Οικογένεια...

... το συνεχές ταξίδι της αγάπης

Ετυμολογικά, η οικογένεια περιλαμβάνει τις έννοιες οίκος και γένος. Όμως, τι θα γινόταν, αν σπίτι μας θεωρούσαμε εκείνο το μέρος όπου νιώθουμε ο εαυτός μας και γένος μας τους ανθρώπους που εκπέμπουν στο ίδιο ψυχικό μήκος κύματος μ’ εμάς; 

Ίσως τότε η σημασία της λέξης ν’ άλλαζε κατά πολύ.

Η οικογένεια εμπεριέχει την έννοια της διάρκειας. 

Μας ακολουθεί από τη γέννηση μας έως τον θάνατο και μας δένει με αόρατα σχοινιά που είτε μας βοηθούν να νιώθουμε ασφάλεια στις ρίζες μας, είτε μας κρατούν αιώνια δέσμιους καταστάσεων. 

Εκείνος ο άγνωστος, όμως, ένα απόγευμα που από το πουθενά βρέθηκε κοντά σου, αφιέρωσε λίγο από τον χρόνο του για να ενδιαφερθεί γι’ αυτό που σε απασχολεί, ένιωσε τον πόνο σου, έδωσε μια συμβουλή που σου άνοιξε τα μάτια και ελάφρυνε την καρδιά σου, θα μπορούσε άραγε να λογιστεί ως «προσωρινή οικογένεια»;

Τι είναι οικογένεια στην ουσία; 

Ας σκεφτούμε το εξής. Αν κατέρρεαν τα πάντα γύρω μας, ποιος θα ήταν ο πρώτος ή οι πρώτοι που θα σκεφτόμασταν; 

Σε ποιον θα τρέχαμε να βρούμε στήριξη; 

Ποιον θα προστατεύαμε πάση θυσία; 

Ποιος θα είχε τη δύναμη να μας σηκώσει στα πόδια μας; 

Ποιος έχει ανάγκη από την αγάπη μας στη ζωή του; 

Όλοι όσους σκεφτήκαμε απαντώντας, είναι η οικογένειά μας.

Τυχεροί όσοι βρέθηκαν σε μια οικογένεια με καλοκάγαθους ανθρώπους, ευλογημένοι όσοι τους συνάντησαν στην πορεία της ζωής τους και αξιέπαινοι όσοι έχτισαν μια υγιή σχέση μαζί τους. 

Η οικογένεια είναι προσωπική υπόθεση. Εκφράζει την ανάγκη του ανθρώπου να ανήκει, να ταιριάζει, να συμπορεύεται, ν’ αγαπά.

Η οικογένεια, με άλλα λόγια, είναι μια μεγάλη αγκαλιά που μας χωρά ψυχή τε και σώματι. 

Ένας αμνιακός σάκος εν ζωή που μας θρέφει και συντηρεί την ύπαρξή μας. 

Γι’ άλλους είναι ο σύντροφος, τα παιδιά, οι γονείς, τ’ αδέρφια. 

Γι’ άλλους οι φίλοι ή ένα κατοικίδιο. 

Δεν έχει σημασία αν έχει το ίδιο αίμα μ’ εμάς, αν είναι άνθρωπος ή όχι, αρκεί να γεμίζει την καρδιά μας με τρυφερά αισθήματα και την ψυχή μας με ζεστασιά.

Ακόμα κι αν η οικογένειά μας είναι μακριά, η αγάπη είναι γνωστό πως δε γνωρίζει απόσταση. 

Η γνώση ότι υπάρχει κάποιος στον κόσμο για τον οποίον είμαστε σημαντικοί, αρκεί για να γεμίσει το κενό της προσωρινής απουσίας του. 

Αν πάλι έφυγε για το μακρύ ταξίδι, μας έχει αφήσει τον πολυτιμότερο θησαυρό. Ότι αγαπήσαμε και αγαπηθήκαμε ειλικρινά. Αυτά είναι εφόδια στο σάκο του κάθε ανθρώπου που του δίνουν τη δύναμη να συνεχίσει να προχωρά. 

Όταν κάποιος που χάσαμε ήταν οικογένεια μας, θα είναι για πάντα. 

Στην πορεία θ’ αντιληφθούμε πως, χωρίς να το περιμένουμε, παρουσιάζονται στη ζωή μας άνθρωποι, όχι για ν’ αντικαταστήσουν άλλους, αλλά για να διευρύνουν την οικογένεια μας, με όποια έννοια κι αν αυτή έχει. 

Είναι το συνεχές ταξίδι της αγάπης.

fotostalida

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Οι δυο Θεμέλιοι Λίθοι των Ανθρωπίνων Σχέσεων

Μια αρετή που αναμφίβολα αξίζει να καλλιεργήσει ο άνθρωπος είναι η συγχώρεση του εαυτού. Αναφέρεται ως αρετή, διότι η αναγνώριση, η κατανόηση και, εν τέλει, η αποδοχή ενός λάθους που έχουμε κάνει είναι ένα από τα πιο δύσκολα σκαλοπάτια που μπορούμε να χτίσουμε προς την αυτογνωσία.

    Πολλές φορές, δε φτάνει απλά να παραδεχθούμε πως κάναμε κάτι λάθος, πως πληγώσαμε κάποιον ή ακόμα χειρότερα πως τον βλάψαμε. Η κατανόηση της αιτίας που μας έφτασε ως την επίμαχη πράξη είναι πολύ πιο σημαντική, διότι μας βοηθά να υπολογίσουμε τις ευθύνες μας και να ζυγίσουμε ορθά τις συνέπειες τους.

    Η παράθεση δικαιολογιών που απλά θα ελαφρύνουν τη θέση μας, σαν να προσπαθούσαμε να καλοπιάσουμε τον δικαστή που θα βγάλει την ετυμηγορία, προφανώς και δεν επαρκεί. Ο πραγματικός κριτής είναι στην ουσία η συνείδηση μας, την οποία δεν μπορούμε να ξεγελάσουμε, όσο κι αν πασχίσουμε να ισχυροποιήσουμε τη θέση μας. Η συνείδηση «δεν παίρνει» από λογικοφανή επιχειρήματα, παρά μόνο από καθαρό αίσθημα και πράξεις μετάνοιας.

    Το δυσκολότερο και τελευταίο βήμα μετά την αναγνώριση, κατανόηση και αποδοχή είναι η συγχώρεση. Εμπεριέχει την προθυμία να βάλουμε μέσα μας το λάθος καθαρό από συναισθηματικά φορτία και εγωιστικές αποχρώσεις και να το εναποθέσουμε στην καρδιά μας ως μάθημα. Ως παράδειγμα προς μελλοντική αποφυγή παρόμοιων καταστάσεων. Αυτό είναι και το νόημα της μετάνοιας.

    Τα λάθη των άλλων είναι πάντα πιο ευδιάκριτα στα μάτια μας και είμαστε συνεχώς έτοιμοι να τα βάλουμε στο στόχαστρο και να τα κρίνουμε με μεγαλύτερο ζήλο από ότι τα δικά μας. «Η καμήλα δεν βλέπει την καμπούρα της» λέει η παροιμία και αναφέρεται σε αυτό ακριβώς.

Στην πραγματικότητα, τα λάθη που διακρίνουμε πιο άμεσα στους άλλους είναι εκείνα που δεν μπορούμε να δούμε και να αποδεχθούμε ότι κάνουμε εμείς οι ίδιοι. Γι’ αυτό και μας ενοχλούν. Είναι ζιζάνια που προβάλλονται στις πράξεις των άλλων, ενώ έχουν τη ρίζα τους μέσα μας.

    Ας δούμε, λοιπόν, και την άλλη πλευρά. Έρχεται η στιγμή που ένας άνθρωπος που αγαπάμε κάνει ένα «ασυγχώρητο» σφάλμα από εκείνα που θεωρούμε ανεπανόρθωτα. Πρώτη αντίδραση σαφώς η άρνηση, η οποία δίνει τη σκυτάλη στον εγωισμό, που ως συνήγορός μας σπεύδει να διεκδικήσει το δίκιο μας.

Το θύμα μετατρέπεται σε θύτη που αρχίζει να πληγώνει αδιακρίτως και ο θύτης γίνεται το θύμα που δέχεται τα πυρά. Ένας φαύλος κύκλος φαινομενικής εξιλέωσης ξεκινά, ενώ στην ουσία αυτό που επιτυγχάνεται είναι η καταρράκωση και των δυο και ο θρίαμβος του εγωισμού. Η συνέχεια εξαρτάται πάντα από τις διαθέσεις του παθόντος και τις πράξεις του σφάλλοντος.

    Ας υποθέσουμε, λοιπόν, πως ο άνθρωπος, που μέχρι πριν το ασυγχώρητο, αγαπούσαμε, μετανοεί αληθινά και επιθυμεί να επανορθώσει. Η ερώτηση που προκύπτει είναι κατά πόσον θα αφήσουμε τις αμφιβολίες να πνίξουν την αγάπη που μέχρι τότε ορκιζόμασταν πως νιώθουμε ή θα στηριχθούμε στη δύναμή της για να δώσουμε στον άνθρωπό μας μια ευκαιρία να σταθεί ξανά στα πόδια του. 

Ας μην ξεχνάμε ότι για να φτάσει ένας άνθρωπος στη μετάνοια, έχει περάσει από τον πόνο του να κατηγορήσει ο ίδιος πρώτος τον εαυτό του για το λάθος του.

    Είτε πρόκειται για τον εαυτό μας είτε για κάποιον άλλον, η διαδικασία είναι η ίδια. Είτε είμαστε άνθρωποι που συγχωρούν εύκολα, είτε δυσκολεύονται να εμπιστευτούν για να συγχωρήσουν, όλα ξεκινούν από το πώς φερόμαστε στον εαυτό μας.

Αν είμαστε ενοχικοί, συγχωρούμε αναλαμβάνοντας το φταίξιμο. Αν είμαστε αυστηροί, απαιτούμε το αλάθητο. Ως αδιάφοροι, αγνοούμε τα σφάλματα μας και τις συνέπειές τους στους άλλους μέχρι να μας θίξουν και ως ελαστικοί, ρισκάρουμε με καταστροφικές συνέπειες για τα στοιχεία της ζωής μας που αξίζουν.

Αν, όμως, αντιμετωπίζουμε τα λάθη μας με αγάπη και κατανόηση, μπορούμε να συγχωρήσουμε οποιονδήποτε έσφαλε και μετανόησε.

    Δε φτάνει, λοιπόν, η πρόθεση μετάνοιας ή η έμπρακτη απόδειξη αυτής για να διασωθεί μια ανθρώπινη σχέση. Είτε είναι ερωτική, είτε συγγενική, είτε φιλική. Ποτέ δεν εξαρτάται από τον έναν. Χρειάζεται να είναι και ο άλλος εξίσου πρόθυμος να συγχωρέσει και να βάλει την πίστη του στον άνθρωπο που γνωρίζει πάνω από φόβους και αμφιβολίες. Να εκτιμήσει τον αγώνα του άλλου να μην απορροφηθεί από το σφάλμα του και τη θέλησή του να διασώσει αυτό που θεωρεί πολυτιμότερο, ακόμα κι αν πάνω στο λάθος του το υποτίμησε.

Ο μόνος δρόμος που οδηγεί στην αυτογνωσία και τη συγχώρεση εαυτού και άλλων είναι αυτός της ειλικρίνειας. Μόνο η ειλικρινής αντιμετώπιση μπορεί να καθαρίσει το φορτίο ενός λάθους και να του προετοιμάσει την οδό προς την επανόρθωση. Ο πόνος που περιλαμβάνει ίσως μοιάζει αφόρητος, αλλά αξίζει τον κόπο, όπως κάθε τι που γεννιέται αξίζει τον μόχθο της γέννας του.

Φωτοσταλίδα
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Ο Άγιος Φανούριος, προστάτης της Ρόδου

Ο Άγιος Φανούριος έγινε δημοφιλής από την παρήχηση του ονόματός του προς το ρήμα φαίνω, φανερώνω, δηλαδή παρουσιάζω, αποκαλύπτω, ειδικότερα τα χαμένα αντικείμενα, με την επίκληση. 

Saint Fanourios

Φανουρόπιτα – η γλυκιά πίτα των προσδοκιών

A traditional pie dedicated to Saint Fanourios

Λίγες και ασαφείς είναι οι γνώσεις από τη γραπτή παράδοση, για το βίο του Αγίου Φανουρίου (όπως δηλώνει και το συναξάρι του). Φανερώθηκε ξαφνικά, μετά το 1350 στη Ρόδο, μιαν 27η Αυγούστου, οπότε και γιορτάζει από τότε. Η εικόνα του βρέθηκε τυχαία στα ερείπια μιας εκκλησίας. Καθώς οι Τούρκοι επισκεύαζαν τα τείχη της πόλης, οι εργάτες βρήκαν στα χαλάσματα μια παλιά εκκλησία με φθαρμένες εικόνες. Μεταξύ αυτών ήταν και η εικόνα του Αγίου Φανουρίου, που ο τότε Μητροπολίτης του νησιού Νείλος (1355-1369), διάβασε την επιγραφή, Άγιος Φανούριος. 

Αν και ο 'Άγιος ήταν άγνωστος μέχρι τότε, ο Μητροπολίτης ανακαίνισε την ερειπωμένη εκκλησία και καθιέρωσε γιορτή την ημέρα εύρεσης της εικόνας. Έτσι η Ρόδος έγινε το κέντρο προσκύνησης του Αγίου, όπου αναφέρονται και πολλά θαύματά του.  

 

Πολύ γρήγορα η λατρεία του Αγίου απλώθηκε στα Δωδεκάνησα, στην Κύπρο, την Κρήτη, Χίο, Λέσβο και σε όλο τον ελληνικό χώρο. Στην Κρήτη σώζονται δύο εικόνες του Αγίου, που φιλοτεχνήθηκαν από τον σπουδαίο εικονογράφο Αγγελο (α΄μισό 15ου αιών.), και βρίσκονται στη Μονή Βροντησίου, πρώην Βαλσαμονέρου (νομός Ηρακλείου), που συνεργάστηκε με τον ηγούμενο της Μονής, και κτήτορα του κλίτους του Αγίου Φανουρίου στη Μονή, Ιωνά Παλαμά.   

Ο Άγιος Φανούριος έγινε δημοφιλής από την παρήχηση του ονόματός του προς το ρήμα φαίνω, φανερώνω, δηλ. παρουσιάζω, αποκαλύπτω, ειδικότερα τα χαμένα αντικείμενα, με την επίκληση.  

Αυτή η ιδιότητα του Αγίου επεκτάθηκε κυρίως από την Κρήτη, λόγω επίκλησής του για την ανεύρεση αιγοπροβάτων, και ζωοκλεφτών. Οι βοσκοί στην Κρήτη τον θεωρούν προστάτη τους και ως φύλακα των ποιμνίων τους. Στην πίστη του λαού έχει συνδεθεί το όνομά του και με την φανέρωση τύχης. Σε μερικά μέρη θεωρείται γιατρός και του πονοκεφάλου.

  

Το αίτημα προς τον Άγιο για την εύρεση χαμένων ή κλεμμένων αντικειμένων συνοδευόταν πάντοτε από τα τάματα. Με την πάροδο του χρόνου, όμως, έχει επικρατήσει ένα μόνο τάμα, το ψήσιμο της φανουρόπιτας, την οποία οι νοικοκυρές συνηθίζουν να μοιράζουν στους φίλους και γείτονες με την ευχή, Ο Θεός να συγχωρέσει τη μάνα του Αγίου Φανουρίου. 

 

Αυτό επινοήθηκε από τη λαϊκή φαντασία, λόγω της άγνωστης βιογραφίας του Αγίου, που θεώρησε τη μάνα του αμαρτωλή και τον Άγιο νόθο. Η παράδοση, μάλιστα, τη θέλει πολύ σκληρή και άπονη στους φτωχούς, ώστε δεν μετάνοιωσε για αυτό ούτε στην Κόλαση, παρ' όλο που ο γιος της προσπάθησε να τη σώσει. Σύμφωνα με άλλες παραδόσεις, η φανουρόπιτα γίνεται και για τη συγχώρεση της αδελφής και του αναδόχου του Αγίου. Η φανουρόπιτα ψήνεται και από ανύπαντρες γυναίκες, για να τους φανερώσει ένα καλό γαμπρό ο Άγιος. Η φανουρόπιττα φτιάχνεται, συνήθως με αλεύρι, νερό, ζάχαρι, κανελλογαρύφαλλα, ξύσμα πορτοκαλιού, χυμό πορτοκαλιού ή λεμονιού, αλάτι , σταφίδες και καρύδια.

 

Ο Άγιος Φανούριος εικονίζεται πάντοτε να κρατεί ένα κερί αναμμένο, επειδή φανερώνει τα χαμένα αντικείμενα. Σύμφωνα με το συναξάρι του, η αρχέτυπη εικόνα του τον παρουσιάζει να πλαισιώνεται από δώδεκα σκηνές του μαρτυρίου του. 

 

Ο εικονογράφος Άγγελος, που έδρασε καλλιτεχνικά στην Κρήτη, μας τον εικονίζει με νεανικό πρόσωπο, στρατιωτική ένδυση (θώρακα με διακοσμητικές χρυσογραφίες, αλυσιδωτό χιτώνα με μακριά μανίκια, ψηλές κάλτσες και περικνημίδες, λόγχη και ασπίδα), κόμμωση με μικρούς βοστρύχους να πέφτουν πίσω στα αυτιά του, ένα χαρακτηριστικό σταυρό και ένα αναμμένο κερί στερεωμένο πάνω του. 

 
Δρ Ελένη Ρωσσίδου-Κουτσού (Φιλόλογος-Βυζαντινολόγος).  

Βλέπε: Έκδοση Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, Εικόνες της Πάτμου (Αθήνα, 1977? Ψιλάκης Νίκος, Μοναστήρια και Ερημητήρια της Κρήτης (Ηράκλειο, 1994). ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

Το παραπάνω άρθρο έχει αντληθεί από την ιστοσελίδα της εκκλησίας της Κύπρου.

Εκκλησία της Κύπρου

Σχετικά links για τον Άγιο Φανούριο:

Ορθόδοξος Χριστιανική Γωνιά