Η μαμά πάει δουλειά - Άγχος αποχωρισμού

Το άγχος αποχωρισμού είναι απλώς μια παρενέργεια κατά τη φάση της προσκόλλησης αρκετά τυπική αλλά -ευτυχώς- προσωρινή και κορυφώνεται στον ενάμιση χρόνο.

Τους πρώτους μήνες το μωρό νομίζει ότι είναι ένα με τη μητέρα του, όπως ακριβώς την περίοδο που βρισκόταν στην κοιλιά της. 

Πολύ γρήγορα όμως -από τα μέσα του πρώτου χρόνου- αρχίζει να μαθαίνει ότι υπάρχουν κι άλλα πράγματα στον κόσμο εκτός από τον εαυτό του, τη μαμά και τον μπαμπά εκδηλώνοντας άλλοτε περιέργεια και ενθουσιασμό κι άλλοτε επιφυλακτικότητα και ανασφάλεια. 

Έτσι, τους πρώτους μήνες το μωρό σας είναι μάλλον πρόθυμο να χαμογελάσει ή να καθίσει στην αγκαλιά οποιουδήποτε του δείξει ενδιαφέρον και του μιλήσει γλυκά.

Μετά τον όγδοο και μέχρι περίπου το δέκατο τέταρτο μήνα, το μωρό -που μέχρι τότε ένιωθε ένα με τη μητέρα του- αρχίζει να αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ως ξεχωριστό άτομο. Τότε αναπτύσσει δεσμό προσκόλλησης με τη μητέρα του, που το φροντίζει και ικανοποιεί τις ανάγκες του. Το μωρό τώρα αρχίζει φανερά να προτιμά τη μητέρα του από οποιοδήποτε άλλο γνωστό ή άγνωστο πρόσωπο. Σε αυτή τη φάση μπορεί να προκύψει κι ένα πολύ συνηθισμένο για τα μωρά πρόβλημα: το μικρό σας νομίζει ότι μόλις σας χάνει από τα μάτια του εξαφανίζεστε από τη ζωή του!

Στην πραγματικότητα χρειάζεται ακόμη χρόνο και εμπειρία για να συνειδητοποιήσει ότι τα πράγματα που χάνονται από το οπτικό του πεδίο εξακολουθούν να υπάρχουν και μπορούν να επανεμφανιστούν και ότι το ίδιο συμβαίνει και με τους γονείς του. Όμως, το μωρό είναι ανώριμο ακόμα για να το καταλάβει αυτό. Έτσι, μπορεί να αναστατώνεται ή να βάζει τα κλάματα αναζητώντας τη μαμά του κάθε φορά που εκείνη φεύγει ή απομακρύνεται. Αμέσως, όμως, ησυχάζει και είναι ευχαριστημένο, όταν εκείνη επιστρέφει και είναι πάλι κοντά του.

Συχνά μάλιστα, παράλληλα με το φόβο του αποχωρισμού, μπορεί να εκδηλωθεί και ο φόβος για τα ξένα πρόσωπα. Ενώ δηλαδή το μωρό, όσο είναι μικρό, πηγαίνει από τη μία αγκαλιά στην άλλη χωρίς να δυσανασχετεί, μεγαλώνοντας μπορεί να γίνει επιφυλακτικό με τα καινούργια πρόσωπα ή ακόμα και με εκείνα που γνωρίζει ή έχει ξαναδεί, όμως έχει να δει πολύ καιρό. Αυτό φυσικά δεν συμβαίνει σε όλα τα μωρά.

Κι ούτε βέβαια σημαίνει ότι το μωρό σας είναι αντικοινωνικό, επειδή σε αυτή τη φάση είναι περισσότερο επιφυλακτικό με τα νέα πρόσωπα. Απλά γύρω στον όγδοο μήνα ξέρει πολύ καλά ποιον να εμπιστευτεί: τη μαμά, τον μπαμπά και κάθε οικείο πρόσωπο που γνωρίζει καλά. Αποτέλεσμα; Ανακαλύπτει και φοβάται αναλόγως τα νέα πρόσωπα, τα οποία αντιλαμβάνεται ως κάτι καινούργιο, άρα ύποπτο. Πολλές φορές μάλιστα θα διαπιστώσετε ότι το μωρό παρατηρεί τις αντιδράσεις του μπαμπά και της μαμάς σε σχέση με τα νέα πρόσωπα κι ανάλογα αντιδρά κι εκείνο.

Το άγχος αποχωρισμού, λοιπόν, είναι απλώς μια παρενέργεια κατά τη φάση της προσκόλλησης αρκετά τυπική αλλά -ευτυχώς- προσωρινή και κορυφώνεται στον ενάμιση χρόνο. Να θυμάστε ότι εσείς είστε το πρόσωπο-κλειδί, για να ενθαρρύνετε το παιδί να αναπτύξει την εμπιστοσύνη ως βασικό ένστικτο, πράγμα εξαιρετικά σημαντικό τόσο για την ψυχική του ισορροπία. Στην ουσία εσείς οι γονείς του θα το μάθετε πώς να αντιμετωπίζει τον κόσμο με εμπιστοσύνη και αισιοδοξία.

Για να μειώσετε το άγχος αποχωρισμού, μπορείτε να δοκιμάσετε από πολύ νωρίς τις εξής τακτικές:

Εξαφάνιση και επανεμφάνιση

Το παιδί μετά τον όγδοο μήνα αρχίζει να καταλαβαίνει ότι τα πρόσωπα και τα αντικείμενα υπάρχουν ακόμα κι όταν δεν τα βλέπει. Βοηθήστε το να κατακτήσει και να εμπεδώσει αυτή τη γνώση παίζοντας παιχνίδια όπως το «κου κου τα», κρυμμένη πίσω από τον τοίχο ή εξαφανίζοντας και εμφανίζοντας αντικείμενα πίσω από την πλάτη σας.

Καθιερώστε από νωρίς τον αποχαιρετισμό

Δεν είναι καλό να φεύγετε από το σπίτι στα κρυφά. Συνηθίστε να αποχαιρετάτε το μωρό με ένα φιλάκι και κουνώντας το χέρι σας κάθε φορά που φεύγετε.

Δείξτε του ψυχραιμία

Είναι σημαντικό να μην αντιδράτε με άγχος και υπερβολή, όταν το παιδί κλαίει σπαρακτικά επειδή σας έχασε από τα μάτια του. Προσπαθήστε να είστε ήρεμη και καθησυχαστική μεταδίδοντας στο μωρό δύναμη και αισιοδοξία.

Κρατήστε το αγκαλιά για να νιώσει ασφαλές

Μην πιέζετε το μωράκι να πάει στην αγκαλιά των άλλων, αν δεν θέλει. Δώστε του χρόνο έχοντάς το καθισμένο στην αγκαλιά σας να παρατηρήσει τα νέα πρόσωπα γύρω του, να τα πλησιάσει και να κερδίσει το ενδιαφέρον τους μόνο του και με τον τρόπο του.

Σε επαφή με τον έξω κόσμο

Μην απομονώνετε το μωρό. Να βγάζετε το παιδί αρκετά συχνά έξω, για να βλέπει νέα πρόσωπα και μέρη. Δεχτείτε και κάντε επισκέψεις, ώστε να συνηθίσει να βλέπει συχνά τα πρόσωπα του κοινωνικού σας περίγυρου.

ygeia.tanea

Η ανατροφή των παιδιών είναι ένα προνόμιο, μια χαρμόσυνη μοναδική ευκαιρία...

Παιδί: Ναι στη χαρά!

Τι θα θυμάστε ύστερα από χρόνια: μια ακυρωμένη σύσκεψη ή την πρώτη της επίδειξη στο μπαλέτο;

Της Ανθής Δοξιάδη

Θυμάμαι μια μητέρα που εδώ και χρόνια μου είπε αγανακτισμένη με όλα τα «πρέπει» που... πρέπει να τηρεί με τα παιδιά της: «Μα να σας πω, ξεχνάτε ότι πριν γίνω μητέρα ήμουν κι εγώ άνθρωπος;».

Η φράση αυτή μου έχει μείνει αξέχαστη. 

.

Σκέφτομαι ότι η ανατροφή ενός παιδιού κρατάει επισήμως 18 χρόνια.

Αυτά τα 18 χρόνια είναι ίσως και τα καλύτερα της ζωής των νεαρών γονιών, οι οποίοι καταλήγουν να είναι μεσήλικες όταν πια τα παιδιά φεύγουν από το σπίτι για να βρουν την τύχη τους. Έτσι έχει μεγάλη σημασία, πέραν των όσων θέλουμε να τους «μάθουμε», να τους βοηθήσουμε να περάσουν καλά αυτά τα 18 σημαντικά χρόνια της ζωής τους. Ώστε να μην αναγκαστούν μια μέρα να πούνε αυτό το περίφημο, καταστροφικό «εγώ που θυσίασα τη ζωή μου για τα παιδιά μου...».

Ξέρω αρκετά για όλες τις δυσκολίες. Για τη δουλειά, τα ωράρια, την κούραση, την έλλειψη βοήθειας. Μέσα σε αυτόν τον μοντέρνο κυκεώνα, λίγο αναπόφευκτο και λίγο εκούσιο, είναι και θέμα απόφασης, ιεράρχησης και στάσης ζωής το πώς θα περάσουμε αυτά τα 18 χρόνια.

Ας μην ξεχνάμε ότι η ανατροφή των παιδιών είναι ένα προνόμιο. Μια περιπέτεια εξερεύνησης και δημιουργίας, ένα μάθημα αυτογνωσίας, μια ευκαιρία να βοηθήσεις να φτιαχτεί ένας άνθρωπος με τα υλικά που του έδωσε η φύση και η κληρονομικότητα. 

Είναι δηλαδή μια χαρμόσυνη μοναδική ευκαιρία, πέραν του «μαμ και νάνι». Αν το θυμάται κάποιος αυτό, ίσως είναι πιο εύκολο να ιεραρχήσει τα «πρέπει» για τα παιδιά του και συγχρόνως να φροντίσει αρκετά τον εαυτό του, ώστε να μπορεί να τα αναθρέψει με κέφι και χιούμορ.

Πρέπει να τακτοποιήσει το παιδί το δωμάτιό του, αλλά πρέπει επίσης να πάει βόλτα με τη μαμά του. Πρέπει να διαθέτουμε περισσότερο χρόνο για τα παιδιά το Σαββατοκύριακο, αλλά πρέπει να έχουμε και ώρα για τους φίλους μας. Πρέπει να δούμε την παράσταση ή την έκθεση που θέλουμε. Πρέπει να συγυριστεί το σπίτι, αλλά πρέπει να παίξουμε και στο βουνό με το λίγο ευκαιριακό μας χιόνι. Τελικά τι έχει πιο μεγάλη σημασία; Πώς αποφασίζει κανείς γι' αυτά τα διλήμματα που του βάζει αναγκαστικά η ζωή;

Πολλές σημαντικές αποφάσεις είναι ανάμεικτες. Για ποια ακυρώνεις τα πάντα, προκειμένου να παρακολουθήσεις την πρώτη της επίδειξη στο μπαλέτο; Φυσικά για εκείνη που θέλει τους αγαπημένους γονείς της εκεί, να την υποστηρίξουν και να τη θαυμάσουν. Αλλά και για σένα δεν είναι μεγάλη υπόθεση να δεις το πρώην μωρό σου στη σκηνή, να πρωτοαναμετριέται με τον κόσμο; Και μετά να την πας για παγωτό; (Ε ναι, καμιά φορά τρώμε παγωτό!) 

Τι θα θυμάστε και οι δυο, χρόνια αργότερα; Μια ακυρωμένη σύσκεψη ή την πρώτη της παράσταση; Η απάντηση δείχνει την κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσετε...

Να σταματήσουμε την παιδική κακοποίηση - Φτάνει πια....

Το πιο σημαντικό που μπορούν να κάνουν οι γονείς είναι να συζητήσουν με τα παιδιά τους και να τους μάθουν από πολύ μικρή ηλικία ορισμένες βασικές αρχές:

• Έχω δικαίωμα να πω ΟΧΙ σε οποιαδήποτε πράξη με κάνει να νιώσω φόβο ή αμηχανία.
• Το σώμα μου ανήκει σε εμένα. Όλοι πρέπει να το σέβονται αυτό. Μπορώ να πω ΟΧΙ ακόμη και σε κάποιον που γνωρίζω ή αγαπώ.
• Δεν επιτρέπεται να με αγγίζει κανείς στα απόκρυφα σημεία μου. Εάν αυτό χρειαστεί να το κάνει κάποιος γιατρός ή νοσοκόμα θα πρέπει να μου εξηγήσει το λόγο και να με ρωτήσει πρώτα.
• Ξεχωρίζω το «κακό» από το «καλό» μυστικό. Κακό μυστικό είναι ότι με κάνει να φοβάμαι, να νιώθω περίεργα, αμήχανα ή άσχημα. Καλό μυστικό είναι ένα πάρτι έκπληξη ή ένα απρόσμενο δώρο. Μιλάω αμέσως στους γονείς μου ή σε όποιον ενήλικα εμπιστεύομαι για ότι μου συμβαίνει ή με ανησυχεί.

Ευθύνη των γονιών είναι να παρακολουθούν τι συμβαίνει και να προστατεύουν τα παιδιά τους. Παρατηρούμε προσεκτικά το σώμα του παιδιού μας  για αδικαιολόγητα σημάδια, γρατζουνιές ή αμυχές. Επαγρυπνούμε για αδικαιολόγητες αλλαγές στη συμπεριφορά του.
Η επαγρύπνηση είναι απαραίτητη και σε σχέση με όλους τους υπόλοιπους ενήλικες που εμπλέκονται στη φροντίδα ή την εκπαίδευση των παιδιών μας. Οι κανόνες προστασίας  ισχύουν για όλους.
Η ιδιωτικότητα και  ο σεβασμός στο παιδί μας είναι όροι  αδιαπραγμάτευτοι.