Μα, φροντιστήριο από την πρώτη Δημοτικού;

Σαν μανιτάρια ξεφυτρώνουν στις γειτονιές οι επιχειρήσεις που αναλαμβάνουν την καθημερινή μελέτη των παιδιών μας, από την πρώτη τάξη του Δημοτικού, ακόμα και από το νηπιαγωγείο. 

Πόσο προβληματική είναι αυτή η αντικατάσταση της μαμάς και του μπαμπά;
     Παλαιότερα το θέμα φροντιστήριο άρχιζε να απασχολεί μια οικογένεια όταν το παιδί έφτανε στις τελευταίες τάξεις του γυμνασίου και του λυκείου, οπότε οι μαθητές έδιναν απολυτήριες εξετάσεις ή έπρεπε να προετοιμαστούν για τις εξετάσεις που θα έκριναν την εισαγωγή τους σε Πανεπιστήμια, Πολυτεχνεία, Ακαδημίες.

Τώρα το φροντιστήριο ξεκινάει από πολύ νωρίς. Σχεδόν… με το που τελειώνει ο θηλασμός. 

     Σαν μανιτάρια ξεφυτρώνουν στις γειτονιές μας οι επιχειρήσεις που αναλαμβάνουν την καθημερινή μελέτη των παιδιών μας, από την πρώτη τάξη του Δημοτικού, ακόμα και από το νηπιαγωγείο. 

Έτσι και οι μαμάδες – μπαμπάδες τους έχουν την ησυχία τους (και την αίσθηση πως κάνουν το καλύτερο, χωρίς οι ίδιοι να επιβαρυνθούν επιπλέον) και η παραπαιδεία εξαπλώνεται σε ευρύτερη ηλικιακή ομάδα. 

Είναι, αλήθεια, προς όφελος των παιδιών αυτό;
     Ας μιλήσουν οι εκπαιδευτικοί. Ονόματα δεν δημοσιεύουμε για ευνόητους λόγους, όσοι όμως μιλάνε είναι άνθρωποι με αγάπη στη δουλειά τους και στα παιδιά, και έχουν πολλά να καταθέσουν και έχουν και τις ίδιες με εμένα απορίες.

     «Πώς είναι δυνατόν σε μια εποχή, που ο μέσος γονιός είναι απόφοιτος τουλάχιστον Λυκείου, όλο και περισσότερα παιδάκια από τις πρώτες κιόλας τάξεις του Δημοτικού να χρειάζονται επειγόντως φροντιστή, εντός ή εκτός του σπιτιού;» αναρωτιέται φίλη που εργάζεται στη δημόσια εκπαίδευση και συνεχίζει, «όταν μάλιστα με τα πέντε κολλυβογράμματα στις δεκαετίες του ’60 και του ’70 φιλότιμοι γονείς κατάφερναν να στηρίξουν μια χαρά τα παιδιά τους, έως και την εισαγωγή σε Πανεπιστήμια;».

     «Το διάβασμα των παιδιών στο σπίτι έχει ουσιαστικά καταργηθεί εδώ και καιρό» επισημαίνει έτερος εκπαιδευτικός, «καθώς δεν υπάρχουν ούτε ο χρόνος, ούτε η διάθεση. Τα 15 με 30 λεπτά του φαγητού το μεσημέρι ή το βράδυ είναι συνήθως ο μόνος χρόνος αλληλεπίδρασης γονιών – παιδιών. Την υπόλοιπη μέρα τα παιδιά την περνούν παρκαρισμένα σε μια οθόνη κινητού, τάμπλετ, υπολογιστή, PlayStation, με τους γονείς τους να θέλουν απλά την ησυχία τους».

     Αυτούς τους γονείς έρχονται να υποκαταστήσουν δασκάλες και δάσκαλοι που αναλαμβάνουν τα απογεύματα τη μελέτη των μαθητών, ακόμα και εκείνων που είχαν το πρωί στην τάξη τους, συντηρώντας την παραπαιδεία «σε μια δωρεάν εκπαίδευση που ουσιαστικά ποτέ δεν ήταν δωρεάν. Ωθούμενοι προφανώς από τη μισθολογική εξαθλίωση τους. Και χαρίζοντας τον πολυπόθητο χρόνο στις σημερινές μητέρες που έντρομες ανακαλύπτουν πόσο εξαντλητική και απαιτητική διαδικασία είναι το μεγάλωμα έστω και ενός παιδιού». 

     Πρόκειται, βεβαίως, για «μια χαρά επιστήμονες που έχουν τελειοποιήσει τη διδακτική τους μέθοδο και έχουν εξελίξει όλα τα διδακτικά τους εργαλεία», για επαγγελματίες που στις περισσότερες περιπτώσεις κάνουν τη δουλειά τους όσο μπορούν καλύτερα. 

Είναι όμως αυτό αρκετό;

Γιατί ακόμα και αν το παιδί πάρει τη γνώση, δεν έχει πάρει αυτό το… κάτι, το ιδιαίτερο, που προκύπτει από τη μελέτη με τη βοήθεια, την επίβλεψη, έστω από τη συνύπαρξη στον ίδιο χώρο με τον μπαμπά ή με τη μαμά. 

     Αυτό το «ανυπολόγιστα μεγάλο κέρδος, πέρα από την οικονομία χρημάτων που θα προκύψουν στον οικογενειακό κουμπαρά. Γιατί το μικρό παιδί μελετώντας με τον γονιό θα αποταμιεύσει απίστευτο πλούτο συναισθηματικών εμπειριών και βιωμάτων, που θα προκύψουν από τη στενή σχέση με ανθρώπους που το αγαπούν αληθινά το ίδιο και όχι πελατειακά, στοχεύοντας στο πορτοφόλι του».
     Εξάλλου, όταν μασάς την τροφή και του τη δίνεις έτοιμη το μαθαίνεις «να επαναπαύεται. Κανένας προσωπικός κόπος, κανένα λάθος στις ασκήσεις που θα το διδάξει τις αδυναμίες του. Καμία ιδέα που να μην είναι αντιγραφή των ιδεών κάποιου άλλου». Είναι, νομίζω, προβληματισμοί και απόψεις που θα έπρεπε κάθε γονιός να υπολογίσει, πριν στραφεί προς την εύκολη λύση, πριν να στείλει το «πρωτάκι» του για μελέτη με ειδικευμένο (;) φροντιστή. Αν δεχτούμε πως στο θέμα της εκπαίδευσης των παιδιών μπορεί να υπάρχουν εύκολες λύσεις.

Κοσμάς Βίδος

Πηγή
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Πώς ν’ αποφύγετε τη διάσπαση προσοχής σ’ έναν κόσμο που την ενισχύει

...........................
Αν μη τι άλλο, ο κόσμος γίνεται ολοένα και περισσότερο ένα μέρος που δεν μας αφήνει να συγκεντρωθούμε. Η τεχνολογία εξαπλώνεται ολοένα και περισσότερο. Αν πάντως ελπίζετε ότι οι εταιρείες τεχνολογίας θα αλλάξουν τις μεθόδους τους και το αφεντικό σας τελικά θα μάθει να σέβεται το χρόνο σας, μάλλον θα χρειαστεί να περιμένετε περισσότερο απ’ όσο είστε διατεθειμένοι. 

.........................

Τι σημαίνει διάσπαση προσοχής και γιατί είναι επιβλαβής;
Ας δούμε αρχικά τον ορισμό της διάσπασης της προσοχής. Διάσπαση της προσοχής είναι «η διαδικασία διακοπής της προσοχής» και «ένα ερέθισμα ή μια εργασία που αποσπά την προσοχή μας από την εργασία που προηγουμένως είχε τραβήξει το ενδιαφέρον μας». 

Με άλλα λόγια, οι περισπασμοί μας απομακρύνουν από αυτό που θέλουμε να κάνουμε, είτε πρόκειται να ολοκληρώσουμε μια εργασία στο σπίτι ή στη δουλειά, ν’ απολαύσουμε το χρόνο με ένα αγαπημένο μας πρόσωπο ή να κάνουμε κάτι που μας ευχαριστεί.

Σε περίπτωση που η διάσπαση της προσοχής μάς γίνει συνήθεια, δεν θα μπορούμε να παραμείνουμε εστιασμένοι ώστε να έχουμε δημιουργικότητα στην επαγγελματική και προσωπική μας ζωή. Ακόμα χειρότερα, αν απομακρυνόμαστε συνεχώς από τους φίλους και την οικογένειά μας εξαιτίας των περισπασμών, θα χάσουμε την ευκαιρία να καλλιεργούμε τις σχέσεις μας τις οποίες έχουμε ανάγκη για την καλή μας ψυχολογική κατάσταση.

Μήπως αναγνωρίζετε κάποιον από τους παρακάτω επιβλαβείς περισπασμούς;

• Κοιτάζετε τις ειδοποιήσεις που εμφανίζονται στο κινητό σας – ακόμη κι όταν μιλάτε με την οικογένεια, τους φίλους ή τους συναδέλφους σας.
• Διακόπτετε μια εργασία στην οποία έχετε συγκεντρωθεί για να ελέγξετε την ηλεκτρονική αλληλογραφία σας.
• Κουβεντιάζετε με συναδέλφους που έρχονται στο γραφείο σας ενώ είχατε στόχο να συγκεντρωθείτε στην εργασία σας.
• Σκρολάρετε στην αρχική σελίδα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ενώ έχετε αποφασίσει να διαβάσετε ένα βιβλίο.

Ποιο είναι το αντίθετο της διάσπασης της προσοχής;
Αν δεν θέλετε να διασπάται η προσοχή σας, μάλλον θέλετε το αντίθετο. Αλλά αν ψάξετε να βρείτε το «αντώνυμο της διάσπασης», θα διαπιστώσετε ότι δεν υπάρχει ακριβώς το αντίθετο. 

Το λεξικό Merriam-Webster προτείνει διάφορα «κοντινά αντώνυμα», όπως διαβεβαίωση, βεβαιότητα, εμπιστοσύνη και σιγουριά. Αυτό βέβαια δεν θα σας βοηθήσει πραγματικά όταν ο στόχος σας είναι να αποφύγετε τη διάσπαση της προσοχής – και να κατευθυνθείτε προς τα πού; Θα πρότεινα να υιοθετήσουμε τον όρο «έλξη» (traction) ως το αντίθετο της διάσπασης (distraction).

Έλξη είναι οποιαδήποτε ενέργεια μας κινεί προς εκείνο που πραγματικά θέλουμε. Οποιαδήποτε ενέργεια, όπως η ανάληψη ενός μεγάλου έργου, ο επαρκής ύπνος ή η σωματική άσκηση, η υγιεινή διατροφή, ο χρόνος που αφιερώνουμε στον διαλογισμό ή την προσευχή ή ο χρόνος που περνάμε με τα αγαπημένα μας πρόσωπα, αποτελούν μορφές έλξης. Έλξη είναι κάθε ενέργεια που κάνετε σκόπιμα – είναι το να κάνετε αυτό που λέτε ότι θα κάνετε.

Τι προκαλεί διάσπαση της προσοχής;

Όλη η ανθρώπινη συμπεριφορά προκαλείται είτε από εξωτερικά είτε από εσωτερικά ερεθίσματα.

Τα εξωτερικά ερεθίσματα είναι στοιχεία από το περιβάλλον που μας λένε τι να πράξουμε στη συνέχεια. Τέτοια είναι οι ήχοι από το κινητό προκειμένου να ελέγξουμε το email μας, να απαντήσουμε σε ένα μήνυμα ή να δούμε μια ειδοποίηση. Την προσοχή μας μπορεί να διασπάσει και κάποιο άτομο, όπως η διακοπή από έναν συνάδελφο όταν έχουμε ήδη συγκεντρωθεί να κάνουμε μια δουλειά. Ακόμα κι ένα αντικείμενο μπορεί να αποτελέσει εξωτερικό ερέθισμα: η τηλεόραση μοιάζει να σας παροτρύνει να την ανοίξετε και μόνο με την απλή παρουσία της.

Τα εσωτερικά ερεθίσματα είναι στοιχεία που προέρχονται από μέσα μας. Όταν πεινάμε μας προκαλείται η επιθυμία να φάμε κάτι, όταν νιώθουμε κρύο βάζουμε ένα πουλόβερ. Όταν νιώθουμε αγχωμένοι ή μόνοι, μπορεί να πάρουμε τηλέφωνο έναν φίλο μας για να μας τονώσει. Τα εσωτερικά ερεθίσματα είναι αρνητικά συναισθήματα.

Δεδομένου ότι όλες οι συμπεριφορές οφείλονται είτε σε εξωτερικούς είτε σε εσωτερικούς παράγοντες, τόσο οι ενέργειες που σκοπεύουμε να κάνουμε (έλξη) όσο και αυτές που μας απομακρύνουν από τον στόχο (διάσπαση προσοχής), προέρχονται από την ίδια πηγή.

Πώς θα αντιμετωπίσετε τη διάσπαση προσοχής
Για να ξεπεράσετε τους περισπασμούς, πρέπει να καταλάβετε τι είναι εκείνο που καθοδηγεί τις συμπεριφορές σας – για ποιο λόγο κοιτάτε παρορμητικά το τηλέφωνό σας ή διαβάζετε ένα ακόμη email.

Η βασική αιτία της συμπεριφοράς μας είναι η επιθυμία να αποφύγουμε τη δυσφορία. Ακόμα κι όταν πιστεύουμε ότι αναζητούμε ευχαρίστηση, στην πραγματικότητα καθοδηγούμαστε από την επιθυμία να απελευθερωθούμε από το βάσανο του να θέλουμε κάτι.

Η αλήθεια είναι ότι ασχολούμαστε υπερβολικά με τα βιντεοπαιχνίδια, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα κινητά μας τηλέφωνα όχι μόνο για την ευχαρίστηση που μας προσφέρουν, αλλά κι επειδή μας απαλλάσσουν από την ψυχική δυσφορία.

Η διάσπαση της προσοχής λοιπόν είναι μια ανθυγιεινή απόδραση από τα αρνητικά συναισθήματα. Μόλις καταφέρετε να αναγνωρίσετε τον ρόλο που παίζουν στη ζωή σας εσωτερικοί παράγοντες όπως η πλήξη, η μοναξιά, η ανασφάλεια, η κόπωση και η αβεβαιότητα, θα μπορέσετε να αποφασίσετε πώς να ανταποκριθείτε με πιο θετικό τρόπο. Δεν μπορείτε να ελέγξετε το πώς αισθάνεστε, αλλά μπορείτε να μάθετε να ελέγχετε το πώς θα αντιδράτε στον τρόπο που αισθάνεστε.

Για αρχή, αλλάξτε τον τρόπο σκέψης σας απέναντι σε αυτά τα αρνητικά συναισθήματα που οδηγούν στη διάσπαση της προσοχής σας.

Μελέτες δείχνουν ότι το να μην υποχωρούμε σε μια έντονη επιθυμία είναι πιθανό να μας γυρίσει μπούμερανγκ. Αν αντισταθούμε σε κάποια λαχτάρα ή παρόρμησή μας, υπάρχει η πιθανότητα να αρχίσουμε να την αναμασάμε ξανά και ξανά με αποτέλεσμα η επιθυμία μας να γίνει ακόμα πιο έντονη. 

Όταν τελικά ενδώσουμε, η ανακούφιση από την ένταση της επιθυμίας αυξάνει το αίσθημα της ανταμοιβής δημιουργώντας έτσι μια κακή συνήθεια. Ευτυχώς όμως υπάρχουν πιο έξυπνοι τρόποι αντιμετώπισης αυτής της δυσφορίας.

Ο Δρ. Jonathan Bricker από το Αντικαρκινικό Ερευνητικό Κέντρο «Fred Hutchinson» στο Σιάτλ έχει δημιουργήσει κάποια βήματα που μπορούμε ν ακολουθούμε όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι μ’ έναν πειρασμό που διασπά την προσοχή μας. 

Οι τεχνικές του βοηθούν τους ασθενείς να μειώσουν τους κινδύνους για την υγεία τους μέσω της αλλαγής της συμπεριφοράς.

Αντιληφθείτε το συναίσθημα ή τη σκέψη πίσω από την επιθυμία σας: όταν διαπιστώσετε ότι η προσοχή σας αρχίζει να διασπάται, εντοπίστε το εσωτερικό ερέθισμα που το προκαλεί. Νιώθετε αγχωμένοι, νευρικοί ή μήπως ότι δεν είστε αρκετά ικανοί να αναλάβετε την εργασία που κάνετε;

Καταγράψτε το: Ο Bricker προτείνει να καταγράψετε αυτό το συναίσθημα καθώς και την ώρα αλλά και το τι κάνατε όταν νιώσατε αυτό το εσωτερικό ερέθισμα. Η διατήρηση αρχείου περισπασμών θα σας βοηθήσει να συνδέσετε τις συμπεριφορές σας με τα εσωτερικά ερεθίσματα. Όσο καλύτερα παρατηρήσετε τις σκέψεις και τα συναισθήματα που προηγούνται από συγκεκριμένες συμπεριφορές, τόσο καλύτερα θα τα διαχειρίζεστε με την πάροδο του χρόνου.

Διερευνήστε την αίσθηση που σας προκαλεί: Ο Bricker προτείνει να διερευνήσετε την αίσθηση που προηγείται από τη διάσπαση της προσοχής. Νιώθετε πεταλούδες στο στομάχι σας; Μήπως ένα σφίξιμο στο στήθος; Ο Bricker συνιστά να παραμείνετε σε αυτή την αίσθηση πριν ακολουθήσετε την παρόρμησή σας και να δοκιμάσετε τη μέθοδο «φύλλα σε ρυάκι». Φανταστείτε ότι βρίσκεστε δίπλα σε ένα ρυάκι, το οποίο ρέει απαλά. Τοποθετήστε κάθε σκέψη και αρνητικό συναίσθημα που υπάρχει στο μυαλό σας σε ένα φύλλο και παρακολουθήστε το να απομακρύνεται.

Το να αποφύγετε τη διάσπαση της προσοχής δεν αποτελεί κάποια μυστηριώδη φόρμουλα. Ουσιαστικά αποτελεί κάτι απλό, αν ακολουθήσετε τα παρακάτω βήματα: έλεγχο των εσωτερικών σας ερεθισμάτων, αφιέρωση χρόνου για έλξη προς εκείνο που πραγματικά θέλετε, διαχείριση των εξωτερικών ερεθισμάτων και δέσμευση αποτροπής της διάσπασης της προσοχής. 

Όλα αυτά είναι τα ισχυρά εργαλεία που θα αναδιαμορφώσουν τη ζωή σας.

antikleidi
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Το πρόβλημα δεν είναι ότι κουράζεσαι…

«Το πρόβλημα δεν είναι ότι κουράζεσαι. Το πρόβλημα είναι, ότι δεν ξεκουράζεσαι καθόλου…».

Έτσι έλεγε*.

Και είχε δίκιο…

Όλοι το κάνουμε αυτό το λάθος.

Τρέχουμε από το πρωί ως το βράδυ με τη ψυχή στο στόμα να προλάβουμε, φτάνουμε στα όρια τους εαυτούς μας και ξεχνάμε λίγο να ξαποστάσουμε. Ξεχνάμε λίγο, να πάρουμε μιαν μικρή έστω ανάσα.

Το πρόβλημα δεν είναι ότι κουραζόμαστε. Το πρόβλημα είναι ότι δεν ξεκουραζόμαστε αρκετά. Το πρόβλημα είναι ότι δεν ξεκουραζόμαστε καθόλου…

Αυτό είναι το πρόβλημα.

Ελευθεριάδης Γ. Ελευθέριος, Ψυχολόγος M.Sc.

*αρχιμ. Ευσέβιος Βίττης (1927-2009)

e-psyxologos.gr
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι