Κορωνοϊός και Ρατσισμός

Τι μας διδάσκει o κορωνοϊός για τον ρατσισμό: Πώς εξαπλώνεται η ξενοφοβία και η έλλειψη ενσυναίσθησης;

Η ξενοφοβία ήταν πάντα στενά συνδεδεμένη με το μαζικό πανικό και την υστερία, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για μολυσματικές ασθένειες.

Μέχρι στιγμής, έχουν αναφερθεί περίπου 43.000 κρούσματα πνευμονίας εξαιτίας του νέου στελέχους του κορωνοϊού, ενώ περισσότεροι από 1.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους. Οι πληροφορίες υποδεικνύουν ότι ο μεταδοτικός ιός, τα συμπτώματα του οποίου περιλαμβάνουν δυσκολία στην αναπνοή, πυρετό και βήχα, προήλθε από την αγορά ψαριών Χουνάν στη Γουχάν στην Κίνα, το Δεκέμβριο. Αυτού του τύπου λαϊκές αγορές πωλούν ζωντανά ψάρια, κρέας και άγρια ζώα, ενώ γύρω υπάρχουν πολλά νερά, αίμα, τρίμματα ψαριών και εντόσθια κοτόπουλου. Όλα είναι βρεγμένα.

Στους πάγκους της αγοράς Χουνάν, πωλούνται επίσης φίδια, τα οποία σύμφωνα με ειδικούς ενήργησαν ως ενδιάμεσοι ξενιστές για την εξάπλωση της νόσου από τις νυχτερίδες στους ανθρώπους.
Η κατάσταση είναι έντονα τρομακτική και θυμίζει τις θανατηφόρες επιδημικές εξάρσεις των ιών SARS και Έμπολα του 2014, οι οποίες προκάλεσαν παγκόσμια μαζική υστερία και οδήγησαν σε χιλιάδες θανάτους, κυρίως στην Κίνα. Μέχρι τώρα, ο κορωνοϊός ακολουθεί μια παρόμοια τροχιά. Η συντριπτική πλειοψηφία των μολυσμένων ή νεκρών ανθρώπων είναι στην Κίνα.

Για την αντιμετώπιση της κατάστασης, η κινεζική κυβέρνηση έχει απαγορεύσει πολλά ενδοκοινοτικά ταξίδια, θεσπίζοντας απογόρευση εισόδου και εξόδου σε πόλεις με εκατομμύρια κατοίκους. Εν τω μεταξύ, ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Ιταλίας και της Αυστραλίας, έχουν προχωρήσει σε ταξιδιωτικές απαγορεύσεις από την Κίνα και έχουν σταματήσει απευθείας πτήσεις σε αυτή.

Οι κυβερνήσεις λαμβάνουν τολμηρά και προληπτικά μέτρα για να περιορίσουν την εξάπλωση της νόσου στα «φυσικά σύνορα», ωστόσο δεν φροντίζουν με τον ίδιο τρόπο τα «ψυχολογικά σύνορα».

Ο τίτλος γαλλικής εφημερίδας «Κίτρινος Συναγερμός», ο οποίος συνοδεύτηκε από την εικόνα μίας Κινέζας να φοράει προστατευτική μάσκα, πυροδότησε έντονη κριτική και οργή για τα ρατσιστικά στερεότυπα που υιοθετεί.

Παρά το γεγονός ότι η εφημερίδα εξέδωσε γρήγορα συγγνώμη για τη χρήση ασιατικών στερεοτύπων, η ζημιά είχε γίνει. Ένα άρθρο του BBC μοιράζεται ιστορίες από Γάλλους Ασιάτες (όχι μόνο Κινέζους) οι οποίοι μπαίνουν άδικα στο στόχαστρο:
Μία γυναίκα, η Κάθυ Τραν, άκουσε δύο άντρες στη δουλειά της να λένε: Πρόσεχε, έρχεται μία Κινέζα προς το μέρος μας.

Η 17χρονη Παριζιάνα Σάνα Τσενγκ (βιετναμέζικης και καμποτζιανής καταγωγής) θυμάται την πρόσφατη ταπείνωσή της στο λεωφορείο όταν ένας επιβάτης είπε: Υπάρχει μια Κινέζα μέσα στο λεωφορείο. Θα μας μολύνει. Πρέπει να κατέβει. Κανείς στο λεωφορείο δεν την υπερασπίστηκε και αυτή άρχισε να βήχει και να φυσάει τη μύτη της εσκεμμένα για να διασκεδάσει με το φόβο τους.

Σε ένα άρθρο της Guardian, ο Σαμ Φαν έγραψε για τις δικές του ρατσιστικές εμπειρίες στο Λονδίνο, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου με τον οποίο ένας άνδρας στο λεωφορείο άλλαξε θέση για να αποφύγει να καθίσει δίπλα του, ενώ άκουσε δύο φίλους να λένε: Μην ξαναπάμε στην Τσάιναταουν, έχουν κορωνοϊό όσοι ζουν εκεί.

Οι Financial Times ανέφεραν ότι στη Βενετία, Κινέζοι τουρίστες κακοποιήθηκαν λεκτικά και ένα αγόρι ηλικίας 13 ετών αναγκάστηκε να αποχωρήσει από έναν ποδοσφαιρικό αγώνα λόγω εκφοβισμού και προσβολών. Ο ηγέτης της ακροδεξιάς παράταξης Ματέο Σαλβίνι καταδίκασε ανοιχτά τα ανοικτά σύνορα όταν επιβεβαιώθηκαν τα πρώτα κρούσματα κορωνοϊού στην Ιταλία.

Η διάδοση της ξενοφοβίας

Σας σοκάρουν τα παραπάνω; Δεν θα έπρεπε, καθώς η ξενοφοβία ήταν πάντα στενά συνδεδεμένη με το μαζικό πανικό και την υστερία, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για μολυσματικές ασθένειες. Κατά την έξαρση της επιδημίας του ιού SARS, το CNN ανέφερε μια επιπλέον ασθένεια προερχόμενη από την Κίνα:
Οι άνθρωποι ασιατικής καταγωγής μεταχειρίζονταν ως παρίες στη Δύση. Υπήρχαν αναφορές λευκών που κάλυπταν τα πρόσωπά τους στην παρουσία Ασιατών συναδέλφων τους και κτηματομεσίτες οι οποίοι είχαν εντολή να μην εξυπηρετούν Ασιάτες.
Οι Ασιάτες υπέφεραν από απειλές εκδίωξης, οι προσφορές θέσεων απασχόλησης ακυρώθηκαν χωρίς καμία εξήγηση, ενώ οι κινεζικές και ασιατικές επιχειρήσεις υπέστησαν σοβαρές απώλειες.

Το ξέσπασμα του ιού Έμπολα το 2014 ακολούθησε μια παρόμοια πορεία, χαρακτηρίζοντας την ασθένεια ως "Δυτικοαφρικανική ή Αφρικανική", παρόλο που, όπως ο ιός SARS αλλά και ο κορωνοϊός, είναι ασθένειες οι οποίες προσβάλλουν όλους τους ανθρώπους, χωρίς διακρίσεις.

Διαφορετικές αντιλήψεις για τις θανατηφόρες ασθένειες

Αλλά τι θα συμβεί αν συγκρίνουμε τους ιούς Έμπολα και SARS με μια άλλη θανατηφόρα ασθένεια όπως ο καρκίνος;

Φυσικά, ο καρκίνος είναι διαφορετικός. Δεν είναι μια μεταδοτική ασθένεια και δεν μπορεί να μεταδοθεί σε άλλους εκτός εάν κάποιος υποστεί μεταμόσχευση οργάνου ή ιστού που περιέχει καρκινικά κύτταρα. Ωστόσο εκλαμβάνεται και διαφορετικά. Σίγουρα το γεγονός ότι δεν είναι μεταδοτική ασθένεια διαδραματίζει κάποιο ρόλο, αλλά μήπως υπάρχει και κάτι άλλο;

Ως επί το πλείστον, ο καρκίνος είναι αποδεκτός ως μία παγκόσμια ασθένεια που πλήττει όλους αδιακρίτως. Αυτό υποδηλώνει ότι είμαστε δυνάμει θύματά της.

Προφανώς, η σύγκριση του καρκίνου με τον κορωνοϊό δεν είναι μια σωστή αντιστοιχία. Ωστόσο, φαίνεται ότι κάποιοι άνθρωποι ξεχνούν ότι οποιαδήποτε αρρώστια ή ασθένεια είναι τρομακτική για αυτούς που έχουν προσβληθεί από αυτή, οι οποίοι είναι ακούσια θύματα που ποτέ δεν ήθελαν να αρρωστήσουν ή να θέσουν τη ζωή τους ή τις ζωές των άλλων σε κίνδυνο.

Γιατί, λοιπόν, μια ασθένεια να έχει δικαίωμα σε εκστρατείες ευαισθητοποίησης και φιλανθρωπικών δείπνων, ενώ μία άλλη να γίνεται στόχος παρενόχλησης και καυστικών σχολίων;

Έλλειψη ενσυναίσθησης

Γιατί λείπει η ενσυναίσθηση από τη συζήτηση σχετικά με τον κορωνοϊό;

Το πρόβλημα ίσως είναι η δυσκολία που έχουν οι άνθρωποι να νιώσουν ενσυναίσθηση, παρ’ όλο που ούτε κοστίζει τίποτα ούτε προκαλεί συναισθηματική εξάντληση, σύμφωνα με μια μελέτη του 2019¹ η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Journal of Experimental Psychology.

Στη μελέτη αυτή, συμμετείχαν 1.200 άτομα τα οποία έπρεπε να περιγράψουν εικόνες, να αισθανθούν ενσυναίσθηση για ανθρώπους που απεικονίζονταν σε αυτές και να επιλέξουν ανάμεσα σε εικόνες θλιμμένων ή χαμογελαστών ανθρώπων. Οι συμμετέχοντες συνήθως ένιωθαν έλξη προς τις εικόνες που δεν απαιτούσαν ενσυναίσθηση, ενώ κατά μέσο όρο μόνο το 35% επέλεξε εικόνες ενσυναίσθησης.
Κατά τη διάρκεια της μετέπειτα συνέντευξης, οι συμμετέχοντες εξήγησαν ότι η συναισθηματική ταύτιση ήταν μία γνωστική πρόκληση, καθώς απαιτούσε περισσότερη προσπάθεια και ένιωθαν ότι δεν ήταν ιδιαίτερα καλοί σε αυτή, γεγονός που τους έκανε να αισθάνονται ανασφαλείς, εκνευρισμένοι ή στενοχωρημένοι.
Οι ερευνητές διεξήγαγαν επίσης πρόσθετα πειράματα, όπου συμμετέχοντες πληροφορήθηκαν ότι θα ήταν περισσότερο ή λιγότερο συμπαθητικοί στους άλλους, με βάση τον τρόπο που επέλεγαν τις εικόνες.

Η ομάδα που ενημερώθηκε ότι είχε μεγαλύτερη ενσυναίσθηση, ήταν πιο πιθανό να επιλέξει εικόνες ενσυναίσθησης, καθώς όπως ανέφερε, η επιλογή αυτή απαιτούσε λιγότερη ψυχική προσπάθεια. Τα αποτελέσματα ήταν πολλά υποσχόμενα, καθώς έδειξαν ότι οι άνθρωποι μπορούν να διδαχθούν να έχουν μεγαλύτερη ενσυναίσθηση μέσω της ενθάρρυνσης και της θετικής ενίσχυσης.
Επιπλέον, οι ερευνητές διαπίστωσαν μελετώντας και τις δύο ομάδες ότι η επαφή προέβλεπε μεγαλύτερη προθυμία για αλληλέγγυα εργασία για την επίτευξη μεγαλύτερης κοινωνικής ισότητας. Αυτό υποδηλώνει και το αντίστροφο: αν δεν αλληλεπιδρούμε με τους άλλους πώς θα επιτύχουμε μεγαλύτερη κοινωνική ισότητα; Αν φωνάζουμε ρατσιστικά σχόλια, αποφεύγοντας όσους δεν μοιάζουν με εμάς ή αποκλείοντάς τους από τις εγκαταστάσεις μας, δεν διαιωνίζουμε αυτό το χάσμα;

Πηγή: psychologytoday.com
Μελέτη¹: Empathy Often Avoided Because of Mental Effort
Απόδοση - Επιμέλεια: PsychologyNow.gr

psychologynow.gr
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Παιδικές θεατρικές παραστάσεις του Εθνικού Θεάτρου… online!

Είτε επειδή το σχολείο έκλεισε προληπτικά, είτε επειδή το παιδί μας αρρώστησε και το κρατάμε στο σπίτι για να προφυλάξουμε τα υπόλοιπα, το μόνο σίγουρο είναι, ότι αυτές τις μέρες αναζητάμε τρόπους για να γεμίσουμε δημιουργικά και ψυχαγωγικά τον ατελείωτο χρόνο που περνάμε στην… καραντίνα!

Στην Ιταλία, η οποία πλήττεται σημαντικά από τον κορωνοϊό και έχει θέσει το ¼ του πληθυσμού της σε καραντίνα, ο Υπουργός Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Τουρισμού Dario Franceschini, ζήτησε να μεταδοθούν στην τηλεόραση περισσότερα προγράμματα με μουσική, θέατρο, τέχνη και κινηματογράφο. Με τον τρόπο αυτό, ο κόσμος που παραμένει για μέρες κλεισμένος μέσα στο σπίτι, θα έχει την δυνατότητα να ψυχαγωγείται ποιοτικά. Επιπλέον, ο υπουργός ενθάρρυνε τους καλλιτέχνες να προβάλλουν τα σόου τους στα social media.

Ακολουθώντας αυτή την ιδέα, όσοι περνάμε χρόνο με τα παιδιά στο σπίτι, μπορούμε να επισκεπτόμαστε αυτές τις μέρες τη σελίδα του Εθνικού Θεάτρου, στην οποία θα βρούμε ψηφιοποιημένες πολλές και καλές παιδικές θεατρικές παραστάσεις των προηγούμενων ετών, σκηνοθετημένες από γνωστούς και αγαπημένους καλλιτέχνες, όπως η Κάρμεν Ρουγγέρη, η Μαριάννα Τόλη κ.α., τις οποίες μπορούμε να απολαύσουμε είτε ηχητικά είτε μέσω βίντεο.

Επισκεφθείτε, λοιπόν, το ψηφιοποιημένο αρχείο του Εθνικού Θεάτρου και απολαύστε on-line την «Ωραία Κοιμωμένη» και τον «Τσάρο με τη μακριά γενειάδα» της Κάρμεν Ρουγγέρη, τον «Γύρο του Κόσμου σε 80 ημέρες» της Μαριάννας Τόλη και τον «Δον Κιχώτη» του Σταύρου Τσακίρη.

Στα δεξιά της κάθε παράστασης, εκεί που αναφέρεται το «Οπτικοακουστικό Υλικό», θα δείτε και θα επιλέξετε τις δυνατότητες που δίνει η κάθε παράσταση (ήχου ή βίντεο).

infokids.gr

Η θέση του Παιδιού στην Ελλάδα κατά τον 19ο αιώνα

H θέση του παιδιού, αγοριού και κοριτσιού, στο συγκεκριμένο χωροχρονικό πλαίσιο είναι ερώτημα μείζονος ιστορικής σημασίας και ιδιαίτερα αν τεθεί σε συσχετισμό με τις γενικότερες κοινωνικοοικονομικές και πολιτισμικές συνθήκες της περιόδου. 

England: Child Labor, 1871 is a photograph by Granger
which was uploaded on July 2nd, 2012.

Το χαμηλό οικονομικοκοινωνικό επίπεδο ζωής του παιδιού κατά τον IΘ΄αιώνα είναι χρήσιμο να συνδυαστεί με τα μέτρα εκπαίδευσης που θεσμοθέτησε το νεοσύστατο ελληνικό κράτος. 

Όπως διαπιστώθηκε από έρευνες στα Γενικά Αρχεία του Κράτους, το παιδί, υπό καθεστώς οικονομικής εκμετάλλευσης, στο πλαίσιο της «πατριαρχικής» ελληνικής οικογένειας, συμμετείχε στην πρωτογενή παραγωγή, γεγονός που επηρέασε τη φοίτησή του στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. 

Όταν του δινόταν η δυνατότητα φοίτησης στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, δημιουργούνταν οι προϋποθέσεις πρόσβασής του στη δημόσια υπαλληλία του νεότευκτου κράτους, δεδομένου ότι η σαφώς διαφοροποιημένη στοχοθεσία της εκπαίδευσης κατά φύλο υπήρξε για τον ανδρικό πληθυσμό μοχλός κοινωνικής ανοδικής κινητικότητας. 

H μορφωτική αναβάθμιση του παιδιού, απόρροια της εκπαιδευτικής κινητικότητας, συνέβαλε στην πολιτισμική άνοδο της κοινωνίας, στη δημιουργία της νέας πολιτισμικής πραγματικότητας στο αρτισύστατο κράτος, με την απομάκρυνση από πρότυπα συμπεριφοράς που προσιδίαζαν με αυτά της οθωμανικής περιόδου.

1. ΣTOIXEIA ΓIA THN OIKONOMIKH, KOINΩNIKH KAI ΠOΛITIΣMIKH KATAΣTAΣH TOY AΓOPIOY KATA TON IΘ΄AIΩNA. AΔPOMEPHΣ EΠIΣKOΠHΣH.

H κοινωνικοοικονομική κατάσταση των Eλλήνων μετά την ελληνική ανεξαρτησία είναι δεινή. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού υποσιτίζεται και ζει κάτω από άθλιες συνθήκες, μια και οι καταστροφές της Eπαναστατικής περιόδου και εκείνης της Aναρχίας του 1832 είναι πρόσφατες. 

Oι Bαυαροί είχαν στόχο τη δόμηση κράτους δυτικού τύπου, ωστόσο τα δάνειο των 60.000.000 φράγκων που πήρε ο Όθων, τον Iούλιο του 1833 από μέρους των δυνάμεων, δεν αξιοποιήθηκε σε παραγωγικές επενδύσεις, ούτε στην προσαρμογή του αγροτικού τομέα στις νέες μεθόδους αγροτικής καλλιέργειας, αλλά περισσότερο στην ικανοποίηση των αναγκών του υδροκέφαλου κρατικού μηχανισμού. 

............................
Oι αγροτοεργατικές κατηγορίες, αποτελούμενες κυρίως από ακτήμονες καλλιεργητές, ζούσαν σε καθεστώς εξαθλίωσης με πόρους που προέρχονταν ή από την καλλιέργεια γης γαιοκτημόνων ή του κράτους. Yπολογίστηκε ότι η όλη εργασία των καλλιεργητών αντιστοιχούσε με 20-43 αγροτικά ημερομίσθια. Tο αποτέλεσμα των χαμηλών εσόδων ήταν η κακή διατροφή, η οποία, σε συνδυασμό με τους λοιμούς, ευθυνόταν για την αυξημένη θνησιμότητα. 

O μέσος όρος ζωής έφτανε περίπου τα 35 χρόνια, ενώ ένα παιδί στα πέντε πέθαινε πριν να γίνει ενός έτους, μια και η ελονοσία, ο τύφος, η ευλογιά, η ιλαρά, η οστρακιά, η γαστρεντερίτιδα, (αλλά και η επιδημία χολέρας του 1854 που χτύπησε ιδιαίτερα τα χαμηλά κοινωνικά στρώματα) ευθύνονταν για τη μεγάλη παιδική θνησιμότητα. 

Από τα πρώτα κιόλας μετεπαναστατικά χρόνια, η Αθήνα (που από το 1834 ορίστηκε πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους) θα μετατραπεί σε ένα πολιτικοοικονομικό και πολιτιστικό κέντρο και συνάμα σε μοχλό κοινωνικοοικονομικής ανοδικής κινητικότητας των μεσαίων και μικροαστικών στρωμάτων. 

Πολυάριθμες μάζες αγωνιστών της Επανάστασης και οικογένειες νεκρών αγωνιστών, θα εγκατασταθούν στην πρωτεύουσα. Η διάλυση των άτακτων στρατιωτικών σωμάτων της Ανεξαρτησίας επέφερε οδυνηρές πληγές και δημιούργησε μια νέα κατάσταση πραγμάτων για τους παλιούς αγωνιστές, μια και 7.000 περίπου από αυτούς έμειναν άνεργοι. 

Χωρίς στέγη και απασχόληση, ανάπηροι και εξαθλιωμένοι, ορφανά και χήρες, καταλάμβαναν τα πεζοδρόμια στην αγορά της πόλης, έχοντας τη ζητιανιά για βιοπορισμό και συνυπάρχοντας με ετερόχθονους εξευρωπαϊσμένους Έλληνες, με συνέπεια η επανάσταση του 1821 να αποτελέσει για τους ενδεείς αγωνιστές και τα παιδιά τους μια άσβεστη τραυματική ανάμνηση. 

H παραπάνω δεινή οικονομική κατάσταση δημιούργησε και αντίστοιχες αντίξοες συνθήκες ζωής της ελληνικής οικογένειας του IΘ΄ αιώνα, άμεσος αποδέκτης των οποίων ήταν το παιδί, που στο συγκεκριμένο χωροχρονικό πλαίσιο μπορεί να χαρακτηριστεί οικονομική μονάδα, μια και θα αναγκαστεί να συμμετάσχει ενεργά στην παραγωγή.
Έτσι, η ένδεια της ελληνικής οικογένειας οδήγησε στην ένταξη των αγοριών στον παραγωγικό πληθυσμό με την ενασχόλησή τους, αρχικά στην αγροτική παραγωγή, στη ξένη δούλεψη ως υπηρέτες ή τσιράκια και αργότερα στη ναυτιλία. 

Tο αγόρι, τέλος, θα υποστεί τις συνέπειες της εκμετάλλευσής του με την εργασία του στην αναπτυσσόμενη ελληνική βιομηχανία και γενικά σε εργασίες του τριτογενούς τομέα της οικονομίας.

Kοντολογίς, στα κλειστά νοικοκυριά, που ήταν υπό την πατρική εξουσία, το αγόρι εργαζόταν χωρίς αμοιβή και συμμετείχε ενεργά στις αγροκτηνοτροφικές εργασίες από τη νηπιακή ηλικία. 

Tο αγόρι ως τσιράκι δούλευε στο κοινωνικό σύνολο του εργαστηριού, που αποτελούνταν από το μάστορα και τους τεχνίτες, και υπό καθεστώς πατριαρχικών και ιεραρχικών θεσμών. 

...........................

Ως μαστορόπουλο το αγόρι εργαζόταν στα κινητά συνεργεία και η σχέση του με το μάστορα δεν είναι, τις περισσότερες φορές, μισθωτική, αλλά, εξαιτίας της απόστασής του από την οικογένεια, διαφοροποιείται και κωδικοποιείται με τη γνωστή λέξη «ψυχογιός». 

Aλλά και ως ναυτόπουλο προσφέρει στη ναυτιλία από την ηλικία των επτά ετών, αν κατοικούσε σε νησί. 

Mετά την απελευθέρωση αυξάνεται κατά πολύ η εργασία παιδιών στο ναυτικό, μια και οι νομοθετικές ρυθμίσεις δεν απαγορεύουν την παιδική εργασία (και εκμετάλλευση), επιτρέποντας τη ναυτολόγηση αγοριών κάτω του 16ου έτους. 

...................
Eπιπλέον, το αγόρι θα γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης στο πλαίσιο της συγκρότησης της ελληνικής βιομηχανίας αρχικά στη Σύρο (εργοστάσιο ελληνικής ατμοπλοΐας) και αργότερα στον Πειραιά, στην Πάτρα, στο Bόλο. 

.....................
Tα αγόρια που στέλνονταν από τους γονείς τους στην Aθήνα για βιοπορισμό ζούσαν κάτω από άθλιες συνθήκες: οι γονείς τους εκμίσθωναν την εργασία τους, αντί ευτελούς ποσού, σε μόνιμους κατοίκους της πρωτεύουσας, οι οποίοι με τη σειρά τους, αφού ανέθεταν σ’ αυτά εργασίες του δρόμου, συμπεριφέρονταν στους φτωχούς μικρούς με περισσή σκληρότητα και ξυλοδαρμούς. 

Tο 1873, τα αγόρια δουλοπάροικοι υπό την εκμετάλλευση σωματεμπόρων ανέρχονταν στα τριακόσια.

Πράγματι, στις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα στην Αθηναϊκή κοινωνία, τα πολυάριθμα, άπορα παιδιά αποτελούν μια νέα «ιδιαίτερη τάξη». 

Πρόκειται για παιδιά που μένουν μόνα τους μετά τη θανατηφόρα επιδημία χολέρας (1854), ή έρχονται στην πρωτεύουσα αναζητώντας ένα καλύτερο «αύριο». Άλλα πάλι, δουλεύουν προκειμένου να συντηρήσουν την οικογένειά τους, και άλλα δουλεύουν για λογαριασμό των «εργολάβων της φτώχειας», μετατρέποντας τον εαυτό τους σε ζητιάνο. 

Χαρακτηριστική είναι η μαρτυρία κάποιου ταξιδιώτη, ο οποίος με πικρία αναφέρει, ότι στην Ελλάδα, τα παιδιά γίνονται υποχείριο των μεγαλυτέρων τους. 

Κανείς δεν αναλαμβάνει οποιαδήποτε εργασία ή αγγαρεία, παρά μεταθέτουν την ευθύνη τους στους ανήλικες και εκείνοι καλούνται να τη φέρουν εις πέρας.
Kοντολογίς, στις τελευταίες δεκαετίες του αιώνα τα παιδιά εισάγονται στην παραγωγική διαδικασία. 

....................
Εξετάζοντας την εκπαίδευση των θηλέων παρατηρούμε κατ’ αρχήν ότι κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα, το 1825, η Φιλόμουσος Εταιρεία ιδρύει στην Αθήνα το πρώτο σχολείο για κορίτσια, που ονομάστηκε Παρθενών, ύστερα από παρότρυνση της Πελοποννησιακής Γερουσίας (1822). 

Δάσκαλος ήταν ο Ν. Νικητόπουλος. Το σχολείο έχει ξεχωριστή σημασία για την ιστορία της γυναικείας εκπαίδευσης στην Ελλάδα για τον τρόπο που το οργάνωσε ο Νικητόπουλος, ο οποίος και πίστευε ότι η μόρφωση θα βοηθήσει τις Ελληνίδες μητέρες στην ανατροφή των παιδιών τους.
Στη συνέχεια, η ανεξαρτησία του Ελληνικού κράτους δημιούργησε ....

..................
ολόκληρο το άρθρο εδώ: paedeia
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι