Γιάννης Ρίτσος - Βιογραφία

Σπουδαίος και πολυγραφότατος Έλληνας ποιητής, με διεθνή απήχηση, που ανήκει στη λεγόμενη «γενιά του ‘30. Το 1975 προτάθηκε για το Νόμπελ Λογοτεχνίας...

Σπουδαίος και πολυγραφότατος Έλληνας ποιητής, με διεθνή απήχηση, που ανήκει στη λεγόμενη «γενιά του ‘30. Ο «Επιτάφιος», η «Ρωμιοσύνη» και η «Σονάτα υπό το Σεληνόφως» είναι τρία από τα πιο γνωστά έργα του. Το 1975 προτάθηκε για το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Ο Γιάννης Ρίτσος γεννήθηκε στη Μονεμβασιά την πρωτομαγιά του 1909. Ήταν το μικρότερο από τα τέσσερα παιδιά του μεγαλοκτηματία Ελευθέριου Ρίτσου και της Ελευθερίας Βουζουναρά. Τα τρία μεγαλύτερα αδέλφια του ήταν η Νίνα (1898-1970), ο Μίμης (1899-1921) και η Λούλα (1908- 1995).

Το 1919 αποφοίτησε από το Σχολαρχείο της Μονεμβασιάς και το 1921 γράφτηκε στο Γυμνάσιο του Γυθείου. Την ίδια χρονιά πέθαναν ο αδερφός του Μίμης και η μητέρα του Ελευθερία, και οι δύο από φυματίωση. Το 1924 δημοσίευσε τα πρώτα του ποιήματα στο περιοδικό «Διάπλαση των Παίδων» με το ψευδώνυμο «Ιδανικόν Όραμα».

Το 1925 ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές στο Γύθειο και έφυγε με την αδερφή του Λούλα για την Αθήνα. Είχε προηγηθεί η οικονομική καταστροφή του πατέρα του κι έτσι ο ποιητής αναγκάστηκε να εργαστεί για τα προς το ζην, αρχικά ως δακτυλογράφος και στη συνέχεια ως αντιγραφέας στην Εθνική Τράπεζα. Το 1926 προσβλήθηκε και ο ίδιος από φυματίωση και επέστρεψε στη Μονεμβασιά ως το φθινόπωρο του ίδιου χρόνου, οπότε γράφτηκε στη Νομική Σχολή της Αθήνας, χωρίς να μπορέσει ποτέ να φοιτήσει. Συνέχισε να εργάζεται ως βοηθός βιβλιοθηκαρίου και γραφέας στο Δικηγορικό Σύλλογο της Αθήνας.

Τον Ιανουάριο του 1927 νοσηλεύτηκε στην κλινική Παπαδημητρίου και τον επόμενο μήνα στο σανατόριο «Σωτηρία», όπου έμεινε τελικά για τρία χρόνια. Στη «Σωτηρία» ο Ρίτσος γνωρίστηκε με τη Μαρία Πολυδούρη και με μαρξιστές και διανοούμενους της εποχής του, ενώ παράλληλα έγραψε κάποια ποιήματά του που δημοσιεύτηκαν στο φιλολογικό παράρτημα της Εγκυκλοπαίδειας «Πυρσός». Από το φθινόπωρο του 1930 και για ένα χρόνο έζησε στα Χανιά, αρχικά στο φθισιατρείο της Καψαλώνας και μετά από προσωπική του καταγγελία των άθλιων συνθηκών ζωής που επικρατούσαν εκεί σε τοπική εφημερίδα, μεταφέρθηκε μαζί με όλους τους τρόφιμους στο σανατόριο Άγιος Ιωάννης.

Τον Οκτώβριο του 1931 επέστρεψε στην Αθήνα κι ανέλαβε τη διεύθυνση του καλλιτεχνικού τμήματος της Εργατικής Λέσχης. Εκεί σκηνοθέτησε και συμμετείχε σε παραστάσεις. Η υγεία του βελτιώθηκε σταδιακά, το ίδιο και τα οικονομικά του με τη βοήθεια της αδερφής του Λούλας, που είχε στο μεταξύ παντρευτεί και φύγει για την Αμερική. Τον επόμενο χρόνο, ο πατέρας του μπήκε στο Ψυχιατρείο στο Δαφνί (όπου πέθανε το 1938) και πέντε χρόνια αργότερα τον ακολούθησε η Λούλα, η οποία πήρε εξιτήριο το 1939.

Το 1933 συνεργάστηκε με το αριστερό περιοδικό «Πρωτοπόροι» και για τέσσερα χρόνια ως ηθοποιός με τους θιάσους Ζωζώς Νταλμάς, Ριτσιάρδη, Παπαϊωάννου και Μακέδου. Το 1934 άρχισε να αρθρογραφεί από τις στήλες του Ριζοσπάστη κι εξέδωσε την πρώτη του συλλογή με τίτλο «Τρακτέρ» με το ψευδώνυμο Σοστίρ (αναγραμματισμό του επιθέτου του). Τον ίδιο χρόνο έγινε μέλος του ΚΚΕ, στο οποίο παρέμεινε πιστός μέχρι το θάνατό του. Το 1935 κυκλοφορεί τη δεύτερη ποιητική συλλογή του με τίτλο «Πυραμίδες» και προσλαμβάνεται ως επιμελητής κειμένων στις εκδόσεις «Γκοβόστη».

Στις 9 Μαΐου 1936 γίνονται στη Θεσσαλονίκη αιματηρές ταραχές, κατά τη διάρκεια της μεγάλης καπνεργατικής απεργίας. Την επομένη, ο Ρίτσος βλέπει στο «Ριζοσπάστη» τη φωτογραφία μιας μάνας να θρηνεί το νεκρό παιδί της και παίρνει αφορμή για να γράψει ένα από πιο δημοφιλή ποίηματά του, τον «Επιτάφιο», που εκδίδεται σε 10.000 αντίτυπα. Με τη δικτατορία Μεταξά (1936-1940) τα τελευταία 250 καίγονται στους στύλους του Ολυμπίου Διός.

Το 1937 νοσηλεύτηκε στο σανατόριο της Πάρνηθας και τον ίδιο χρόνο, συγκλονισμένος από την αρρώστια της πολυαγαπημένης του αδελφής Λούλας, γράφει την ποιητική σύνθεση «Το τραγούδι της αδελφής μου», ένα από τα ωραιότερα λυρικά της νεοελληνικής ποίησης. Ο Κωστής Παλαμάς, εντυπωσιασμένος από το ποίημα, έγραψε τους στίχους - εγκώμιο για τον Ρίτσο:

Γρήγορο αργοφλοίβισμα της γαλάζιας πλάσης
Να παραμερίσουμε για να περάσης.

Το 1938 κυκλοφορεί η «Εαρινή Συμφωνία» και προσλαμβάνεται στο Εθνικό Θέατρο. Δύο χρόνια αργότερα, εκδίδει την «Παλιά μαζούρκα σε ρυθμό βροχής» και προσλαμβάνεται ως χορευτής στη Λυρική Σκηνή.

Στη διάρκεια της Κατοχής, ο Ρίτσος έζησε κατάκοιτος, παρόλα αυτά συμμετείχε στη δραστηριότητα του μορφωτικού τμήματος του ΕΑΜ και αρνήθηκε να δεχτεί χρήματα από έρανο όταν κινδύνεψε η ζωή του από τις κακουχίες το 1942. Μετά την ήττα του ΕΛΑΣ στα «Δεκεμβριανά» ακολούθησε τις δυνάμεις του στη σύμπτυξη. Περνά από τη Λαμία, όπου συναντά τον Άρη Βελουχιώτη και φθάνει μέχρι την Κοζάνη, όπου ανεβάστηκε το θεατρικό του «Η Αθήνα στ’ άρματα». Το 1945 γράφει τη «Ρωμιοσύνη», ένα ακόμη δημοφιλές ποίημά του, που το μελοποίησε το 1966 ο Μίκης Θεοδωράκης.

Στη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου εξορίστηκε λόγω της αριστερής δράσης του στο Κοντοπούλι της Λήμνου (1948), στη Μακρόνησο (1949) και στον Άγιο Ευστράτιο (1950-1951). Το 1952 επέστρεψε στην Αθήνα και πολιτεύτηκε στην ΕΔΑ. Το 1954 παντρεύτηκε την παιδίατρο Φηλίτσα Γεωργιάδου από τη Σάμο, με την οποία απέκτησε μία κόρη, την Έρη (1955). Το 1956 ταξίδεψε στη Σοβιετική Ένωση ως μέλος αντιπροσωπείας διανοουμένων και δημοσιογράφων και την ίδια χρονιά τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο ποίησης για τη «Σονάτα του Σεληνόφωτος». Όταν το διάβασε ο σπουδαίος Γάλλος ποιητής και συγγραφέας Λουί Αραγκόν (1897-1982) αισθάνθηκε «το βίαιο τράνταγμα μιας μεγαλοφυΐας» και αποφάνθηκε πως ο δημιουργός του είναι «ο μεγαλύτερος από τους ποιητές του καιρού μας που βρίσκονται στη ζωή».

Το 1960 ο Μίκης Θεοδωράκης μελοποίησε τον «Επιτάφιο» και σηματοδότησε την περίοδο της διάδοσης της μεγάλης ποίησης στο πλατύ κοινό. Το 1962 ο Ρίτσος επισκέφθηκε τη Ρουμανία και συναντήθηκε με το Ναζίμ Χικμέτ, του οποίου μετέφρασε ποίηματα στα ελληνικά. Κατόπιν πήγε στην Τσεχία και τη Σλοβακία, όπου ολοκλήρωσε την Ανθολογία Τσέχων και Σλοβάκων ποιητών, την Ουγγαρία και τη Λ. Δ. της Γερμανίας. Το 1964 συμμετείχε στις βουλευτικές εκλογές με την ΕΔΑ.

Όταν ξέσπασε το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967, οι φίλοι του τον ειδοποίησαν να κρυφτεί, εκείνος όμως δεν έφυγε από το σπίτι του. Τον συνέλαβαν και τον έκλεισαν στον Ιππόδρομο του Φαλήρου. Στα τέλη Απριλίου μεταφέρθηκε στη Γυάρο και αργότερα στο Παρθένι της Λέρου. Το 1968 νοσηλεύθηκε στον «Άγιο Σάββα» και στη συνέχεια τέθηκε σε κατ' οίκον περιορισμό στο σπίτι της γυναίκας του στο Καρλόβασι της Σάμου. Το 1970 επέστρεψε στην Αθήνα, μετά όμως από άρνησή του να συμβιβαστεί με το καθεστώς του Παπαδόπουλου εξορίστηκε εκ νέου στη Σάμο ως το τέλος του χρόνου που μπήκε για εγχείρηση στη Γενική Κλινική Αθηνών. Το 1973 συμμετείχε στα γεγονότα του Πολυτεχνείου.

Μετά την πτώση της δικτατορίας και τη μεταπολίτευση έζησε κυρίως στην Αθήνα, όπου συνέχισε να γράφει με πυρετώδεις ρυθμούς. Το 1975 αναγορεύτηκε σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και τιμήθηκε με το μεγάλο γαλλικό βραβείο ποίησης «Αλφρέ ντε Βινί». Τον επόμενο χρόνο τιμήθηκε με το βραβείο «Λένιν» στη Μόσχα. Ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια αναγορεύσεις του σε διάφορα ξένα πανεπιστήμια: Μπίρμιγχαμ (1978), Καρλ Μαρξ της Λειψίας (1984) και Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1987). Το 1986 του απονεμήθηκε το βραβείο «Ποιητής διεθνούς ειρήνης» του ΟΗΕ.

Ο Γιάννης Ρίτσος έφυγε από τη ζωή στις 11 Νοεμβρίου 1990, αφήνοντας πίσω του 50 ανέκδοτες ποιητικές συλλογές. Ενταφιάστηκε τρεις μέρες αργότερα στη γενέτειρά του Μονεμβασιά.
Το κύριο σώμα του έργου του συγκροτούν πάνω από 100 ποιητικές συλλογές, 9 πεζογραφήματα και 4 θεατρικά έργα. Οι μελέτες για ομοτέχνους του, οι πολυάριθμες μεταφράσεις και χρονογραφήματα, καθώς και άλλα δημοσιεύματα συμπληρώνουν την εικόνα του χαλκέντερου δημιουργού.

© SanSimera.gr

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Πάρτε το tablet από τα παιδιά σας και δώστε τους ένα Μουσικό Όργανο

Στις 18 Ιουνίου 2018, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αναγνώρισε επισήμως τον εθισμό στα βιντεοπαιχνίδια ως διαταραχή. 

Αντιμέτωποι με αυτόν τον κίνδυνο, οι γονείς πρέπει να δράσουν μειώνοντας την έκθεση στις ηλεκτρονικές συσκευές και προτείνοντας εναλλακτικές απασχόλησης πολύ πιο ασφαλείς και δημιουργικές, όπως η μουσική.

 

Take the tablet away from your children and give them a musical instrument

Ζούμε στην ψηφιακή εποχή. Είναι λοιπόν λογικό η τεχνολογία να είναι μέρος της καθημερινότητάς μας. Μόνο που όταν πρόκειται για τα παιδιά μας η τεχνολογία δεν παίζει πάντα θετικό ρόλο, αλλά μάλλον το αντίθετο πολλές φορές. 

Είτε πρόκειται για τάμπλετς είτε για smartphones, τα παιδιά χρειάζονται ερεθίσματα άλλα, από αυτές τις εθιστικές συσκευές. 

Για αυτό τον λόγο η μουσική θεωρείται ως μια εναλλακτική πολύ πιο υγιής και είναι ευθύνη των γονιών να την εισάγουνε στη ζωή των παιδιών τους.

Είναι αλήθεια πως πολλοί γονείς εκτιμούν τη γαλήνη που βασιλεύει στο σπίτι όταν τα παιδιά παίζουν με το τάμπλετ ή με το smartphone. Εντούτοις, αυτές οι συσκευές μειώνουν την γνωστική τους ανάπτυξη και δεν τους προσφέρουν πάντα θετικά ερεθίσματα. Η μουσική, πέρα από την ηρεμιστική και θεραπευτική της ιδιότητα, τρέφει τον εγκέφαλο του παιδιού και ενισχύει την πνευματική του ανάπτυξη.

Τάμπλετς και smartphones, η τεχνολογία που επιβαρύνει την υγεία των παιδιών μας

Για να κατανοήσουμε την σημασία της μείωσης της χρήσης των τάμπλετς και άλλων ηλεκτρονικών συσκευών για το παιδί, πρέπει καταρχήν να συνειδητοποιήσουμε τον κίνδυνο που ενέχουν. 

Στην πραγματικότητα, η τεχνολογία μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο τόσο σε σωματικό όσο και σε πνευματικό επίπεδο. 

Σύμφωνα με μία έρευνα που εκδόθηκε στο Paediatrics Child Health Journal, τα παιδιά εκτίθενται σε μία ατέλειωτη πηγή πληροφοριών που μπορεί δύσκολα να ελεγχθεί από τους γονείς. 

Στο σημείο αυτό αναφερόμαστε στο ίντερνετ, το οποίο μοιάζει με τη Λερναία Ύδρα της εποχής μας. Της κόβετε το κεφάλι κι αμέσως ένα άλλο ξεφυτρώνει στη θέση του. 

Πολύ δύσκολο να ελεγχθεί, το ίντερνετ φέρνει το παιδί σας σε επαφή με πολλές πληροφορίες που ενδεχομένως να αποκαλυφθούν από ακατάλληλες ως και επικίνδυνες για την ηλικία του.

Από την άλλη, η τεχνολογία επηρεάζει το παιδί σας εφόσον του δημιουργεί εξάρτηση. Το παιχνίδι σε ένα τάμπλετ ή Smartphone μπορεί να διαρκέσει ώρες ολόκληρες, οδηγώντας το παιδί σε μία αδράνεια επικίνδυνη. 
Στις 18 Ιουνίου 2018, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αναγνώρισε επισήμως τον εθισμό στα βιντεοπαιχνίδια ως διαταραχή. Αυτή η πληροφορία επιβεβαιώνει ότι μπορούν να προκαλέσουν εθισμό και πως ο καλύτερος τρόπος για να το αποφύγουμε είναι να προσφέρουμε στα παιδιά μία άλλη εναλλακτική τόσο ασφαλή όσο και διασκεδαστική.

Μουσική, ένα σπουδαίο ερέθισμα
Γιατί όμως να επιλέξουμε την μουσική; 

Σύμφωνα με μια έρευνα που βασίζεται στον ρόλο της μουσικής στην πνευματική ανάπτυξη των παιδιών, η μουσική έχει επίδραση στις κινητικές, γλωσσικές, κοινωνικές, γνωστικές και ακαδημαϊκές ικανότητες των παιδιών. 

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η μουσική φέρνει το παιδί σε επαφή με πολυαισθητηριακές εμπειρίες που ενδυναμώνουν την ικανότητα μάθησης και ενισχύουν την γνωστική του ανάπτυξη. 

Πολλές έρευνες οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι υπάρχει συσχετισμός ανάμεσα στην μουσική και στην γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών. 

Σύμφωνα με τους ερευνητές, όταν το παιδί παίζει ένα όργανο, βελτιώνονται οι προσοδιακές του ικανότητες, ειδικά ο ρυθμός και ο επιτονισμός. Στην πραγματικότητα, ο παραλληλισμός ανάμεσα στην γλωσσική σύνταξη και στην μουσική δομή έχει υπάρξει αντικείμενο πολλών μελετών. 

Σε ένα άρθρο που εκδόθηκε από το επιστημονικό περιοδικό Developmental Science, η αντίληψη του ρυθμού μπορεί να προβλέψει τις συντακτικές ικανότητες παιδιών έξι ετών.

Η μουσική ως θεραπευτικό εργαλείο
Πέρα από τον ρόλο της ως ερέθισμα, η μουσική είναι ένα εργαλείο θεραπευτικό που χρησιμοποιείται για να διαχειριστούμε πολλές διαταραχές όπως ο αυτισμός. 

Σε ένα άρθρο που εκδόθηκε από το περιοδικό Frontiers in Integrative Neuroscience, οι επιστήμονες υποστηρίζουν πως η μουσική μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην διαχείριση του αυτισμού. 

Όπως εξηγούν, τα παιδιά στο φάσμα του αυτισμού υποφέρουν από πολλά προβλήματα που αφορούν τις ικανότητές τους να επικοινωνήσουν με αποτελεσματικό τρόπο. 

Είναι δύσκολο για αυτά να μείνουν συγκεντρωμένα και δυσκολεύονται να πλησιάσουν τους άλλους. Για αυτό και η μουσική και κυρίως το μουσικό περιβάλλον, θα βοηθούσε τα παιδιά αυτά διευκολύνοντας τις κοινωνικές τους αλληλεπιδράσεις σε ένα πλαίσιο που τους είναι ευχάριστο.

Τι ρόλο παίζουν οι γονείς;
Εφόσον το παιδί τώρα διαμορφώνεται, είναι σημαντικό οι γονείς να το καθοδηγήσουν με τον πιο σωστό τρόπο. 

Αυτό που θα μπορούσε να φαίνεται ως μία καλή ιδέα όπως το να του δώσουν ένα τάμπλετ και να το αφήσουν να παίξει ήσυχο, θα μπορούσε να αποβεί ριψοκίνδυνο για το ευ ζην του και να οδηγήσει σε απρόβλεπτες συνέπειες. 

Εκτός από τα επικίνδυνα αποτελέσματα του να έρχονται σε επαφή με την τεχνολογία από τόσο μικρή ηλικία, τα παιδιά ξεχνούν την κοινωνική τους ζωή και βρίσκονται κλεισμένα στο σπίτι. 

Για αυτό τον λόγο οι γονείς πρέπει να δράσουν παίρνοντας τον έλεγχο και προτείνοντας εναλλακτικές πολύ πιο ασφαλείς και δημιουργικές όπως η μουσική.

fumara
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Πόσο μπορεί να πληγωθεί το παιδί σας όταν του λέτε ψέματα;

ΓΟΝΕΪΚΑ ΨΕΜΑΤΑ

Έχετε σκεφτεί πως ακόμα και τα μικρά και αθώα ψεματάκια που μπορεί να πείτε στο παιδί σας φτάνουν για να το πληγώσουν όταν τα …ανακαλύψει; Έχετε σκεφτεί επίσης πως νιώθει το παιδί σας όταν γνωρίζει ποια είναι η αλήθεια αλλά για δικούς σας λόγους προσπαθείτε να την κρύψετε, κάνοντάς το να αμφιβάλλει για τον ίσιο του τον εαυτό;

Δυστυχώς, είναι αρκετοί οι γονείς που πιστεύουν πως «μικρό είναι, σιγά τι θα πάθει;» Και όμως, το κάθε παιδί – είναι δοσμένο από τη φύση για την επιβίωση – μαθαίνει να εμπιστεύεται την δική του εσωτερική αίσθηση του σωστού και του λάθους. Αυτή η αίσθηση μάλιστα ενισχύεται όσο οι γονείς τους την ενθαρρύνουν, μαθαίνοντάς το πώς είναι από μόνο του αποτελεί μια αξιόπιστη πηγή πληροφοριών. Όταν η αίσθηση αυτή γκρεμίζεται και το παιδί ακούει πως «η αλήθεια του» είναι τελικά ένα ψέμα, η αυτοπεποίθησή του μετατρέπεται σε δυσπιστία προς τον έξω κόσμο. Για να μεγαλώσει ένα ψυχικά υγιές παιδί, χρειάζεται να αναπτύξει αυτή την αίσθηση της αλήθειας του. Πρόκειται για ένα ζωτικής σημασίας δομικό στοιχείο για την ανάπτυξη μιας υγιούς προσωπικότητας.

• Όταν λοιπόν οι γονείς λένε σε ένα παιδί ότι αυτό που γνωρίζει ως, δεν είναι αληθινό στην πραγματικότητα, τότε προκαλούν το παιδί τους να επιλέξει ανάμεσα στην εμπιστοσύνη στη δική του εσωτερική αίσθηση και στην εμπιστοσύνη στους γονείς του. Μία δύσκολη επιλογή που θα το επηρεάσει ψυχικά και θα κλονίσει την αίσθηση εαυτού και ψυχικής υγείας του.
• Οι γονείς ξεχνούν πολλές φορές πως το παιδί τους γνωρίζει και μπορεί να αισθανθεί ή να καταλάβει πότε του λένε ψέματα ή πότε του κρύβουν την αλήθεια, ακόμα και για να το προστατέψουν.
• Το παιδί αρχίζει και νιώθει την υποτίμηση μέσα από το γονεϊκό ψέμα: «για να μην μου λένε τι συμβαίνει, εφόσον καταλαβαίνω – ξέρω πως κάτι συμβαίνει, μάλλον δεν με θεωρούν άξιο!» ή «δεν είναι εκείνοι άξιοι να το καταλάβουν!», αφήνοντας το παιδί να αναρωτιέται γιατί δεν το εμπιστεύονται…

• Το μαθαίνετε να λέει και εκείνο ψέματα, εφόσον είστε το παράδειγμα προς μίμηση του παιδιού σας!

Μαρίνα Μόσχα, Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας
πηγή: Mothersblog.gr

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι