Οι Κολικοί των βρεφών, οι «λευκοί θόρυβοι», το baby wearing και το αυτοκίνητο!

Συχνά τα νεογέννητα μωρά ταλαιπωρούνται από μικρούς πόνους στην κοιλιά, τους γνωστούς κολικούς. Οι κολικοί εμφανίζονται από την αρχή της γέννησης του μωρού, υποχωρούν σταδιακά και μέχρι τον τρίτο μήνα έχουν εξαφανιστεί.

Όλα τα βρέφη εμφανίζουν κολικούς;
Κολικούς δεν εμφανίζουν όλα τα βρέφη. Οι κολικοί βρεφών εμφανίζονται στο 20% περίπου των μωρών συνήθως μετά την 2η εβδομάδα ζωής και υποχωρούν ως το τέλος του τρίτου μήνα.

Τι προκαλεί τους κολικούς στα βρέφη;
Δεν γνωρίζουμε τις αιτίες των κολικών των βρεφών. Τους παρουσιάζουν τόσο παιδιά που θηλάζουν όσο και αυτά που είναι σε τεχνητή διατροφή. Υπάρχουν πολλές θεωρίες για την αιτιολογία των κολικών αλλά καμία δεν έχει αποδειχθεί.

Θεωρίες για τις αιτίες των κολικών 
Πόνος: 
έχει δημιουργηθεί η αίσθηση ότι ο κολικός του νεογνού οφείλεται σε κοιλιακό πόνο. Κάτι τέτοιο δεν έχει αποδειχθεί. Αντιθέτως μάλιστα από παρατηρήσεις που έγιναν κατά τη διάρκεια εργαστηριακών μετρήσεων ο κολικός μοιάζει περισσότερο να είναι «θυμός».
Αέρια: 
η θεωρία ότι οι κολικοί βρεφών οφείλονται σε αέρια βασίζεται στην παρατήρηση ότι το νεογνό με κολικούς έχει πολλά αέρια και αρκετά ρεψίματα, οι μελέτες όμως δείχνουν ότι δεν προκαλούν τα αέρια τον κολικό, όπως πιστευόταν, αλλά ο κολικός τα αέρια. 
Σήμερα θεωρούμε ότι τα νεογνά με κολικό, επειδή κλαίνε έντονα, καταπίνουν αέρα για περισσότερη ώρα ο οποίος πρέπει κάποια στιγμή να βγει.
Αλλεργία στο ξένο γάλα: 
αυτή η περίπτωση αφορά ένα πολύ μικρό ποσοστό νεογνών, τα οποία εκδηλώνουν και συμπτώματα αλλεργίας. Στη συγκεκριμένη περίπτωση η αρχική θεραπεία είναι ο αποκλειστικός μητρικός θηλασμός.
Γαστρεντερικά προβλήματα: 
οι κολικοί βρεφών παρουσιάζονται συχνά σε εκείνα που έχουν γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ή δυσκοιλιότητα παρουσιάζουν συχνά και κολικούς.
Βακτήρια στο έντερο: 
μια τελευταία μελέτη που έγινε τον Ιούλιο από το πανεπιστήμιο του Τέξας αναφέρει ότι ένας μικροοργανισμός που ονομάζεται klebsiella και ο οποίος απομονώθηκε στο έντερο των βρεφών με κολικούς ίσως είναι μια από τις αιτίες των κολικών.
Θεωρία της συμπεριφοράς: 
 η θεωρία αυτή υποστηρίζει ότι τα βρέφη που παρουσιάζουν κολικούς είναι περισσότερο ευερέθιστα, χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να ηρεμήσουν καθώς επίσης ότι με αυτόν τον τρόπο επιζητούν την προσοχή. 
Θεωρείται ότι δεν υπάρχει κατάλληλη σχέση μεταξύ βρέφους-μητέρας καθώς επίσης και ότι οι αγχώδεις μητέρες μεταφέρουν το άγχος τους στο νεογνό και αυτό εκδηλώνεται με κολικούς.

Πώς μπορώ να βοηθήσω το μωρό μου όταν έχει κολικούς;
Η πρόγνωση των κολικών βρεφών είναι καλή και τα περισσότερα νεογνά μειώνουν ή σταματούν τους κολικούς γύρω στον τρίτο μήνα. Ωστόσο για να αντιμετωπίσουμε τους κολικούς μπορούμε να δοκιμάσουμε τα παρακάτω:
Κρατάμε το μωρό όρθιο στην αγκαλιά μας με τα πόδια του μαζεμένα στην κοιλιά του.
Δοκιμάζουμε απαλή μουσική την ώρα που το κρατάμε αγκαλιά ή όταν το αφήνουμε στο δωμάτιό του.
Ξαπλώνουμε το μωρό μπρούμυτα στα πόδια μας και τρίβουμε την πλάτη του.
Δοκιμάζουμε ένα ζεστό μπάνιο ή την τοποθέτηση ζεστών επιθεμάτων στην κοιλιά του για μερικά λεπτά.
Κάνουμε μια βόλτα με το καρότσι ή καλύτερα με το αυτοκίνητο. Το μωρό μπορεί να ανακουφιστεί με τους κραδασμούς στο αυτοκίνητο ή και να κοιμηθεί.
Αν υπάρχει πρόβλημα δυσκοιλιότητας και το νεογνό έχει να αφοδεύσει για 3 ημέρες ή περισσότερο, μπορούμε να το βοηθήσουμε με υπόθετα γλυκερίνης ή κλυσματάκια για νεογνά.
Πριν από όλα τα παραπάνω θα πρέπει να έχουμε αποκλείσει κάποιο άλλο πρόβλημα του μωρού όπως πείνα, αλλαγή πάνας, κρύο, ζέστη.
Αν επίσης μας προβληματίζει κάτι ή θεωρούμε ότι μπορεί να υπάρχει και άλλο πρόβλημα, επικοινωνούμε με την μαία ή τον παιδίατρό μας.

Ισχύει ότι τα αγόρια έχουν πιο συχνά κολικούς από ότι τα κορίτσια;
Δεν υπάρχει επίσημη μελέτη που να αποδεικνύει ότι τα αγόρια παρουσιάζουν συχνότερα κολικούς βρεφών από τα κορίτσια.

Ποιά είναι τα συμπτώματα των κολικών στα βρέφη;
Το μωρό κλαίει για 3 τουλάχιστον ώρες την ημέρα ή για περισσότερες από 3 μέρες μέσα στην εβδομάδα.
Η κρίση του κολικού παρουσιάζεται συνήθως αργά το απόγευμα ή το βράδυ.
Το μωρό συνήθως κλαίει, μαζεύεται ή τεντώνει τα πόδια του στην κοιλιά του.
Η κοιλιά του νεογνού είναι σφιγμένη, μπορεί να γουργουρίζει και υπάρχει άρνηση λήψης τροφής.

Κολικοί στα βρέφη και λύσεις που δουλεύουν!
«Κολικοί βρεφών», οι δύο λέξεις φέρνουν τρόμο στους γονείς μικρών μωρών που το έχουν ζήσει!
Μωρά που κλαίνε τρεις ώρες ή και περισσότερο, τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα, φάση που ξεκινά στην ηλικία των 3-4 εβδομάδων και διαρκεί περίπου τρεις μήνες! 
Με μια γρήγορη αναζήτηση στο διαδίκτυο, θα βρείτε πάρα πολλά άρθρα σχετικά με τους κολικούς στα μωράκια, τόσο στα ελληνικά όσο και στα αγγλικά. 
Αλλά εκείνο που θα διαβάσετε όλο και περισσότερο στις νέες έρευνες είναι και αυτό που δίνει την καλύτερη λύση! 
Λοιπόν, παλιά πιστεύαμε ότι τους κολικούς προκαλεί το ανώριμο πεπτικό σύστημα του μωρού, τα ρίχναμε όλα στα «εντερικά» και συμβουλεύαμε «υπομονή». 

Τώρα όμως, οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι μια απ’ τις βασικότερες αιτίες των κολικών και του κλάματος του μωρού στο πρώτο τρίμηνο είναι το ανώριμο νευρικό σύστημα. 

