Οικονομική κακοποίηση: Η αόρατη μορφή της διαπροσωπικής βίας

Η διαπροσωπική κακοποίηση είναι συναισθηματική, σωματική, αλλά και οικονομική. Επειδή η ενδοοικογενειακή βία αφορά την εξουσία και τον έλεγχο, αυτό συχνά επεκτείνεται και στον έλεγχο των χρημάτων. Πολλά ενδοοικογενειακά θύματα συνηθίζεται να στηρίζονται οικονομικά από τον θύτη τους, συχνά πριν αυτός γίνει βίαιος. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό μπορεί να δημιουργήσει την αίσθηση ότι είναι παγιδευμένα και, ιδίως όταν στηρίζουν παιδιά ή άλλα μέλη της οικογένειας ως εξαρτώμενα μέλη, να τα κάνει απρόθυμα να καταγγείλουν την κακοποίηση.

Η οικονομική κακοποίηση εκδηλώνεται συχνά με καθημερινές, πρακτικές μεθόδους στέρησης του θύματος από τα απαραίτητα. Ένα θύμα μπορεί να πεινά και να βρίσκει ένα άδειο ψυγείο ή να προετοιμάζεται για μια συνέντευξη για δουλειά αλλά να βρίσκει μια άδεια ντουλάπα, όπου μεγάλο μέρος της προηγούμενης γκαρνταρόμπας του έχει αφαιρεθεί ή πουληθεί. Και οι δύο περιπτώσεις στέρησης είναι καθημερινές υπενθυμίσεις του τρόπου με τον οποίο τα θύματα αναγκάζονται να βασίζονται στον θύτη τους για την απλή επιβίωση.

Τα θύματα οικονομικής κακοποίησης δεν είναι απαραιτήτως ανίκανα να κερδίσουν εισόδημα. Μια εργαζόμενη γυναίκα μπορεί να ξυπνήσει ένα πρωί και να βρει το πορτοφόλι της άδειο ή τις πιστωτικές της κάρτες άδειες, καθώς ορισμένοι δράστες που κερδίζουν λιγότερα από τα θύματα προσπαθούν να «ισοφαρίσουν τους όρους ανταγωνισμού» ασκώντας έλεγχο σε άλλους τομείς. Δυστυχώς, αν και η οικονομική κακοποίηση δεν αφήνει σημάδια, είναι εξαιρετικά αποδιοργανωτική, εξαντλητική και, ανάλογα με την έκταση της μη ικανοποίησης καθημερινών αναγκών, μπορεί να είναι καταστροφική.

Η οικονομική κακοποίηση είναι «αόρατη»

Οι Judy L. Postmus κ.ά. (2020) μίλησαν για την οικονομική κακοποίηση ως μια αόρατη μορφή ενδοοικογενειακής βίας. Ξεκίνησαν αναγνωρίζοντας ότι η πιο διαδεδομένη αντίληψη για τη βία μεταξύ ερωτικών συντρόφων είναι η σωματική, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν τόσες πολλές άλλες μορφές βίας και κακοποίησης, όπως η σεξουαλική, η ψυχολογική και η συναισθηματική. Περιγράφουν την οικονομική κακοποίηση, που συχνά αναφέρεται ως οικονομική κακοποίηση, ως συχνά κρυφή ή «αόρατη».

Αναγνωρίζουν επίσης την έλλειψη συνέπειας στον ορισμό της οικονομικής κακοποίησης, ακόμη και υπό το φως των αναδυόμενων δεσμών μεταξύ της έμφυλης οικονομικής ανασφάλειας και της οικονομικής κακοποίησης. Οι Postmus έχουν διερευνήσει, μεταξύ άλλων, πώς η κατανόηση των πολιτισμικών διαφορών και της γλώσσας μπορεί να διαδραματίσει κάποιο ρόλο στο φαινόμενο.

Ανάκαμψη από την οικονομική κακοποίηση

Οι Kelly King κ.ά. (2017), σε μια μελέτη τους, εξέτασαν την οικονομική ανάκαμψη από την ενδοοικογενειακή κακοποίηση. Τονίζουν ότι η οικονομική κακοποίηση μπορεί να επηρεάσει τη σωματική και ψυχική υγεία, καθώς και την οικογενειακή λειτουργία. Αναγνωρίζουν ότι το οικονομικό κόστος της είναι υψηλό για τα θύματα και τις οικογένειές τους, καθώς και για την κοινωνία στο σύνολό της. Σημειώνουν επίσης πόσο συχνή είναι η οικονομική κακοποίηση στο πλαίσιο των καταχρηστικών σχέσεων, αναφέροντας μια μελέτη που έδειξε ότι το 94% των επιζώντων είχαν βιώσει κάποια μορφή οικονομικής κακοποίησης, το 79% ανέφεραν οικονομικό έλεγχο, το 79% ανέφεραν οικονομική εκμετάλλευση και το 78% ανέφεραν κάποια μορφή σαμποτάζ της εργασιακής απασχόλησης.

Επιπλέον, οι King et al. σημειώνουν ότι πέρα από το άμεσο κόστος που συνήθως συνδέεται με τη διαδικασία επούλωσης τόσο σωματικά όσο και συναισθηματικά, το οικονομικό κόστος μπορεί να επιδεινωθεί από την ποικιλία των προκλήσεων που συνεπάγεται η ανοικοδόμηση μιας νέας ζωής, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει το κόστος της μετεγκατάστασης, των επίπλων, της μεταφοράς και της φροντίδας των παιδιών.

Αποκατάσταση μέσω της στήριξης, όχι του στίγματος

Ένα από τα σημαντικότερα πρώτα βήματα για ένα θύμα οικονομικής κακοποίησης είναι να μιλήσει. Είτε αυτό σημαίνει αποκάλυψη σε ένα μέλος της οικογένειας, σε έναν φίλο ή σε έναν υποστηρικτικό ενήλικα, η πρώτη κίνηση είναι να βγει μπροστά μιλώντας.

Το επόμενο βήμα είναι συχνά να βγει ξανά έξω στην κοινωνία. Για τα θύματα που ήταν προηγουμένως άνεργα και οικονομικά «δεμένα» με έναν θύτη, η επανένταξη στο εργατικό δυναμικό είναι ενδυναμωτική και μπορεί να οδηγήσει στην ανάκτηση τόσο της ικανότητας όσο και της αυτοπεποίθησης. Με αυτόν τον τρόπο, τα θύματα μπορούν να ανακτήσουν τόσο την υγεία όσο και τον οικονομικό τους έλεγχο μετά την εγκατάλειψη του θύτη τους.

Πηγή:

www.psychologytoday.com/intl/blog/why-bad-looks-good/202107/economic-abuse-the-invisible-form-interpersonal-violence

enallaktikidrasi.com

Γιόχαν Καρλ Φρίντριχ Γκάους: O 8χρονος που του έτρεχαν οι μύξες και μια πρόσθεση

Ο δάσκαλος στο σχολείο λεγόταν Μπίτνερ και του άρεσε να δέρνει. 

Προσποιούνταν το λιτό και ασκητικό χαρακτήρα, και μόνο ελάχιστες φορές η έκφραση στο πρόσωπό του πρόδιδε τη χαρά που του προξενούσε το να χτυπάει. 

Περισσότερο απ’ όλα του άρεσε να τους δίνει ασκήσεις που θα τους κόστιζαν πάρα πολλή ώρα και που στο τέλος θα είχαν οπωσδήποτε λάθη, κι έτσι θα είχε τη δικαιολογία να βγάλει τη βέργα.

Ήταν η φτωχότερη γειτονιά του Μπράουνσβάιγκ, κανένα από εκείνα τα παιδιά δεν επρόκειτο να γραφεί σε κάποια σχολή, κανείς τους δεν θα χρησιμοποιούσε κάτι άλλο πέρα από τα χέρια του για να δουλέψει. 

Ήξερε ότι ο Μπίτνερ δεν τον χώνευε. Όσο σιωπηλός και να έμενε κι όσο και να προσπαθούσε να απαντάει αργά, όπως όλοι οι άλλοι, αισθανόταν παρ’ όλα αυτά τη δυσπιστία του Μπίτνερ και ότι ο δάσκαλος περίμενε απλώς μία αφορμή για να του χτυπήσει τα χέρια κάπως δυνατότερα απ’ ό,τι των υπολοίπων.

Και τότε του έδωσε μία.

Ο Μπίτνερ τους είχε βάλει να προσθέσουν όλους τους αριθμούς από το ένα μέχρι το εκατό. Θα διαρκούσε ώρες κι όσο και να προσπαθούσαν, όλο και κάποιο λάθος θα έκαναν στην πρόσθεση, ώστε να τιμωρηθούν. 

Λοιπόν, εμπρός, είχε φωνάξει ο Μπίτνερ, μην κάθονται σαν τους χάνους, εμπρός μαρς! 

Αργότερα ο Γκάους δε θα μπορούσε να πει αν νύσταζε περισσότερο απ’ ό,τι συνήθως ή αν ήταν απλώς αφηρημένος. Σίγουρα πάντως δεν είχε τον απόλυτο έλεγχο του εαυτού του, κι έτσι, έπειτα από τρία λεπτά, στεκόταν μπροστά από την έδρα κρατώντας την πλάκα του, στην οποία είχε γράψει μία και μοναδική σειρά.

Λοιπόν, είπε ο Μπίτνερ, απλώνοντας το χέρι να πιάσει τη βέργα. Το βλέμμα του έπεσε πάνω στο άθροισμα και το χέρι του πάγωσε. Ρώτησε τι σημαίνει αυτό.

- Πέντε χιλιάδες πενήντα.
- Τι;

Ο Γκάους κατάπιε τη γλώσσα του, ξερόβηξε, ίδρωσε. Ευχήθηκε να καθόταν ακόμη στο θρανίο του και να λογάριαζε όπως όλοι οι άλλοι, που κάθονταν με σκυμμένο το κεφάλι κι έκαναν πως δεν τους άκουγαν. Αλλά αυτό τους είχε πει να κάνουν, πρόσθεση όλων των αριθμών από το ένα μέχρι το εκατό. 

Εκατό και ένα μας κάνει εκατόν ένα. Ενενήντα εννέα και δύο μας κάνει εκατόν ένα. Ενενήντα οχτώ και τρία μας κάνει εκατόν ένα. Όλα εκατόν ένα. Αυτό μπορείς να το κάνεις πενήντα φορές. Οπότε, πενήντα επί εκατόν ένα.

Ο Μπίτνερ δε μιλούσε.

Πέντε χιλιάδες πενήντα, ξαναείπε ο Γκάους, ελπίζοντας αυτή τη φορά ότι ο Μπίτνερ ίσως να τον καταλάβαινε. 

Πενήντα επί εκατόν ένα κάνει πέντε χιλιάδες πενήντα. Έτριψε τη μύτη του. 

Ήταν έτοιμος να κλάψει.

Που να τον πάρει ο διάβολος, είπε ο Μπίτνερ. Ύστερα δε μίλησε για ώρα πολλή. Το πρόσωπό του δούλευε. Ρούφηξε τα μάγουλα και μάκρυνε το σαγόνι, έτριψε το μέτωπο και χτύπησε με το δάχτυλο τη μύτη. Ύστερα έστειλε τον Γκάους στο θρανίο του. Να τσακιστεί να καθίσει, να το βουλώσει, και μετά το μάθημα να μείνει που τον θέλει.

Ο Γκάους ανάσανε.
Κιχ να ακούσει, είπε ο Μπίτνερ, και φάγανε της χρονιάς τους.

Έτσι, όταν τέλειωσαν όλα τα μαθήματα, ο Γκάους πήγε με σκυμμένο κεφάλι στην έδρα. Ο Μπίτνερ τον έβαλε να ορκιστεί και μάλιστα στο Θεό, που τα βλέπει όλα, ότι αυτό το σκέφτηκε μόνος του. Ο Γκάους ορκίστηκε, αλλά όταν θέλησε να εξηγήσει ότι δεν είναι και τίποτα κακό, ότι απλώς πρέπει να κοιτάξεις ένα πρόβλημα χωρίς προκαταλήψεις και συνήθειες και τότε η λύση έρχεται μόνη της, ο Μπίτνερ τον διέκοψε και του έδωσε ένα χοντρό βιβλίο. Ανώτερα μαθηματικά: το διαβάζει κάθε μέρα. Να το πάρει στο σπίτι και να το κοιτάξει. Αλλά προσεκτικά. Μια τσακισμένη σελίδα, ένας λεκές, μια δαχτυλιά και θα τον περιλάβει με τη βέργα μέχρι να πει ήμαρτον.

Την επόμενη μέρα το επέστρεψε.

Ο Μπίτνερ ρώτησε τι πάει να πει αυτό. Εντάξει, είναι δύσκολο, αλλά δεν τα παρατάει κανείς τόσο γρήγορα!

Ο Γκάους κούνησε το κεφάλι, θέλησε να εξηγήσει, δεν μπορούσε. Η μύτη του έτρεχε. Του ‘ρχόταν να φταρνιστεί.

Λοιπόν, ακούει!

Το τελείωσε, είπε τραυλίζοντας. Ενδιαφέρον ήταν, τον ευχαριστεί. Κοίταξε τον Μπίτνερ και προσευχόταν να σταματήσουν όλα αυτά.

Δεν κάνει να του λένε ψέματα, είπε ο Μπίτνερ. Τούτο είναι το δυσκολότερο βιβλίο της γερμανικής γλώσσας. Κανείς δε μπορεί να το μελετήσει μέσα σε μια μέρα, πόσο μάλλον ένας οχτάχρονος που του τρέχουν οι μύξες.

Ο Γκάους δεν ήξερε τι να πει.

Ο Μπίτνερ πήρε το βιβλίο με χέρια που δίσταζαν. Να ετοιμαστεί, τώρα θα τον εξετάσει!

Μισή ώρα αργότερα κοιτούσε τον Γκάους με άδεια μάτια. Το ξέρει πως δεν είναι καλός δάσκαλος. Δεν είναι φτιαγμένος για το επάγγελμα, ούτε κι έχει κάποια ιδιαίτερη ικανότητα. Αλλά μέχρι εδώ. Αν ο Γκάους δεν πάει αμέσως τώρα στο γυμνάσιο, έχει ζήσει τσάμπα. Τον παρατήρησε με μια έκφραση χαμένη, κι έπειτα, προφανώς για να καταπολεμήσει τη συγκίνησή του, άρπαξε τη βέργα και ο Γκάους έφαγε το τελευταίο γερό χέρι ξύλο της ζωής του.

(Ο οχτάχρονος ήταν ο τεράστιος μαθηματικός Γιόχαν Καρλ Φρίντριχ Γκάους και αυτό που σκέφτηκε ήταν ότι η πρόσθεση κατά ζεύγη από τις δύο άκρες μιας σειράς x αριθμών δίνει πάντα το ίδιο άθροισμα z. Οπότε, το άθροισμα των x αριθμών, είναι z(x:2). Πιθανότατα η ιστορία αυτή είναι μύθος αλλά δεν πειράζει. 

Ακόμα και η υπόληψη του κακού δασκάλου J.G. Büttner (ο οποίος ήταν όντως ο δάσκαλος του μικρού Γκάους) σώζεται στο τέλος.

o-klooun
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Αγάπη μου, συρρικνώσαμε τα παιδιά

Θυμάστε εκείνη την παλιά αμερικάνικη ταινία όπου πρωταγωνιστεί ένας εκκεντρικός επιστήμονας που καταφέρνει με την καινούργια του εφεύρεση, μια ηλεκτρομαγνητική μηχανή, να συρρικνώσει τα ίδια του τα παιδιά; Τόσο ώστε να γίνουν ίσα σε μέγεθος με τη μύτη ενός μολυβιού; Ε, αυτό θυμήθηκα συζητώντας με νέα παιδιά, στην ηλικία των 18-22, για όλα αυτά που τους προέκυψαν τα τελευταία δύο χρόνια. Τους ζητήσαμε πολλά και ήμασταν ανακόλουθοι σε όσα τους είπαμε. Τα μεγαλώσαμε μιλώντας τους για ανεξαρτησία, τους λέγαμε να έχουν αυτοπεποίθηση, να μη χάνουν την αξιοπρέπειά τους, να τιμούν τα όνειρα και τα ιδανικά τους, να είναι δίκαιοι και αλληλέγγυοι μεταξύ τους, και ξαφνικά τους φέραμε τον κόσμο πάνω κάτω.

Τους είπαμε να κλειστούν μέσα στο σπίτι για να προστατέψουν εμάς τους μεγαλύτερους, να μη φιλιούνται, να μην αγκαλιάζονται και τώρα τελευταία τους είπαμε να μην προσπαθούν και τόσο πολύ γιατί όσο κι αν διαβάσουν, όσο κι αν παλέψουν, ήρθε ένας νόμος που δεν τους επιτρέπει να κάνουν τα όνειρά τους πραγματικότητα γιατί… δεν είναι αρκετά άριστοι. Ναι, αγάπη μου, συρρικνώσαμε τα παιδιά μας.

Τα κάναμε τόσο δα μικρά υλικά να χωρούν στο τσεπάκι της κάθε κυβέρνησης. Και τι άλλο κάναμε; Υποτιμήσαμε τη νοημοσύνη και την αξιοπρέπειά τους. Τους δίνουμε χαρτζιλίκι για να εμβολιαστούν. Θύμωσαν κι έχουν δίκιο. «Για ποιον με πέρασαν;» μου λέει ένας νεαρός 22 ετών, «θα πήγαινα να εμβολιαστώ αν με έπειθαν, αλλά θεωρούν πως είμαι τόσο λίγος ώστε να με λαδώσουν για να πάω; Με ποια λογική; Και σε ποια υπόληψη με έχει το κράτος όπου ζω;». Τι να πω. Σιώπησα. Να εμβολιαστείς για σένα, είπα μόνο κι έκλεισα τη συζήτηση άρον άρον. Σκεφτόμουν όμως συνεχώς αυτό το ξέσπασμα, το δίκαιο «για ποιον με πέρασαν;». Ναι, συρρικνώσαμε και συρρικνώνουμε μια γενιά σπουδαία, που βάλαμε τα δυνατά μας να την κάνουμε καλύτερη από μας. Και αυτό πρέπει να σταματήσει άμεσα, πριν αντιδράσει δυναμικά και με το δίκιο της.

Η ερώτηση της Ζωής Καρέλλη έρχεται στον νου μου: «Tι θα κάνουν εκείνοι που έχουν τα ωραία, τα φοβερά εκείνα μάτια / της νεότητας καθαρά κι αμετάπειστα;» Αγάπη μου, ας μη συρρικνώσουμε κι άλλο τα παιδιά. Ας τα αφήσουμε να ζήσουν περήφανα και γενναία όπως τους λέγαμε πάντα. Να πετάξουν και να εκπληρώσουν τα όνειρά τους χωρίς κόφτες βάσεων και βαθμολογίας, και κυρίως χωρίς αναξιοπρεπή χαρτζιλίκια που θυμίζουν μελανές κηλίδες της ιστορίας αυτού του τόπου. «Λαχταρούν ουρανό, καθαρό φως, και στον γαλάζιο πόντο ν’ αρμενίσουν / ελεύθεροι να πιστέψουν ζητούν στην ανθρώπινη δύναμή τους ακέρια».

Κυριακή Μπεϊόγλου

efsyn.gr