Έτσι θα μάθετε στα παιδιά σας να μοιράζονται τα παιχνίδια τους

«- Είναι δικό μου! - Όχι, δικό μου!»... 

Η κτητικότητά τους έχει γίνει καθημερινός πονοκέφαλος για σάς. 

Τι πρέπει να κάνετε, όμως, όταν το μικρό σας αρνείται να μοιραστεί το παιχνίδι του με το αδερφάκι ή το φίλο του;

Της Μαρίας Καρίπογλου, με την επιστημονική επιμέλεια της Γιώτας Αντωνοπούλου, παιδοψυχολόγου - παιγνιοθεραπεύτρια

Όταν τα παιδιά σας μαλώνουν για τα παιχνίδια τους, δεν μπορείτε να τα μάθετε εκείνη τη συγκεκριμένη στιγμή να μοιράζονται τα παιχνίδια τους. 

Βάλτε στόχο να τους «διδάξετε» αυτό το μάθημα με έναν τρόπο που δεν τα θίγει, που δεν τους δημιουργεί, δηλαδή, ενοχές ή άσχημα συναισθήματα για το άλλο παιδάκι. Τα παιδιά είναι ευαίσθητα στα… σιωπηλά μηνύματα ή, αν θέλετε, επεξεργάζονται το μήνυμα με τον τρόπο που αυτά καταλαβαίνουν. 

Για παράδειγμα, αν απαιτήσετε από το μεγαλύτερο παιδί να παραδώσει το παιχνίδι με το οποίο ασχολείται στο μικρότερο αδερφάκι του, αυτό που θα καταλάβει το μεγαλύτερο είναι ότι αγαπάτε περισσότερο το μικρότερο ή -στην περίπτωση του φίλου του- ότι εκτιμάτε περισσότερο το «ξένο» παιδάκι από αυτό.

Τα λάθη που ΔΕΝ πρέπει να κάνετε:

1. Μην αρπάζετε το παιχνίδι από τα χέρια του!
Τι πιστεύετε ότι εισπράττει ένα παιδί όταν του αρπάζουν το παιχνίδι από τα χέρια και το δίνουν σε άλλο παιδί; Φανταστείτε ότι εισβάλλει στο γραφείο σας το αφεντικό σας, αρπάζει το laptop σας και το δίνει σε κάποιον άλλο συνάδελφό σας. Θεωρείτε ότι αυτή η χειρονομία θα σας κάνει, στη συνέχεια, να θέλετε να μοιραστείτε τα πράγματά σας; 

Μόνο εφόσον συντρέχουν λόγοι ασφάλειας δικαιολογείται να αρπάξετε από τα χέρια του παιδιού σας το παιχνίδι του. Εάν καταλήξετε να χρησιμοποιήσετε βία για να του το αποσπάσετε, απλώς διδάσκετε στο παιδί σας να κάνει το ίδιο. Προσπαθήστε να του ζητήσετε το παιχνίδι, προτείνοντας το χέρι σας και με χαμηλό τόνο στη φωνή σας.

2. Μην υποχρεώνετε το μεγαλύτερο να δίνει τα παιχνίδια του στο μικρότερο!
Είναι συνηθισμένη περίπτωση το μεγαλύτερο παιδί σας να παίζει με το βιβλίο του, το στυλό του, το παιχνίδι του και το μικρότερο να θέλει, την ίδια ώρα, να απασχοληθεί και αυτό με τα ίδια αντικείμενα. Είναι, όμως, δίκαιο το μεγαλύτερο παιδί σας να μοιραστεί το παιχνίδι του απλώς και μόνο επειδή αυτή είναι η επιθυμία του μικρότερου; Μην ξεχνάτε ότι το να μάθετε τα παιδιά σας να σέβονται το χώρο του άλλου είναι τόσο σημαντικό, όσο και το αίσθημα γενναιοδωρίας που προσπαθείτε να τους εμφυσήσετε.

3. Μην τα βάζετε να παίζουν με τη σειρά!
Μια βασική στρατηγική που χρησιμοποιούν οι γονείς για να διδάξουν τα παιδιά τους να μοιράζονται είναι να μοιράζουν τα ίδια παιχνίδια στο καθένα απ αυτά, σε διαδοχικές χρονικές περιόδους. Για παράδειγμα, πολύ συχνά λέτε στα παιδιά σας ότι «σήμερα με την μπάλα θα παίξεις εσύ και αύριο ο αδελφός σου»… Για να έχει η κίνησή σας διδακτική αξία, θα πρέπει πρώτα τα παιδιά να καταλάβουν τι εστί χρόνος. Λάβετε υπόψη σας ότι η αίσθηση του χρόνου δεν αναπτύσσεται στο παιδί μέχρι την ηλικία των τριών χρόνων. Συνεπώς, είναι μάταιο να ζητάμε από ένα παιδί μικρότερο των πέντε ετών να πειθαρχήσει. Ίσως να μας ευχαριστήσει δίνοντας το παιχνίδι του, αλλά σίγουρα η κίνησή του αυτή δεν είναι αποτέλεσμα του μαθήματος που του δώσαμε.

Οι κινήσεις που πρέπει να κάνετε:

1. Αναζητήστε λύσεις
Δώστε τους να καταλάβουν ότι είναι υπεύθυνα για τη διαμάχη και ενθαρρύνετέ τα να βρουν μόνα τους τη λύση. Ένας τρόπος είναι να πείτε: «Εντάξει, έχουμε ένα πρόβλημα εδώ. Και οι δυο σας θέλετε να παίξετε με το ίδιο παιχνίδι, αλλά αυτό δεν είναι δυνατό… Πώς μπορούμε να λύσουμε το πρόβλημα;» Στη συνέχεια, αποτραβιέστε, όσο αυτό είναι δυνατό, και αφήνετε τα παιδιά να λύσουν μόνα τους τη διαφορά. Μια άλλη στρατηγική που μπορείτε να ακολουθήσετε είναι να δώσετε κάποιες εναλλακτικές λύσεις στα παιδιά και να τα παροτρύνετε να διαλέξουν.
2. Ζητήστε συγγνώμη για το παιδί σας
Πόσες φορές δεν σας έτυχε να αρπάξει το παιδί σας το παιχνίδι ενός άλλου παιδιού. Μη φοβηθείτε να ζητήσετε εσείς συγνώμη για αυτό. Με αυτήν τη στάση σας δείχνετε στο άλλο παιδάκι ότι το σέβεστε και δίνετε στο δικό σας ένα καλό παράδειγμα. Η δική σας συμπεριφορά είναι σίγουρα το καλύτερο παράδειγμα… Αν εσείς δεν είστε κτητικοί στην καθημερινή σας ζωή, τα παιδιά σας λαμβάνουν το μήνυμα!
3. Παρακολουθείτε χωρίς να παρεμβαίνετε
Αντισταθείτε στον πειρασμό να μπείτε ανάμεσα στα παιδιά που μαλώνουν για ένα παιχνίδι ή να χάσετε την ψυχραιμία σας και να τους φωνάξετε, εκτός βέβαια και αν φτάσουν στο σημείο να πιαστούν στα χέρια. Η ανάμιξή σας στην υπόθεση κάνει στο τέλος κάποιο από τα παιδιά να πληγωθεί. Επίσης, οι μικροί σας «μπελάδες» μαθαίνουν να εξαρτώνται από εσάς για να λύσουν τις διαφορές τους. Εάν επέμβετε, κάποιο από τα παιδιά θα βγει κερδισμένο και κάποιο χαμένο και κάθε φορά που διεκδικούν κάτι θα περιμένουν από τη μαμά και τον μπαμπά να δώσουν τη λύση.
4. Αποσπάστε του την προσοχή
Δεν είναι δύσκολο να αλλάξετε τη διάθεση του παιδιού, αποσπώντας την προσοχή του και κάνοντάς το να ασχοληθεί με κάτι διαφορετικό. Μην προσπαθείτε σε κάθε διαμάχη να του διδάξετε πώς να μοιράζεται. Τα μικρότερης ηλικίας παιδιά είναι εύκολο να ενδιαφερθούν για άλλα πράγματα σε χρόνο ρεκόρ.
5. Μπείτε στην ψυχολογία του
Ένα παιδί μπορεί να είναι γενναιόδωρο με τους φίλους του, αλλά όχι και με τα αδέρφια του. Γιατί συμβαίνει αυτό; Απλώς, το μικρό σας λειτουργεί έτσι επειδή αισθάνεται ότι στο σπίτι δεν μπορεί να οριοθετήσει τα πράγματά του και επιπροσθέτως αισθάνεται ανταγωνιστικά. Μπορείτε να αλλάξετε τη συμπεριφορά τους, βοηθώντας τα παιδιά σας να συνειδητοποιήσουν πράγματα που κάνουν το ένα για το άλλο. Για παράδειγμα, ένα απλό σχόλιο σε ανύποπτο χρόνο, όπως: «Ήταν πολύ ωραία η κίνηση του αδελφού σου να σου δώσει τα πατίνια του», είναι μερικές φορές το μόνο που χρειάζεται.
6. Επιβραβεύστε τη γενναιοδωρία του
Η κίνησή του να καλέσει δέκα συμμαθητές του στο σπίτι αντί για δύο ή να ετοιμάσει λιχουδιές για όλη την παρέα μπορεί να σας βγάλει εκτός εαυτού. Αναγνωρίστε του όμως τις καλές του προθέσεις και αντί να το επιπλήξετε, επαινέστε το για το ότι είναι καλός φίλος. Οφείλετε να του εμφυσήσετε από νωρίς τη διάθεση του να μοιράζεται.

Θυμηθείτε:

Απαιτείται σεβασμός της ανάγκης του παιδιού για κτητικότητα.
Χρειάζεται να λάβετε υπόψη σας τη συναισθηματική ωριμότητα του παιδιού σας.
Ίσως το μόνο που χρειάζεται είναι η καθημερινή συναναστροφή του παιδιού σας με τα άλλα παιδάκια.

kids.in.gr

Χόρχε Μπουκάι – Οι χρυσές κουκκίδες : Μαθήματα ζωής για μας και τα παιδιά μας

Ο Μαρτίν είχε ζήσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του μέσα σε έντονες απολαύσεις.
Όταν η νοημοσύνη τον δεν έφτανε για να του δείξει τον καλύτερο δρόμο, τον οδηγούσε η διαίσθησή του. Ένιωθε σχεδόν όλη την ώρα ήρεμος κι ευτυχισμένος, απλώς, μερικές φορές, τη διάθεσή του σκίαζε η αίσθηση ότι ασχολιόταν υπερβολικά με τον εαυτό του.

Είχε μάθει να είναι υπεύθυνος για τη ζωή του και αγαπούσε τον εαυτό του τόσο ώστε να προσπαθεί να του εξασφαλίζει ό,τι καλύτερο. Ήξερε ότι κατέβαλλε κάθε δυνατή προσπάθεια προσέχοντας να μη βλάψει τους άλλους, και κυρίως εκείνους που αγαπούσε. Ίσως γι’ αυτό τον πείραζαν τόσο οι άδικες επικρίσεις, ο φθόνος των τρίτων και οι κατηγορίες που πολύ συχνά δεχόταν από το στόμα γνωστών και αγνώστων.

Έφτανε η αναζήτηση της απόλαυσης για να δώσει νόημα στη ζωή του;
Το άντεχε ο ίδιος να ορίζει τον εαυτό του σαν έναν ηδονιστή που είχε βάλει στο επίκεντρο της ύπαρξής του την προσωπική του ικανοποίηση;
Πώς να εναρμονίσει τα συναισθήματα αυτά της προσωπικής ευχαρίστησης με τις απόψεις του περί ηθικής, με τη θρησκευτική του πίστη, με όλα αυτά που είχε διδαχτεί από τους προγόνους του;
Τι νόημα είχε μια ζωή που σήμαινε κάτι μόνο για τον ίδιο;

Εκείνη την ημέρα, οι σκέψεις αυτές τον βάραιναν περισσότερο από κάθε προηγούμενη.
Ίσως θα έπρεπε να απομακρυνθεί. Να φύγει μακριά. Να αφήσει ό,τι είχε και δεν είχε στα χέρια άλλων. Να μοιράσει όλη του την περιουσία ή να την αφήσει κληρονομιά, ώστε ν’ αποτελέσει για κάποιους —έστω και απών—, μια καλή ανάμνηση.

Κάπου αλλού, σε άλλη χώρα, σε άλλη πόλη, με άλλους ανθρώπους, θα μπορούσε να κάνει ένα νέο ξεκίνημα. Μια διαφορετική ζωή, μια ζωή στην υπηρεσία των άλλων, μια ζωή με αλληλεγγύη.
Έπρεπε να βρει χρόνο να στοχαστεί για το παρόν και το μέλλον του.
Έβαλε λοιπόν ο Μαρτίν κάτι λίγα πράγματα σ’ ένα σακίδιο κι έφυγε με κατεύθυνση το βουνό.
Κάποιος του είχε πει ότι ήταν ήσυχα εκεί πάνω, και πως η θέα της εύφορης κοιλάδας σε βοηθούσε να βάλεις τις σκέψεις σου σε τάξη.
Όταν έφτασε στο ψηλότερο σημείο του βουνού γύρισε να κοιτάξει την πόλη του για τελευταία ίσως φορά.
Σουρούπωνε και η πόλη φαινόταν πολύ ωραία από ψηλά.

«Ένα πέσο για να κοιτάξεις μέσα από το τηλεσκόπιο.»
Ήταν η φωνή ενός γέρου που εμφανίστηκε από το πουθενά, μ ένα μικρό πτυσσόμενο τηλεσκόπιο στα χέρια. Τώρα, με το ένα χέρι του δείχνει το τηλεσκόπιο και με το άλλο απλωμένο περιμένει τα λεφτά.
Ο Μαρτίν ψάχνει στην τσέπη του, βρίσκει το κέρμα που ήθελε και το δίνει στον γέρο. Ανοίγει τότε κι εκείνος το τηλεσκόπιο και το δίνει στον Μαρτίν.
Ο Μαρτίν παίρνει το τηλεσκόπιο και κοιτάζει... Καταφέρνει να εντοπίσει τη γειτονιά του, την πλατεία, και απέναντι από την πλατεία, το σχολείο.

Ξαφνικά, κάτι του τραβάει την προσοχή. Μια χρυσή κουκκίδα λάμπει ζωηρά στην αυλή του παλιού κτιρίου.
Ο Μαρτίν σηκώνει τα μάτια του από τον φακό, τα ανοιγοκλείνει μερικές φορές και ξανακοιτάει. Η χρυσή κουκκίδα είναι ακόμη εκεί.
«Πολύ περίεργο!» λέει ο Μαρτίν απορημένος, χωρίς να καταλάβει ότι μίλησε δυνατά.
«Πού είναι το περίεργο;» τον ρωτάει ο γέρος.
«Να εκεί, η κουκκίδα που λάμπει...» λέει ο Μαρτίν, «...στην αυλή του σχολείου» συνεχίζει και του δίνει το τηλεσκόπιο για να δει κι ο γέρος αυτό που μόλις είδε εκείνος.

«Αυτά είναι ίχνη» του λέει ο γέρος.
«Τι ίχνη;» ρωτάει ο Μαρτίν.
«Θυμάσαι εκείνη την ημέρα —πρέπει να ήσουνα επτά χρόνων—, που ο Χαβιέρ, ο παιδικός σου φίλος, έκλαιγε απαρηγόρητος στην αυλή του σχολείου; Του είχε δώσει η μητέρα του λεφτά να πάρει ένα μολύβι για την πρώτη μέρα στο σχολείο. Είχε χάσει τα λεφτά κι έκλαιγε με λυγμούς» του απαντάει ο γέρος. Κάνει μια παύση και συνεχίζει: 

«Θυμάσαι τι έκανες; Είχες ένα καινούργιο μολύβι που πρώτη φορά το έφερνες στο σχολείο. Ακούμπησες στην πόρτα, έσπασες το μολύβι σε δύο ίσα μέρη, έξυσες το σπασμένο μισό κι έδωσες στον Χαβιέρ το άλλο μισό από το καινούργιο σου μολύβι.»
«Δεν το θυμόμουνα» λέει ο Μαρτίν. «Αυτό, όμως, τι σχέση έχει με τη χρυσή κουκκίδα;»
«Ο Χαβιέρ δεν ξέχασε ποτέ εκείνη τη χειρονομία, και η ανάμνηση αυτή είχε μεγάλη σημασία για τη ζωή του.»
«Ε, και λοιπόν;»
«Υπάρχουν πράξεις στη ζωή ενός ανθρώπου που αφήνουν ίχνη στη ζωή των άλλων» του εξηγεί ο γέρος. «Οι πράξεις που συμβάλλουν στην εξέλιξη των υπολοίπων, αφήνουν σημάδια σαν χρυσές κουκκίδες...»

Ο Μαρτίν ξανακοιτάει μέσα από το τηλεσκόπιο και βλέπει κι άλλη κουκκίδα να λάμπει στο δρομάκι που βγάζει από το κολέγιο.
«Αυτή είναι για την ημέρα που βγήκες να υπερασπιστείς τον Πάντσο, θυμάσαι; Γύρισες σπίτι με μαυρισμένο μάτι και μία τσέπη του παλτού σου σκισμένη.»
Ο Μαρτίν κοιτάζει την πόλη απ’ άκρη σ’ άκρη.
«Αυτή εδώ στο κέντρο...» συνεχίζει ο γέρος, «είναι η δουλειά που βρήκες στον δον Πέδρο όταν τον απέλυσαν από το εργοστάσιο... και η άλλη, εκεί δεξιά, είναι το ίχνος εκείνης της φοράς που έδωσες τα χρήματα που έλειπαν για την εγχείρηση του παιδιού του Ραμίρες... Τα ίχνη πάλι εδώ αριστερά, είναι από τότε που γύρισες από ταξίδι γιατί πέθανε η μητέρα του φίλου σου, του Χουάν, και ήθελες να είσαι δίπλα του.»
Ο Μαρτίν βάζει στην άκρη το τηλεσκόπιο. Δεν το έχει πια ανάγκη γιατί, και χωρίς αυτό, αρχίζει να βλέπει χιλιάδες χρυσές κουκκίδες διασκορπισμένες σ’ ολόκληρη την πόλη.

Μόλις έπεσε ο ήλιος, η πόλη φωτίστηκε ολόκληρη από τα χρυσά του ίχνη.
Τότε ένιωσε ο Μαρτίν ότι μπορούσε να γυρίσει ήσυχος στο σπίτι του.
Θα ξεκινούσε τη ζωή του από την αρχή, αλλά αυτή τη φορά από ένα διαφορετικό σημείο.****************
Το συναί­σθημα είναι αυτό που προετοιμάζει το σώμα για να ενεργή­σει. Ωστόσο, το συναίσθημα είναι η μισή διαδικασία. Η άλλη μισή είναι η ενέργεια. Αυτό λοιπόν που γίνεται αμέσως μετά είναι ότι φορτίζομαι με ενέργεια, δύναμη και διάθεση. Η με­τατροπή των συναισθημάτων αυτών σε ενέργεια θα μου επι­τρέψει να συνειδητοποιήσω πραγματικά την απουσία αυτού που δεν υπάρχει πια. Και η συνειδητοποίηση του απόντος, η επαφή με την απουσία που φοβόμουν, θα μου επιτρέψει στη συνέχεια να δεχτώ τη νέα πραγματικότητα. Αυτή είναι μια συνειδητοποίηση καθοριστική πριν από τη στροφή στον εαυ­τό μου.

Jorge Bucay - Ο Δρόμος των Δακρύων
Αντικλείδι