Monday, 18 September 2023

Το Παιδί μου Δεν είναι Καλύτερο από το Δικό σου


Η ιστορία αρχίζει συνήθως… κάπως έτσι: Από την εγκυμοσύνη-μην σας πούμε ήδη από την… σύλληψη -οι μέλλουσες μαμάδες φαντάζονται πως μπορεί να είναι τα παιδιά τους. 
Κοιτούν την στρογγυλή κοιλιά τους και σκέπτονται: 
Θα είναι όμορφα; 
Θα είναι λυγερόκορμα; 
Θα είναι έξυπνα; 
Σε ποιον θα μοιάσουν; 
Έτσι περνούν οι μήνες και αυτό το σενάριο εικονικής πραγματικότητας πλάθεται μέρα με την ημέρα. Γιγαντώνεται μέσα στο μυαλό τους και γίνεται εικόνα ακόμα περισσότερο όταν το παιδί γεννιέται, αρχίζει να μεγαλώνει και δημιουργεί τη δική του προσωπικότητα: Είναι πλέον ένα αυτόνομο πλάσμα, ικανό με τις δεξιότητες και τα χαρίσματά του να μαγέψει, όχι μόνο τους γονείς του, αλλά και όλους όσους σταδιακά και στην πορεία της ζωής του το περιβάλλουν.

Χωρίς άδικο όμως… 
Φαντάζομαι ότι έχετε παρατηρήσει κι εσείς ότι τα τελευταία χρόνια τα περισσότερα παιδάκια είναι σαν να έχουν βγει από σελίδες περιοδικού; 
Όμορφα μαλλιά, λαμπερά μάτια, ωραίες κορμοστασιές και σαν να μην έφτανε αυτό είναι σαν να έχουν πέσει και μέσα στη χύτρα με το ζωμό της εξυπνάδας: 
Ετοιμόλογα και πανέξυπνα. Και οι μαμάδες καμαρώνουν και θεωρούν ότι τα βλαστάρια τους έχουν όλα τα εχέγγυα να κατακτήσουν τον κόσμο, ενώ αρχίζουν και οι μικροί ανταγωνισμοί ανάμεσα στους γονείς, που πιστεύουν ότι τα παιδιά τους είναι ικανά για τα πάντα.
Το μεγαλύτερο "πανηγύρι" ευγενούς – πάντα – ανταγωνισμού γίνεται στα πάρτι, εκεί που είναι μαζεμένα όλα τα πιτσιρίκια και οι γονείς, που βρίσκουν την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις και να περηφανευτούν για το ποιο παιδάκι τραγούδησε καλύτερα, ποιο χόρεψε πιο χαρισματικά, ακόμα και ποιο έφαγε πιο… γρήγορα την τούρτα. 
Αυτό είναι το ανώδυνο μέρος του πράγματος.

Είναι όμως έτσι τα πράγματα τελικά ή μήπως αυτός ο υπερβολικός θαυμασμός προς τα παιδιά μας σταδιακά μας γυρνά μπούμερανγκ και βλέπουμε πλέον τα πράγματα όπως είναι; 
Τα βλαστάρια μας δηλαδή σαν κανονικά παιδιά που είναι μεν όμορφα, υγιή, έξυπνα, αλλά ταυτόχρονα έχουν αδυναμίες και μπορεί να μην αγγίζουν την τελειότητα, όπως ίσως εμείς πιστεύουμε. Εξάλλου δεν είμαστε όλοι φτιαγμένοι από το υλικό που μπορεί να ανταγωνιστεί και να κερδίζει. 
«Τα παιδιά χρειάζονται πάνω απ΄ όλα αγάπη και στήριξη. Σε καμία περίπτωση δεν χρειάζονται κάποιον, και ειδικά τους γονείς τους, να τους βάλει στο μικρό τους κεφάλι ότι θα πρέπει πάντα να είναι καλύτερα από το διπλανό τους παιδάκι. Η λέξη παιδί εξάλλου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το παιχνίδι και έτσι θα πρέπει να βλέπουν τα μικρά μας την διαδικασία κοινωνικοποίησης και συναναστροφής με τα άλλα παιδιά, στο νήπιο, στο σχολείο, στα αθλήματα.... Είναι σημαντικό να τους δίνουμε τη βάση και να τα κατευθύνουμε, αλλά το πόσο ψηλά θα φτάσουν, το πόσο θα θελήσουν να μπουν σε διαδικασία ευγενούς άμιλλας ή και ανταγωνισμού πιο νωρίς ή πιο αργά στη ζωή τους τελικά εξαρτάται από εκείνα» σημειώνει η ψυχολόγος Έλενα Ράπτη.

Από την άλλη πλευρά «η κουκουβάγια βλέπει το παιδί της πάντα καλύτερο» θυμάμαι τη γιαγιά μου να λέει, μιλώντας για τα κατορθώματα της μητέρας μου. 
Και ίσως είχε ένα μικρό δίκιο: 
από τη στιγμή που γινόμαστε γονείς φοράμε παραμορφωτικά γυαλιά που μας δείχνουν μια ελαφρώς παραλλαγμένη εκδοχή της πραγματικότητας: Σαν να βλέπουμε στο πρόσωπο του παιδιού ή των παιδιών μας τον νικητή μιας μάχης που ξέρουμε εκ των προτέρων ότι θα είναι κερδισμένη, έστω και αν δεν θέλουμε να το παραδεχθούμε ούτε στον εαυτό μας. 
Ακόμα και αν δεν είναι για τους άλλους, είναι για εμάς. Στην πράξη όμως και όσο τα χρόνια περνούν, αντιλαμβανόμαστε ότι πάντα θα υπάρχουν παιδιά που είναι καλύτερα, πιο όμορφα, πιο ψηλά. Παιδιά που θα καταφέρουν να εντυπωσιάσουν την ομήγυρη με ένα τραγούδι, με τον καλό τους βαθμό, με τον καλό τους χρόνο στο τρέξιμο, με τον πρώτο ρόλο στο θεατρικό του σχολείου. Αλλά, ποιος νοιάζεται; Τα παιδιά μας είναι παιδιά μας και ακόμα και αν δεν είπαν σήμερα καλά το μάθημα στην τάξη, θα το καταφέρουν αύριο…

Από την σκοπιά των γονιών

«Αγαπάμε τα παιδιά μας επειδή είναι παιδιά μας όχι επειδή είναι παράγωγά μας, ούτε αυτά που θα μας κάνουν περήφανους στην κοινωνία» λέει η Νικολέτα, μητέρα δύο αγοριών. 
«Στο πρώτο μου παιδί θεωρώ ότι είχα πέσει λίγο στην παγίδα το το-δικό-μου-παιδί-είναι-το-καλύτερο. Δεν ξέρω γιατί, νομίζω όμως ότι αυτό το αίσθημα το δημιουργεί κάποιες φορές λίγο και το περιβάλλον στο οποίο κινείσαι μαζί με το παιδί: Το σχολείο, το μπάσκετ, οι κοινωνικές συναναστροφές… Είναι σαν να βλέπεις λίγο τα πράγματα από την πλευρά της υπερβολικής αγάπης, ενώ παρασύρεσαι και από τους άλλους γονείς που κάνουν το ίδιο. Πλέον δεν με επηρεάζει τίποτα, νομίζω βλέπω τα παιδιά μου όπως… πραγματικά είναι: Σαν δύο διαφορετικές προσωπικότητες, στις οποίες από την πλευρά μου δίνω το καλύτερο και δεν θα τρελαθώ κιόλας αν δεν ανταποκριθούν στο μέγιστο βαθμό, γιατί μέχρι εκεί μπορούν να δώσουν».

Την ίδια στιγμή, υπάρχουν και οι γονείς που είναι συνειδητοποιημένοι εξαρχής.
Γνωρίζουν πολύ καλά ότι παιδιά υπάρχουν πολλά, χαρισματικά, πανέμορφα, αλλά το δικό τους είναι μοναδικό επειδή είναι απλά το δικό τους. Έστω και αν αντικειμενικά δεν είναι το καλύτερο. 
«Αναμφισβήτητα αγαπώ το παιδί μου και το έχω πρώτο στην καρδιά μου, ανεξάρτητα από το πώς είναι τα άλλα παιδάκια γύρω του. Δεν θα το αγαπούσα όμως περισσότερο αν έφερνε πάντα τους καλύτερους βαθμούς, αν έβγαινε πρώτο στο στίβο ή έπαιρνε τον πρώτο ρόλο στις παραστάσεις. Ναι, αν όλα αυτά γίνουν θα χαρώ αλλά δε θα φτάσω στο συμπέρασμα ότι το δικό μου παιδί είναι καλύτερο. Είναι καλύτερο για μένα, όχι σε σύγκριση με άλλα, γιατί είναι μέρος μου, κομμάτι μου, απόρροια μιας μεγάλης αγάπης», 
τονίζει η Αναστασία, μητέρα μιας κόρης.

Ίσως τελικά αυτή είναι η κατάκτηση των γονιών millenials: H συναντίληψη ότι τα παιδιά τους είναι τα πιο «γήινα» όντα που μπορεί να γνωρίσουν ποτέ. Δεν έχουν υπερφυσικές ικανότητες, δεν είναι απαραίτητα η βελτιωμένη εκδοχή του πατέρα και της μητέρα τους, μπορούν να πέσουν και να χτυπήσουν και ξανασηκωθούν. Και το καλύτερο για τους γονείς είναι να βρίσκονται δίπλα τους όταν θα το κάνουν.
Μαρίτα Κωνσταντίνου/
talcmag.gr

Το «έτσι κάνουν τα αγόρια» δεν πρέπει να είναι δικαιολογία

Η Soraya Chemaly είναι μαμά και συγγραφέας. Στο παρακάτω κείμενό της περιγράφει πώς διαχειρίστηκαν, εκείνη και η κόρη της, την επιθετική συμπεριφορά ενός συμμαθητή, την οποία οι γονείς του δικαιολογούσαν πάντα με την φράση «έτσι κάνουν τα αγόρια». Εξηγεί δε τους σοβαρούς κινδύνους που ενέχει για την κοινωνία η συγκεκριμένη νοοτροπία εν γένει.

«Για μήνες, όταν η κόρη μου ήταν στον παιδικό σταθμό, την παρατηρούσα κάθε πρωί που την πήγαινα να κατασκευάζει ένα εντυπωσιακό κάστρο, από τουβλάκια, πολύχρωμους πλαστικούς δίσκους, κορδέλες και φτερά, το οποίο πάντα της γκρέμιζε λίγο πριν το τελειώσει, με περίσσια ικανοποίηση, ένα συγκεκριμένο αγόρι. Ήταν προφανές ότι ο μικρός εισέπραττε μεγάλη ευχαρίστηση κάνοντας κάτι τέτοιο. 

Την πρώτη φορά που έγινε αυτό, η κόρη μου απλά έμεινε αποσβολωμένη, καθώς εγώ -που έτυχε να είμαι εκεί- την βοηθούσα να το ξαναφτιάξει. 
Τη δεύτερη φορά την πλημμύρισε η λύπη. 
Την τρίτη η αδικία. «Γιατί μου το έκανε ξανά;». 
Την τέταρτη η κόρη μου, γεμάτη θυμό, το είπε στους γονείς του. Όσο για εμένα; 
Την πέμπτη φορά αποφάσισα να της δώσω μερικές ιδέες για να τον σταματήσει.
Κατά την διάρκεια, λοιπόν, αυτής της “άσκησης κοινωνικοποίησης”, δοκιμάσαμε διάφορες στρατηγικές, μία εκ των οποίων ήταν να μιλήσω εγώ η ίδια με τους γονείς του. 
Κάποιες φορές ο ένας και κάποιες ο άλλος, έπειτα από το συμβάν, χαμογελούσαν και απολογούνταν καθώς απομάκρυναν τον γιο τους από την κόρη μου. 
Τι έλεγαν;
«Καταλαβαίνεις μωρέ, είναι αγόρι!»
«Θα περνάει τώρα κάποια φάση!»
«Έτσι κάνουν τα αγόρια! Όλα θέλουν να τα χαλάνε!»
«Δεν μπορεί με τίποτα να συγκρατήσει τον εαυτό του!»


Όσες φορές κι αν το έκανε πάντως, εκείνοι ποτέ δεν λειτουργούσαν προληπτικά –π.χ. ποτέ δεν του είπαν, αφήνοντάς τον το πρωί στο σχολείο, να μην το επαναλάβει.

Εγώ προσπάθησα να διδάξω την κόρη μου πώς να σταματά αυτή τη συμπεριφορά. 
Του το ζήτησε ευγενικά. Συζητήσαμε τι άλλο θα μπορούσε να κάνει. Μεταφέρθηκε, ώστε να χτίζει το κάστρο της σε άλλο σημείο της αυλής του σχολείου. Μία φορά μπήκε μπροστά του, όταν εκείνος πλησίασε. Έχτισε ένα άλλο κάστρο με πιο γερά θεμέλια, ώστε όταν εκείνος θα της το ξαναγκρέμιζε, τουλάχιστον να μην έπρεπε να το φτιάξει όλο από την αρχή. 
Την ίδια ώρα φανταζόμουν τους γονείς του να σκέφτονται 
«ποιο φυσιολογικό αγόρι δεν θα το γκρέμιζε;» 
Τους φανταζόμουν να σκέφτονται:
Πήγε κι αυτή κι έχτισε το κάστρο της σε κοινή θέα.
Ήταν προκλητικό.
Πώς να κρατηθεί κι αυτός; Αγόρι είναι, έχει βίαιες τάσεις.
Έπρεπε κι αυτή να προσέχει.

Η συγκατάθεσή της δεν έχει καμία σημασία. Εξάλλου, κι αυτή δεν το έκανε ιδιαίτερο ζήτημα, όταν της το γκρέμισε. Ούτε ούρλιαξε, ούτε έπεσε κάτω να χτυπιέται.

Η επιθυμία του -για ισχύ, για καταστροφή, για έλεγχο, για οτιδήποτε- είναι κατανοητή.
Ίσως δεν θα έπρεπε καν να έρχεται στον παιδικό σταθμό. Ή, ακόμα καλύτερα, ας χτίζει τα κάστρα της στο σπίτι της!

Τη στιγμή, λοιπόν, που εγώ δίδασκα την κόρη μου πώς να αποφεύγει μια κατάσταση που ενδεχομένως να επαναληφθεί στο μέλλον με τη μορφή bullying, ο μικρός δεν διδασκόταν από κανέναν το παραμικρό.
Ούτε μία φορά δεν άκουσα τους γονείς του να λένε ότι δεν εισβάλουμε στον προσωπικό χώρο κάποιου και δεν διεκδικούμε για δικό μας, κάτι που δεν είναι. Δεν μάθαινε από κανέναν να σέβεται την κόρη μου, το δημιούργημά της, τα λόγια της. Για τους γονείς του ήταν λες και τα χρωμοσώματά του τού έδιναν δικαιώματα πάνω στους άλλους. 
Πόσες ακόμα συμπεριφορές αυτού του αγοριού, άραγε, θα δικαιολογούνταν με τον ίδιο τρόπο στο μέλλον;
Το ενδιαφέρον είναι, ότι υπήρξε και ένα άλλο αγόρι που μια μέρα αποφάσισε να γκρεμίσει το κάστρο της κόρης μου. 
Όταν το έκανε, η δική του μαμά το πήρε από το χέρι, του εξήγησε ότι δεν ήταν δικό του για να το γκρεμίσει, το ρώτησε πώς πίστευε ότι ένιωθε η κόρη μου που είχε προσπαθήσει τόσο πολύ για να το χτίσει και τον συνόδευσε πίσω, στην κόρη μου, προκειμένου ο μικρός να απολογηθεί. 
Πιθανώς δεν του άρεσε και πολύ του συγκεκριμένου μικρού όλη αυτή η διαδικασία, ωστόσο δεν το έκανε ποτέ ξανά.

Υπήρξε και ένα τρίτο παιδί. Αυτός ήταν ιδιαίτερα έξυπνος! 
Τη ρώτησε αν θα μπορούσε να γκρεμίσει το κάστρο της. Εκείνη, η οποία είχε απαυδήσει πια με όλη αυτή την ιστορία, του είπε ναι… αλλά μόνο αφού θα είχε ολοκληρώσει πρώτα την κατασκευή του και όταν εκείνη θα του έλεγε ότι μπορεί. 
Συμφώνησαν, λοιπόν, μαζί σε αυτό το πλάνο και, ωστόσο, άρχισε κι εκείνος να χτίζει πράγματα μαζί της, τα οποία στη συνέχεια γκρέμιζαν κιόλας μαζί, με άδολο ενθουσιασμό. 
Πώς τα φέρνει η ζωή, ε;

Πάρτε, λοιπόν, τώρα ως παράδειγμα αυτά τα τρία αγόρια και σκεφτείτε πώς θα λειτουργήσει το κάθε ένα, όταν θα έχει μεγαλώσει και θα βρεθεί π.χ. μεθυσμένο σε κάποιο πάρτι, επιδιώκοντας να οδηγήσει το κορίτσι που του αρέσει στην κρεβατοκάμαρα. 
Πώς θα αντιδράσει π.χ. το πρώτο αγόρι, όταν το κορίτσι θα του πει “Όχι, δεν θέλω. Σταμάτα. Φύγε.”; 
Σύμφωνα με τους γονείς του, δεν θα μπορεί να ελέγξει τον εαυτό του. Έτσι κάνουν τα αγόρια.

Φανταστείτε, όμως, να λέγαμε το ίδιο για τα κορίτσια. 
Θα αφήνατε ποτέ την κόρη σας να καταστρέφει τα παιχνίδια των φίλων ή των αδελφών της, με την δικαιολογία ότι «έτσι κάνουν τα κορίτσια»; 
Το αντίθετο μάλιστα. Για τα κορίτσια έχει δημιουργηθεί μια ιδέα ότι πρέπει να είναι πιο ώριμα, πιο σοβαρά, με μεγαλύτερο αυτοέλεγχο. Αμέτρητες μελέτες έχουν δημοσιευτεί που εξηγούν γιατί υπάρχει αυτή η ιδέα και ο βασικός λόγος είναι ότι εμείς τα μαθαίνουμε να βάζουν σε δεύτερη μοίρα τη δική τους ικανοποίηση και τις ανάγκες τους. 
Σε καμία περίπτωση, πάντως, δεν πρόκειται για έμφυτα χαρακτηριστικά.
Το πρώτο, λοιπόν, αγόρι, μπορεί πράγματι να χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να δεχθεί τα όρια και να μάθει για τα δικαιώματα των άλλων. Μπορεί να έχει μηδενική συναισθηματική νοημοσύνη, ίσως επειδή κανείς δεν του δίδαξε την εν-συναίσθηση. Κανείς δεν του δίδαξε κάτι διαφορετικό. 
Τέτοιες συμπεριφορές είτε επιβραβεύονται είτε όχι, είτε ενισχύονται είτε όχι, είτε δέχονται σιωπηρές κυρώσεις είτε όχι. Τόσο σε ατομικό όσο και σε πολιτισμικό επίπεδο. 
Και για να γίνω σαφής: Δεν λέω ότι υπάρχει αιτιότητα ανάμεσα στο να γκρεμίζεις κάστρα στον παιδικό σταθμό και να επιτίθεσαι σε ανθρώπους αργότερα. 
Δεν λέω ότι όλα τα αγόρια με κακή συμπεριφορά, με μειωμένο έλεγχο των παρορμήσεών τους, με ΔΕΠΥ ή άλλα προβλήματα συμπεριφοράς θα γίνουν βιαστές ή θα χτυπούν κάποτε τη γυναίκα τους. 
Αυτό που λέω είναι ότι ο κόσμος μας θα ήταν πολύ καλύτερος αν μαθαίναμε στα παιδιά μας να σέβονται τα δικαιώματα των άλλων παιδιών από νωρίς. 
Το δικαίωμα να υπάρχουν, να κάνουν, να δείχνουν όπως θέλουν εκείνα και όχι όπως θέλουν οι άλλοι.
Όποιος έχει ασχοληθεί με το πρόβλημα της ενδοοικογενειακής βίας, θα συμφωνήσει στο ότι από τα πρωταρχικά συμπεριφορικά χαρακτηριστικά των βίαιων ανδρών είναι ότι νιώθουν να έχουν δικαιώματα πάνω στους άλλους, χωρίς καμία ευθύνη ή σεβασμό.

Σε γενικές γραμμές είμαι αυστηρή στο ότι δεν πρέπει να παρεμβαίνω στα παιδιά των άλλων, εκτός κι αν έχω την απόλυτη ευθύνη για αυτά και την ασφάλειά τους. 
Ένα πρωί, όμως, όταν μου έγινε απολύτως σαφές ότι οι γονείς του πρώτου αγοριού ήταν εντελώς άχρηστοι στο να διδάξουν τον γιο τους να έχει επίγνωση των γύρω του, να έχει εν-συναίσθηση και -ναι- να είναι πιο ευγενικός, τον πήρα αγκαλιά και τον μετέφερα ήρεμα μακριά από την κόρη μου. 
Τον ρώτησα ευγενικά αν καταλαβαίνει τι σημαίνει η λέξη «για πάντα». Μου είπε ναι. 
Τον άφησα κάτω και του είπα ότι για τόσο χρονικό διάστημα, στο εξής, θα μείνει μακριά από την κόρη μου και το κάστρο της. 
Και κάπως έτσι τελείωσαν τα προβλήματά μας.»

από Έλενα Μπούλια
Πηγή: rolereboot.org
mama365.gr
σχετικό:

Γυναίκες καλλιτέχνιδες στην Αρχαιότητα

Σύμβολο μητρότητας, αναπαράσταση της ιερότητας και πρότυπο ομορφιάς είναι από τα θέματα που μας έρχονται από τα αρχαία χρόνια με κεντρικό μοντέλο τη γυναίκα. Ωστόσο, τι ξέρουμε για τις γυναίκες καλλιτέχνιδες στην Αρχαιότητα; 

Σε όλη την ιστορία της τέχνης, οι γυναίκες καλλιτέχνιδες έχουν αντιμετωπίσει εμπόδια στην εκπαίδευση, στην άσκηση και στην αναγνώριση της δουλειάς τους. Ωστόσο από την αρχαιότητα, πολλές γυναίκες ξεχασμένες για αιώνες, υπήρξαν καταξιωμένες καλλιτέχνιδες.

Χάρη στον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο, μερικά ονόματα έχουν φτάσει μέχρι τις μέρες μας. Μάλιστα ο ίδιος ο Πλίνιος στο βιβλίο 35 “Περί της αρχαίας ελληνικής ζωγραφικής”, καταγράφει μια κορινθιακή παράδοση που αποδίδει την “εφεύρεση μιας πρωτότυπης μεθόδου σχεδίου”… σε μια γυναίκα!

Η κόρη του αγγειοπλάστη Βουτάδη, ερωτεύτηκε έναν νεαρό που ετοιμαζόταν να φύγει στο εξωτερικό. Την τελευταία νύχτα, η κοπέλα είχε την ιδέα να κρατήσει ένα πορτραίτο του αγαπημένου της, το οποίο ζωγράφισε με ένα κομμάτι ξερού πηλού πάνω στον ίσκιο που έκανε το προφίλ του προσώπου στον τοίχο. Ο πατέρας της βλέποντας την ανακάλυψη γέμισε με πηλό τη μορφή δημιουργώντας ένα ανάγλυφο πορτραίτο από το αρχικό σχήμα.

Ο μύθος της κόρης του Βουτάδη. Έργο του Joseph Wright

Εκτός από τον Πλίνιο, ο Πτολεμαίος Χέννος και ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς καταγράφουν επίσης ονόματα διάφορων γυναικών που ξεχώρισαν στην τέχνη:

Η Κόρα (600 π.Χ) ήταν θυγατέρα και βοηθός του αγγειοπλάστη Βουτάδη και σχεδίασε, μεταξύ άλλων, με κάρβουνο και πάνω στον τοίχο του σπιτιού της, την αναχώρηση του αγαπημένου της. Απ’ αυτό το σχέδιο εμπνεόμενος ο πατέρας της, δημιούργησε το πρώτο πήλινο μενταγιόν.

Τιμαρέτη

Κόρη του ζωγράφου Μίκωνα, έζησε κατά τον 5ο αιώνα π.Χ. Η Τιμαρέτη απαξιώνει τα καθήκοντα των γυναικών για να ασκεί την τέχνη του πατέρα της. Ήταν γνωστή στην εποχή της για έναν πίνακα της Αρτέμιδος που βρισκόταν στην Έφεσο για πολλά χρόνια.

Έλενα της Αιγύπτου

Η Έλενα υπήρξε ζωγράφος που έζησε στην Αίγυπτο τον 4ο αιώνα π.Χ. κατά την Ελληνιστική περίοδο. Έμαθε ζωγραφική από τον πατέρα της Τίμωνα. Ο Πτολεμαίος Χέννος της αποδίδει το έργο “Μάχη της Ισσού” που παριστάνει τη νίκη του Μεγάλου Αλεξάνδρου επί του Δαρείου του Γ’. Σύμφωνα με τον Πτολεμαίο, υπήρχε ένα αντίγραφο του έργου σε μωσαϊκό. Η γνωστή μωσαϊκή αναπαραγωγή της “Μάχης της Ισσού” που βρέθηκε στην Πομπηία θα μπορούσε να είναι αντίγραφο του έργου της Έλενας. Ωστόσο, το έργο αποδίδεται και στον Φιλόξενο από την Ερέτρια.

Ψηφιδωτό του Μεγάλου Αλεξάνδρου (Πομπηία)

Λάια από την Κύζικο

Η Λάια ή Λάλα ήταν ζωγράφος και γλύπτρια. Ήταν ελληνικής καταγωγής, έζησε στη Ρώμη γύρω στον 1ο αιώνα π.Χ. Ζωγράφιζε κυρίως γυναικεία πορτραίτα, από τα οποία ξεχωρίζουν ένα πορτραίτο ηλικιωμένης στην Νάπολη και μια αυτοπροσωπογραφία (ασυνήθιστο για την εποχή) που έκανε με τη βοήθεια ενός καθρέπτη! Ο Πλίνιος μας λέει για αυτήν: “Κανείς δεν είχε πιο γρήγορο χέρι στη ζωγραφική και το καλλιτεχνικό της ταλέντο ήταν τέτοιο που οι τιμές των έργων της ξεπερνούσαν κατά πολύ αυτές των σύγχρονών της”. Λέγεται ότι η Λάια ήταν τόσο αφοσιωμένη στην τέχνη που δεν παντρεύτηκε ποτέ.

Λάια από την Κύζικο. Έργο του Michel Corneille
Αναξάνδρα

Η Αναξάνδρα από τη Σικυώνα, ήταν ζωγράφος που έζησε τον 3ο αιώνα π.Χ. Ήταν κόρη και μαθήτρια του Νεάλκη, του ζωγράφου μυθολογικών θεμάτων. Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς αναφέρεται σε αυτήν στο έργο του “οι γυναίκες είναι τόσο ικανές όσο οι άντρες να φτάσουν στην τελειότητα”. Η πηγή του Κλήμη είναι ένα χαμένο έργο του ελληνιστή Δίδυμου χαλκέντερου (1ος αι. π.Χ.)

Ειρήνη

Ήταν κόρη και μαθήτρια του ζωγράφου Κρατίνου. Ανάμεσα στα πιο σημαντικά της έργα ήταν ένα “κορίτσι” που βρισκόταν στην Ελευσίνα.

Η Κυρήνη, της οποίας ένας ζωγραφικός πίνακας διεσώθη στην Προσπερίνα.

Η Αριστάντη, η οποία ζωγράφισε τον Εσκουλάπιους.(Ασκληπιό)

Καλυψώ

Ήταν γνωστή ζωγράφος καθημερινών σκηνών, έργα της είναι ένα πορτραίτο του Θεόδωρου του ταχυδακτυλουργού και ένας πίνακας της χορεύτριας Αλκισθένης.

Η Λαμία, η περίφημη αθηναία εταίρα, αγαπημένη του Δημήτριου του πολιορκητή, η οποία ίδρυσε στη Σικυώνα την πρώτη Πινακοθήκη στον κόσμο.

Αρισταρέτη

Κόρη και μαθήτρια του Νεάρχου, η οποία είχε ζωγραφίσει έναν “Ασκληπιό”.

Ολυμπία

Η Ολυμπία ήταν ζωγράφος αλλά δεν έχουμε πληροφορίες για τα έργα της. Το μόνο που ξέρουμε είναι ότι είχε μαθητή τον Αυτόβουλο.

Το ερώτημα που γεννιέται είναι, εφόσον από τις πηγές καταγράφεται ότι αυτές οι καταξιωμένες καλλιτέχνιδες υπήρχαν, τότε γιατί ξεχάστηκαν στο πέρασμα του χρόνου;

 

© Το χαμομηλάκι | To hamomilaki