«Μαμακοίτα» είναι ίσως η πιο αγαπημένη λέξη των παιδιών προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας. Έτσι, όλο μαζί, σαν μια λέξη, βουίζει στα αυτιά των περισσότερων μαμάδων, ειδικά όταν βρίσκονται με τα παιδιά τους σε πάρκα, κούνιες, θάλασσα και άλλους εξωτερικούς χώρους, όπου τα βλαστάρια μας θέλουν να μας επιδείξουν τις ικανότητές τους.
Όμως αυτό είναι που θέλουν πραγματικά; Όχι, θα σας απαντήσω. Αυτό που πραγματικά επιθυμούν είναι την επιβράβευση για το κατόρθωμά τους. Τον θαυμασμό, την αποδοχή μας. Αυτή είναι η τροφή της παιδικής ψυχής.
Θυμάμαι όταν είχα την κόρη μου γύρω στα πέντε, πηγαίναμε σε κάτι κούνιες στη γειτονιά, μαζί με μια άλλη κοπέλα και τον γιο της κι εμείς πίναμε τον καφέ μας που κουβαλούσαμε μαζί στο σέικερ, προκειμένου να παίξουν τα παιδιά. Η κόρη μου ξεχνούσε και την ύπαρξή μου. Σχεδόν ποτέ δε με φώναζε για κάτι, έπαιζε με τα άλλα παιδιά και μόνο όταν ήθελε κάτι (νερό, τσίσα, να την κουνήσω), τότε με θυμόταν! Αντίθετα το αγοράκι της φίλης μου όλη την ώρα φώναζε: μαμακοίτα, μαμακοίτα! Με αυτό τον τονισμό, όπως το διαβάζετε! Από τις πολλές φορές που το έλεγε, το είχε κάνει μια λέξη, για ευκολία. Εκείνη δυσανασχετούσε, μου έλεγε "αχ, άρχισε πάλι το "μαμακοίτα", στιγμή δε μ'αφήνει να ησυχάσω!". Τον κοιτούσε βέβαια όταν πια την είχε φωνάξει δυο-τρεις φορές, βιαστικά και με υποκριτικό χαμόγελο, λέγοντας "μπράβο, μπράβο", αλλά εννοώντας "άντε, ξεφορτώσου με τώρα!".
Με ρώτησε λοιπόν γιατί το δικό μου παιδί συμπεριφερόταν έτσι κι έδειχνε τόσο ανεξάρτητη και χαρούμενη (ο δικός της γιος ήταν σα να είχε ένα διαρκές άγχος). Της είπα τότε ότι εγώ είχα κοιτάξει την κόρη μου όλη αυτή την ώρα πολύ περισσότερες φορές απ' ότι εκείνη το γιο της. Κι η κόρη μου βέβαια το ήξερε αυτό, το ένιωθε, την είχε αυτή τη βεβαιότητα. Υπήρχαν φορές που ενώ μιλούσα με τη φίλη μου κι έπινα τον καφέ μου, έβλεπα τη Χριστίνα και της χαμογελούσα, ή με το ύφος μου της έλεγα «μπράβο», για κάτι σπουδαίο που είχε κάνει, κάποιο σκαρφάλωμα ή κάτι άλλο. Υπήρχαν φορές που εκεί που μιλούσα με τη φίλη μου και χωρίς να αποσπάμε από την κουβέντα μου, γυρνούσα κι έλεγα στο παιδί "όχι εκεί Χριστίνα ή μην πηγαίνεις τόσο ψηλά". Ή απλά την κοιτούσα και της έκλεινα το μάτι ή της έκανα με το χέρι μου το σήμα του "καλό", ξέρετε αυτό με τον προτεταμένο αντίχειρα. Δε χρειάστηκε ούτε μια φορά το παιδί να μου φωνάξει «κοίτα με», απλά γιατί ήξερε, ένιωθε πως την κοιτάζω.
Είναι φυσικό τα παιδιά σε αυτή την ηλικία να είναι εγωκεντρικά και ν' απαιτούν την αμέριστη προσοχή μας. Κι εμείς οφείλουμε να τους τη δίνουμε, αλλά όχι όταν πια θα έχουν φτάσει στο σημείο να τη ζητάνε με αγωνία. Πρέπει να τους τη δίνουμε έτσι κι αλλιώς, σε κάθε μικρό ή μεγάλο τους κατόρθωμα, όσο ασήμαντο κι αν φαίνεται σε μας.
Φυσικά για όλα υπάρχει ένα μέτρο. Βάζουμε όρια στα παιδιά και τα κάνουμε ευτυχισμένα - δε θα πάψω να το λέω. Παιδί χωρίς όρια είναι ένα δυστυχισμένο παιδί. Εκείνο μας δοκιμάζει, πειραματίζεται, για να βρει τα όριά του. Πρέπει να είμαστε σαφείς σε αυτό το θέμα των ορίων. Και πάντα, μα πάντα, να τηρούμε τις υποσχέσεις μας.
Για παράδειγμα, ενώ εμείς μιλάμε στο τηλέφωνο, το μικρό μας απαιτεί να το προσέξουμε, να δούμε τη ζωγραφιά που μόλις έκανε ή κάτι άλλο. Μας φωνάζει, μας τραβάει ή και μας χτυπά - οτιδήποτε μπορεί να τραβήξει ενδεχομένως την προσοχή μας. Εμείς τότε διακόπτουμε για μια στιγμή το τηλεφώνημά μας και του λέμε ήρεμα "μόλις τελειώσω θα δω τη ζωγραφιά σου και θα κάτσουμε μαζί να φτιάξουμε μια άλλη. Σε πέντε λεπτά". Φροντίζουμε όμως να είναι όντως 5 τα λεπτά και να κάνουμε τη ζωγραφιά μαζί του. Μια φορά αν το ξεγελάσουμε είναι αρκετή για ν' ανατραπούν όλες οι ισορροπίες.
Τα παιδιά που συνήθως είναι τόσο απαιτητικά και δείχνουν ενοχλητικά για τους γύρω επειδή δεν αφήνουν τους γονείς τους σε ησυχία, είναι τα ανασφαλή παιδιά. Αντιθέτως, τα χορτασμένα από προσοχή κι ενδιαφέρον παιδιά, ποτέ δε συμπεριφέρονται δημόσια με αυτόν τον τρόπο. Έχουν εισπράξει προσοχή κι ενδιαφέρον από τότε που γεννήθηκαν, είναι σίγουρα για τα συναισθήματα των γονιών τους απέναντί τους και νιώθουν ευτυχία και ασφάλεια. Έτσι, όταν βγαίνουν έξω για τη βόλτα τους, κοιτάνε να διασκεδάσουν , να παίξουν με άλλα παιδιά και δε ζητούν συνεχώς την επιβεβαίωση. Εάν τη ζητούν, σημαίνει πως τους λείπει κι αυτό είναι κάτι που πρέπει να διορθώσετε άμεσα.
Αν λοιπόν έχετε παιδιά σε αυτή την ηλικία και το "μαμακοίτα" έχει γίνει η καραμέλα τους, μην τα μαλώνετε, μην αδιαφορείτε, αλλά σκεφτείτε πού έχετε κάνει λάθος εσείς.
Είναι σημαντικό για το παιδί σας να αποκτήσει αυτοπεποίθηση ώστε να μην έχει διαρκώς ανάγκη την αποδοχή των άλλων. Αν του πετάτε ένα "μπράβο" αδιάφορα και γυρνάτε από την άλλη, δεν κάνετε τίποτα. Σε κάθε του βήμα, σε κάθε του κατόρθωμα, όσο μικρό κι αν είναι, πρέπει να στέκεστε με ενδιαφέρον στο πλάι του και να το επιβραβεύετε. Για κάτι μικρό δείχνετε μικρό ενθουσιασμό και για κάτι πιο σημαντικό, μεγαλύτερο ενθουσιασμό. Έτσι θα το βοηθήσετε να ξεχωρίσει τα μικρά από τα μεγάλα και θα το πείσετε βέβαια ότι το ενδιαφέρον σας είναι ειλικρινές και γνήσιο κι όχι υποκριτικό.
Ακόμα κι αν έχετε κάνει στραβή αρχή, μην απογοητεύεστε, είναι στο χέρι σας να διορθώσετε την κατάσταση. Μπορεί αρχικά να κουραστείτε και να "ξεβολευτείτε", αλλά τελικά η ποιότητα της ζωής σας θα βελτιωθεί, τα παιδιά σας θα είναι πιο ευτυχισμένα κι εσείς θα μπορείτε ν' απολαύσετε πιο ξένοιαστα τη βόλτα και τον καφέ σας!