Tuesday 1 June 2010

Έδεσε με αλυσίδα -σαν σκύλο- τον 12χρονο γιο του

Ένας 44χρονος Αλβανός, κάτοικος Λεχαινών Ηλείας, έδεσε χθες τον 12χρονο γιο του με αλυσίδα από τον λαιμό -λες και ήταν σκύλος- στη βάση του καλοριφέρ, προκειμένου να μην του φύγει όσο θα έλειπε, επειδή, όπως ο ίδιος λέει, το παιδί είναι πολύ ζωηρό! Του είπε ότι θα επιστρέψει να τον λύσει σε 2 ώρες, καθώς είχε να κάνει κάποιες δουλειές.

Στο μεταξύ, το παιδί λύθηκε από την βάση του καλοριφέρ και βγήκε στον δρόμο με την αλυσίδα στον λαιμό. Πήγε σε ένα συνεργείο αυτοκινήτων και ζήτησε να του κόψουν την αλυσίδα για να πάει να παίξει. Οι άνθρωποι που αντίκρισαν αυτό το θέαμα, αφού έκοψαν την αλυσίδα, πήγαν με το παιδί στην Αστυνομία, κατήγγειλαν το γεγονός και ο πα-τέρας του 44χρονου συνελήφθη!

zougla
Τρίτη, 01 Ιουνίου 2010

Εγκαινιάζεται το Ψυχοπαιδαγωγικού Κέντρο «Ιλιαχτίδα» στο Ίλιον

Ο κοινωνικός μη κερδοσκοπικός φορέας «Κοινωνικές Συνεταιριστικές Δραστηριότητες Ευπαθών Ομάδων - Έδρα» εγκαινιάζει την Πέμπτη 3 Ιουνίου 2010 στις 20:30 μ.μ. το Ψυχοπαιδαγωγικού Κέντρου «Ιλιαχτίδα» που βρίσκεται στην οδό Αίαντος και Κάλχου στο Ίλιον.
Το Ψυχοπαιδαγωγικό Κέντρο «Ιλιαχτίδα», το οποίο λειτουργεί σε συνεργασία με το Δήμο Ιλίου, αποτελεί ένα πρότυπο κέντρο πρόληψης, αξιολόγησης και αποκατάστασης, παρέχοντας υπηρεσίες σε παιδιά σχολικής ηλικίας και τις οικογένειές τους, που αντιμετωπίζουν προβλήματα λόγου, μάθησης ή σχολικής ένταξης.

Το Ψυχοπαιδαγωγικό Κέντρο στελεχώνεται από μια διεπιστημονική ομάδα, η οποία αποτελείται από επαγγελματίες ψυχικής υγείας: ψυχολόγο, κοινωνικό λειτουργό, ειδικό παιδαγωγό, λογοθεραπευτή και εργοθεραπευτή.
Στο Ψυχοπαιδαγωγικό Κέντρο παρέχονται δωρεάν (με την κάλυψη των ασφαλιστικών ταμείων) υπηρεσίες όπως, αποκατάσταση μαθησιακών δυσκολιών, λογοθεραπεία, εργοθεραπεία, ψυχολογική υποστήριξη και συμβουλευτική γονέων.
Την εκδήλωση θα κλείσει η συνθέτρια-ερμηνεύτρια-ακορντεονίστρια Ζωή Τηγανούρια.

Παιδί: Για ξένοιαστο ταξίδι

Οι διακοπές ξεκινούν και είστε προετοιμασμένοι για όλα. Πριν κλείσετε την πόρτα του αυτοκινήτου, βεβαιωθείτε πως δεν έχετε κάνει κάποια από τα συνηθισμένα λάθη που κάνουμε όλοι οι γονείς πριν το ταξίδι.

Το περιμένατε έναν ολόκληρο χρόνο και δεν βλέπετε την ώρα να ξεκινήσετε. Είστε έτοιμοι για το ταξίδι που θα σας οδηγήσει στον τόπο των διακοπών σας; Πριν βάλετε το κλειδί στη μηχανή, βεβαιωθείτε ότι δεν κάνετε κάποιο από τα συνηθισμένα λάθη πολλών γονιών που αφήνουν εκτεθειμένα τα παιδιά τους σε σοβαρούς κινδύνους και δίνουν στη χώρα μας τη θλιβερή πρωτιά στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε ό,τι αφορά τα αυτοκινητιστικά δυστυχήματα με θύματα παιδιά. Μάθετε λοιπόν να…

…μην αφήνετε το παιδί να κάθεται στη θέση του συνοδηγού
Τα περισσότερα παιδιά ενθουσιάζονται στην ιδέα να καθίσουν μπροστά –πολλές φορές αυτό είναι το μόνο που μπορείτε να τους υποσχεθείτε για να καταφέρετε να τα βάλετε στο αυτοκίνητο. Όμως μην το κάνετε. Η μόνη ασφαλής θέση για τα παιδιά μέχρι τουλάχιστον 13 ετών είναι το πίσω κάθισμα. Ιδανικά, το παιδί πρέπει να κάθεται στο ειδικό καθισματάκι ή δεμένο με τη ζώνη του (ανάλογα με το ύψος και την ηλικία του) στο μεσαίο τμήμα του πίσω καθίσματος –εκεί είναι πιο προστατευμένο από τυχόν συγκρούσεις στο πλάι. Εκτός, βέβαια εάν το αυτοκίνητο δεν διαθέτει ζώνες ασφαλείας για το μεσαίο κάθισμα, οπότε το παιδί θα πρέπει να κάθεται σε μία από τις πλαϊνές θέσεις –ή όταν τα παιδιά στο αυτοκίνητο είναι περισσότερα από ένα. Ακόμα και όταν το παιδί είναι πολύ μικρό και ταξιδεύει σε καθισματάκι από αυτά που «βλέπουν» προς τα πίσω, είναι προτιμότερο να τοποθετηθεί στο πίσω κάθισμα. Ποτέ μην το βάζετε μπροστά εάν υπάρχει αερόσακος συνοδηγού. Οι αερόσακοι είναι σχεδιασμένοι για να προστατεύουν τους ενηλίκους από τυχόν συγκρούσεις, όμως μπορούν να προκαλέσουν σοβαρούς τραυματισμούς στα παιδιά εάν ανοίξουν. Για να βεβαιωθείτε για το εάν το αυτοκίνητό σας έχει αερόσακο συνοδηγού, αναζητήστε τα γράμματα SRS ή SIR τυπωμένα στο ταμπλό μπροστά από το μπροστινό κάθισμα ή συμβουλευτείτε το manual.

…μην ταξιδεύετε με το παιδί στην αγκαλιά σας
Ακόμα κι αν το κάνετε «για λίγο», «μέχρι να ηρεμήσει επειδή κλαίει» ή «μέχρι εδώ πιο κάτω που είναι το σπίτι», είναι ένα τεράστιο λάθος. Μπορεί να θεωρείτε ότι το παιδί είναι ασφαλές –στο κάτω κάτω βρίσκεται στην αγκαλιά της μαμάς του, έτσι δεν είναι;– όμως σε περίπτωση σύγκρουσης κινδυνεύει όσο δεν φαντάζεστε. Εάν εσείς είστε δεμένη με τη ζώνη ασφαλείας, τότε είναι πολύ εύκολο να σας φύγει από τα χέρια στο πρώτο απότομο φρενάρισμα. Ενώ εάν καταφέρετε να δεθείτε και οι δύο με τη ζώνη, τότε αν προκύψει κάποιο τρακάρισμα το βάρος σας μπορεί να του προκαλέσει σοβαρότατους τραυματισμούς.

…χρησιμοποιείτε το ειδικό καθισματάκι σε κάθε περίπτωση
Χρειάζεται ελάχιστος χρόνος και μια πολύ μικρή απόσταση για να γίνει ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα. Γι’ αυτό, είτε ξεκινάτε για ένα πολύωρο ταξίδι είτε πηγαίνετε μέχρι το περίπτερο, η θέση του παιδιού είναι στο ειδικό καθισματάκι. Στην αγορά θα βρείτε δεκάδες μοντέλα. Επιλέξτε αυτό που σας βολεύει περισσότερο και κάντε τη συστηματική του χρήση συνήθεια τόσο για εσάς όσο και για το παιδί, ώστε να μη χρειαστεί καν να μπείτε στον πειρασμό να μην το χρησιμοποιήσετε ούτε για μια διαδρομή μερικών μέτρων –άλλωστε έχει διαπιστωθεί ότι το 70% των δυστυχημάτων συμβαίνει σε διαδρομές μικρότερες των τριών χιλιομέτρων.

…στερεώνετε το καθισματάκι στο αυτοκίνητο
Όσο παράλογο κι αν ακούγεται, υπάρχουν γονείς που φροντίζουν να τοποθετήσουν το παιδί στο ειδικό κάθισμα και να το δέσουν με τις ειδικές ζώνες, αλλά «ξεχνάνε» να σταθεροποιήσουν το κάθισμα στο αυτοκίνητο. Τις περισσότερες φορές αυτό συμβαίνει επειδή δεν αντιλαμβάνονται πώς ακριβώς λειτουργούν τα καθίσματα ή επειδή βάζουν και βγάζουν συχνά το παιδικό καθισματάκι από το ένα αυτοκίνητο στο άλλο. Πριν βάλετε το κλειδί στη μηχανή, βεβαιωθείτε όχι μόνο ότι το παιδί είναι τοποθετημένο σωστά, αλλά και ότι το καθισματάκι του είναι στερεωμένο με ασφάλεια σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή. Επιπλέον, να είστε πολύ προσεκτικοί όσον αφορά τη σωστή τοποθέτηση του καθίσματος, γιατί, όσο προηγμένης τεχνολογίας κι αν είναι, δεν μπορεί να εξασφαλίζει μέγιστη προστασία στο παιδί αν δεν είναι σωστά στερεωμένο στο αυτοκίνητο. Το πιο συχνό λάθος που κάνουμε είναι ότι δεν το σφίγγουμε αρκετά, με αποτέλεσμα στις απότομες κινήσεις του αυτοκινήτου να φεύγει από τη θέση του. Βεβαιωθείτε ότι το καθισματάκι δεν μπορεί να μετακινείται περισσότερο από 2,5 εκατοστά προς τα μπροστά ή στο πλάι. Με τα νέα συστήματα –όπως το Isofix– τα παιδικά καθίσματα ενσωματώνονται στον κύριο όγκο του αυτοκινήτου.

…μη δένετε δύο παιδιά με την ίδια ζώνη
Μην το κάνετε ποτέ. Τα κρας τεστ έχουν δείξει ότι, όταν δύο παιδιά είναι δεμένα μαζί, σε περίπτωση ατυχήματος υπάρχει ο κίνδυνος να χτυπήσουν μεταξύ τους τα κεφάλια τους με πολύ μεγάλη δύναμη.

…μη χρησιμοποιείτε μεταχειρισμένο καθισματάκι
Υπάρχουν μερικά πράγματα της «προίκας του μωρού» που είναι κρίμα να τα αγοράσετε αφού μπορείτε να τα δανειστείτε από την κολλητή σας ή να χρησιμοποιήσετε αυτά που πήρατε στο πρώτο σας παιδί. Το καθισματάκι αυτοκινήτου όμως δεν συγκαταλέγεται σε αυτά. Ο λόγος είναι ότι ένα παλιό ή μεταχειρισμένο καθισματάκι σπάνια αποθηκεύεται μαζί με τις οδηγίες χρήσης από τον κατασκευαστή του, γεγονός που μειώνει τις πιθανότητες να το τοποθετήσετε και να το χρησιμοποιήσετε σωστά. Επιπλέον, δεν αποκλείεται να του λείπουν κάποια κομμάτια, να έχει σημαντικές φθορές (κυρίως στα πλαστικά μέρη που καταστρέφονται με το πέρασμα του χρόνου) ή να έχει υποστεί βλάβη από κάποια σύγκρουση (ακόμα κι αν δεν υπάρχουν ορατά σημάδια, οποιαδήποτε σύγκρουση του αυτοκινήτου μπορεί να επηρεάσει τη σωστή λειτουργία του καθίσματος). Τέλος, δεν πρέπει να παραβλέψετε το γεγονός ότι τα διεθνή στάνταρντ ασφαλείας αλλάζουν κάθε τόσο και τα παλιά μοντέλα καθισμάτων είναι πολύ πιθανό να μην ανταποκρίνονται στα νέα δεδομένα.

…μη γυρίζετε το καθισματάκι του μωρού ώστε να κοιτάζει μπροστά πολύ νωρίς
Τα μωρά έχουν μεγάλο κεφάλι και αδύναμο λαιμό. Έτσι, σε μια μετωπική σύγκρουση του αυτοκινήτου, εάν το κεφάλι του τρανταχτεί βίαια και απότομα προς τα εμπρός, ενδέχεται να προκληθούν βλάβες στη σπονδυλική στήλη. Γι’ αυτό, τα καθισματάκια αυτοκινήτου που προορίζονται για βρέφη τοποθετούνται έτσι ώστε το μωρό να κοιτάζει προς τα πίσω και το κεφαλάκι του να προστατεύεται από το προσκέφαλο. Ιδανικά, θα πρέπει να βάζετε το παιδί σε αυτή τη θέση –προς τα πίσω– για όσο περισσότερο χρόνο γίνεται, τουλάχιστον μέχρι να συμπληρώσει τους δώδεκα μήνες ή να φτάσει τα δέκα κιλά σε βάρος (αρκεί βέβαια το καθισματάκι να έχει τις ανάλογες προδιαγραφές).

…μη μεταφέρετε το παιδί από το ειδικό κάθισμα στο κάθισμα του αυτοκινήτου πολύ νωρίς
Η τοποθέτηση του παιδιού σε ειδικό καθισματάκι δεν είναι απλώς μια σωστή επιλογή: είναι υποχρέωση. Σύμφωνα με το Νόμο 2696 του 1997, όλα τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 12 ετών πρέπει να ταξιδεύουν με τα ειδικά παιδικά καθίσματα αυτοκινήτου που είναι κατάλληλα για το ύψος, το βάρος και την ηλικία τους. Για να μπορέσετε να χρησιμοποιήσετε τις ζώνες ασφαλείας του αυτοκινήτου, το παιδί θα πρέπει να έχει ξεπεράσει το 1,50 μέτρο σε ύψος, αφού οι ζώνες είναι σχεδιασμένες για να συγκρατούν ενηλίκους που διαθέτουν τουλάχιστον αυτό το ύψος.

Παιδί: Προσοχή στον ήλιο

Περιμέναμε όλοι έναν ολόκληρο χειμώνα για να έρθει η εποχή των διακοπών, της ξεγνοιασιάς, της θάλασσας, του ήλιου. Και θέλουμε να τη χαρούμε όσο περισσότερο γίνεται. 
Όμως, σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να χαλαρώσουμε τόσο που να ξεχάσουμε τις παγίδες που κρύβει ο ήλιος για μεγάλους και παιδιά. Όλες οι μελέτες επιβεβαιώνουν πλέον ότι η πρόωρη γήρανση σχετίζεται άμεσα με τη χρόνια έκθεση στον ήλιο, ενώ η εμφάνιση μελανώματος (ενός πολύ επιθετικού καρκίνου του δέρματος) σχετίζεται με τον αριθμό των ηλιακών εγκαυμάτων που έχει υποστεί κάποιος στην παιδική του ηλικία. Άλλωστε, υπολογίζεται ότι το 50-80% της συνολικής έκθεσης στον ήλιο ενός ανθρώπου συμπληρώνεται μέχρι την ηλικία των 18 ετών. Το δέρμα των παιδιών είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο και μπορεί πολύ εύκολα να πάθει σοβαρές βλάβες από την ηλιακή ακτινοβολία. Προστατέψτε το φροντίζοντας να φοράνε πλατύγυρο καπέλο, γυαλιά, άνετα βαμβακερά ρούχα που καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος του σώματος και βέβαια αντιηλιακό όχι μόνο όταν παίζουν στην παραλία, αλλά και στον κήπο, στην παιδική χαρά ή στο προαύλιο του σχολείου.

Βλάβες από τον ήλιο
  • Οι βραχυπρόθεσμες
Μαύρισμα: Για πολλά χρόνια το θεωρούσαμε ένδειξη υγείας και ομορφιάς. Πλέον όμως γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει «ασφαλής ηλιοθεραπεία». Στην πραγματικότητα, το μαύρισμα είναι μια ένδειξη ότι το δέρμα έχει υποστεί βλάβη και προσπαθεί να αυτοπροστατευτεί. Η ακτινοβολία UV κινητοποιεί το δέρμα για να παράγει περισσότερη μελανίνη, η οποία το προστατεύει από τη φθορά. Στη συνέχεια, το έξτρα χρώμα θα φύγει, αλλά η βλάβη θα παραμείνει.
Έγκαυμα: Η υπερέκθεση στον ήλιο μπορεί να «κάψει» το δέρμα, το οποίο κοκκινίζει, τσούζει και πονάει. Σε πιο βαριές περιπτώσεις εκτεταμένου εγκαύματος παρουσιάζεται αφυδάτωση, ηλεκτρολυτικές διαταραχές, επιμόλυνση του δέρματος και πυρετός. Τότε ο ασθενής πρέπει να νοσηλευτεί. Γενικά, πρέπει να ζητήσει ιατρική βοήθεια για εκτίμηση της κατάστασης. Μέχρι τότε, καλό είναι να πάρει κάποιο αναλγητικό, να πίνει αρκετά υγρά και να χρησιμοποιεί κάποιο τοπικό σκεύασμα για το δέρμα.
Θερμοπληξία: Συμβαίνει όταν το σώμα υπερθερμαίνεται εξαιτίας της υπερβολικής έκθεσης στο ήλιο. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πονοκέφαλο, εμετούς και πυρετό. Στην περίπτωση που νιώσετε ότι πάθατε θερμοπληξία, πηγαίνετε το συντομότερο δυνατό σε δροσερό μέρος και πιείτε άφθονο νερό. Αν ανεβάσετε πυρετό (πάνω από 39°C) και νιώσετε το δέρμα ξερό και ερεθισμένο, συμβουλευτείτε γιατρό.
  • Οι μακροπρόθεσμες
Πρόωρη γήρανση: Η γήρανση του δέρματος είναι αποτέλεσμα των ακτινών UVA που το διαπερνούν προκαλώντας ρυτίδες. Νέες μελέτες μάλιστα έχουν δείξει ότι η επίδραση της ακτινοβολίας UV μπορεί να επηρεάσει επίσης το ανοσοποιητικό σύστημα, αυξάνοντας τον κίνδυνο προσβολής από ιούς και μικρόβια.
Καρκίνος του δέρματος: Αν και η ακριβής αιτία του καρκίνου του δέρματος δεν είναι γνωστή, είναι βέβαιο ότι κάποιοι παράγοντες αυξάνουν τις πιθανότητες ενός ατόμου να νοσήσει. Ένας από αυτούς είναι η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία.

Όσα πρέπει να ξέρετε για το αντηλιακό
- Πρέπει να το απλώνουμε μισή ώρα πριν την έκθεση στον ήλιο και η επάλειψη να επαναλαμβάνεται κάθε μιάμιση έως δύο ώρες. Το ίδιο ισχύει και για τα αδιάβροχα αντιηλιακά.
- Το αντιηλιακό δεν παρέχει απόλυτη προστασία. Τις μεσημεριανές ώρες (12.00-16.00) απαγορεύεται ρητώς η έκθεση στον ήλιο.
- Η υπεριώδης ακτινοβολία αποτελείται από τις ακτίνες UVΑ, τις UVB και τις UVC. Από αυτές, οι UVC δεν διαπερνούν την ατμόσφαιρα. Οι UVΑ θεωρούνται οι ακτίνες που κυρίως μαυρίζουν και περνούν στις βαθύτερες στιβάδες του δέρματος. Οι UVB προκαλούν κυρίως έγκαυμα. Ο δείκτης προστασίας ενός αντιηλιακού (SPF) αναφέρεται μόνον στις UVB και εκφράζει το χρόνο που χρειάζεται η επιδερμίδα μας για να εμφανίσει ερύθημα (κοκκίνισμα) όταν φοράμε αυτό το αντιηλιακό, σε σχέση με τον χρόνο στον οποίο εμφανίζεται το ερύθημα όταν δεν φοράμε καθόλου αντιηλιακή προστασία. Ένας δείκτης προστασίας 30 πιστοποιεί ότι μπλοκάρεται το 97% της UVB υπεριώδους ακτινοβολίας.
- Δεν έχει ακόμη καθοριστεί δείκτης προστασίας για τις UVΑ, αλλά η επιστημονική κοινότητα έχει συμφωνήσει ότι τα αντιηλιακά πρέπει να παρέχουν προστασία και για αυτές. Αυτά τα αντιηλιακά ονομάζονται «ευρέως φάσματος» (broad spectrum) και παρέχουν προστασία για τις UVA και τις UVB. Ένα «ευρέως φάσματος» αντιηλιακό με δείκτη προστασίας τουλάχιστον 15 είναι το κατάλληλο για μεγάλους και παιδιά. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας οποιοδήποτε αντιηλιακό με μικρότερο δείκτη είναι απλά… άχρηστο.
- Το αντιηλιακό πρέπει να απλώνεται σε κάθε εκατοστό εκτεθειμένου δέρματος –ακόμα και στις πατούσες, στα αυτιά και στο σβέρκο. Η ποσότητα πρέπει να είναι αρκετή για να σχηματίσει ένα αρκετά παχύ στρώμα (υπολογίστε περίπου 30 γραμμάρια τη φορά, δηλαδή όση ποσότητα χωράει μέσα σε ένα ποτήρι-σφηνάκι), το οποίο στη συνέχεια αλείφετε προσεχτικά μέχρι να απορροφηθεί.
- Ένα σημείο που συχνά ξεχνάμε ότι χρειάζεται επίσης προστασία από τον ήλιο είναι τα χείλη. Στο εμπόριο θα βρείτε ειδικά προϊόντα σε μορφή στικ.
- Η αντιηλιακή προστασία πρέπει να θεωρείται πρόληψη σοβαρών ασθενειών και όχι απλή εφαρμογή ενός καλλυντικού.

Καταρρίψτε τους μύθους για τον ήλιο
  • Εάν βάλουμε πολύ αντιηλιακό, μπορούμε να καθόμαστε στον ήλιο όσο θέλουμε.
ΜΥΘΟΣ. Τα αντιηλιακά απορροφούν ή αντανακλούν την υπεριώδη ακτινοβολία, η οποία είναι αόρατες ακτίνες του ήλιου που προκαλούν έγκαυμα και άλλες βλάβες στο δέρμα. Τα αντιηλιακά προσφέρουν προστασία, αλλά δεν μπλοκάρουν όλες τις υπεριώδεις ακτίνες. Γι’ αυτό, δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τα υπόλοιπα μέτρα προστασίας.
  • Εάν είμαστε ήδη μαυρισμένοι, δεν χρειαζόμαστε αντιηλιακό.
ΜΥΘΟΣ. Όλοι χρειαζόμαστε αντιηλιακό, είτε βρισκόμαστε στην πρώτη μέρα των διακοπών είτε στην τελευταία. Το ίδιο ισχύει και για όσους έχουν παρατηρήσει ότι δεν καίγονται όσο κι αν καθίσουν στον ήλιο.
  • Τα λευκά ρούχα αντανακλούν το ηλιακό φως και το απορροφούν λιγότερο από τα σκούρα.
ΜΥΘΟΣ. Τα σκούρα ρούχα απορροφούν τις υπεριώδεις ακτίνες και προστατεύουν καλύτερα από τα ανοιχτόχρωμα. Επίσης, τα στεγνά ρούχα προστατεύουν καλύτερα από τα υγρά, που κολλούν στο δέρμα και επιτρέπουν την υπεριώδη ακτινοβολία να περάσει. Το είδος του υφάσματος παίζει σημαντικό ρόλο. Τα υφάσματα με πυκνή ύφανση, όπως το ντένιμ, προστατεύουν περισσότερο από αυτά με αραιή, όπως τα πλεκτά. Για να διαπιστώσετε πόσο σας προστατεύει το ρούχο από την ηλιακή ακτινοβολία, βάλτε το μπροστά στο φως και δείτε πόσο περνάει από μέσα του. Όσο λιγότερο περνά, τόσο περισσότερο σας προστατεύει. Σύμφωνα με πρόσφατες ευρωπαϊκές μελέτες, το 52% των καλοκαιρινών υφασμάτων που εξετάστηκαν είχαν δείκτη προστασίας (UPF) κάτω από 30. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει συντάξει κάποιες οδηγίες για την κατασκευή ενδυμάτων που παρέχουν προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία. Αυτό θα αναγράφεται και στην ετικέτα κάθε ενδύματος. Ένα συνηθισμένο λευκό βαμβακερό φανελάκι έχει δείκτη προστασίας 3-10. Το συμπέρασμα είναι ότι πρέπει να φοράμε αντιηλιακό πριν ντυθούμε.
  • Το σκούρο δέρμα χρειάζεται λιγότερη προστασία από τον ήλιο.
ΜΥΘΟΣ. Οποιοσδήποτε μπορεί να αναπτύξει καρκίνο του δέρματος. Ακόμη κι ένα άτομο με σκούρο δέρμα. Γι’ αυτό, οι γιατροί συνιστούν να προφυλάσσονται όλοι από τον ήλιο, ανεξάρτητα από τον τύπο του δέρματός τους.
  • Τα σκούρα γυαλιά ηλίου προστατεύουν καλύτερα από τις υπεριώδεις ακτίνες.
ΜΥΘΟΣ. Το χρώμα των γυαλιών δεν έχει σχέση με την προστασία που προσφέρουν από τον ήλιο. Στην πραγματικότητα, δεν θα μπορέσετε να δείτε καμιά διαφορά ανάμεσα στα γυαλιά που ανακόπτουν τις υπεριώδεις ακτίνες και σε αυτά που τις αφήνουν να περάσουν. Καλύτερα αναζητήστε την ετικέτα του κατασκευαστή που αναγράφει ότι αυτά τα γυαλιά αποκλείουν το 99% ή το 100% της υπεριώδους ακτινοβολίας. Ακόμα, προσέξτε να εφαρμόζουν καλά στο πρόσωπό σας ή στο πρόσωπο του παιδιού.
  • Όταν έχει συννεφιά δεν χρειάζεται να βάζουμε αντιηλιακό.
ΜΥΘΟΣ. Το 90% της υπεριώδους ακτινοβολίας περνά μέσα από τα σύννεφα, γι’ αυτό είναι απαραίτητο να φοράμε αντιηλιακό και τις συννεφιασμένες μέρες.

Παιδί: Μαμά κοίτα με!

Από το πιο σπουδαίο του κατόρθωμα μέχρι το πιο ασήμαντο, θέλει παντού και πάντα την προσοχή σας αποκλειστικά στραμμένη πάνω του! Άκρως φυσιολογικό, υποστηρίζουν οι ειδικοί! Αν κι εσείς σίγουρα αναρωτιέστε πώς μπορείτε ν’ ανταποκριθείτε σε αυτήν την πίεση χωρίς να το απογοητεύσετε.
Της Φλώρας Κασσαβέτη με τη συνεργασία της Σοφίας Παπαγεωργίου, ψυχολόγου-ψυχοπαιδαγωγού

Ο Κωνσταντίνος εδώ και λίγες μέρες έμαθε να κάνει ποδήλατο με βοηθητικές ρόδες. «Μαμά κοίτα», λέει καθώς περνά μπροστά από τη μητέρα του που συζητά με τη μητέρα της ξαδερφούλας του, η οποία ακόμα δεν έχει μάθει να χρησιμοποιεί καλά τα πετάλια. «Σε κοιτάω!», του λέει εκείνη. «Μαμά κοίτα με!», επαναλαμβάνει ξανά ο μικρός. «Σε κοιτάω...» λέει η μητέρα του, «... όμως κοίτα μπροστά σου!». «Μαμά κοίτα...», όμως αυτό που βλέπει η μητέρα του είναι το ποδήλατο να πέφτει πάνω σε μια άδεια καρέκλα την οποία δεν πρόλαβε να δει ο Κωνσταντίνος, γιατί κοιτούσε αν τον κοιτάει η μαμά του...
Αναρωτιέστε μήπως το μικρό σας είναι εγωκεντρικό; Μα φυσικά είναι και θα είναι για αρκετό καιρό ακόμα. Όμως δεν είναι μόνο αυτός ο λόγος που ζητά διαρκώς την προσοχή σας.
Τα παιδιά στην προσχολική ηλικία είναι στενά δεμένα με τα σημαντικά ενήλικα πρόσωπα στη ζωή τους. Τη μαμά, τον μπαμπά, τον παππού, τη γιαγιά, τη νονά... Θέλουν όχι μόνο την προσοχή αυτών των προσώπων στραμμένη όλη πάνω τους, αλλά επιπλέον να κερδίζουν διαρκώς την αποδοχή τους για ό,τι κι αν κάνουν.
Το πρόσωπό σας είναι ο καθρέφτης του παιδιού. Ανάλογα με το αν αντανακλά θαυμασμό ή αδιαφορία ανεβαίνει ή καταβαίνει η αυτοπεποίθηση του παιδιού.
Σε αυτή τη φάση τα παιδιά αρχίζουν ν’ αποκτούν επίγνωση των ικανοτήτων τους αλλά και να ενθουσιάζονται μ’ αυτές: μπορώ να πηδήξω, μπορώ να κάνω ποδήλατο, μπορώ να χτίσω έναν πύργο με κύβους! Το ζωντανό κοινό όχι μόνο τα διαβεβαιώνει για τις ικανότητές τους αλλά επιβεβαιώνει και την αξία τους, πράγμα εξαιρετικά σημαντικό για ένα τετράχρονο. Το σίγουρο, λοιπόν, είναι ότι ζητούν την προσοχή σας, γιατί το έχουν πραγματικά ανάγκη.
Θυμηθείτε ότι τα παιδιά προσδιορίζουν τον εαυτό τους μέσα από τους χαρακτηρισμούς που χρησιμοποιείτε γι’ αυτά. Γι’ αυτό και είναι σκόπιμο να προσέχετε τις λέξεις σας όταν τα χαρακτηρίζετε αποφεύγοντας τις ταμπέλες και προτιμώντας να μην κρίνετε τα ίδια αλλά τις πράξεις τους.

Είναι απαραίτητο το μέτρο;
Γενικά κανείς δεν χάνει κάθε φορά που χαρίζει στο παιδί του την απόλυτη προσοχή του. Το πρόβλημα είναι ότι σε κάποιες περιπτώσεις η αναζήτηση προσοχής μοιάζει με διαδικασία χωρίς τέλος, που πολλές φορές μπορεί να γίνεται άνευ λόγου και ουσίας.
Είναι σημαντικό ο γονιός να ασχολείται σε συστηματική βάση με τα παιδί έτσι ώστε αυτό να είναι χορτάτο από προσοχή. Όσο πιο παραμελημένο είναι το παιδί τόσο περισσότερο αποζητά την προσοχή σας. Έτσι φτάνουμε στο άλλο άκρο όπου το παιδί ζητά την προσοχή σας για το παραμικρό, ενώ κάποια μπορεί να υιοθετήσουν ακόμα και προκλητική συμπεριφορά ή συμπεριφορά κλόουν ιδιαίτερα αν διαπιστώσουν ότι έτσι κατορθώνουν να στρέψουν την προσοχή επάνω τους.
Γι’ αυτό σε κάθε περίπτωση είναι σκόπιμο να μάθετε το παιδί από νωρίς πώς να κερδίζει όχι απλά την προσοχή αλλά τη θετική προσοχή των άλλων. Κάποια όρια, λοιπόν, είναι σίγουρα απαραίτητο ότι πρέπει να τεθούν. Μην περιμένετε, ωστόσο, να δείτε γρήγορα αποτελέσματα, αφού είναι μια διαδικασία που απαιτεί χρόνο.
Πιο συγκεκριμένα σε αυτή την ηλικία χρειάζονται να μάθουν να περιμένουν, να δεχτούν ότι υπάρχει σειρά προτεραιοτήτων και ότι είναι απαραίτητο να σέβονται τις ανάγκες των άλλων.

Πάλι ενοχές;
Υπάρχουν στιγμές που δίνετε την πλήρη προσοχή σας στο παιδί κι άλλοτε όχι. Αν και το πιθανότερο είναι ότι το μικρό σας θα απογοητευτεί, δεν πειράζει αν η προσοχή σας δεν είναι πάντα 100% στραμμένη πάνω του.
Εξηγήστε του πότε ακριβώς μπορείτε να ασχοληθείτε μαζί του. Για παράδειγμα, αμέσως μόλις τελειώσετε το τηλεφώνημα (μην αργήσετε όμως) ή πλύνετε τα πιάτα.
Επίσης είναι πολύ συνηθισμένο όταν συζητάτε με άλλους το μικρό να προσπαθεί επίμονα ν’ αποσπάσει την προσοχή σας. Αν και μπορείτε να ασχοληθείτε στιγμιαία μαζί του, αν δείτε ότι επιμένει είναι καλό να βάλετε όρια. Πείτε για παράδειγμα: Μόλις φύγει η θεία, θα παίξουμε μπάλα (φροντίζοντας να τηρήστε την υπόσχεσή σας).
Τέλος αποφύγετε να δίνετε σημασία στο παιδάκι μόνο όταν πετυχαίνει κάτι σημαντικό. Τα παιδιά χρειάζονται την αποδοχή μας και για όλα όσα θεωρούν εκείνα σημαντικά. Η μουτζούρα στο χαρτί μπορεί να μην είναι αντικειμενικά έργο τέχνης, όμως για εκείνο είναι κάτι πολύ σπουδαίο. Ακόμα κι αν η ζωγραφιά δεν θυμίζει σε τίποτα τον κροκόδειλο που το μικρό σας επιμένει ότι ζωγράφισε, εσείς μην παραλείψετε να του πείτε: «Μπράβο μωρό μου!».
Πως να το ενθαρρύνετε να κερδίζει θετική προσοχή

1. Δώστε έμφαση στην πρόοδο
Φράση κλειδί: Βλέπω έμαθες πώς να πατάς φρένο στο ποδήλατο.
Μην δίνετε έμφαση μόνο στο επίτευγμα του παιδιού αλλά στην πρόοδο. Έτσι το παιδάκι καταλαβαίνει ότι είναι σημαντικό να βελτιώνεται. Ταυτόχρονα μαθαίνει να μην εγκαταλείπει εύκολα την προσπάθεια ούτε να χάνει το ενδιαφέρον γρήγορα με οτιδήποτε καταπιάνεται.

2. Ενθαρρύνετε την εξάσκηση
Φράση κλειδί: Μπορείς να ζωγραφίσεις άλλο ένα ανθρωπάκι;
Τονίστε την αξία της επανάληψης και της συστηματικής προσπάθειας. Αυτό που χρειάζεται να καταλάβει το μικρούλι είναι ότι η εξάσκηση το βοηθά να κατακτήσει στόχους - που στην αρχή μπορεί να μοιάζουν δύσκολοι ή ακατόρθωτοι - χωρίς να απογοητεύεται, αν δεν τα καταφέρει με την πρώτη.

3. Διδάξτε την υπερηφάνεια
Φράση κλειδί: Μπράβο! Θα πρέπει να νιώθεις πολύ ωραία γι’ αυτόν τον πύργο που έφτιαξες.
Είναι σημαντικό να αποκτήσει αυτοπεποίθηση ώστε να μην έχει διαρκώς ανάγκη την αποδοχή των άλλων. Βοηθήστε το να συνειδητοποιήσει πότε και γιατί νιώθει ωραία και ότι κάτι που είναι σημαντικό για εκείνο δεν χρειάζεται να είναι πάντα σημαντικό και για τους άλλους.

Παιδί: Αχ αυτές οι παρέες του!

Μέχρι πρότινος τα πρότυπά του ήταν ο μπαμπάς, η μαμά και ο...Γκούφι! Ξαφνικά τα μόνα πρόσωπα που θαυμάζει είναι οι φίλοι του, τους οποίους θέλει οπωσδήποτε να ικανοποιεί, ακόμα κι όταν έχουν παράλογες απαιτήσεις. Πώς μπορείτε να το βοηθήσετε να αποφύγει τις παγίδες;
Μήπως ο γαλήνιος οικογενειακός μικρόκοσμος ταράζεται κάθε φορά που το μικρό σας επιστρέφει απ’ το σχολείο; Ο Κίμωνας έχει τηλεόραση στο δωμάτιό του και μένει ξύπνιος μέχρι αργά... Η Αναστασία τρώει γαριδάκια κάθε μέρα στο σχολείο... Ο Χρήστος έχει σκύλο και ηλεκτρικό πατίνι... Η μισή τάξη έχει ηλεκτρονικό υπολογιστή... και ποιος στο καλό είναι ο Ξενοφώντας;
Μα, είναι δυνατόν ολόκληρο το οικογενειακό κατεστημένο να καταρρέει στο όνομα της παρέας; Κι όμως, είναι μοιραίο να συμβεί!


Ομάδα αναφοράς!
Το παιδί προσχολικής ηλικίας, μέσα στην ομάδα των συνομηλίκων του εξασφαλίζει συντρόφους για παιχνίδι. Από τα έξι όμως και μετά η ομάδα των συνομηλίκων είναι κάτι περισσότερο από ομάδα παιχνιδιού· είναι και ομάδα αναφοράς, μέσα από την οποία το παιδί αναζητά πρότυπα συμπεριφοράς. Γύρω μάλιστα στα επτά, και συνήθως μέχρι τα εννέα, η αξία των φίλων γίνεται ακόμη πιο σημαντική. Γι’ αυτό, συνήθως τα μικρά επιμένουν στη θέσπιση κανόνων που θα πρέπει πιστά να τηρούν όλα τα μέλη της ομάδας. Τα παιδιά σ’ αυτή τη φάση είναι τόσο ανασφαλή, που νιώθουν ασφάλεια μόνο όταν ντύνονται ή συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο. Μέσα σ’ ένα τέτοιο πλαίσιο αλληλεπίδρασης, το παιδί αποκτά γνώσεις και δεξιότητες, αντιμετωπίζει καταστάσεις και δοκιμάζει τις δυνάμεις του. Στην πραγματικότητα, όχι μόνο επηρεάζεται, αλλά προσπαθεί και να επηρεάσει!


Πάνω απ’ όλα ψυχραιμία!
Οι περισσότεροι γονείς ανησυχούν περισσότερο απ’ όσο θα έπρεπε για το γεγονός ότι το μικρό επηρεάζεται από τους φίλους του. «Δεν μ’ ενδιαφέρει τι κάνει ο Χρίστος στο σπίτι του», ίσως έχετε ήδη ακούσει τον εαυτό σας να φωνάζει, «σ’αυτό το σπίτι θα κάνουμε αυτό που λέω εγώ!» Κι όμως! Η πίεση των συνομηλίκων δεν είναι πάντα αρνητική. Δεν σημαίνει ότι το παιδί σας σύντομα θα καπνίζει με τους φίλους του τσιγάρα!
Αντίθετα, θα πρέπει να τονίσουμε ότι αυτή η νέα διάσταση στις κρίσεις του παιδιού είναι απαραίτητο στοιχείο για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη, η οποία μάλιστα θα το βοηθήσει να εισέλθει πιο ομαλά στην εφηβεία. Είναι μια υγιής διαδικασία, που αφορά την προσπάθεια διαφοροποίησης από τους γονείς. Και να πώς μπορείτε να χειριστείτε την κατάσταση:
  • Φροντίστε να δίνετε εξηγήσεις
Το παιδί, σ’ αυτή τη φάση, τις περισσότερες φορές αντιγράφει πρότυπα συμπεριφοράς χωρίς να προλάβει να τα επεξεργαστεί με βάση τη λογική. Γι’ αυτό, φροντίστε, πριν ξεστομίσετε ένα αυθαίρετο «όχι», να εξηγήσετε γιατί αρνείστε κάτι.
  • Δείξτε ενδιαφέρον
Μη διακωμωδείτε ή αδιαφορείτε για κάτι που το παιδί θεωρεί τραγικό, π.χ. το γεγονός ότι τσακώθηκε με το φίλο του. Είναι σημαντικό το παιδί να καταλάβει ότι ενδιαφέρεστε για το πώς αισθάνεται.
  • Μην καβγάδιζετε για ασήμαντους λόγους
Δείξτε στο παιδί ότι κάποιοι κανόνες μπορεί να αναπροσαρμοστούν -πράγμα που σίγουρα θα εκτιμήσει-, παραμένοντας όμως αμετάπειστοι σε θέματα που θέλετε οπωσδήποτε να μείνουν όπως είναι.
  • Ανοίξτε το σπίτι
Τα παιδιά θέλουν να παίξουν και να διαβάσουν μαζί. Δώστε τους την ευκαιρία να το κάνουν και μην ξεχνάτε ότι, όσο καλύτερα γνωρίζετε τους φίλους σας, τόσο πιο εφησυχασμένοι θα νιώθετε.
  • Δώστε το καλύτερο δυνατό παράδειγμα
Μπορεί να νομίζετε ότι δεν σας θαυμάζει πια, όμως εξακολουθείτε να είστε το πιο δυνατό πρότυπο για εκείνο.
Τι μπορεί να βοηθήσει;
Μερικά σημαντικά πράγματα που μπορούν να εξισορροπήσουν την επιρροή των συνομηλίκων πάνω στα παιδιά σας είναι τα εξής:
  • Ένα πλούσιο «πρόγραμμα»
Όσο λιγότερο χρόνο διαθέτει το παιδί στην ομάδα των συνομηλίκων, τόσο πιο μειωμένη είναι η τάση του να αντιγράψει τη συμπεριφορά των άλλων παιδιών. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να απομονώσετε το παιδί. Όμως, ένα γεμάτο πρόγραμμα, ιδιαίτερα με δραστηριότητες που το συναρπάζουν, μπορεί να βοηθήσει.
  • Ουσιαστική σχέση με τους γονείς
Όσο περισσότερο ποιοτικό χρόνο περνά το παιδί με τους γονείς του, τόσο περισσότερο επηρεάζεται από πρόσωπα του άμεσου οικογενειακού περιβάλλοντος, με αποτέλεσμα να είναι μικρότερη η επιρροή των συνομηλίκων του.
  • Όσο περισσότεροι οι φίλοι, τόσο το καλύτερο
Κανονίζοντας παιχνίδι με τα παιδιά φίλων σας το Σαββατοκύριακα ή με το παιδάκι της διπλανής πόρτας τις καθημερινές τα απογεύματα, το παιδί μαθαίνει να μην είναι τόσο εξαρτημένο από τους συμμαθητές του.
  • Τα χόμπι είναι σημαντικά!
Η συμμετοχή σε οργανωμένες δραστηριότητες, όπως σπορ, μουσική, χορός, τέχνες, εξασφαλίζουν στο παιδί ποικίλες ευκαιρίες για ανάπτυξη της αυτονομίας, των ταλέντων και της προσωπικότητάς του.
Περιοριστείτε σε προσεκτικές παρεμβάσεις
Οι περισσότεροι γονείς υιοθετούν ακραία αντιμετώπιση σε ό,τι αφορά τις παρέες των παιδιών τους. Είτε παρεμβαίνουν δραστικά λέγοντας «Δεν θέλω να κάνεις παρέα μ’ αυτό το παιδί» ή απέχουν εντελώς, με τη δικαιολογία ότι το παιδί πρέπει να μάθει να τα βγάζει μόνο του πέρα με τις φιλίες του. Στην πραγματικότητα, η πιο σωστή στάση είναι να παρακολουθείτε διακριτικά και προσεχτικά. Η παρέμβαση του γονιού είναι σημαντική, προκειμένου να εξηγήσει στο παιδί τι είναι σωστό και τι όχι όταν αισθάνεται μπερδεμένο, περνώντας του μηνύματα όπως ότι...
... δεν χρειάζεται να είναι με όλους στενός φίλος.
... πρέπει να είναι ευγενικό, προσέχοντας να μην πληγώνει τα συναισθήματα των άλλων.
... η μοναδικότητά του είναι ένα στοιχείο που του δίνει αξία.

Αχ αυτά τα ρούχα!
Από εκεί λοιπόν που ο μικρός σας δεν έδινε δεκάρα για το τι θα φορέσει, ξαφνικά σας ζητάει φαρδιές βερμούδες και καπελάκι τζόκεϊ! Κι όσο για τη μικρή σας, τα ρούχα είναι μόνιμη πηγή στρες κάθε πρωί που ετοιμάζεται. Είναι ένα ακόμα σημάδι ότι μεγαλώνουν, που ισοδυναμεί με βήμα στην ανεξαρτησία. Το ντύσιμο είναι ένα κεφάλαιο δύσκολο (ειδικά για τα κορίτσια μετά τα οκτώ), γιατί η φιλία αρχίζει να προσδιορίζεται από το στυλ των μαλλιών, τα ρούχα και γενικά την εμφάνιση, καθώς δημιουργούνται οι πρώτες κλίκες. Όσο για το δικό σας ρόλο, σεβαστείτε την άποψη του παιδιού, όμως παρακολουθήστε το από κοντά. Πιο συγκεκριμένα, φροντίστε να...
... το παίρνετε μαζί σας όταν ψωνίζετε, αφήνοντας να σας υποδείξει τα ρούχα που προτιμά.
... βάζετε όρια στις επιλογές του με βάση την ηλικία του.
... δίνετε έμφαση στην επιλογή διαφορετικών ρούχων για διαφορετικές περιστάσεις.
... να μην επιμένετε να φορά κάποια ρούχα, αν δεν θέλει (γιατί να το κάνετε δυστυχισμένο;).
... να το κάνετε να αισθάνεται όμορφο και ξεχωριστό για τα φυσικά του χαρακτηριστικά ή για τις ικανότητες και τα επιτεύγματά του.


Προσοχή στους χειριστικούς φίλους!
Η Μαριάννα, μητέρα της μικρής Δώρας, περιγράφει πώς με την έναρξη της σχολικής χρονιάς παρατήρησε ότι η κόρη της γυρνούσε στο σπίτι αναστατωμένη. Όταν μίλησε μαζί της, ανακάλυψε ότι αιτία ήταν η διπλανή της, η Ιωάννα, η οποία κάθε φορά που η Δώρα έπαιζε ή μιλούσε στο διάλειμμα με κάποια άλλη συμμαθήτρια, εκείνη κατέβαζε τα μούτρα. Η μικρή Δώρα δεν μπορούσε να καταλάβει πού ακριβώς έκανε λάθος, όμως το σίγουρο είναι ότι η Ιωάννα την έκανε να αισθάνεται φοβερές ενοχές.
Τα παιδιά έχουν την τάση να είναι χειριστικά. Επίσης, έχουν την τάση να επιμένουν σ’ αυτό που θέλουν, επειδή ξέρουν πως τις περισσότερες φορές αυτό φέρνει αποτέλεσμα. Μερικές φορές όμως κάποια παιδιά είναι τόσο πιεστικά, που περιορίζουν την προσωπικότητα κάποιων άλλων, ενώ μερικά αισθάνονται ότι μ’ αυτό τον τρόπο ασκούν εξουσία.


Μερικά βασικά χαρακτηριστικά των χειριστικών φίλων:
1. Δυσκολεύονται να δεχτούν το «όχι» ως απάντηση.
2. Καταφεύγουν πολύ συχνά στον εκβιασμό («Δεν θα σε καλέσω στο πάρτι μου, αν δεν...»).
3. Περιορίζουν τα άλλα παιδάκια.
4. Έχουν την τάση να εξαιρούν παιδιά από την παρέα.
5. Είναι συνήθως δημοφιλή και έχουν πολλούς φίλους.

Να πως επηρεάζει η τηλεόραση τα παιδιά

Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας που βλέπουν τηλεόραση περισσότερο από δύο ώρες την ημέρα διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν προβλήματα προσοχής όταν γίνουν έφηβοι.

Η μελέτη κατέγραψε αύξηση κατά 40% στα προβλήματα πνευματικής συγκέντρωσης και προσοχής μεταξύ των αγοριών και των κοριτσιών που έβλεπαν πολλή τηλεόραση – μία αύξηση που ήταν ανεξάρτητη από το αν είχε γίνει διάγνωση της διαταραχής ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας πριν από την εφηβεία.

Η σχέση τηλεόρασης-προσοχής τεκμηριώθηκε σε μελέτη περισσότερων από 1.000 παιδιών από τη Νέα Ζηλανδία. Στις ηλικίες 5 έως 11 ετών, τα παιδιά έβλεπαν κατά μέσον όρο 2,05 ώρες τηλεόραση την ημέρα. Από την ηλικία των 13 έως τα 15 τους χρόνια, οι ώρες της τηλεθέασης αυξήθηκαν σε 3,1 την ημέρα.

«Όσα περνούσαν καθημερινά περισσότερες από 2 ώρες μπροστά την TV, ιδίως όσα υπερέβαιναν τις 3 ώρες, στην διάρκεια της παιδικής ηλικίας είχαν συμπτώματα διαταραγμένης προσοχής πάνω από τον μέσο όρο όταν μπήκαν στην εφηβεία», έγραψε ο δρ Καρλ Λάντοχουϊς, από το Πανεπιστήμιο του Οτάγκο, στην επιθεώρηση «Παιδιατρική».

Τα μικρά παιδιά που έβλεπαν πολλή τηλεόραση είχαν περισσότερες πιθανότητες να διατηρήσουν αυτή τη συνήθεια μεγαλώνοντας, αλλά ακόμα κι αν μείωναν την τηλεθέαση στην εφηβεία, εξακολουθούσαν να έχουν προβλήματα προσοχής.

«Το εύρημα αυτό υποδηλώνει ότι οι επιδράσεις της πολύωρης τηλεθέασης είναι μακράς διαρκείας», έγραψε ο δρ Λάντχουϊς.

Την συσχέτιση αυτή αποδίδει σε αρκετούς λόγους.

Ο ένας είναι ότι η ταχεία εναλλαγή των σκηνών σε πολλά τηλεοπτικά προγράμματα υπερδιεγείρει τον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο των παιδιών, και μπορεί να κάνει την πραγματικότητα να μοιάζει βαρετή όταν κάνουν την σύγκριση. «Έτσι, τα παιδιά που βλέπουν πολλή τηλεόραση γίνονται λιγότερο ανεκτικά των βραδύτερο ρυθμό των πολύ πιο ανιαρών δραστηριοτήτων, όπως είναι το σχολείο», κατά τον δρα Λάντχουϊς.

Είναι επίσης πιθανό η πολύωρη ενασχόληση με την TV να υπονομεύει την ενασχόληση με δραστηριότητες οι οποίες προάγουν την προσοχή, όπως το διάβασμα, ο αθλητισμός και το παιχνίδι.

Η έλλειψη συμμετοχής, εξάλλου, που συνεπάγεται η παρακολούθηση τηλεοπτικών προγραμμαάτων μπορεί να συνιστά εμπόδιο για την ενεργή συμμετοχή των παιδιών σε κάθε είδους δραστηριότητα.

Ωστόσο, η μελέτη δεν αποδεικνύει ότι η τηλεόραση προκαλεί προβλήματα προσοχής, διευκρίνισε ο ερευνητής, αλλά ότι αποτελεί συμβάλοντα παράγοντα σε αυτά.

Προγενέστερες μελέτες έχουν συσχετίσει την πολύωρη τηλεθέαση με αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας και διαβήτη.

Πηγές: Reuters, Pediatrics, ΑΠΕ Health

Βοηθήστε τα παιδιά να αντιμετωπίσουν τις ψυχικές συνέπειες της φωτιάς

Αναρωτιέμαι αν υπάρχει κάποιος ανάμεσα μας που να μην έχει επηρεαστεί από τις καταστροφικές πυρκαγιές που πλήττουν τη χώρα μας τις τελευταίες εβδομάδες; Οι εικόνες που βλέπουμε και τα όσα ακούμε από τα δελτία ειδήσεων στην τηλεόραση έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη ψυχοσύνθεση μας.
Άρθρο της Κατερίνας Θεοδωρίδου, MSc, Ψυχολόγου -Ψυχοθεραπεύτριας


Ειδικά τα παιδιά μας δείχνουν ευάλωτα μπροστά στις τραγικές και ενίοτε σκληρές σκηνές που διαδραματίζονται καθημερινά. Υπάρχουν παιδάκια που βίωσαν από πολύ κοντά τις επίπονες συνέπειες της φωτιάς και άλλα που έζησαν μέσα από την τηλεόραση τα δραματικά γεγονότα.
Για εμάς τους ενήλικες αυτές οι στιγμές είναι δύσκολες. Είναι λογικό να αγχωνόμαστε και απορούμε ποιος είναι ο πιο σωστός τρόπος για να απαλύνουμε τον πόνο και το φόβο που έχει ξαφνικά φυτρώσει στις παιδικές ψυχές.

Οι αντιδράσεις των παιδιών
Οι αντιδράσεις των παιδιών μας σε τραυματικά γεγονότα, όπως είναι η φωτιά, ποικίλουν ανάλογα τις εμπειρίες, την προσωπικότητα τους και την ηλικιακή ομάδα στην οποία ανήκουν.
«Ο γιος μου ξυπνά κατά τη διάρκεια της νύχτας αγχωμένος γιατί έβλεπε ένα άσχημο όνειρο. Το σπίτι μας καιγόταν». Μαρία

Παιδιά ( 5 χρονών και κάτω)
Τα παιδιά σε αυτή την ηλικία μαθαίνουν παρατηρώντας τους γονείς τους. Τα ίδια δεν μπορούν να προστατεύσουν τον εαυτό τους σε απειλητικές καταστάσεις όπως είναι μια πυρκαγιά και έτσι ο φόβος μεγαλώνει. Ειδικά αν αποχωριστούν τους γονείς η ανησυχία τους δυναμώνει.

Παιδιά (6 – 11 χρονών)
Σε αυτήν την ηλικία τα παιδία έχουν την ικανότητα να κατανοήσουν την απώλεια και την οριστική αλλαγή. Ωστόσο το άγχος υπάρχει και εκδηλώνεται με την άρνηση τους να πάνε σχολείο, με επιθετικότητα, με κατάθλιψη ή ακόμα και με σωματικά παράπονα, τα οποία όμως δεν έχουν βιολογικό υπόβαθρο.

Παιδιά/Έφηβοι (12-18)
Σε αυτήν την ηλικία τα παιδιά/έφηβοι αντιδρούν όπως ακριβώς και οι ενήλικες. Αποφεύγουν οτιδήποτε τους θυμίζει το τραυματικό γεγονός της φωτιάς, νιώθουν εκνευρισμό και ενοχές γιατί δεν μπόρεσαν να συμβάλλουν αρκετά στο σβήσιμο της. Δυσκολεύονται να εκφράσουν τα συναισθήματα τους και χάνουν την ενέργεια τους και την ευχαρίστηση που ένιωθαν πριν το τραγικό συμβάν.
Γονείς και δάσκαλοι μπορούν να κάνουν αρκετά πράγματα για να βοηθήσουν τα παιδιά που βιώνουν τόσο επώδυνα συναισθήματα και δέχονται έντονες ψυχικές προκλήσεις λόγω των πυρκαγιών.
· Αφήστε τα παιδιά να καταλάβουν τα δικά σας συναισθήματα σχετικά με τα καταστροφικά γεγονότα. Αν εσείς νιώθετε άγχος ή φόβο είναι καλό να το εκφράσετε για να νιώσουν και εκείνα καλά «μέσα» στα δικά τους αντίστοιχα αισθήματα
· Βοηθήστε τα να καταλάβουν ότι είναι πολύ λογικό να αισθάνονται έτσι μετά από μια τέτοια τραυματική εμπειρία
· Ενθαρρύνετε τα να εκφράσουν τα συναισθήματα τους και μην τα κρίνετε
· Αν το παιδί δεν μπορεί να εκφραστεί μην το πιέσετε. Απλά διαβεβαιώστε το ότι είστε δίπλα του για να το ακούσετε αν το θελήσει
· Επιβεβαιώστε τους την αγάπη σας και καθησυχάστε τα ότι αυτά δεν ευθύνονται για ότι συνέβη
· Βάλτε τα να συμμετέχουν στις εργασίες αποκατάστασης των ζημιών και να συμβάλλουν στα μελλοντικά πλάνα
· Επιστρέψτε στην καθημερινότητα που είχατε πριν τη φωτιά
· Δώστε τους τον έλεγχο κάποιων πραγμάτων, όπως την επιλογή των γευμάτων και των ρούχων
· Προστατέψτε τα από την έκθεση σε αντίστοιχα τραυματικά συμβάντα. Μην τα αφήνετε να βλέπουν συνέχεια τηλεόραση και απαντήστε τους σε όποια ερώτηση έχουν σχετικά με τις φωτιές
· Αποφύγετε να μιλάτε μπροστά τους για τα τελευταία γεγονότα που έχουν συμβεί στη χώρα μας
· Μην τους δίνετε ψεύτικες υποσχέσεις.
· Παρατηρείστε τον τρόπο παιχνιδιού τους. Αν είναι επιθετικός ή διαφορετικός από ότι ήταν πριν τις πυρκαγιές μην ανησυχήσετε. Έτσι προσπαθούν να εκφράσουν τα συναισθήματα τους
· Φερθείτε τους όσο πιο γλυκά και τρυφερά μπορείτε. Σε αυτή τη φάση το χρειάζονται περισσότερο.

Παιδί: Δεν ακούει κανέναν; Χρησιμοποιείστε τη μέθοδο «Γκάντι»

Το μικρό σας σας χτυπάει, αρνείται να σας υπακούσει... Με λίγα λόγια, μπροστά σας έχετε έναν μικρό... αντάρτη. Με τη συμπεριφορά του πραγματικά σας φέρνει στα όριά σας. Τι κάνουμε λοιπόν; Σε αυτές τις δύσκολες περιπτώσεις μπορεί να βοηθήσει μια νέα μέθοδος. Το όνομά της; Ειρηνική αντίσταση! Πρότυπό της; Ο Μαχάτμα Γκάντι.

Ακόμη και τα πιο ήρεμα και υπάκουα πιτσιρίκια κάποια στιγμή αναστατώνουν τους γονείς τους. Γι’ αυτό και οι μικροεντάσεις δεν λείπουν σχεδόν από καμία οικογένεια. Είτε γιατί ο μικρός δεν μάζεψε τα παιχνίδια του από το καθιστικό είτε γιατί τα αδελφάκια τσακώνονται μεταξύ τους για το τελευταίο ποτήρι χυμό, με αποτέλεσμα ο μπαμπάς ή η μαμά να αναγκάζεται να βάζει τις φωνές. Όλα αυτά είναι απολύτως φυσιολογικά και συμβαίνουν και στις... καλύτερες οικογένειες.
Αν όμως το τρίχρονο πιτσιρίκι σας σας χτυπάει, αν το πεντάχρονο αγοράκι σας προσβάλλει και κοροϊδεύει τη νηπιαγωγό του, αν σας πιέζει ζητώντας διάφορα πράγματα με επίμονο και άσχημο τρόπο (π.χ. λιχουδιές, χρήματα, περισσότερη τηλεόραση), αν πρέπει να το παρακαλάτε με τις ώρες για να πάει στο κρεβάτι ή να φάει όλο το φαγητό του ή αν σας απειλεί ότι θα «αυτοκτονήσει», τότε τα πράγματα αλλάζουν. Εδώ δεν πρόκειται για συνηθισμένες σκανδαλιές και γκρίνιες, αλλά για προβληματική συμπεριφορά. Ανεξάρτητα από τις αιτίες της, αυτή η συμπεριφορά διαταράσσει την οικογενειακή ισορροπία και φέρνει τα... πάνω κάτω στο σπίτι. Οι γονείς ταλαντεύονται ανάμεσα στην οργή και την απελπισία, τα πιτσιρίκια δοκιμάζουν τα όρια και τα νεύρα του μπαμπά και της μαμάς και απολαμβάνουν την εξουσία τους.
Υπάρχει... σωτηρία; Ναι! Αρκεί να ακολουθήσετε τη νέα τακτική που προτείνει ο καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ, Ηaim Omer, η οποία βασίζεται στη στάση και τη φιλοσοφία του Μαχάτμα Γκάντι. Δηλαδή στην ήρεμη μεν αλλά αποτελεσματική αντίσταση. Ο Ινδός πολιτικός είχε καταφέρει να πηγαίνει κόντρα στους Βρετανούς αποικιοκράτες, χωρίς όμως η σύγκρουσή τους να βγαίνει εκτός ελέγχου και να οδηγεί σε καταστροφή. Ποιο ήταν το «όπλο» του; Η ειρηνική, χωρίς χρήση βίας, αντίσταση. Δεν θα μπορούσαν άραγε και οι γονείς να επωφεληθούν από αυτή την τακτική;

Μια πρωτοποριακή μέθοδος
Εδώ και πολλά χρόνια ο καθηγητής Ψυχολογίας Ηaim Omer δουλεύει και δοκιμάζει τη μέθοδό του σε οικογένειες στη Γερμανία και το Ισραήλ. Όλοι οι γονείς που συμμετέχουν στις έρευνές του μοιάζουν μεταξύ τους. Δηλαδή είναι μαμάδες και μπαμπάδες που έχουν μια ολέθρια έχθρα με τα μικρά τους, που βρίσκονται σε διαρκή σύγκρουση εξουσίας με τα πιτσιρίκια τους, συνήθως για ασήμαντες αφορμές. Ή, από την άλλη, είναι γονείς που έχουν... παραδώσει τα όπλα και έχουν γίνει παιχνιδάκι στα χέρια του απαιτητικού παιδιού τους. Μάλιστα, ήδη η μέθοδος του καθηγητή Omer χρησιμοποιείται με επιτυχία από τους ειδικούς παιδοψυχολόγους στη Γερμανία σε μικρά και μεγάλα παιδιά.
Ποιο είναι, όμως, το μυστικό της νέας μεθόδου; Λοιπόν, οι γονείς, ανεξάρτητα από την ηλικία του παιδιού τους, θα πρέπει να σταματήσουν να «απαντούν» στις προκλήσεις του και να μην παρασύρονται σε μια κόντρα που δεν οδηγεί πουθενά, σε αυτόν το φαύλο κύκλο τού «Θα το κάνεις»-«Όχι, δεν θα το κάνω». Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Ας δούμε τι προτείνει η νέα μέθοδος:

Όχι κήρυγμα
Οι γονείς πρέπει να σταματήσουν το κήρυγμα, τα παρακάλια, τις ατέλειωτες συζητήσεις. Το μόνο που καταφέρνουν με όλα αυτά είναι να εξαντλούνται οι ίδιοι και στο τέλος το μικρό να κάνει τελικά το δικό του!

Ψυχραιμία και όχι άμεσες αντιδράσεις
Οι γονείς πρέπει να μάθουν να παραμένουν ήρεμοι σε έντονες καταστάσεις και να μην παρασύρονται από την ένταση της στιγμής. Αν, για παράδειγμα, το μικρό τους τους χαστουκίσει, θα πρέπει να μείνουν αρχικά σιωπηλοί και να συλλογιστούν αυτό που συνέβη. Έτσι θα συγκρατήσουν την οργή τους, που μπορεί να οδηγήσει σε λάθος αντιδράσεις. Θα «απαντήσουν» στην κακή συμπεριφορά του παιδιού τους μόνο αφού περάσει κάποιος χρόνος: μισή ώρα αν το παιδί είναι κάτω των 6 ετών και μία μέρα αν είναι μεγαλύτερο.

Ξεκαθάρισμα... λογαριασμών με «Sit-in»!
Θα πρέπει να είναι ξεκάθαροι και σαφείς με το παιδί! Δηλαδή, θα πρέπει να του ανακοινώσουν ότι από εδώ και στο εξής δεν θα ανέχονται πια την άσχημη συμπεριφορά του. Επειδή όμως ένα πεντάχρονο που χτυπάει π.χ. συστηματικά τα συνομήλικά του ή φέρεται πολύ άσχημα στη μητέρα του δεν... παίρνει και πολύ στα σοβαρά υπόψη του τέτοιου είδους ανακοινώσεις, θα πρέπει οι γονείς να κάνουν την ανακοίνωσή τους με τον πιο σωστό τρόπο. Ποιος είναι αυτός; Το «Sit-in» (βλ. πλαίσιο). Δηλαδή, οι γονείς θα πρέπει να κάνουν «κατάληψη» στο δωμάτιο του παιδιού, να καθίσουν σε μια καρέκλα και να πουν με πολύ σοβαρό ύφος στο μικρό ότι δεν πρόκειται να ανεχτούν πια τη συμπεριφορά του και ότι περιμένουν, εδώ και τώρα, από εκείνο, τις προτάσεις του για να λυθεί το πρόβλημα. Όπως τονίζουν οι ειδικοί της μεθόδου, «με το Sit-in δεν επιβάλλουμε τίποτα στο παιδί, αλλά αντίθετα το ενθαρρύνουμε να βρει μόνο του τη λύση. Οι γονείς δεν είναι ούτε αυθεντίες που γνωρίζουν τα πάντα ούτε ρομπότ-παιδαγωγοί που μοιράζουν επιβραβεύσεις ή τιμωρίες».

Μια αγκαλιά στις δύσκολες στιγμές
Αν το παιδί είναι μικρό (2-3 ετών) και έχει κάποιο από τα γνωστά ξεσπάσματα θυμού αυτής της ηλικίας, δηλαδή πέφτει στο πάτωμα, ουρλιάζει, καταστρέφει αντικείμενα ή απειλεί να κάνει κακό στον εαυτό του, οι γονείς μπορούν να το ηρεμήσουν με μια λαβή που ονομάζεται «η αγκαλιά της αρκούδας». Σε αυτή την περίπτωση ο ενήλικος παίρνει το παιδί στην αγκαλιά του και κλείνει σφιχτά γύρω του τα χέρια του, έτσι ώστε το μικρό να μην μπορεί να κάνει καμία κίνηση. Το μήνυμα που παίρνει το πιτσιρίκι είναι το εξής: «Είμαι εδώ. Θα μείνω εδώ. Δεν θα σε αφήσω να συνεχίσεις αυτό που κάνεις».

Μάρτυρες «υπεράσπισης»
Συνήθως οι γονείς επιθετικών παιδιών αισθάνονται ντροπή για τη συμπεριφορά του μικρού τους και αποφεύγουν να μιλούν γι’ αυτό το θέμα. Σύμφωνα με τους ειδικούς, όμως, είναι σημαντικό να σπάσουν τη σιωπή τους και να αναζητήσουν τη βοήθεια κάποιου δικού τους άνθρωπου: είτε μιας φίλης, είτε ενός θείου ή θείας του παιδιού. Αυτό το άτομο μπορεί να μεσολαβήσει στους καβγάδες τους με το μικρό, να χρησιμεύσει ως «μάρτυρας υπεράσπισης» των γονιών και να δείξει στο παιδί ότι βρίσκει σωστή την απόφαση και τη θέση του μπαμπά ή της μαμάς. Ας μην ξεχνάμε ότι ο κύκλος των γονιών -οι φίλοι και οι συγγενείς- παίζει σπουδαίο ρόλο για τα παιδιά, αφού αντιπροσωπεύει για εκείνα τον κόσμο των ενηλίκων. Βλέποντας το μικρό ότι αυτός ο κόσμος αποδέχεται και στηρίζει τους γονείς, ηρεμεί και αισθάνεται μεγαλύτερη ασφάλεια και σιγουριά για τους δικούς του, τους σέβεται και τους υπολογίζει.

Mαζί στο γραφείο
Αν το παιδί είναι μεγαλύτερο, οι γονείς μπορούν να εφαρμόσουν την τακτική «Τime-in». Δηλαδή, το παιδί είναι υποχρεωμένο να περάσει μία μέρα με τον μπαμπά ή τη μαμά στο χώρο της εργασίας τους.

Τα οφέλη
Εφαρμόζοντας αυτή τη μέθοδο, οι γονείς κερδίζουν πολλά. Πρώτα απ όλα, αποκτούν υπόσταση ως γονείς. Τι σημαίνει αυτό; Ότι παύουν να είναι... αόρατοι για το μικρό. Έτσι γίνονται πιο δυνατοί και κάνουν αισθητή την παρουσία τους. Και αυτή η δύναμη είναι το αντίθετο της εξουσίας, που καταπιέζει και εξουδετερώνει το παιδί. Ας μην ξεχνάμε ότι οι τιμωρίες και οι απειλές απομακρύνουν το παιδί από το γονιό. Αντίθετα, η δύναμη που πηγάζει από την ειρηνική αντίσταση φέρνει το παιδί πιο κοντά στο γονιό, γίνεται μια γέφυρα επικοινωνίας.
Τα παιδιά αναπτύσσονται πιο σωστά όταν αισθάνονται όχι μόνο την αγάπη και την τρυφερότητα των γονιών τους, αλλά και τη δύναμή τους και την αποφασιστικότητά τους. Είναι δύσκολο φυσικά να κάνεις το παιδί σου να σε βλέπει έτσι κάθε μέρα: τρυφερό αλλά και δυνατό. Η μέθοδος Γκάντι, λοιπόν, προσπαθεί να συνδυάσει με τον καλύτερο και πιο άμεσο τρόπο αυτά τα δύο στοιχεία. Η ειρηνική αντίσταση μπορεί, πραγματικά, να βοηθήσει τους γονείς να αποκαταστήσουν την ισορροπία στην οικογένειά τους. Και, μάλιστα, από τη στιγμή που θα τα καταφέρουν, είναι πια περιττή...

Ναι μεν, αλλά...
Υπάρχει και αντίλογος σε αυτή τη μέθοδο. Ορισμένοι ειδικοί τη βρίσκουν υπερβολικά σκληρή και δύσκολη για τους γονείς και τα παιδιά. Μπορεί να μη χρησιμοποιούν οι γονείς βία, αλλά, από την άλλη, μήπως με αυτή την τακτική απλώς καταπιέζουν την παρόρμησή τους και επιβάλλουν την εξουσία τους με έναν άλλον τρόπο; Ο καθηγητής Omar γνωρίζει αυτό τον κίνδυνο. Όμως, όπως τονίζει, η σχέση παιδιού και γονιού έχει πάντα το στοιχείο της εξουσίας, αφού οι γονείς είναι εκείνοι που θα πρέπει να βάζουν τα όρια.
Η ειρηνική αντίσταση μπορεί να είναι «ειρηνική», αλλά ταυτόχρονα είναι και δυναμική, ενώ ο στόχος των γονιών που την εφαρμόζουν δεν είναι να νικήσουν... το παιδί. Η μαμά και ο μπαμπάς που ακολουθούν αυτή τη μέθοδο πρέπει να είναι ταυτόχρονα και τρυφεροί με τα μικρά τους. Θα πρέπει να τους λένε το «σ’ αγαπώ» και να τους δείχνουν έμπρακτα την αγάπη τους και το σεβασμό τους. Δεν πρέπει να αποφεύγουν να «καλομαθαίνουν» το μικρό ταραξία με μια εκδρομή ή μια έξοδο για γλυκό. Όμως, αυτό θα πρέπει να το κάνουν χωρίς ανταλλάγματα, π.χ. «Αν είσαι φρόνιμος, θα πάμε σινεμά», και να δείξουν απλά στο πιτσιρίκι τους πόσο πολύ το υπολογίζουν και το εκτιμούν.

Τι είναι το «Sit-in»
O γονιός (ή και οι δύο γονείς) μπαίνει στο δωμάτιο, κλείνει πίσω του την πόρτα και κάθεται σε μια καρέκλα μπροστά στην είσοδο του παιδικού δωματίου. Με ήρεμη φωνή λέει στο παιδί: «Δεν αποδέχομαι άλλο αυτό που κάνεις (π.χ. το ότι χτυπάς και βρίζεις τα άλλα παιδιά κ.ά.). Θα μείνω εδώ και θα περιμένω από εσένα τις προτάσεις σου για το πώς μπορεί να βελτιωθεί η κατάσταση στο μέλλον». Ο μπαμπάς (ή η μαμά) δεν πρέπει να ανοίξει διάλογο με το παιδί, να το προκαλέσει ή να απαντήσει στις προκλήσεις του. Αν το μικρό απλώσει το χέρι του, μπορεί να αμυνθεί, αλλά όχι με φωνές ή ανταποδίδοντας το χτύπημα. Στην περίπτωση που το παιδί κάνει σοβαρές προτάσεις για τη λύση του προβλήματος, θα πρέπει ο γονιός να τις συζητήσει μαζί του.
Αν πάλι το παιδί δεν προτείνει τίποτε, τότε ο γονιός θα πρέπει να παραμείνει στο δωμάτιο (μισή ή μία ώρα, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού). Αν τελικά το «Sit-in» δεν φέρει αποτέλεσμα, μπορεί να το επαναλάβει την επόμενη ή τις επόμενες μέρες. Όπως έχουν δείξει οι έρευνες, η συμπεριφορά του παιδιού καλυτερεύει ύστερα από μερικά «Sit-in». Προσοχή όμως! Το «Sit-in» δεν πρέπει να γίνεται αμέσως μετά από κάποιον καβγά.

Παιδί: Όταν τα πιάνει... «γλωσσοδέτης»

Είναι πολύ συνηθισμένο: Τα παιδιά, που μόλις έχουν μάθει να μιλάνε, τραυλίζουν. Δηλαδή, «κομπιάζουν» με κάποιες λέξεις, δυσκολεύονται να τις προφέρουν. Πρόκειται όμως για «φυσιολογικό τραυλισμό». Αν όμως ο τραυλισμός επιμείνει και χειροτερεύσει, τότε επιβάλλεται να ψάξετε τις αιτίες που τον προκαλούν και να ζητήσετε τη βοήθεια των ειδικών.
Του Ορέστη Νέτα, κοινωνικού ψυχολόγου

Τα πρώτα σημάδια επικοινωνίας έρχονται με το κλάμα... μετά ακολουθούν οι γκριμάτσες και το γέλιο, και μετά περίεργοι ήχοι… Διάφορα φωνήεντα και φθόγγοι βγαίνουν από το στόμα του παιδιού που πολλές φορές δεν έχουν κανένα νόημα και αφορμή ή είναι απλά μιμήσεις ήχων που ακούνε γύρω τους. Από τους πρώτους 12 μήνες ζωής και μετά αρχίζουν να σχηματίζονται οι πρώτες λέξεις (συνήθως μέχρι 10 διαφορετικές λέξεις) και μέχρι τους 20 μήνες τα περισσότερα παιδιά έχουν πια ένα «παραγωγικό λεξιλόγιο» με περίπου 50 λέξεις. Από αυτό το σημείο και μετά, το λεξιλόγιο τους αναπτύσσεται με πολύ γοργούς ρυθμούς και το παιδί αρχίζει να κάνει συνδυασμούς λέξεων και να φτιάχνει προτάσεις με νόημα. Από το δεύτερο χρόνο και μετά, έχει αρχίσει να οργανώνει το λόγο του και να προσπαθεί να εκφράσει τις ανάγκες, τα συναισθήματα και τις σκέψεις του με λέξεις και προτάσεις…

Πότε ο τραυλισμός είναι φυσιολογικός;
Ανάμεσα στο δεύτερο και τον τρίτο χρόνο ζωής, τότε δηλαδή που το παιδί εμπλουτίζει τόσο το λεξιλόγιο και το συντακτικό του, όσο και την ικανότητα να μεταφράζει τις σκέψεις του σε λέξεις, αρχίζουν να φαίνονται και τα πρώτα προβλήματα -αν υπάρχουν- στο λόγο. Για παράδειγμα, πολλοί γονείς θα έχουν παρατηρήσει ότι το παιδί επαναλαμβάνει κάποιες συλλαβές ή κομπιάζει με κάποιες -ή με όλες- λέξεις. Σ αυτές τις περιπτώσεις και σ αυτήν την ηλικία έχουμε να κάνουμε με ένα φυσιολογικό φαινόμενο, το λεγόμενο «φυσιολογικό τραυλισμό», που στις περισσότερες περιπτώσεις σταδιακά εξαφανίζεται από μόνος του και κρατάει για μερικές ημέρες ή και εβδομάδες.
Σε κάποια παιδιά όμως ο τραυλισμός αυτός δεν μειώνεται αλλά σταδιακά χειροτερεύει. Η ομιλία τους δεν έχει την αναμενόμενη ροή. Επαναλαμβάνουν ήχους, συλλαβές και ολόκληρες μονοσύλλαβες λέξεις. Δείχνουν να πιέζονται κάθε φορά που προσπαθούν να πουν κάτι και έτσι μιλούν με υπέρμετρη ένταση, επιμηκύνουν κάποιους ήχους και, κάποιες φορές, κάνουν μία παύση στη μέση μιας λέξης. Στην πραγματικότητα, καταλαβαίνουν ότι δυσκολεύονται να μιλήσουν και γι αυτό προσπαθούν να «παρακάμψουν» αυτό που τους ενοχλεί. Προτιμούν να το περιγράψουν με άλλα λόγια ή ακόμα και να το δείξουν με κάποιον άλλον τρόπο. Όλα αυτά συνήθως συνοδεύονται με δυσκολίες στην αναπνοή και/ή κάποιο τικ του κεφαλιού ή των ματιών.

Πού οφείλεται;
Οι απόψεις των ειδικών συγκλίνουν στο ότι ο τραυλισμός είναι ένα πρόβλημα που οφείλεται σε πολλούς και διαφορετικούς παράγοντες (αναπτυξιακούς, περιβαλλοντικούς, κ.τλ.). Οι περισσότεροι όμως ειδικοί επικεντρώνουν το ενδιαφέρον τους στους ψυχολογικούς παράγοντες.
Γενικότερα, οι ψυχολόγοι και οι λογοθεραπευτές υποστηρίζουν ότι ο λόγος είναι η ικανότητα αυτή που μας καθορίζει ως άτομα, αφού μέσω αυτής εκφράζουμε την ατομικότητά μας, τα συναισθήματά μας (αρνητικά ή θετικά) και τη συμφωνία ή τη διαφωνία μας με ό,τι συμβαίνει γύρω μας και ό,τι αντιλαμβανόμαστε. Για την πλειονότητα των παιδιών η εκφορά του λόγου είναι πηγή χαράς και ανακούφισης, γιατί έτσι εκφράζουν όσα επιθυμούν, αρνητικά ή θετικά, χωρίς να πιέζονται. Ειδικά, όταν τα παιδιά ξεκινούν να μιλάνε και να επικοινωνούν, ο λόγος είναι το καλύτερο δώρο… γιατί έτσι μπορούν να ζητήσουν αυτό που θέλουν και να γίνουν άμεσα κατανοητά.
Βέβαια, υπάρχουν και παιδιά που δεν μπορούν εύκολα να αποδεχτούν τα αρνητικά αισθήματα και τους φόβους που μπορεί να κρύβουν μέσα τους. Για παράδειγμα, κάποια παιδιά πιστεύουν ότι αν εκφράσουν θυμό ή κάποιο άλλο αρνητικό συναίσθημα, θα χάσουν την εύνοια των γονιών ή των αγαπημένων προσώπων τους, αν εκφράσουν το φόβο που νιώθουν για κάτι, κάποιος θα τους κοροϊδέψει ή θα τους υποτιμήσει.
Έτσι, ό,τι αρνητικό θέλει να εκφράσει το παιδί το κρατάει μέσα του προκαλώντας μία τρομερή εσωτερική ένταση. Ενώ το παιδί λοιπόν μπορεί να φαίνεται καλόβολο και γλυκό, μέσα του μπορεί να κρύβει άγχος και ένταση. Αυτή η σύγκρουση ανάμεσα στο πώς «πρέπει» να φαίνεται και σ αυτό που αισθάνεται εκδηλώνεται στο σώμα και στην ομιλία, αφού δεν μπορεί να εξωτερικευτεί κάπως αλλιώς. Ο τραυλισμός ουσιαστικά είναι το σύμπτωμα ή, καλύτερα, το αποτέλεσμα αυτής της εσωτερικής σύγκρουσης.

Τι μπορούν και πρέπει να κάνουν οι γονείς;
Υπάρχουν κάποια πράγματα τα οποία οι γονείς πρέπει να προσέχουν τόσο πριν, όσο και μετά την εμφάνιση του τραυλισμού. Το βασικότερο απ΄ όλα είναι να δίνουν προσοχή περισσότερο στο τι θέλει να πει το παιδί, παρά στον τρόπο που το λέει. Έτσι, θα μπορεί να αναπτυχθεί πραγματικός διάλογος για όσα απασχολούν το παιδί και μέσω του διαλόγου το παιδί θα μπορεί να εξωτερικεύσει τόσο τα θετικά, όσο και τα αρνητικά συναισθήματα. Είναι αναγκαίο το παιδί να μπορέσει να μιλήσει για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει, χωρίς φόβο και άγχος. Ακόμα πιο σημαντικό είναι οι γονείς να συζητούν με το παιδί το πρόβλημα του τραυλισμού (εφόσον αυτό υπάρχει) και όχι να συμπεριφέρονται σαν να μην υπάρχει. Είναι σχεδόν σίγουρο ότι το παιδί καταλαβαίνει ότι έχει κάποιο πρόβλημα και όταν δεν το συζητάμε μαζί του, είναι σαν να το «κοροϊδεύουμε». Μέσα σ ένα τέτοιο πνεύμα επικοινωνίας, οι γονείς δεν πρέπει να κατακρίνουν τα λάθη που κάνει το παιδί στο λόγο του, ούτε να του ζητάνε να «το πει ξανά σωστά».

Ποια είναι η καλύτερη θεραπεία;
Η θεραπεία για ένα πρόβλημα σαν τον τραυλισμό εξαρτάται από την οικογένεια. Οι γονείς είναι αυτοί που θα εντοπίσουν το πρόβλημα και θα αποταθούν σε κάποιον ειδικό για τη λύση του. Η καλύτερη περίοδος για να συμβουλευτεί ένας γονιός κάποιον ειδικό είναι συνήθως 2 με 3 μήνες μετά από την εμφάνιση του προβλήματος στα μικρά παιδιά και ακόμα πιο νωρίς στα μεγαλύτερα. Γεγονός είναι ότι όσο πιο νωρίς αναφερθεί το πρόβλημα, τόσο πιο εύκολα θα αντιμετωπιστεί.
Τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν οι γονείς είναι:
1. Η ψυχολογική υποστήριξη του παιδιού είναι το πρώτο βήμα, ώστε εμείς να εντοπίσουμε και το παιδί να εκφράσει αυτήν την εσωτερική σύγκρουση που κρύβει.
2. Η οικογενειακή θεραπεία μπορεί να λύσει προβλήματα επικοινωνίας ανάμεσα στους γονείς και το παιδί, ιδιαίτερα όταν είναι σε μικρή ηλικία (3-4 χρονών). Βασικός στόχος είναι οι γονείς να βοηθήσουν το παιδί τους να εκφράσει και να ξεπεράσει τις φοβίες ή τα άγχη του.
3. Βέβαια, αναγκαία θεωρείται και η λογοθεραπεία (ιδιαίτερα στα μεγαλύτερα παιδιά και τους εφήβους) με την οποία εφαρμόζονται τεχνικές χαλάρωσης, ασκήσεις της φωνής και ρύθμιση της αναπνοής. Η λογοθεραπεία διαρκεί λιγότερο και έχει πιο άμεσα αποτελέσματα συγκριτικά με την ψυχοθεραπεία. Ωστόσο, ενώ η λογοθεραπεία αντιμετωπίζει μόνο τα συμπτώματα, η ψυχοθεραπεία αντιμετωπίζει τα αίτια του προβλήματος. Έτσι, ο συνδυασμός των δύο είναι ουσιαστικά η πιο αποτελεσματική θεραπεία.

Οι τέσσερις φάσεις ανάπτυξης του τραυλισμού
Υποστηρίζεται ότι η πιθανότητα εμφάνισης του τραυλισμού εντοπίζεται στις ηλικίες μεταξύ 18 μηνών και 12 ετών. Η εξέλιξή του είναι σταδιακή και, κατά τους ειδικούς, περνά από τέσσερα βασικά στάδια:
1) Στην προσχολική ηλικία το πρόβλημα είναι περιστασιακό και εμφανίζεται συνήθως όταν το παιδί είναι ταραγμένο ή βιάζεται να πει πολλά. Βέβαια, τότε τα συμπτώματα που παρουσιάζει το παιδί δεν δημιουργούν τόσα προβλήματα, γιατί το επικοινωνιακό τους περιβάλλον είναι ακόμα περιορισμένο.
2) Τα προβλήματα είναι πιο έντονα όταν το παιδί αρχίσει να πηγαίνει σχολείο, αφού εκεί εκδηλώνονται σε περισσότερες καταστάσεις: Είτε στην επικοινωνία με τη δασκάλα, είτε με τις καινούριες παρέες στο παιχνίδι, το πρόβλημα θα κάνει την εμφάνισή του και το παιδί θα βρεθεί αμέσως σε δύσκολη θέση. Γιατί τώρα θα έχει ένα χαρακτηριστικό που θα το ξεχωρίζει από τα αλλά παιδιά…
3) Όταν πια το παιδί έχει φτάσει στο σημείο να αναγνωρίζει ότι κάποιοι φθόγγοι, συλλαβές ή λέξεις τού δημιουργούν δυσκολίες, αρχίζει να αποφεύγει τη χρήση τους και, κατά συνέπεια, αρχίζει να αισθάνεται άσχημα με το πρόβλημά του. Δεν ξέρει πώς να το αντιμετωπίσει… και πολύ λίγοι είναι εκείνοι που θα το βοηθήσουν και δεν θα το κοροϊδέψουν…
4) Στην τέταρτη και τελευταία φάση, το παιδί αποφεύγει να βρεθεί σε καταστάσεις που θα χρειαστεί να μιλήσει και, προς το τέλος της εφηβείας, ο τραυλισμός τού δημιουργεί πιο έντονα προβλήματα και αμηχανία σε καθημερινή βάση. Γιατί τότε ο λόγος γίνεται το μέσο εξερεύνησης τόσο των ερωτικών σχέσεων, όσο και ενός πολύ μεγαλύτερου κοινωνικού φάσματος.

© Το χαμομηλάκι | To hamomilaki