«Φυλάω καραούλι κάθε απόγευμα που έχει διάβασμα»

Σχολικό burnout

«Φυλάω καραούλι κάθε απόγευμα που έχει διάβασμα» μου εξομολογούνταν προσφάτως μια μη εργαζόμενη μητέρα για την κόρη της, μαθήτρια της Αʼ Λυκείου.

Εξ όσων έχω αντιληφθεί, η εν λόγω μητέρα απαγορεύει στον εαυτό της να βγει έξω από το σπίτι (ούτε καν για ψώνια στο σουπερμάρκετ) όταν το παιδί κλείνεται στο δωμάτιό του να κάνει τα μαθήματά του. Καθότι δεν έχει και το άλλοθι της (πάντα ενοχικής) εργαζόμενης μητέρας που έχει απλά αποδεχθεί ότι δεν θα είναι εκεί να δώσει ένα χέρι βοηθείας στις ασκήσεις των μαθηματικών, αρνείται ακόμη και να βγει από το σπίτι τις «ιερές» ώρες του homework. Θεωρεί υπέρτατο καθήκον της να είναι παρούσα για να επιβλέπει την παραμικρή χαλάρωση, το παραμικρό πρόβλημα, την παραμικρή διάσπαση προσοχής.

Ουδεμία σχέση με τις παλιές, τις μαμάδες baby boomers, που βρίσκονταν μεν μέσα στο σπίτι αλλά επιδίδονταν στις δικές τους ασχολίες, οικιακές ή άλλες («μαγειρεύω» ή «διαβάζω το βιβλίο μου» και «αν χρειαστείς βοήθεια, φώναξέ με»). Εδώ μιλάμε για κανονική στράτευση· πολλοί μοντέρνοι γονείς ζυγιάζονται σαν τα γεράκια πάνω από το παιδικό γραφείο, οι βαριές φτερούγες τους είναι εκεί για να επωάσουν τα golden boys και τα golden girls του μέλλοντος.

H ασθμαίνουσα υπερεμπλοκή στο homework έχει καταλήξει να είναι ένας τρόπος γονεϊκής επιβεβαίωσης και πλήρωσης του τύπου «βοηθάω στα μαθήματα, άρα υπάρχω ενεργά στη ζωή του, άρα είμαι καλός γονιός». Από την άλλη πλευρά, τα παιδιά έχουν καταντήσει να αντιλαμβάνονται το διάβασμα στο σπίτι σαν το χρυσό εισιτήριο για την αγορά (την ποια;) εργασίας. Διόλου τυχαίο ότι εκφράζουν από νωρίς, ακόμη και από τις πρώτες τάξεις του γυμνασίου, άγχος για το CV τους (αλήθεια, γνωρίζαμε εμείς στα 14 τι σημαίνει CV;).

Άγχος που συχνά προσομοιάζει σε αυτό χαμηλόβαθμου στελέχους πολυεθνικής που παλεύει εμμονικά σχεδόν να αναρριχηθεί στην ανώτατη στελεχιακή κλίμακα. Όλο και πιο σπάνια, όμως, θα ακούσεις παιδιά να ονειρεύονται να γίνουν κάτι (γιατρός, ωκεανολόγος, κομμώτρια). Το ήδη απισχνασμένο πάθος για μάθηση (ναι ‘ναι καλά το ελληνικό σχολείο) βάλλεται περαιτέρω από τους ομηρικούς καβγάδες για το homework, συχνά διανθισμένους με ουρλιαχτά, απειλές και «αν δεν γράψεις καλά στο διαγώνισμα, κομμένο το μπάσκετ / το smartphone / η βόλτα με τη φίλη σου». Τα παιδιά δεινοπαθούν κάτω από την καυτή γονεϊκή ανάσα. Οι δε γονείς νιώθουν κατά κανόνα ανεπαρκείς γιατί επωμίζονται έναν ρόλο που δεν τους ανήκει.

Οι έρευνες κρούουν εδώ και καιρό τον κώδωνα. Η πρώτη σχετικά με τη γονεϊκή ανάμειξη στις ακαδημαϊκές επιδόσεις των παιδιών (2014, των καθηγητών Κοινωνιολογίας Κιθ Ρόμπινσον και Εϊντζελ Λ. Χάρις στο Πανεπιστήμιο του Τέξας και στο Πανεπιστήμιο Ντιουκ αντίστοιχα) κατέδειξε ότι η ψύχωση με το homework (καθημερινό στενό τσεκάρισμα, μαραθώνιες συζητήσεις περί επαγγελματικού προσανατολισμού κ.ο.κ.) όχι απλά δεν ενισχύει αλλά καταβαραθρώνει τις επιδόσεις των μαθητών. Αποκάλυψε επίσης ότι κάτι πηγαίνει πολύ στραβά στην παιδική ηλικία της νέας χιλιετίας. Τα σημερινά παιδιά είναι τόσο επιβαρυμένα με σχολικές υποχρεώσεις, οργανωμένες δραστηριότητες και βέβαια τις ανάλογες γονεϊκές προσδοκίες, που εμφανίζουν ήδη από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού συμπτώματα burnout. Έχουν σχεδόν σταματήσει να παίζουν, έχουν σταματήσει να έχουν χρόνο για κάτι που δεν είναι δομημένο και εξαργυρώσιμο για το επαγγελματικό μέλλον τους.

Σύμφωνοι, πολλά παιδιά χρειάζονται στήριξη, βοήθεια, ενίοτε και ένα «σπρώξιμο» για να πάρουν μπρος. Δεν χρειάζονται όμως επιπλέον ιδιαίτερα από έναν «βαρεμένο» γονέα. Δανείζομαι από τις διαχρονικές οδηγίες επιβίωσης της Ανθής Δοξιάδη, συγκεντρωμένες στο βιβλίο της «Ρίζες και φτερά» (εκδόσεις Ποταμός). Η ψυχοθεραπεύτρια αποφαίνεται ότι τα παιδιά καλό είναι να κάνουν τα μαθήματα του σχολείου με τη δασκάλα τους. Με εμάς ας κάνουν άλλα, τερπνά και ωφέλιμα: «Αφού έχουμε το δικαίωμα επιλογής, δεν είναι προτιμότερο να μας θυμούνται τα παιδιά μας σαν κάποιον που ήξερε λ.χ. και ήθελε ν’ ακούσει τι είχαν να πουν; Που είχε ενδιαφέροντα πράγματα να τους διηγηθεί και να κάνει μαζί τους, παρά να μας θυμούνται σαν μια κουρασμένη σκιά που τους καταδίωκε μέσα στο σπίτι και άκουγε την Ιστορία ή διόρθωνε τις ανορθογραφίες τους;».

_______________________
Παπαδημητρίου Λένα * Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 5 Νοεμβρίου 2017.

by Αντικλείδι
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Κανόνες πειθαρχίας

• Bοηθείστε τα παιδιά να μάθουν την αρμόζουσα συμπεριφορά ωθώντας τα σε άμεσες εμπειρίες οι οποίες θα σας διδάξουν τις επιθυμητές συμπεριφορές. Αφήστε τα να σας παρατηρήσουν να φέρεστε με τον τρόπο που θα θέλατε να φέρονται και τα ίδια.
• Κάθε συμπεριφορά πρέπει να ακολουθείτε από ορισμένες συνέπειες, έτσι ώστε τα παιδιά να είναι σε θέση να ξεχωρίσουν το σωστό από το λάθος. Οι συνέπειες που ακολουθούν επιθυμητές συμπεριφορές ονομάζονται επιβραβεύσεις, ενώ αυτές που έπονται ανεπιθύμητων συμπεριφορών ονομάζονται τιμωρίες.
• Αυτό στο οποίο δίνετε περισσότερη προσοχή, είναι αυτό που θα εισπράττετε περισσότερο. Ένας από τους πλέον σημαντικούς στόχους της ανατροφής των παιδιών είναι η επιβράβευση των παιδιών σας όταν συμπεριφέρονται θετικά.
• Οι τιμωρίες χρησιμοποιούνται για να βοηθήσουν τα παιδιά να αλλάξουν την ανάρμοστη συμπεριφορά τους και να λειτουργούν αποτελεσματικά μόνο όταν συνδυάζονται με επιβραβεύσεις που ενισχύουν τη σωστή συμπεριφορά.
• Η τιμωρία δε θα πρέπει να χρησιμοποιείται ποτέ για να κακοποιήσει, να τραυματίσει, να προκαλέσει βλάβη ή να απειλήσει με πρόκληση βλαβών το παιδί.
• Η «απομάκρυνση» θα αποδώσει μόνο όταν ο υπόλοιπος χρόνος είναι ποιοτικός. Διαφορετικά, το παιδί σας βρίσκεται ήδη συναισθηματικά στο χρόνο της «απομάκρυνσης».
• Η «απομάκρυνση» θα πρέπει να χρησιμοποιείται με φειδώ και για διδακτικούς σκοπούς στα μικρά παιδιά. Άλλες μορφές τιμωρίας είναι πιο κατάλληλες για μεγαλύτερα παιδιά στην προεφηβική και εφηβική ηλικία.
• Η τιμωρία θα πρέπει να αντιστοιχεί στην παράβαση. Πρέπει να είναι λογική, αρμόζουσα και σχετική με την λανθασμένη ενέργεια του παιδιού.
• Σκοπός της τιμωρίας είναι η αποτελεσματικότητα και η ταχύτητα απόδοσης. Τιμωρίες μεγάλης διάρκειας δε δημιουργούν κίνητρα για βελτίωση στο παιδί.
• Αν το παιδί δε χρησιμοποιεί κάτι σωστά ή το καταχράται, το χάνει για λίγο και μετά του δίνεται ακόμα μια ευκαιρία να το χρησιμοποιήσει. Ένας από τους στόχους της πειθαρχίας είναι να διδάσκει τη σωστή συμπεριφορά. Αν δε δίνεται ποτέ μία δεύτερη ευκαιρία στα παιδιά, πώς θα μπορέσουν να μάθουν.
• «Αν το σπάσεις, θα το πληρώσεις. Αν λερώσεις θα καθαρίσεις.» η αποκατάσταση είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να μάθετε στο παιδί πως υπάρχουν συνέπειες για την ανάρμοστη συμπεριφορά.

_______________________  
~ Απόσπασμα από το βιβλίο «Επικοινωνώντας με τα παιδιά», του BonnieMiller.

by Αντικλείδι
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Γιατί τα νέα κορίτσια βιάζονται να κάνουν σεξ;

Κι αν είσαι από εκείνες τις ωραίες πιτσιρίκες που κυκλοφορούν εκεί έξω, σίγουρα θα έχεις ήδη πάρει χαμπάρι πως τα αγόρια εκτιμούν τα κορίτσια που δεν κάνουν σεξ. 

----------------

Την παρατηρώ ώρα. Το ντύσιμό της προκλητικό. Το ίδιο και η συμπεριφορά της. Είναι πιτσιρίκα και συμπεριφέρεται σαν μεγάλη γυναίκα -με την κακή έννοια. 

Δεν έχει ωριμάσει καν το σώμα της και ο τρόπος που κινείται στο χώρο, ο τρόπος που μιλάει μου κεντρίζει την προσοχή.

Και δεν είναι η μόνη. Πολλές πιτσιρίκες σήμερα έχουν λίγο χάσει την αίσθηση της ηλικίας τους. Και προφανώς βιάζονται να μεγαλώσουν…
Το καταλαβαίνω. 

Σε εκείνες τις ηλικίες σε πιάνει μια βιασύνη. Βλέπεις τις γυναίκες πια γύρω σου και θέλεις να μεγαλώσεις κι εσύ. Φαντάζει γοητευτική η ανεξαρτησία, ο δυναμισμός των σημερινών γυναικών. Όμως, η κάθε ηλικία έχει τη δικιά της γλύκα και αυτό οι πιτσιρίκες σήμερα μοιάζουν να το ξεχνάνε. Και χάνουν κάτι που δεν θα μπορέσουν ποτέ να γυρίσουν πίσω και να ζήσουν γιατί -είπαμε- η κάθε ηλικία έχει τη γοητεία της, το ρόλο της, τα πράγματα που κάνεις.
Όταν, μάλιστα, αρχίζει να μπαίνει και το σεξ μέσα σε αυτή τη βιασύνη τα πράγματα σοβαρεύουν. 

Οι νόμοι περί ανηλίκων δεν είναι χαζοί. Ούτε υπάρχουν για να μας καταπιέζουν. Έχουν πίσω της μια πραγματικά χρήσιμη και ουσιαστική βάση.

Όταν είσαι μικρή, μπορεί να νιώθεις, αλλά δεν είσαι ώριμη. Και αυτό θα το δεις και εμπράκτως αργότερα. 

Τι συμβαίνει όμως και τα κορίτσια ξεκινάνε την ερωτική τους ζωή τόσο νωρίς;

Η άποψη της ειδικού
Σύμφωνα με την ψυχολόγο Στέλλα Αργυρίου μια βασική απάντηση σε αυτό το γιατί είναι η μεγάλη έμφαση που έχει δοθεί στο σεξ στις μέρες μας. 

Το σεξ είναι παντού. Στα περιοδικά, στην τηλεόραση, στις συζητήσεις… Η κοινωνία μας είναι πια βουτηγμένη στις εικόνες, στις λέξεις που αφορούν στο σεξ.

“Και οι γονείς δεν μπορούν να ελέγξουν τις καταστάσεις. Υπάρχει τέτοια πληθώρα πληροφοριών που τι να μπορέσει να προλάβει ένας γονιός;”.

Το σεξ διαχωρίζεται από το συναίσθημα και κάτι τέτοια ακούσματα περνάνε στο μυαλό ενός μικρού κοριτσιού και δομούν την προσωπικότητά του.

“Αυτό που τις κάνει να θέλουνε να μπούνε γρήγορα στο παιχνίδι είναι επίσης για να γίνουν ανταγωνιστικές. Το σεξ τις ανεβάζει επίπεδο ή μάλλον τις φέρνει στο ίδιο επίπεδο με τις γυναίκες. Έτσι νομίζουν” και κάπως έτσι πέφτουν στην παγίδα.

Αν συνυπολογίσεις και την πλύση εγκεφάλου που μπορεί να υποστεί ένας νέος άνθρωπος από την κοινωνία, από τα ΜΜΕ, από παντού… καταλαβαίνεις γιατί οι νέοι σήμερα -ευτυχώς όχι όλοι- θεωρούν το σεξ φυσιολογικό χωρίς να τους απασχολεί η ηλικία.

ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΑΡΑΚΑΤΩ
Αν είσαι πιτσιρίκα, ξέρω ότι τα ακούς όλα αυτά και αντιδράς. Υποτιμάς αυτό που διαβάζεις. Σκέψου όμως πως αν δεν βιώσεις την κάθε ηλικία ξεχωριστά, όπως λέει και η ψυχολόγος, θα αντιμετωπίσεις προβλήματα αργότερα.

Καταρχάς, υπάρχει περίπτωση να μην ευχαριστιέσαι το σεξ έτσι όπως του πρέπει κι έτσι όπως του αξίζει. 

Αυτή η ηλικία, η εφηβεία είναι φτιαγμένη για πλατωνικούς έρωτες, για αθώα φλερτ, για όνειρα, για βλέμματα γεμάτα προσδοκίες. 

Εκεί κάπου δομείται και η σχέση μας με το συναίσθημα… Αν αυτή την περίδο τη “βιάσεις” τότε υπάρχει μεγάλη πιθανότητα ακόμα και στην υπόλοιπή σου ζωή να μην μπορέσεις να συνδέσεις το σεξ με το συναίσθημα.

“Όταν δεν έχεις καλλιεργήσει το πλατωνικό κομμάτι του έρωτα, δεν μπορείς ξαφνικά να το κάνεις στα 25” και κάπου εκεί θα αρχίσουν τα προβλήματα.

Μπορεί μέσα σου να νιώθεις ένα κενό και να μην αντιλαμβάνεσαι από τι είναι. Μπορεί οι σχέσεις σου να είναι προβληματικές. Μπορεί να σε κατακλύσει η ανασφάλεια, η διατροφικές διαταραχές. Μπορεί να γίνεις ένας επιφανειακός άνθρωπος που το μόνο που σε αφορά είναι η εικόνα.

Μην παρασύρεσαι από το lifestyle που ίσως να παρατηρείς γύρω σου. 

Ή μάλλον καλύτερα σκέψου ότι για να μπορέσεις να γίνεις μέρος του, πρέπει να ακολουθήσεις την εξελικτική σου διαδικασία σωστά, διαφορετικά μπορεί να μην τα καταφέρεις γιατί κάπου στο μέσο της διαδρομής μπορεί να σε προδώσει ο ίδιος σου ο εαυτός μιας και ένα κομμάτι σου δεν το έζησες. Είναι σαν να έχασες ένα μάθημα. Το μάθημα της πρόσθεσης ας πούμε. 

Πως λοιπόν θα δώσεις εξετάσεις και θα περάσεις όταν έλειπες την ώρα που το συναίσθημα διαμορφωνόταν μέσα σου; Πως θα μάθεις την αξία του δύο όταν έκανες κοπάνα από το μάθημα της πρόσθεσης; Πώς θα απαντήσεις πόσο κάνει 1+1 όταν σου ζητηθεί;

Κι αν είσαι από εκείνες τις ωραίες πιτσιρίκες που κυκλοφορούν εκεί έξω, σίγουρα θα έχεις ήδη πάρει χαμπάρι πως τα αγόρια εκτιμούν τα κορίτσια που δεν κάνουν σεξ. 

Μην μασάς με κάτι διαφορετικό.

tlife.gr
Αντικλείδι
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι