Πώς δημιουργούμε κλίμα ειλικρίνειας και εμπιστοσύνης με τα έφηβα παιδιά μας

Όταν ήμασταν νέοι γονείς και ξεφυσούσαμε για τις δυσκολίες και τις αγωνίες που είχαμε με το μεγάλωμα των μωρών μας, ακούγαμε τους γονείς με παιδιά σε μεγαλύτερη ηλικία να λένε «Αυτά δεν είναι τίποτα, να δείτε στην εφηβεία τι σας περιμένει.», υπονοώντας ότι τα δύσκολα έρχονται…

Δεν τους δίναμε ιδιαίτερη σημασία, ούτε τους πολύ-πιστεύαμε, ούτε καταλαβαίναμε καν τι εννοούσαν. Ωστόσο, μεγαλώνοντας τα παιδιά, αρχίσαμε να τα μαθαίνουμε και να μας μαθαίνουν… τα εμπιστευόμαστε όλο και περισσότερο. Κι έτσι μεγαλώνοντας και μαθαίνοντας φτάσαμε στην περιβόητη εφηβεία.

Αναρωτιέμαι συχνά, πως μπορώ να εξακολουθώ να έχω την καλύτερη σχέση με το έφηβο παιδί μου, αποφεύγοντας τις «τρικλοποδιές» της ζωής;

Βασικός κανόνας είναι πως η σχέση μας με το παιδί, ανεξαρτήτου ηλικίας, πρέπει να διακρίνεται από ειλικρίνεια και εμπιστοσύνη, ενώ την ίδια στιγμή χρειάζεται να θέσουμε όρια. Επιπλέον, πρέπει να υπάρχουν ξεκάθαροι και διακριτοί ρόλοι ανάμεσα στους γονείς και τα παιδιά.

Ας δούμε μερικά σημεία που οφείλουμε να προσέξουμε για μια καλύτερη σχέση με τα παιδιά:

• Καταρχάς, είμαστε και παραμένουμε οι γονείς τους. Δεν είμαστε ούτε οι φίλοι τους, ούτε οι κολλητοί τους. Μπορούμε να έχουμε μία όμορφη, φιλική σχέση. Όμως, τα παιδιά έχουν δικούς τους φίλους και εμείς τους δικούς μας.
• Οφείλουμε να τους δείχνουμε εμπιστοσύνη στις δυνατότητες των έφηβων παιδιών μας. Οι γονείς συνήθως πιστεύουν πως τα παιδιά τους έχουν λιγότερες ικανότητες, για το λόγο ότι στα μάτια τους είναι πάντα τα μικρά παιδιά. Εμπιστευτείτε τα, αφήστε τα ελεύθερα να δράσουν… Μπορούν να κάνουν πολλά περισσότερα…
• Προσέξτε! Οι έφηβοι συνηθίζουν να υπερτιμούν τις δυνατότητές τους. Νομίζουν ότι μπορούν να κάνουν τα πάντα και δεν υπολογίζουν τους κινδύνους. Σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να είμαστε αυστηροί με τα όρια που έχουμε θέσει και να μην τους αφήνουμε να κάνουν ό,τι θέλουν.
• Για να μας εμπιστεύονται τις ανησυχίες τους τα έφηβα παιδιά μας και να μοιράζονται μαζί τις όποιες σκέψεις τους, οφείλουμε εμείς, πρώτοι να τους δείξουμε το δρόμο. Πώς; Εκφράζοντας τους δικούς μας προβληματισμούς, τις σκέψεις μας και τα συναισθήματα μας και ακούγοντας τη θέση τους.
• Χρειάζεται να τεθούν τα όρια από νωρίς. Να τα συζητήσουμε, να τα διαπραγματευτούμε, να τα συμφωνήσουμε… και κυρίως να τηρηθούν και από τις δύο πλευρές. Μερικά παραδείγματα, τηλεόραση μπορεί να δει το παιδί αφού τελειώσει τα μαθήματα του και μέχρι τις 22:00. Μπορεί ο έφηβος να πάει στο πάρτι αλλά στις 00:30 να επιστρέψει στο σπίτι.
• Καθιερώστε ένα ποσό για ‘’χαρτζιλίκι’’, με το οποίο θα μπορεί να βγάζει την εβδομάδα. Θα γνωρίζει ο έφηβος πως κάθε Σάββατο ή κάθε Δευτέρα θα λαμβάνει ένα συγκεκριμένο ποσό και δεν θα έχει να περιμένει κάτι άλλο μέσα στην εβδομάδα από τους γονείς του. Με αυτό τον τρόπο, ο έφηβος μαθαίνει να διαχειρίζεται τα χρήματα του και να ξοδεύει όπου, όποτε και όπως θέλει. Το χαρτζιλίκι συνδυάζει όρια, εμπιστοσύνη, δέσμευση και υπευθυνότητα.

Καμία σχέση δεν είναι εύκολη… Φανταστείτε στην «επαναστατική» εφηβεία… με ειλικρίνεια, εμπιστοσύνη και σαφή όρια οι σχέσεις με τα παιδιά σας θα κυλήσουν πιο ομαλά…

Γιάννης Ξηντάρας, Ψυχολόγος, Επιστημονικός Υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης «Επαφή», Τηλ.: 210 66 19 177

schooltime.gr

Μαθαίνουμε τα παιδιά μας να θέλουν πολύ περισσότερα απ’ όσα πραγματικά χρειάζονται.

Είναι μάλλον εύκολο να συμφωνήσουμε οι περισσότεροι ότι τα παιδιά για να είναι ευτυχισμένα δεν χρειάζονται και πάρα πολλά πράγματα. Αντιθέτως, η φυσική τους ανάγκη αφορά λίγα και καλά (ουσιαστικά!). 

Άσχετα αν εμείς, η (καταναλωτική) κοινωνία των ενηλίκων, τα μαθαίνουμε, εν τέλει, να θέλουν πολύ περισσότερα απ’ όσα ουσιαστικά χρειάζονται.

Ακριβώς δηλαδή ότι κάνουμε και εμείς οι ίδιοι! Μαθαίνουμε τα παιδιά μας να αναζητούν το περιτύλιγμα, αδιαφορώντας για το περιεχόμενο.

Ας ξαναγυρίσουμε όμως στην αγνή φύση των παιδιών. Την ανιδιοτελή, την απλή, την «αφτιασίδωτη». 

Το μόνο που χρειάζονται τα παιδιά είναι να τους αφιερώνουμε αρκετό χρόνο μαζί τους και η στάση μας να δηλώνει και να δίνει αποδοχή, εμπιστοσύνη, γλυκύτητα και πάνω απ’ όλα Αγάπη.

Παρακάτω θα επιχειρήσουμε να σταθούμε σε 4 βασικά σημεία που μπορούμε να κάνουμε μέσα από την καθημερινή σχέση μαζί τους, για να είναι τα παιδιά μας χαρούμενα και ευτυχισμένα.

• Ας τους αφιερώσουμε χρόνο.

Μια σκληρή αλήθεια είναι ότι για πολλούς από εμάς δεν μένει αρκετός χρόνος για να ασχοληθούμε με τα παιδιά μας. Αυτό είναι αρκετό για να δημιουργηθούν πολλά προβλήματα στην σχέση μας μαζί τους. Η σημασία του «ποιοτικού» χρόνου είναι αδιαμφισβήτητη αλλά καλό θα ήταν να μην γίνει ένα άλλοθι για την περίπτωση που τα προγράμματα μας είναι ασφυκτικά και τελικά αυτοί που μας βλέπουν λιγότερο είναι τα ίδια μας τα παιδιά.

• Ας αποδεχτούμε την προσωπικότητα τους.

Κοινώς, ας μειώσουμε την ένταση των προσδοκιών μας από τα παιδιά. Ας εστιάσουμε σε αυτό που είναι κι όχι σε αυτό που θα θέλαμε να είναι, σε αυτό που μπορούν, σε αυτό που θέλουν, σε αυτό που πιστεύουν… κι όχι στις αντίστοιχες δικές μας επιθυμίες… 

Αν τα παιδιά νιώσουν την αποδοχή μας, νιώθουν την απαιτούμενη ασφάλεια να αναπτύξουν την προσωπικότητα τους, αποκτώντας αυτοπεποίθηση και σταθερότητα για το υπόλοιπο της ζωής τους.

•  Ας προσέξουμε τα λόγια μας

Ένα σύνηθες λάθος που κάνουμε οι γονείς (και που αμέσως μετά το καταλαβαίνουμε και μετανιώνουμε!) Είναι η απόδοση χαρακτηρισμών, οι δηλώσεις και οι σκληρές κουβέντες που χρησιμοποιούμε πάνω στα νεύρα μας… Όλοι το ξέρουμε και κανένας δεν το θέλει, άλλα όλοι το κάνουμε! Όμως καλό είναι να θυμόμαστε ότι «η γλώσσα κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει». Και ο νοών νοείτω.

• Ας αναδείξουμε τη μοναδικότητα τους

Κάθε παιδί, όπως και κάθε άνθρωπος, είναι ένα και μοναδικό. Εξάλλου (ας μην κρυβόμαστε) όλοι θεωρούμε τα δικά μας παιδιά ως τα καλύτερα παιδιά του κόσμου:

Καλά κάνουμε γιατί τους αξίζει! 

Αυτή τη μοναδικότητα, χωρίς να τα κακομαθαίνουμε, είναι καλό να την τονίζουμε και να την αναδεικνύουμε με κάθε ευκαιρία, βοηθώντας τα παιδιά μας να αποκτήσουν εμπιστοσύνη στις δυνατότητες τους, να μάθουν να αγαπούν και να αποδέχονται τον εαυτό τους και μέσα από αυτόν, και όλους τους άλλους.

Γιάννης Ξηντάρας*
Ψυχολόγος, Επιστημονικός Υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης «Επαφή»

schooltime
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι