχει ορισμένες ώρες λειτουργίας ή μπορείτε να καλέσετε το γιατρό οποτεδήποτε; Τι γίνεται με τις περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης; Ποιος αντικαθιστά τον γιατρό όταν αυτός δεν είναι διαθέσιμος; Με ποιο νοσοκομείο συνεργάζεται; Ποια ασφάλεια δέχεται; Ποιο είναι το ύψος της αμοιβής του; Αυτή η επίσκεψη δίνει στον παιδίατρο τη δυνατότητα να κάνει γνωστή στους γονείς την «φιλοσοφία» του. Επιπλέον, μπορεί και αυτός να κάνει συγκεκριμένες ερωτήσεις στους γονείς: Πώς πηγαίνει η εγκυμοσύνη; Αντιμετωπίζει η μητέρα κάποιο πρόβλημα; Είναι η μητέρα κάτω από οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή; Υπάρχει ιστορικό κληρονομικών ασθενειών στην οικογένεια; Υπάρχουν καπνιστές στο σπίτι; Ποιος πρόκειται να βοηθήσει τη νέα μητέρα και το μωρό με την επιστροφή τους στο σπίτι; Υπάρχουν άλλα παιδιά; Αν ναι, τα έχετε προετοιμάσει για τον ερχομό του νέου μωρού; Οι γονείς έχουν αγοράσει ένα εγκεκριμένο κάθισμα αυτοκινήτων για το μωρό; Οι μέλλοντες γονείς έχουν πολλά στο μυαλό τους και συχνά το τελευταίο πράγμα που σκέφτονται είναι το να επιλέξουν έναν παιδίατρο. Ενώ υπάρχουν ένα πλήθος τρόποι να αποφασίσουν –υποδείξεις από το οικογενειακό, φιλικό, περιβάλλον, νοσοκομεία κ.α.– τίποτα δεν είναι καλύτερο από το να αναζητήσουν οι ίδιοι τον παιδίατρο που θα φροντίσει το παιδί τους.  mamadesonline

Σωματική κακοποίηση του παιδιού (Μέρος 2)

Το Παιδί που Κακοποιείται
Μελέτες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που κακοποιούνται, σε σχέση με τα αδέλφια τους ή με παιδιά που δεν κακοποιούνται, παρουσιάζουν κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά όπως:

• Πρόωρος τοκετός
• Ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη
• Κάποιο πρόβλημα υγείας ή αναπηρία

Το φύλο παίζει ρόλο. 
Στη χώρα μας ο αριθμός των κακοποιημένων αγοριών είναι σχεδόν διπλάσιος από αυτόν των κοριτσιών. Η τάση των Ελλήνων γονέων (κυρίως μητέρων) να χτυπούν περισσότερο τα αγόρια απ? ότι τα κορίτσια, ή να έχουν υψηλότερες προσδοκίες από τα αγόρια (π.χ. να συνεχίσουν το όνομα της οικογένειας) έχουν προταθεί ως πιθανές εξηγήσεις για τη συχνότερη ΠΣΚ των αγοριών.

Πέρα από τον κίνδυνο θανάτου ή σοβαρής σωματικής βλάβης, η ΠΣΚ τραυματίζει τον ευάλωτο ψυχικό κόσμο του παιδιού και οδηγεί σε δυσκολίες που συνήθως το συνοδεύουν μέχρι την ενήλικη ζωή.

Οι επιπτώσεις εξαρτώνται από:

• Τη σοβαρότητα της κακοποίησης (π.χ. σοβαρότερες οι επιπτώσεις της βάναυσης ΠΣΚ, από ότι ΠΣΚ με ξύλο που αφήνει μελανιές).
• Την ηλικία του παιδιού (διαταρακτικότερες οι επιπτώσεις ΠΣΚ σε νεαρότερες ηλικίες).
• Την συχνότητα της ΠΣΚ (σοβαρότερες οι επιπτώσεις επανάληψης ΠΣΚ από ότι ενός επεισοδίου).

Κατά την βρεφική και πρώτη παιδική ηλικία, ως αποτέλεσμα του ψυχικού τραύματος της κακοποίησης και της διαταραγμένης δυαδικής σχέσης γονέα-παιδιού, το παιδί εκδηλώνει έντονο κλάμα ή εκρήξεις οργής που δεν κατευνάζονται εύκολα. Δυσκολεύεται εξαιρετικά να αντέξει τη ματαίωση και την καθυστέρηση στην ικανοποίηση των αναγκών του, ενώ δίνει την εικόνα απαιτητικού και ανυπόμονου παιδιού.

Κατά την παιδική και εφηβική ηλικία, το κακοποιημένο παιδί εκδηλώνει συναισθηματικές δυσκολίες, αντιδράσεις και συμπεριφορές όπως:

• Φοβισμένη και επιφυλακτική στάση απέναντι στους άλλους και απέναντι στο σωματικό άγγιγμα, κυρίως όταν βλέπει απότομες κινήσεις (π.χ. σήκωμα χεριού).
• Μια χαρακτηριστική έκφραση που έχει περιγραφθεί ως "παγωμένο βλέμμα", ιδιαίτερα μετά το βίαιο επεισόδιο.
• Έντονη ψυχοκινητική ανησυχία ή/και υπερκινητικότητα.
• Χαμηλή αυτοεκτίμηση, θλίψη, στεναχώρια ή απάθεια, απόσυρση (καταθλιπτικά συμπτώματα).
• Χαμηλή επίδοση στο σχολείο ως αποτέλεσμα του ψυχικού πόνου ή μαθησιακών δυσκολιών.

Διαταραχές συμπεριφοράς. 
Ο έντονος θυμός και η επιθετικότητα που βιώνει το κακοποιημένο παιδί μπορεί να εκδηλώνονται ως: 
α) αντιδραστική ή επιθετική συμπεριφορά απέναντι σε συνομηλίκους ή μεγαλύτερους, 
β) καταστροφική συμπεριφορά στα παιχνίδια ή άλλα αντικείμενα ή 
γ) αυτο-επιθετική συμπεριφορά που μπορεί να κλιμακωθεί σε αυτο-ακρωτηριασμούς (χαράζει καρπούς, μπράτσο) και απόπειρες αυτοκτονίας. Σε άλλες πάλι περιπτώσεις -κυρίως στην εφηβεία- ο θυμός εκτονώνεται μέσω αντικοινωνικής συμπεριφοράς («διαταραχή διαγωγής») που παραβιάζει τα όρια των ενηλίκων, τους ηθικούς κανόνες ή το νόμο.

Στοιχεία ψευδοωριμότητας. 
Το παιδί δείχνει σοβαρό, λιγότερο αυθόρμητο και πιο προβληματισμένο από τους συνομηλίκους του. Μπορεί ακόμα να καταβάλλει υπερβολική προσπάθεια να γίνει αγαπητό, εκδηλώνοντας υποδειγματική ή πειθήνια συμπεριφορά, άριστη σχολική επίδοση ή τελειομανία. Η ψευδής αυτή εικόνα ωριμότητας συνδέεται με τη χαμηλή αυτοεκτίμηση του κακοποιημένου παιδιού, το φόβο απόρριψης ή επανάληψης της κακοποίησης, αλλά και τις αυξημένες ευθύνες του για τη φροντίδα του γονέα ("γονεοποιημένο" παιδί).
Σε περιπτώσεις σοβαρής κακοποίησης έχουν παρατηρηθεί και "ψυχωσικές" αντιδράσεις, όπου χάνεται ή περιορίζεται προσωρινά η επαφή του παιδιού με την πραγματικότητα και τους άλλους γύρω του.

Θεραπεία
Στις περιπτώσεις ΠΣΚ, η πιθανότητα να κακοποιηθεί εκ νέου το παιδί φτάνει στο 60%, αν δεν μεσολαβήσει θεραπευτική παρέμβαση των γονέων, ενώ ο κίνδυνος κακοποίησης αδελφών του θύματος φτάνει και το 70%. Γι? αυτό, χρειάζονται παρεμβάσεις που εστιάζονται στη φροντίδα και θεραπεία τόσο του θύματος, όσο και της οικογένειας του, αλλά και στην αποτροπή της επανάληψης της κακοποίησης.

Όταν υπάρχει υποψία ΠΣΚ χρειάζεται να:

• Ενημερώνονται οι αρμόδιες αρχές (εισαγγελέας, αστυνομία) και να εισάγεται το παιδί στο νοσοκομείο προκειμένου, κατ? αρχήν, να προστατευθεί η ζωή του και να αντιμετωπιστούν τα ιατρικά προβλήματα.
• Παρέχεται βοήθεια στο παιδί και στην οικογένεια από διεπιστημονική ομάδα ειδικών (παιδίατρος, κοινωνικός λειτουργός, ψυχολόγος και παιδοψυχίατρος) με:

• Μεταφορά του παιδιού σε ασφαλές πλαίσιο διαμονής (μακριά από τους γονείς, για κάποιο τουλάχιστον διάστημα, αν κριθεί αναγκαίο).
• Ψυχοδιαγνωστική εκτίμηση παιδιού και γονέων για την πιθανότητα ύπαρξης ψυχολογικών ή άλλων αναπτυξιακών (για το παιδί) δυσκολιών που χρειάζονται φροντίδα.
• Συμβουλευτική στήριξη - ψυχοθεραπεία γονέων.
• Ψυχοθεραπευτική βοήθεια παιδιού.

Διευθετούνται νομικά ζητήματα, όπως αφαίρεση (προσωρινή ή όχι) της επιμέλειας από τους γονείς, εάν ενδείκνυται, προκειμένου να είναι ασφαλές το παιδί. Αυτό χρειάζεται μέχρι οι γονείς (ει δυνατόν, μέσω ψυχο-εκπαιδευτικών και υποστηρικτικών προγραμμάτων) να καταστούν ικανότεροι να ανταποκριθούν σωστά στις υποχρεώσεις τους απέναντι στο παιδί. Σημαντικότερο όλων όμως είναι να αναπτυχθούν ενέργειες και προγράμματα που προλαμβάνουν την ΠΣΚ πριν την εκδήλωσή της. Αυτά, καλό είναι να πραγματοποιούνται από ποικίλους φορείς και σε πολλούς τομείς συγχρόνως, αφού η ΠΣΚ είναι αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης πολλών παραγόντων. Πιο συγκεκριμένα χρειάζονται:

Πρώτο Eπίπεδο Πρόληψης:
Ανάπτυξη κοινωνικής πολιτικής που ενισχύει τις οικογένειες χαμηλού εισοδήματος τόσο με προγράμματα γενικά (π.χ. μείωση ανεργίας, οικονομική ενίσχυση στους χαμηλόμισθους γονείς), όσο και με παροχή ειδικότερων υπηρεσιών (π.χ. δημόσιοι βρεφονηπιακοί σταθμοί, κοινοτικά κέντρα συμβουλευτικής και στήριξης).

Προγράμματα κοινωνικής ευαισθητοποίησης για την τροποποίηση στάσεων και αντιλήψεων που ενθαρρύνουν την ΠΣΚ (π.χ. αποδοχή σωματικής τιμωρίας, το απαραβίαστο των ενδο-οικογενειακών υποθέσεων, ακόμα και όταν ένα παιδί κινδυνεύει).
Προγράμματα οικογενειακού προγραμματισμού για πρόληψη ανεπιθύμητων εγκυμοσύνων που οδηγούν σε ανεπιθύμητα παιδιά με κίνδυνο ΠΣΚ.

Ψυχο-εκπαιδευτικά προγράμματα ανάπτυξης γονεϊκών ικανοτήτων για μελλοντικούς ή νέους γονείς ή και νέους, φοιτητές ή μαθητές λυκείων.

Εντοπισμός γονέων/οικογενειών "υψηλού κινδύνου" για ΠΣΚ - ακόμα και πριν τη γέννηση του παιδιού - και παραπομπή σε προγράμματα ψυχολογικής στήριξης και ανάπτυξης γονεϊκών ικανοτήτων.

Δεύτερο Eπίπεδο Πρόληψης:
Ευαισθητοποίηση των επαγγελματιών που ασχολούνται με παιδιά (εκπαιδευτικοί, παιδίατροι, κ.α.) στην έγκαιρη αναγνώριση και παραπομπή για βοήθεια των παιδιών και οικογενειών "υψηλού κινδύνου".
Τροποποίηση της υπάρχουσας νομοθεσίας προκειμένου: α) να ενισχυθεί η υποχρεωτική αναφορά περιστατικών κακοποίησης στις αρχές και β) να επιλύονται οι υποθέσεις κακοποίησης και γονεϊκής επιμέλειας έγκαιρα από αρμόδιο οικογενειακό δικαστήριο.
Ανάπτυξη κατάλληλων εναλλακτικών δομών φιλοξενίας του παιδιού όταν απομακρύνεται από τους βίαιους γονείς (π.χ. θετές οικογένειες, στέγες νέων, κατάλληλα θεραπευτικά κέντρα/κοινότητες, κλπ.)

Σ. Π. Διαρεμέ
Ι. Τσιάντης

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Αγάθωνος-Γεωργοπούλου Ε. (Επ.), "Οδηγός για την Αναγνώριση και την Αντιμετώπιση της Κακοποίησης και της Παραμέλησης του Παιδιού". Ινστιτούτο Υγείας Παιδιού. Αθήνα, 1998.
2. Αγάθωνος-Γεωργοπούλου Ε.(Επ.), «Κακοποίηση - Παραμέληση Παιδιών". Ινστιτούτο Υγείας Παιδιού. Αθήνα, 1987. Η.
3. Agathonos-Georgopoulou, "Child Maltreatment in Greece": A Review of Research. Child Abuse Review, Vol. 6: 257-271. 1997.
4. Finkelhor D. and Korbin J., "Child Abuse as an International Issue". Child Abuse & Neglect, Vol.12: 3-23. 1988.
5. Korbin J., ?Child Abuse and Neglect: Cross-Cultural Perspectives. University of California Press. Berkeley, CA, 1981.
6. Τσιάντης Γ., «Ψυχική Υγεία του Παιδιού και της Οικογένειας, Τεύχος Β΄. Εκδ. Καστανιώτης. Αθήνα, 2000.

Πρώτο Μέρος

Κάθε μωρό είναι ένας μικρός Αϊνστάιν - The Philosophical Baby

«Στα μικρά παιδιά, η αναζήτηση εξηγήσεων είναι τόσο βαθιά ριζωμένη όσο η αναζήτηση τροφής ή νερού». 

Νέες μελέτες αποδεικνύουν ότι τα μωρά και τα πολύ μικρά παιδιά είναι... μικροί Αϊνστάιν. Γνωρίζουν, παρατηρούν, εξερευνούν, φαντάζονται και μαθαίνουν περισσότερα απ΄ όσα θα πιστεύαμε ποτέ. 

Μάλιστα από μερικές πλευρές, είναι εξυπνότερα από τους ενηλίκους, γράφει στην εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς» η δρ Alison Gopnik, καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ και συγγραφέας του βιβλίου «Τhe Ρhilosophical Βaby».

Τρία πρόσφατα πειράματα έδειξαν ότι ακόμη και τα μικρότερα παιδιά έχουν εξελιγμένες και ισχυρές ικανότητες εκμάθησης.

Πέρυσι, οι δρες Φέι Σου και Βάστι Γκαρσία του Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας απέδειξαν ότι τα μωρά μπορούν να κατανοούν τις πιθανότητες.

Το 2007, οι δρες Λόρα Σουλτς και Ελίζαμπετ Μπάραφ Μπόναβιτς στο ΜΙΤ έδειξαν πως όταν τα μικρά παιδιά παίζουν, συσχετίζουν αίτια και αποτελέσματα.

Επίσης το 2007, επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ ανακάλυψαν ότι τα παιδιά προσχολικής ηλικίας μπορούν να χρησιμοποιούν τις πιθανότητες για να μαθαίνουν πώς λειτουργούν τα διάφορα πράγματα και αυτό τους επιτρέπει να φαντάζονται νέες δυνατότητες.

Διαφορετική ευφυΐα

Όμως η ευφυΐα των μωρών, δείχνουν οι έρευνες, είναι πολύ διαφορετική απ΄ αυτή των ενηλίκων και από το είδος της ευφυΐας που συνήθως καλλιεργούμε στο σχολείο.

Η σχολική εργασία θέλει τα παιδιά να επικεντρώνουν και να σχεδιάζουν. Οι δάσκαλοι θέτουν  στόχους για τα παιδιά, με έμφαση στις δεξιότητες που θα πρέπει να αποκτήσουν ή τις πληροφορίες που θα πρέπει να ξέρουν. Τα παιδιά κάνουν τεστ για να αποδείξουν ότι έχουν απορροφήσει ένα συγκεκριμένο σύνολο δεξιοτήτων και γεγονότων, χωρίς περισπασμούς από άλλες δυνατότητες.

Αυτή η προσέγγιση μπορεί να λειτουργεί για παιδιά άνω των 5 ετών. Όταν κάποιος λέει ότι τα παιδιά προσχολικής ηλικίας δεν προσέχουν, στην πραγματικότητα εννοεί ότι δεν μπορούν να μην προσέχουν: δυσκολεύονται να επικεντρώσουν σ΄ ένα μόνο συμβάν και να αποκλείσουν όλα τα υπόλοιπα.

Αυτό μας έκανε στο παρελθόν να υποτιμήσουμε τα μωρά. Όμως οι νέες έρευνες λένε ότι τα μωρά μπορούν να είναι ορθολογικά χωρίς να είναι προσανατολισμένα σ΄ έναν στόχο.

Υπέρ και κατά
Κάθε είδος ευφυΐας έχει τα υπέρ και τα κατά του. Το να επικεντρώνεις και να σχεδιάζεις σε οδηγούν ταχύτερα στον στόχο σου, σύμφωνα με τους ειδικούς, αλλά μπορεί επίσης να σε κλειδώσουν μέσα σ΄ αυτά που ήδη γνωρίζεις, αποκλείοντάς σε από εναλλακτικές δυνατότητες. Τα μωρά και τα μικρά παιδιά εκ φύσεως εξερευνούν και θα πρέπει να ενθαρρύνονται να το κάνουν.

Και αυτό που τα παιδιά παρατηρούν από πιο κοντά, εξερευνούν πιο επίμονα και φαντάζονται πιο ζωηρά, είναι οι άνθρωποι γύρω τους. Δεν υπάρχουν τέλεια παιχνίδια· δεν υπάρχει μαγική φόρμουλα. Οι γονείς και οι άλλοι που τα φροντίζουν, διδάσκουν τα μικρά παιδιά δίνοντάς τους την προσοχή τους και αλληλεπιδρώντας φυσικά μαζί τους και, το κυριότερο, επιτρέποντάς τους απλώς να παίζουν.

«Ρωτήστε τα στη δική τους γλώσσα»
«Η σπουδαία ιδέα της Γνωστικής Επιστήμης είναι πως ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι ένας υπολογιστής- αν και βαθιά διαφορετικός και απέραντα ισχυρότερος απ΄ αυτούς που έχουμε τώρα. Ως εκ τούτου ο εγκέφαλος των μωρών είναι εξίσου ικανός για υπολογισμούς με τους ενήλικους εγκεφάλους, έστω κι αν τα μωρά μπορεί να μην μπορούν να πούνε συνειδητά τι κάνει ο εγκέφαλός τους».

«Αν ρωτήσεις ένα 3χρονο παιδί μια ευθεία ερώτηση όπως “πώς λειτουργεί αυτή η μηχανή;”, το πιθανότερο είναι να πάρεις για απάντηση ένα γλυκό βλέμμα ή ασυναρτησίες. Αν όμως το ρωτήσεις “παίρνει μπρος με τον κύβο ή με το κίτρινο κουμπί;”, θα σου δώσει τη σωστή απάντηση. Πρέπει να ρωτάς τα μωρά και τα παιδιά στη γλώσσα τους, όχι στη δική μας. Μας πήρε 30 χρόνια για να φανταστούμε πώς να το κάνουμε και ακόμη μαθαίνουμε».

«Στα μικρά παιδιά, η αναζήτηση εξηγήσεων είναι τόσο βαθιά ριζωμένη όσο η αναζήτηση τροφής ή νερού».

«Αυτό που κάνουμε ως επιστήμονες και φιλόσοφοι είναι να επεκτείνουμε αυτή την παρόρμηση της παιδικής ηλικίας- τα ερωτήματα αλλάζουν συνεχώς, όμως η παρόρμηση να τα θέτουμε, είναι που μας κάνει ανθρώπους».

«Δεν μπορούμε να προβλέψουμε πώς η συμπεριφορά μας ως γονιών θα επηρεάσει μακροπρόθεσμα τα παιδιά μας. Πολλοί μπορεί να επιτύχουν σπουδαία πράγματα ως ενήλικες παρά το γεγονός ότι - ή ακριβώς επειδή - ήταν δυστυχείς ως παιδιά. Όμως έχουμε τεράστια εξουσία πάνω στη ζωή των παιδιών μας όταν είναι παιδιά. Μπορούμε να καθορίσουμε αν θα ευτυχήσουν ως παιδιά και αν θα θυμούνται αυτή την ευτυχισμένη παιδική ηλικία ως ενήλικοι. Αυτό δεν είναι το σημαντικότερο;»

Αποσπάσματα από συνέντευξη που έδωσε η δρ Άλισον Γκόπνικ στον Ρόμπερτ Μπάρτον του ηλεκτρονικού περιοδικού Salon.com

Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