Το μωρό δέχεται πολλά ερεθίσματα στη διάρκεια της ημέρας, δεν μπορεί να τα διαχειριστεί και προς το τέλος της ημέρας ξεσπά σε κλάματα. 
Τα μωράκια που για κάποιο λόγο «εκνευρίζονται» ή βρίσκονται σε υπερένταση, δυσκολεύονται να περάσουν μόνα τους σε κατάσταση ηρεμίας, πρόκειται για μια νευροαναπτυξιακή ικανότητα που δεν έχει ακόμα αναπτυχθεί πλήρως στα βρέφη.
Άλλωστε, η βασιμότητα αυτής της θεωρίας αποδεικνύεται εύκολα και από το γεγονός ότι πολλά μωρά ηρεμούν με «λύσεις» εντελώς άσχετες με το στομάχι τους ή με «αέρια», όπως ακούγοντας «λευκό θόρυβο» (π.χ. τον απορροφητήρα, το σεσουάρ, την ηλεκτρική σκούπα).

Το βασικότερο όμως όλων είναι να μπορούμε να «προλάβουμε» αυτήν την κατάσταση, πριν προλάβει το μωρό να έρθει σε υπερένταση, να νιώσει πληθώρα ερεθισμάτων (over-stimulation), να του «διδάξουμε» λίγο καλύτερα πώς θα κοιμάται, όταν νυστάζει, και πώς θα ηρεμεί, όταν κάτι το ενοχλεί.

Η καλύτερη λύση είναι το baby wearing! 

Το μωρό σε μάρσιπο αγκαλιάς, στην αγκαλιά της μαμάς του, είναι στο καλύτερο περιβάλλον που θα μπορούσε να είναι. 
Όταν κουραστεί, μπορεί άνετα να κρύψει το πρόσωπό του στη ζεστή αγκαλιά που το τυλίγει και να «κατεβάσει ρολά» για όσο εκείνο το χρειάζεται.
Μπορεί να κοιμηθεί και να ξυπνήσει με το δικό του ρυθμό, μπορεί να «επιλέξει» αν θέλει να βλέπει και να ακούει γύρω του ή αν θέλει να ηρεμήσει μόνο του.

Και το καλύτερο είναι ότι για όλα αυτά εσείς δεν χρειάζεται να κάνετε και πολλά, απλά φορέστε το!

Στο βιβλίο του «Baby Book», ο Dr. Sears, περιγράφει μία έρευνα που έγινε σε 99 μαμάδες με τα μωρά τους το 1986. Ζητήθηκε από τις μισές μαμάδες να φοράνε τα μωρά τους τουλάχιστον 3 ώρες την ημέρα. 
Οι υπόλοιπες έβαζαν τα μωράκια τους να βλέπουν ένα μόμπιλο ή μια φωτογραφία προσώπου όταν ήταν στην κούνια τους.

Παρατηρήθηκε ότι τα μωρά που λάμβαναν «πολλή αγκαλιά» έκλαιγαν και γκρίνιαζαν κατά 43% λιγότερο από τα υπόλοιπα.

Το στοιχείο της έρευνας που θεωρήθηκε εξαιρετικό ήταν ότι οι μαμάδες ενθαρρύνονταν να κρατάνε τα μωρά τους αγκαλιά σε όλη τη διάρκεια της ημέρας, ανεξάρτητα από τη διάθεση του μωρού και όχι μόνο σαν ανταπόκριση στο κλάμα του. Στις Δυτικές κοινωνίες, η συνήθης πρακτική είναι να παρίνουμε το μωρό μας αγκαλιά και να προσπαθούμε να το ηρεμήσουμε αφού εκείνο αρχίσει να κλαίει.

Έχω ακούσει κάποιες φορές να μου λέτε: 
«Το Αστεράκι μου είναι καταπληκτικό, αλλά δεν το έχω φορέσει ακόμα πολύ γιατί το μωρό έχει κολικούς και κλαίει συνέχεια»! Και σκέφτομαι πόσα πράγματα θα μπορούσε ν’ αλλάξει μια διαφορετική σκέψη: ειδικά όταν το μωρό έχει κολικούς, το sling σου θα σε βοηθήσει! 

Θα σε βοηθήσει να είσαι πιο άνετη και πιο ξεκούραστη όταν προσπαθείς να το παρηγορήσεις κρατώντας το αγκαλιά, αλλά και θα βοηθήσει το μωρό σου να ΜΗΝ έχει κολικούς ή να τους περάσει πολύ ελαφρύτερα, αν το φοράς λίγο περισσότερο, το πρωί, το απόγευμα, ή γενικότερα στη διάρκεια της ημέρας!

Έχοντας δει από κοντά πολλές πολλές μαμάδες με τα μωράκια τους, μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι όσο περισσότερο φοράει κανείς το μωρό του με σωστό μάρσιπο αγκαλιάς, τόσο λιγότερο εκείνο κλαίει, και τόσο καλύτερα κοιμάται τη νύχτα (στο κρεβάτι του)! 
Η δική σας εμπειρία τι λέει;

πρώτη ανάρτηση

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Απορίες και Ερωτήσεις των Νέων Μπαμπάδων

Μοιάζει εύθραυστο. Μήπως να μην το πάρω αγκαλιά;
Τα νεογέννητα είναι πολύ πιο ανθεκτικά από όσο νομίζετε. 

Ο καλύτερος τρόπος να καλωσορίσετε το μωρό σας είναι να το πάρετε αγκαλιά αμέσως για να αρχίσει η διαδικασία του δεσίματος μεταξύ σας. 

Το μυστικό για να το κρατήσετε χωρίς φόβο είναι απλά να προφυλάσσετε πάντα τον αυχένα του με την παλάμη σας.

Θα παρουσιάσω και εγώ επιλόχεια κατάθλιψη;
Ναι, υπάρχει πιθανότητα να βιώσετε και εσείς επιλόχεια μελαγχολία. Στη δική σας περίπτωση είναι επειδή δεν κουβαλούσατε μέσα σας επί 9 μήνες το μωρό και μέχρι τώρα για εσάς δεν ήταν ένα υπαρκτό πρόσωπο. 

Τώρα όμως έχει μπει για τα καλά ανάμεσα στη σύντροφό σας και σε εσάς και μάλιστα είναι πιο κοντά της από ό,τι εσείς. 

Αν σε αυτά προσθέσουμε την κούραση για τη φροντίδα του μωρού, τη λιγότερο ενεργή σεξουαλική ζωή και το στρες των νέων πατρικών καθηκόντων σας, τότε μπορείτε να καταλάβετε γιατί δεν πετάτε από χαρά σε αυτήν τη μεταβατική φάση.

Πώς να δεθώ με το μωρό μου;
Πολλοί πιστεύουν ότι το τάισμα είναι καθοριστικό για το δέσιμο γονιού – μωρού. 

Δεν είναι όμως μόνο η ώρα του μπιμπερό αυτή που θα σας επιτρέψει να έρθετε πιο κοντά με το μωρό σας. Το δέσιμο προκύπτει από το άγγιγμα. 

Επομένως μπορείτε να ποντάρετε στο να του κάνετε ένα χαλαρωτικό μπάνιο, ή μασάζ που αρέσει πολύ στα βρέφη, ή ακόμα και να το αφήσετε να κοιμηθεί πάνω στο στέρνο σας. 

Ο ήχος της καρδιάς σας το χαλαρώνει και θα αποκοιμηθεί ευτυχισμένο. 

Επίσης, στις βόλτες σας χρησιμοποιήστε τον μάρσιπο για να το μεταφέρετε, καθώς στα μωρά αρέσει πολύ η κίνηση και η σωματική επαφή.

(Σε περίπτωση που δεν θηλάζει), πόση ώρα πρέπει να πίνει με το μπιμπερό;
Σε γενικές γραμμές το τάισμα με το μπιμπερό διαρκεί 20 έως 30 λεπτά. 

Μη χαίρεστε αν το μωρό αδειάζει το μπουκάλι του σε χρόνο dt, γιατί αυτό πιθανότατα θα του προκαλέσει κολικούς. 

Στην περίπτωση που το μωρό σας καταβροχθίζει το γάλα του, θα πρέπει να το διακόψετε, να το κάνετε να ρευτεί και μετά να συνεχίσετε. 

Ανάλογα με την όρεξή του, το βρέφος θα τρώει 6 έως 8 φορές την ημέρα.

Τι είναι οι κολικοί;
Αν το βρέφος κλαίει χωρίς τίποτα να μπορεί να το ανακουφίσει και κάνει σπασμωδικές κινήσεις, μπορεί να υποφέρει από κολικούς. 

Προκαλούνται από συσπάσεις του εντέρου και θα το ταλαιπωρούν καθημερινά για καιρό. 

Οι ειδικοί θεωρούν ότι οι κολικοί οφείλονται σε ανωριμότητα του πεπτικού συστήματος. 

Είναι μια σκληρή δοκιμασία για τα νεύρα σας και το μωρό σας, αλλά το μόνο που μπορείτε να κάνετε είναι να του τρίβετε απαλά την κοιλιά.

Κολικοί βρεφών. Γιατί συμβαίνουν;Κολικοί στα βρέφη και λύσεις που δουλεύουν!What are colic symptoms and signs in babies?

Πόση ώρα πρέπει να κοιμάται;
Τα μωρά κοιμούνται πολύ. 

Τις πρώτες εβδομάδες της ζωής τους, κοιμούνται κατά μέσο όρο 17 ώρες την ημέρα. 

Ο ύπνος τούς είναι απαραίτητος καθώς συμβάλλει στη σωματική και εγκεφαλική ανάπτυξή τους. 

Μην το ξυπνάτε! 

Τους πρώτους τρεις μήνες, το μωρό ξυπνάει κάθε 3 ώρες, επειδή πεινάει. Ακόμη κι αν χάσει ένα γεύμα, είναι προτιμότερο αυτό παρά να χάσει ώρες ύπνου.

Το κεφάλι του μοιάζει με πατάτα. Να ανησυχήσω;
Το κρανίο ενός βρέφους μπορεί να έχει κάπως περίεργο σχήμα ή εξογκώματα, που οφείλονται στη διαδικασία του τοκετού. 

Σύντομα το σχήμα του κρανίου θα γίνει φυσιολογικό.

Είναι αλλήθωρο!
Τους τρεις πρώτους μήνες τα μωρά βλέπουν μόνο πολύ κοντά. Μπορεί να κοιτάζουν τη μύτη τους και να αλληθωρίζουν. Μεγαλώνοντας, οι μύες του ματιού θα αναπτυχθούν και θα δυναμώσουν και τότε η κίνηση των ματιών δεν θα παρουσιάζει τέτοια ζητήματα.

Είναι τριχωτό!
Το τρίχωμα που καλύπτει το νεογέννητο λέγεται εμβρυϊκό χνούδι. Συνήθως πέφτει πριν από τη γέννηση, αλλά μερικές φορές… επιμένει. 

Πάντως, είναι θέμα περίπου 3 εβδομάδων μέχρι να εξαφανιστεί και το δέρμα του μωρού σας να είναι απαλό σαν βαμβάκι.

Γιατί κλαίει συνέχεια;
Το μωρό κλαίει γιατί είναι ο μόνος τρόπος που μπορεί να επικοινωνήσει μαζί σας. 

Δεν μπορεί να πει «Πεινάω», ούτε «Δεν θέλω να είμαι μόνο μου». Και γι’ αυτό κλαίει. 

Παρά τα όσα μπορεί να έχετε ακούσει από τον περίγυρό σας, το βρέφος δεν κακομαθαίνει όταν σπεύδουμε να το βοηθήσουμε να ηρεμήσει. 

Απλά ικανοποιούμε τις σωματικές και συναισθηματικές ανάγκες αυτού του μικρού ανθρώπου που εξαρτάται αποκλειστικά από εμάς. 

Οι ανάγκες που εκφράζει με (διαφορετικού είδους) κλάμα είναι: πείνα, 

ζεσταίνεται ή κρυώνει, 

νιώθει μόνο του, 

δυσκολεύεται να κοιμηθεί γιατί έχει υπερένταση, 

πονάει, 

βαριέται.

Το σπίτι πλέον πρέπει να γίνει ησυχαστήριο;
Η αλήθεια είναι ότι πολλά αλλάζουν με ένα μωρό στο σπίτι. Αυτό δεν σημαίνει ότι η ζωή σας πρέπει να μεταλλαχθεί. 

Τουλάχιστον όχι ως προς τη γενική φασαρία που προκαλείται από τις αγαπημένες ασχολίες σας ή από την ηλεκτρική σκούπα και το μίξερ. Άλλωστε, το μωρό πρέπει να μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον με πολλαπλά ερεθίσματα. 

Ο μόνος κανόνας που πρέπει να τηρείτε είναι να επικρατεί ησυχία στο σπίτι κατά τον βραδινό του ύπνο.

Επιχείρηση «πάνα»
Ναι, τα πράγματα είναι δύσκολα όταν πρέπει να αλλάξετε πάνα στο μωρό, αλλά σύντομα θα διαπιστώσετε ότι η επανάληψη θα σας κάνει… εξπέρ! 

Κάθε μπαμπάς έχει τα δικά του κόλπα στην αλλαγή πάνας και ίσως είναι ένας από τους λίγους τομείς που οι μπαμπάδες έχουν συμβάλει πραγματικά στην εξέλιξη της διαδικασίας.

Μέχρι να βρείτε τα δικά σας κόλπα, καλό είναι να γνωρίζετε ότι το μωρό κάνει κακά και κατά τη διάρκεια του γεύματος, οπότε δεν έχει νόημα να το αλλάξετε πριν. 

Επίσης, είναι προτιμότερο να πλένετε τον ποπό του μωρού με χλιαρό νεράκι και σαπούνι για βρέφη. 

Σκουπίστε σχολαστικά την περιοχή και βάλτε μια γενναία δόση κρέμας. 

Να αλλάζετε συχνά την πάνα, για να μην ερεθίζεται το δέρμα του από τσίσα και κακά.

imommy
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Πώς μπορούν οι μπαμπάδες να συμμετέχουν ισότιμα στη φροντίδα του βρέφους;

Είναι γεγονός ότι οι μαμάδες έχουν περισσότερο χρόνο να προσαρμοστούν στην ιδέα της μητρότητας, καθώς από την πρώτη μέρα της κύησης οι αλλαγές που βιώνουν στο σώμα τους τις βοηθά να συνειδητοποιήσουν πως η νέα κατάσταση είναι απολύτως πραγματική. 

Εδώ τελειώνουν και τα πλεονεκτήματά τους σε ό,τι αφορά το νέο τους ρόλο. 

Οι νέοι γονείς, αναλαμβάνουν τη σημαντικότερη δουλειά στον κόσμο – την ανατροφή του παιδιού τους – χωρίς την παραμικρή… προϋπηρεσία. 

Όμως παρά τα αναπόφευκτα λάθη είναι εξίσου ικανοί να τα καταφέρουν θαυμάσια, και έχουν ανάγκη ο ένας τον άλλο περισσότερο από ποτέ. 

Πώς μπορούν, λοιπόν, οι μπαμπάδες να συμμετέχουν ισότιμα στη φροντίδα του βρέφους;

Διαφορετικές – αλλά εξίσου σημαντικές – αρμοδιότητες
Αν η σύντροφός σας θηλάζει το μωρό, ίσως νιώθετε ότι δεν μένουν και πολλά πράγματα να κάνετε. 

Όμως η αλλαγή της πάνας, το μπάνιο, το ντύσιμο, ακόμη και το παιχνίδι με το μωρό έχουν τεράστια σημασία, και εκεί οι νέοι μπαμπάδες μπορούν να λάμψουν.

Επιμείνετε παρά τις αστοχίες
Σίγουρα θα κάνετε λάθη. 

Σίγουρα θα υπάρχουν στιγμές που το μωρό θα συνεχίζει να κλαίει, παρά τις προσπάθειές σας να το παρηγορήσετε. 

Σίγουρα δεν θα καταλαβαίνετε πάντα τι θέλει. 

Μαντέψτε. 

Όλα αυτά ισχύουν και για τη μαμά του, η οποία κατά τους πρώτους μήνες έχει να αντιμετωπίσει και τη σωματική της ανάρρωση από τον τοκετό, αλλά και μια θύελλα ορμονών που δεν της επιτρέπουν πάντα να αντιμετωπίζει τα πράγματα με ψυχραιμία. 

Επομένως, μη βιάζεστε να της αναθέσετε την επίλυση του προβλήματος.

Επικοινωνήστε μαζί του
Δεν είναι ακόμη σε θέση να κάνει – ή να καταλάβει – πολλά, κι όμως η επικοινωνία μαζί σας του είναι εξίσου αναγκαία με την τροφή και τον ύπνο. 

Μιλήστε του, μιμηθείτε τις εκφράσεις του και δείξτε του την αγάπη σας μέσα από χάδια, αγκαλιές και φιλιά. 

Αν δεν βρίσκετε τι να του πείτε, δοκιμάστε να περιγράφετε τις κινήσεις σας, να του τραγουδάτε, αλλά και να του διαβάζετε. 

Μέσα σε λίγους μήνες από τη γέννησή του, απλά παιχνίδια όπως το «τσα» θα προκαλέσουν το γέλιο του – και, αναπόφευκτα, και το δικό σας.

imommy
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι