Από το «Κάνε αυτό που σου λέω!», στο «Κάνε όπως το κάνω!» / 12 THINGS YOUR KIDS MUST SEE YOU DO

Μια από τις πιο συνηθισμένες φράσεις που λένε οι γονείς στα παιδιά είναι «Κάνε αυτό που σου λέω!», ενώ ξέρουμε πολύ καλά ότι τα παιδιά μαθαίνουν βλέποντας και παρατηρώντας πώς φέρονται οι γονείς τους. 

 12 THINGS YOUR KIDS MUST SEE YOU DO
Γράφει για το boro.gr η Δρ Λίζα Βάρβογλη, 
Ph.D Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια

Ποια είναι τα πιο βασικά πράγματα που πρέπει να κάνει ένας γονιός για να τον δει το παιδί του και να μάθει κάτι χρήσιμο και σωστό, που θα το ακολουθεί σε όλη του τη ζωή;

1. Διάβασμα
Εκτός που γράφω άρθρα και βιβλία, αγαπώ πολύ το διάβασμα! Τα παιδιά μου με βλέπουν να διαβάζω βιβλία αλλά και ηλεκτρονικά ή από το kindle. Το κάθε παιδί πρέπει να έχει την εμπειρία του να βλέπει τους γονείς του να διαβάζουν και να το απολαμβάνουν. 

 Έτσι το παιδί μαθαίνει να αγαπάει το βιβλίο και δε χρειάζεται να του το θυμίσουμε καν!
Πώς να το κάνεις:
Διάβασε στα παιδιά σου κάθε βράδυ, μάθετε σαν οικογένεια να απολαμβάνετε το διάβασμα, βρείτε χρόνο να καθίσετε όλοι μαζί στον καναπέ για να απολαύσετε βιβλία.

2. Αλληλεγγύη
Δίδαξε στο παιδί σου να αγαπάει τους άλλους και να τους βοηθάει όταν μπορεί.
Πώς να το κάνεις:
Μαζέψτε μαζί με το παιδί παιχνίδια ή ρούχα που δεν τα χρειάζεται πια και αποφασίστε σε ποια οργάνωση θα τα δώσετε. Στο σούπερ μάρκετ διαλέξτε ένα προϊόν για να το βάλετε στη σακούλα με τα τρόφιμα που θα δοθούν σε άπορες οικογένειες.

3. Καθημερινή ευγένεια
Μάθε να λες ‘ευχαριστώ’ και ‘παρακαλώ’ και να μιλάς όμορφα στα παιδιά σου και στην οικογένειά σου. Μια δόση ευγένειας προς γνωστούς και αγνώστους κάνει τη ζωή πιο όμορφη! Αν είσαι εσύ ευγενικός, θα μάθει και το παιδί να είναι, χωρίς να του το διδάξεις.
Πώς να το κάνεις:
Κράτα την πόρτα ανοιχτή για τον άνθρωπο που είναι πίσω σου στο μαγαζί, όταν σου κρατήσουν την πόρτα πες ‘ευχαριστώ’, κάνε καλή σου συνήθεια να χαιρετάς τους ταμίες, τους υπαλλήλους, μάθε να παραμερίζεις όταν έρχεται το ασανσέρ και περίμενε να πρώτα βγουν έξω αυτοί που ήταν μέσα και μπες μετά, κλπ.

4. Υγιεινές επιλογές
Η υγιεινή ζωή γίνεται τρόπος ζωής εύκολα, όταν ξεκινάει κανείς από μικρός. Δώσε το καλό παράδειγμα στο παιδί σου μέσα από την καθημερινότητα της οικογένειας.
Πώς να το κάνεις:
Κάνε καλή συνήθεια την άσκηση και το περπάτημα, πίνε πολύ νερό, πήγαινε με το παιδί στη λαϊκή και ψωνίστε φρούτα και λαχανικά εποχής, συζητήστε για το τι είναι περισσότερο και τι λιγότερο υγιεινό.

5. Συναισθηματική νοημοσύνη
Η συναισθηματική νοημοσύνη είναι κάτι που το καλλιεργεί κανείς από μικρή ηλικία και τα παιδιά πρέπει να βλέπουν τους γονείς τους να φέρονται έτσι.
Πώς να το κάνεις:
Μάθε να συζητάς με το παιδί σου για τα συναισθήματά σου και για το πώς αισθάνονται και φέρονται οι άλλοι (ακόμα και αν δε συμφωνείς), δείξε ότι μπορείς να διαχειριστείς τον εσωτερικό σου κόσμο, δηλαδή ξέρεις να συγκρατείς τα νεύρα σου και να φανερώνεις τη χαρά σου, δείξε ότι ξέρεις να φέρεσαι κοινωνικά.

6. Ενδιαφέροντα και χόμπι
Έχεις τα προσωπικά σου ενδιαφέροντα και χόμπι; Ασχολείσαι με αυτά μπροστά στα παιδιά σου; Δείξε στο παιδί σου τον ενθουσιασμό σου γι’ αυτό το κάτι που αγαπάς, ασχολήσου και δες αν μπορείς να εμπλέξεις το παιδί σου και να του εμφυσήσεις την αγάπη σου για το χόμπι σου…
Πώς να το κάνεις:
Απλώς κάνε αυτό που αγαπάς! Εξήγησε στο παιδί ότι αυτή η δραστηριότητα σε ‘γεμίζει’, σε ξεκουράζει, σε ευχαριστεί και δώσε του να καταλάβει ότι όλοι έχουμε ανάγκη να κάνουμε όμορφα πράγματα, πέρα από τις υποχρεώσεις μας. Και, που ξέρεις, ίσως το παιδί θελήσει να σε μιμηθεί ή να ξεκινήσει κάτι δικό του!

7. Παιχνίδι
Ο Φρόιντ έλεγε ότι η ζωή περιλαμβάνει δύο βασικές δραστηριότητες: εργασία και παιχνίδι! Αυτό ισχύει για μικρούς και μεγάλους. Βρες χρόνο στη ζωή σου για παιχνίδι, χαλάρωση, και επανασύνδεση με το μικρό παιδί μέσα σου.
Πώς να το κάνεις:
Βρες χρόνο για παιχνίδι μέσα στην εβδομάδα, είτε πρόκειται για αθλητικό παιχνίδι, είτε για παιχνίδι που παίζεις ως γονιός με το παιδί σου. Με τη συμπεριφορά σου γίνεσαι το καλό παράδειγμα που αργότερα θα μιμηθεί το παιδί και θα εντάξει το παιχνίδι στη ζωή του.

8. Προγραμματισμός και στοχοθέτηση
Η ατζέντα μου είναι γεμάτη με το πρόγραμμά μου αλλά και το πρόγραμμα των παιδιών μου. Επίσης, έχω μια λίστα από πράγματα που είναι επείγοντα και πρέπει να γίνουν σήμερα, αλλά έχω και μια λίστα για πράγματα που πρέπει να γίνουν μέσα στην εβδομάδα. Ναι, αγαπώ την οργάνωση και έτσι λειτουργώ! Οι στόχοι μπορεί να είναι μικρά, καθημερινά πράγματα, αλλά και να είναι μεγαλύτεροι και πιο μακροπρόθεσμοι, όπως πχ να γράψω το επόμενο άρθρο ή βιβλίο μου.
Πώς να το κάνεις:
Χάρισε στο παιδί σου μια ατζέντα και δίδαξέ του πώς να καταχωρεί αυτά που έχει να κάνει. Βάλτε μαζί στόχους για την εβδομάδα που έρχεται.

9. Διαχείριση χρημάτων
Τα παιδιά πρέπει να εξοικειωθούν από μικρά στη διαχείριση χρημάτων. Καλό είναι να βλέπουν τους γονείς τους να χρησιμοποιούν και να προγραμματίζουν πώς θα ξοδέψουν τα χρήματά τους. Φυσικά δεν πρέπει ένα παιδί να ξέρει όλα τα οικονομικά της οικογένειας ούτε να επιβαρυνθεί με προβλήματα και μπερδέματα, αλλά να έχει μια γενική γνώση ότι οι μεγάλοι διαχειρίζονται τα χρήματά τους.
Πώς να το κάνεις:
Ο γνωστός κουμπαράς και το βιβλιάριο στην τράπεζα είναι δύο απλές λύσεις για να μάθει το παιδί οικονομική διαχείριση. Επιπλέον, μπορείτε όταν βγαίνετε για ψώνια να συζητάτε για το πώς κάνετε τις αγορές σας βασισμένοι καταρχήν στις ανάγκες που έχετε και κατά δεύτερο λόγο στις επιθυμίες σας.

10. Φροντίδα για το περιβάλλον
Δείξε στο παιδί σου ότι αγαπάς τη φύση και φροντίζεις το περιβάλλον . Εξήγησε από νωρίς στο παιδί πώς οι πράξεις μας καθορίζουν την ομορφιά της φύσης και πώς αν δεν κάνουμε σωστές ενέργειες την καταστρέφουμε.
Πώς να το κάνεις:
Δείξτε στο παιδί πώς να ανακυκλώνει, φροντίστε λουλούδια και φυτά στο μπαλκόνι σας, μαζέψτε ωραίες πέτρες, κοχύλια, φύλλα από τη φύση και κάνετε κατασκευές με το παιδί. Ξεκινήστε βόλτες σε πάρκα και τη φύση και μάθετε να παρατηρείτε γύρω σας και να θαυμάζετε όλα αυτά τα όμορφα που μας περιβάλλουν.

11. Αγάπη και φροντίδα για τον εαυτό. 
Μέχρι πρόσφατα επικρατούσε μία λανθασμένη πεποίθηση: ότι οι άνθρωποι που φροντίζουν τον εαυτό τους είναι εγωιστές και νάρκισσοι και δε νοιάζονται για τους άλλους. 
 Ευτυχώς, έχει αποδειχτεί ότι αυτό δεν ισχύει! (Εντάξει, υπάρχουν και εξαιρέσεις και ακραίες περιπτώσεις). Όταν ο γονιός φροντίζει τον εαυτό του, την εξωτερική του εμφάνιση, τον εσωτερικό του κόσμο, έχει κοινωνική ζωή, κλπ, τότε είναι ο ίδιος καλά, σε αρμονία και ισορροπία με τον εαυτό του και το περιβάλλον του και έτσι μπορεί να προσφέρει περισσότερα στο παιδί του και την οικογένειά του.
Πώς να το κάνεις:
Διδάξτε στο παιδί ότι είναι σημαντικό να φροντίζει τον εαυτό του: να βρει δραστηριότητες που το ευχαριστούν, να έχει φίλους, να αποκτήσει καλές κοινωνικές δεξιότητες, να κάνει πράγματα που το ενδιαφέρουν… Δοκιμάστε νέες δραστηριότητες μαζί, συζητήστε για αυτά που σας αρέσουν και διδάξτε στο παιδί να αγαπάει τον εαυτό του με τα προτερήματα και τα ελαττώματά του.

12. Να είναι ανοιχτός άνθρωπος, να έχει φυσική περιέργεια και να δοκιμάζει. 
 Η ζωή, ειδικά σήμερα με τα άλματα της τεχνολογίας, φέρνει πολλά και διαφορετικά πράγματα μπροστά μας. Δίδαξε στο παιδί σου να έχει τα μάτια του ανοιχτά, να δοκιμάζει νέα πράγματα, να μην κολλάει στο ‘εμείς το κάνουμε έτσι’ και στο ‘το διαφορετικό είναι κακό’.
Πώς να το κάνεις:
Δοκιμάστε γεύσεις από διαφορετικές κουζίνες, αγοράστε ένα φρούτο ή λαχανικό που δεν έχετε ξαναφάει, πειραματιστείτε με νέες συνταγές και υλικά, αλλάξτε τη διαδρομή που κάνετε συνήθως, δοκιμάστε νέα χόμπι, νέα μέρη για να επισκεφθείτε. Εξοικειώσου με τις νέες τεχνολογίες και αγκάλιασε την αλλαγή.

boro

Ταυτότητα και Κατάθλιψη στην Εφηβεία

Γιατί υπάρχει και τι να κάνετε

    Οι δυσκολίες, οι αγωνίες και οι αναζητήσεις της εφηβείας σχετικά με την ταυτότητα -που συνοψίζονται στο ερώτημα «ποιος είμαι, που ανήκω και που πάω»- καθώς και η εφηβική κατάθλιψη ξεκινούν όταν ο έφηβος βιώνει μια απώλεια.

     Η σημαντικότερη απώλεια στη ζωή των εφήβων είναι η αλλαγή της σχέσης τους με τους γονείς τους: παύουν να είναι το χαριτωμένο παιδάκι που είχε όλη την προσοχή και θαυμασμό των γονιών του και έπαιρνε χάδια και αγάπη ό,τι και να έκανε. 

    Στην εφηβεία οι έφηβοι αισθάνονται ότι η αγάπη είναι «πάρε-δώσε», ότι καθώς σταδιακά μπαίνουν στην ενηλικίωση οι γονείς τους αγαπάνε με όρους και έχουν υψηλές προσδοκίες από αυτούς.

    Οι έφηβοι συχνά μπερδεύονται σχετικά με το τι ακριβώς προσδοκούν οι γονείς τους από αυτούς και νιώθουν ότι οι γονείς τους γκρινιάζουν για το κάθε τι: τα ρούχα, την εμφάνιση, το διάβασμα, τις παρέες, τα πάντα. Οι έφηβοι αναπολούν την ευτυχισμένη εποχή της παιδικής ηλικίας όπου τα περισσότερα λάθη συγχωρούνταν λόγω «ανωριμότητας». 

    Τώρα οι ευθύνες και οι υποχρεώσεις τους αυξάνονται, ενώ οι ίδιοι δεν είναι έτοιμοι να τις αναλάβουν. Η αίσθηση ότι οι γονείς τους υποβιβάζουν, τους απορρίπτουν και η δυσκολία να ανταπεξέλθουν στις γονεϊκές απαιτήσεις ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για τη μείωση της αυτοπεποίθησης των εφήβων, κάτι που πυροδοτεί αντιδραστική κατάθλιψη.

Η ένταση της εφηβικής κατάθλιψης
    Η εφηβική κατάθλιψη μπορεί να γίνει ιδιαίτερα έντονη κατά καιρούς, εξαιτίας των φυσικών και ορμονικών αλλαγών της ηλικίας αλλά και της συναισθηματικής αστάθειας της εφηβείας. Σε αυτή την ηλικία οι εγκεφαλικές δομές που ελέγχουν το συναίσθημα, τον αυτέλεγχο και τις παρορμήσεις δεν έχουν ωριμάσει πλήρως. Οι αλλαγές στη διανόηση, το σώμα και τις σχέσεις είναι στρεσογόνες και προκαλούν πίεση και φόβο στους εφήβους.

    Μικρότεροι και μεγαλύτεροι έφηβοι και βαθμός κατάθλιψης
Υπάρχει διαφορά στο πώς οι μικρότεροι και μεγαλύτεροι έφηβοι εκδηλώνουν κατάθλιψη. Τα νεότερα άτομα τείνουν να έχουν καταστροφική και αντικοινωνική συμπεριφορά, εκδηλώνοντας θυμό απέναντι στους άλλους και τον εαυτό τους. Θεωρούν ότι πρέπει να «τιμωρήσουν» τον κόσμο και τον εαυτό τους επειδή αισθάνονται ότι οι ίδιοι είναι «κακοί άνθρωποι». Όταν αισθάνονται ότι στην οικογένεια τα πράγματα είναι καταθλιπτικά και δυσάρεστα, κάνουν την απόδρασή τους εγκαταλείποντας το σπίτι τους.

    Οι μεγαλύτερης ηλικίας έφηβοι κλείνονται περισσότερο στον εαυτό τους, βαριούνται, είναι απαθείς, νιώθουν εκνευρισμό και ότι δεν αξίζουν τίποτα. Κάποιοι από αυτούς εξακολουθούν να εξωτερικεύουν αρνητικά τη συμπεριφορά τους, αλλά αυτό συνήθως δηλώνει ότι η συναισθηματική τους ανάπτυξη δεν έχει φτάσει στο σημείο που θα έπρεπε να είναι ανάλογα με την ηλικία τους.

Η οικογενειακή ζωή των καταθλιπτικών εφήβων
    Ο σημαντικότερος παράγοντας στη ζωή ενός εφήβου είναι η οικογενειακή του ζωή. Αν στην οικογένεια υπάρχει στρες και συγκρούσεις, ο έφηβος θα έχει αυξημένες πιθανότητες να υποφέρει από κατάθλιψη, γιατί δεν έχει μάθει ακόμα πώς να χειρίζεται τις συγκρούσεις των μεγάλων γύρω της και δεν ξέρει ακόμα πώς να θωρακίσει τον εαυτό του. Έφηβοι με γονείς που έχουν κατάθλιψη τείνουν να εκδηλώσουν και οι ίδιοι κατάθλιψη ή άλλες συναισθηματικές διαταραχές.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς
    Καθώς το παιδί πλησιάζει στην εφηβεία και γίνεται πιο ανεξάρτητο, το να διατηρήσετε την ψυχική σας εγγύτητα γίνεται όλο και πιο δύσκολο, αλλά και πιο σημαντικό.
Καθώς το παιδί αποκτά νέες δραστηριότητες και ενδιαφέροντα, επεκτείνεται η κοινωνική του ζωή και όλα αυτά είναι σημαντικά για το ίδιο, εσείς εξακολουθείτε να είστε η βάση του, οι άνθρωποι από τους οποίους παίρνει αγάπη, καθοδήγηση και στήριξη. Αυτή η σχέση του μαζί σας θα του προσφέρει τη σιγουριά και τη σταθερότητα που χρειάζεται για να γίνει δυνατό και να ανταπεξέλθει στη ζωή.

Τι να περιμένετε
    Το παιδί στην προεφηβεία μπορεί να δείχνει ότι δε χρειάζεται τη βοήθεια ή τις συμβουλές σας, ή να δείχνει ότι ντρέπεται για εσάς. Σε αυτή τη φάση τα παιδιά αρχίζουν να εμπιστεύονται περισσότερο τους φίλους και θέλουν τον ιδιωτικό τους χώρο και χρόνο -οπότε ξεκινούν οι πολύωρες τηλεφωνικές συνομιλίες πίσω από ερμητικά κλειστές πόρτες.

    Όσο δύσκολο και αν είναι να δεχτείτε αυτές τις αλλαγές, μην τις πάρετε προσωπικά: αποτελούν υγιές σημάδι ότι το παιδί σας αρχίζει να γίνεται ανεξάρτητο. Θα πρέπει να αφήσετε λίγο λάσκα τα λουριά και να αφήσετε περιθώριο ανάπτυξης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα αφήσετε το παιδί ασύδοτο. Εξακολουθείτε να ασκείτε σημαντική επιρροή στη ζωή του παιδιού, όμως σε αυτή τη φάση ο προέφηβος ανταποκρίνεται καλύτερα στο παράδειγμα που δίνετε παρά στις οδηγίες και τις συμβουλές.

    Με τη στάση και το παράδειγμά σας προσφέρετε στον προέφηβο αξίες και αφήστε περιθώριο να τις μάθει και να τις εξασκήσει: επικοινωνία με σεβασμό, ηρεμία, καλοσύνη, υγιεινή διατροφή, άσκηση, τήρηση των καθημερινών καθηκόντων χωρίς βαρυγκόμια. Με αυτό τον τρόπο είναι πολύ πιθανότερο να ακολουθήσει ανάλογα και ο έφηβος.

Δρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D. Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, Νευροψυχολόγος

Διδάσκοντας στα παιδιά την Αλληλεγγύη…

Η Αλληλεγγύη «πάει»… παιδική χαρά! 

Μικρά παιδιά φτιάχνουν μαρμελάδες για τα ορφανοτροφεία, ενώ εξάχρονα παιδιά δίνουν το κουλούρι τους στο φτωχό παιδί του δρόμου.  
Και όμως, στο παιδικό μυαλό, η Αλληλεγγύη δεν συνδέεται με τα χρήματα, μόνο με την καλή διάθεση! 

Μπορεί να ζητούν επίμονα το παιχνίδι της βιτρίνας, αλλά εύκολα το χαρίζουν για παρηγοριά σε ένα μωρό που κλαίει ασταμάτητα.
.

«Τα παιδιά έμφυτα αναζητούν τρόπους για να βοηθήσουν τον άλλο, εκφράζοντας την ανησυχία τους, όταν βλέπουν π.χ. έναν άστεγο στο παγκάκι. Το θέμα είναι να τους δείξουμε τον τρόπο για να κάνουν τη διαφορά στις ζωές των άλλων», δηλώνει η Deborah Spaide, ιδρύτρια της Kids Clubs Care, φιλανθρωπικής οργάνωσης που εδρεύει στο New Canaan του Connecticut.

Βάλτε έναν κουμπαρά – Αλληλεγγύης στο σαλόνι

Τοποθετήστε έναν κουμπαρά στο κέντρο του σαλονιού, στον οποίο το κάθε μέλος θα βάζει ένα μέρος από το χαρτζιλίκι του. 

Πάνω γράψτε την ετικέτα «Οικονομίες για "καλό σκοπό"». 

Καθώς το κουτί γεμίζει, αποφασίστε σαν οικογένεια για το που θα συνεισφέρετε τα χρήματα. 

Μπορείτε να αγοράσετε κουβέρτες για τους άστεγους, παιχνίδια σε παιδιά με ασθένειες ή τρόφιμα σε φτωχές οικογένειες του Δήμου σας.

Δωρίστε παλιά ρούχα και παιχνίδια του

Για να δώσετε το «καλό» παράδειγμα στο παιδί σας, πρέπει να το ενθαρρύνετε να μαζέψει όσα ρούχα δεν φοράει πια ή τα παλιά παιχνίδια του, εξηγώντας του ότι θα δοθούν σε παιδάκια που δεν έχουν ούτε ένα παντελόνι! 

Αφήστε το να επιλέξει από μόνο του τα ρούχα ή παιχνίδια που θέλει να δωρίσει, ώστε να γίνει κομμάτι της Αλληλεγγύης.

Βοηθήστε μαζί τους γείτονες

Γιατί όχι να μην βοηθήσετε μαζί με το παιδί σας το ηλικιωμένο ζευγάρι που μένει απέναντι από το σπίτι σας; 

Μπορείτε να ψήσετε μπισκότα για αυτούς, να μαζέψετε τα φύλλα από την αυλή τους ή να δώσετε ψωμί σε έναν που ψάχνει φαγητό στα σκουπίδια. Από πριν, όμως, πρέπει να εξηγήσετε στο παιδί σας το γιατί και το πώς, ώστε να γνωρίζει την αξία των κινήσεων του.

Διοργανώστε event Αλληλεγγύης

Στα γενέθλια του παιδιού σας, διοργανώστε ένα πάρτι, στο οποίο θα ζητάτε από τους επισκέπτες να φέρουν ένα μεταχειρισμένο βιβλίο για την τοπική οργάνωση της περιοχής σας. 

Συζητήστε με το παιδί σας για το ότι υπάρχουν παιδιά που δεν έχουν σχολική τσάντα ή κασετίνες και βιβλία. Έτσι, ρωτήστε το εάν θέλει να γιορτάσει τα γενέθλια του, δίνοντας τα δώρα σε όσους έχουν ανάγκες.

Χαρίστε λίγα τρόφιμα σε απόρους

Φτιάξτε καλάθια τροφίμων, τα οποία θα προοριστούν σε άπορες οικογένειες της εκκλησίας ή του σχολείου. Αγοράστε μαζί με το παιδί σας κονσέρβες, προϊόντα μεγάλης διαρκείας, φρούτα και λιχουδιές. Αφού διακοσμήσετε το καλάθι, όπως θα κάνατε με ένα δώρο, παραδώστε το μαζί σαν μια οικογένεια.

Δώστε αίμα και εξηγήστε το στο παιδί σας

Άμα έχετε προγραμματίσει να δώσετε αίμα σε ένα νοσοκομείο ή σε μια εθελοντική δράση… μην ξεχάσετε να εξηγήσετε το γεγονός στο παιδί σας! Δώστε του να καταλάβει το πως επιλέγεται ένας δότης και το αποτέλεσμα που έχει μια τέτοια κίνηση.

ΠΗΓΗ: Crete2day