Τέλος τα (παιδικά) ψέματα

Τρεις έρευνες μας μαθαίνουν πώς να μεγαλώσουμε ειλικρινή παιδιά

Η τρίχρονη κόρη σας κάθεται στον καναπέ και μετά βίας καταφέρνει να κρατήσει τα μάτια της ανοιχτά. Όταν, όμως, τη ρωτάτε αν νυστάζει, σας απαντάει ευθαρσώς: «Όχι!». Η παραπάνω σκηνή είναι αθώα και χαριτωμένη, είναι όμως σημαντικό να ωθήσουμε τα παιδιά μας στην ειλικρίνεια από μικρή ηλικία.

Βέβαια, τα παιδικά ψέματα δεν αποτελούν απαραίτητα αιτία ανησυχίας. Αντιθέτως, είναι εξαιρετικά συνηθισμένα ήδη από την ηλικία των τριών ετών και από πολλές απόψεις αποτελούν πολύ σημαντικό στάδιο στην ανάπτυξη των νηπίων. Κατ’ αρχάς η ανειλικρίνεια δεν στοχεύει πάντα στο να κρύψουν μία αταξία: κάποιες φορές επιλέγουν απλώς την απάντηση που αντιλαμβάνονται ότι θα είναι πιο ευγενική. Εκτός αυτού, η πράξη τους δείχνει ότι έχουν φτάσει σε ένα νέο στάδιο γνωστικής και κοινωνικής ωριμότητας και πλέον είναι σε θέση να αντιληφθούν ότι οι απόψεις των άλλων μπορεί να διαφέρουν από τη δική τους, να ελιχθούν προκειμένου να αποφύγουν μία σύγκρουση, αλλά και να αναγνωρίσουν τις περιστάσεις στις οποίες η ειλικρίνεια δεν είναι κοινωνικά αποδεκτή.
Ωστόσο, όσο τα παιδιά μεγαλώνουν, η συνήθεια του ψεύδους ή της εξαπάτησης παύει να είναι αστεία. Προκειμένου να τα βοηθήσουμε να χτίσουν στο μέλλον υγιείς σχέσεις με την οικογένεια, τους δασκάλους και τους φίλους τους, είναι σημαντικό να τα κάνουμε να αντιληφθούν πόσο σημαντικό είναι να λένε την αλήθεια. Τρεις νέες έρευνες μας δίνουν μερικές ιδέες για το πώς θα το καταφέρουμε.

1. Το «μπράβο» δημιουργεί… ψεύτες
Φαίνεται πως όταν επαινούμε τα παιδιά μας με τον λάθος τρόπο, τους δίνουμε κίνητρο να γίνουν ανειλικρινή. Μια ομάδα Κινέζων ερευνητών χώρισε ένα δείγμα 300 παιδιών ηλικίας τριών έως έξι ετών σε τρεις ομάδες για να συγκρίνει πόσο συχνά θα «έκλεβαν» κατά τη διάρκεια ενός παιχνιδιού μαντέματος. Όταν ένα παιδί της πρώτης ομάδας απαντούσε σωστά, το επαινούσαν για την εξυπνάδα του, ενώ τα παιδιά της δεύτερης ομάδας επαινούνταν για την προσπάθειά τους και της τρίτης καθόλου. Ανεξαρτήτως ηλικίας, τα παιδιά της πρώτης ομάδας αντέγραψαν 20% περισσότερο από τα υπόλοιπα. Η επικεφαλής της έρευνας, Li Zhao, εξηγεί το γεγονός ως αποτέλεσμα της ανάγκης των παιδιών να διατηρήσουν τη φήμη του έξυπνου που τους αποδόθηκε όταν απαντούσαν σωστά. Αντί, λοιπόν, να συνδέετε την επιτυχία των παιδιών με τις ικανότητές τους, επιβραβεύστε την προσπάθεια και την επιμονή τους.

2. Η σκοτεινή πλευρά της επιβράβευσης
Όταν το παιδί μας αρνείται πεισματικά να κάνει μπάνιο ή να φάει το μπρόκολό του, μπαίνουμε στον πειρασμό να του υποσχεθούμε κάποια ανταμοιβή, όπως μία σοκολάτα ή μια βόλτα στην παιδική χαρά. Ωστόσο, φαίνεται πως με αυτόν τον τρόπο ίσως τα ωθούμε στο ψέμα. Στα πλαίσια έρευνας, ειδικοί ζήτησαν από 77 παιδιά μεταξύ τεσσάρων και έξι ετών να λύσουν έναν λαβύρινθο. Οι ερευνητές υποσχέθηκαν σε κάποια παιδιά ότι θα τους δώσουν ένα γλειφιτζούρι στην περίπτωση που τα καταφέρουν, ενώ σε άλλα όχι. Τα παιδιά που επεδίωκαν να κερδίσουν το γλειφιτζούρι είχαν διπλάσιες πιθανότητες να «κλέψουν» κοιτώντας τη λύση όταν ο ερευνητής έφευγε για λίγο από το δωμάτιο. Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτό συνέβη γιατί αντί να ωθούνται από το εσωτερικό τους κίνητρο να λύσουν έναν ενδιαφέροντα γρίφο, τα παιδιά εστίαζαν αποκλειστικά στην τελική επιβράβευση. Επομένως, γίνεται σαφές ότι θα πρέπει να φροντίζουμε να ενισχύουμε την φυσική περιέργεια των παιδιών μας και να τα ωθούμε στο να αντλούν ικανοποίηση από τη γνώση που συγκεντρώνουν και τα όσα επιτυγχάνουν, αντί να τους τάζουμε ανταλλάγματα.

3. Μικρές υποσχέσεις
Καναδική έρευνα ζήτησε από 99 παιδιά τριών με πέντε ετών να παίξουν ένα παιχνίδι μαντέματος και τα χώρισε σε τρεις τυχαίες ομάδες. Στην περίπτωση της πρώτης ομάδας, ο ερευνητής είπε στα παιδιά να μην «κλέψουν» όταν θα έβγαινε από το δωμάτιο, ενώ στην περίπτωση των άλλων δύο ομάδων τα παιδιά έπρεπε και να απαντήσουν «εντάξει» ή να επαναλάβουν «δεν θα κρυφοκοιτάξω την απάντηση». Τα παιδιά που επανέλαβαν ολόκληρη τη φράση, όχι μόνο δεν «έκλεψαν» στον ίδιο βαθμό, αλλά ακόμη και όταν το έκαναν, καθυστέρησαν αρκετά σε σχέση με τα υπόλοιπα πράγμα που σημαίνει ότι δίστασαν. Στην επόμενη ευκαιρία, λοιπόν, αντί να πείτε στο παιδί σας «Να καθίσεις ήσυχη όσο θα μαγειρεύω», φροντίστε να το ακούσετε από τα ίδια του τα χείλη!

vita.gr
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Δεν τρώει λαχανικά; Μην τρελαίνεστε.

Κι όμως, ίσως δεν πειράζει που το παιδί σας δεν τρώει λαχανικά
Φτάνει να πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις

Όσο και αν χαιρόμαστε όταν βλέπουμε ότι μεγαλώνουμε άτομα με δυνατές προσωπικότητες, υπάρχουν περιπτώσεις που η ισχυρογνωμοσύνη των παιδιών μας μπορεί να μας κάνει να σηκώσουμε τα χέρια ψηλά. Η επιμονή τους να περιφρονούν τα λαχανικά στο πιάτο τους σίγουρα βρίσκεται ψηλά σε αυτή τη λίστα, όμως εντέλει ίσως δεν θα έπρεπε να μας ανησυχεί και τόσο πολύ.

Είναι πολύ συνηθισμένο φαινόμενο τα παιδιά να περνούν μια σύντομη περίοδο της ζωής τους αρνούμενα να φάνε οποιοδήποτε λαχανικό ή να ανέχονται μόνο μία κατηγορία τους και να μην δοκιμάζουν κανένα άλλο. 
Τα περισσότερα κάποια στιγμή ξεπερνούν αυτή τη φάση και εντάσσουν έστω και μια περιορισμένη ποσότητα στη διατροφή τους, όμως υπάρχουν και ορισμένα που δεν σκοπεύουν να καταναλώσουν ποτέ ούτε ένα μαρουλόφυλλο, κάνοντας τους γονείς τους να αγχώνονται για την παρούσα ή μελλοντική κατάσταση της υγείας τους. 
Ευτυχώς, αυτή η αγωνία δεν είναι πάντα απαραίτητη.

Σε ποιες περιπτώσεις μπορείτε να ηρεμήσετε
Τα λαχανικά αποτελούν εξαιρετικά σημαντική τροφή, καθώς περιέχουν πλήθος θρεπτικών συστατικών, όπως είναι οι βιταμίνες, τα μέταλλα και οι φυτικές ίνες, τα οποία είναι αναγκαία για τη φυσιολογική ανάπτυξη των παιδιών. Ορισμένα από αυτά τα συστατικά μάλιστα παίζουν σημαντικό ρόλο και στην θωράκιση του οργανισμού απέναντι σε χρόνιες ασθένειες, όπως είναι η υπέρταση, τα καρδιακά νοσήματα και ο καρκίνος.

Είναι αλήθεια ότι αν τα μόνα πράγματα που δέχεται να φάει το παιδί σας είναι επεξεργασμένες τροφές και fast food, ενδέχεται να αντιμετωπίσει προβλήματα όπως η δυσκοιλιότητα, η δυσπεψία αλλά και ελλείψεις σημαντικών βιταμινών. 

Ωστόσο, τα λαχανικά δεν έχουν το μονοπώλιο των πολύτιμων συστατικών! Οι ίδιες βιταμίνες και μέταλλα μπορούν να βρεθούν σε μια μεγάλη ποικιλία τροφών, μεταξύ των οποίων τα δημητριακά ολικής άλεσης, τα φασόλια, τα πουλερικά και, φυσικά, τα φρούτα.
Αν, λοιπόν, η διατροφή του παιδιού σας αποτελείται από υγιεινές τροφές, η απουσία των λαχανικών δεν πρόκειται να το βλάψει. Άλλωστε, δεν πρέπει και να ξεχνάτε ότι εκτός από το τι μπαίνει στο πιάτο του, η υγεία του εξαρτάται από τον συνολικό του τρόπο ζωής, ο οποίος συμπεριλαμβάνει την άσκηση, τον καλό ύπνο, την επαρκή πρόσληψη υγρών και πολλά άλλα.

Αν, όμως, το παιδί σας αποφεύγει οτιδήποτε… φυτρώνει στη γη, υπάρχει περίπτωση να εμφανίσει έλλειψη βιταμίνης C, καλίου και φυτικών ινών. 

Σε αυτή την περίπτωση, ζητήστε από τον παιδίατρό σας να σας παραπέμψει σε αιματολογικές εξετάσεις και, αφού αξιολογήσει τα αποτελέσματα, να σας συστήσει το κατάλληλο συμπλήρωμα διατροφής.

Μην σταματάτε τις προσπάθειες
Οι πολυβιταμίνες ενισχύουν την υγεία του παιδιού σας, όμως δεν μπορούν να μιμηθούν απολύτως τα φυτοχημικά συστατικά και τα αντιοξειδωτικά των φρούτων και των λαχανικών. Για αυτό το λόγο, εσείς θα πρέπει να φροντίζετε να του σερβίρετε πάντα μία μερίδα λαχανικά μαζί με το φαγητό του, ακόμη και αν είστε βέβαιοι πως δεν θα τα αγγίξει ποτέ. Κατά πάσα πιθανότητα τον πρώτο καιρό θα αγνοεί το υγιεινό του συνοδευτικό, όμως κάποια στιγμή ίσως το δείτε να το μυρίζει, να το αγγίζει ή και να το δοκιμάζει.

Ένα από τα σημαντικότερα πράγματα που πρέπει να θυμάστε, είναι ότι τα παιδιά αναπτύσσουν τη συμπεριφορά τους κυρίως με βάση τη μίμηση. 

Αυτό σημαίνει ότι όσες φορές και αν τους εξηγήσετε τους λόγους που δεν μπορούν να περάσουν όλη τους τη ζωή τρώγοντας μόνο μακαρόνια, αν δεν σας δουν να απολαμβάνετε υγιεινά γεύματα δεν θα καταφέρετε να τα πείσετε.
Μπορεί να είναι δελεαστικό, όμως θα πρέπει πάση θυσία να αποφύγετε στρατηγικές που ενέχουν την τιμωρία ή τη δωροδοκία. Το μόνο που θα καταφέρετε είναι να το κάνετε να συνδέσει την ώρα του γεύματος με αρνητικά συναισθήματα και να δυσκολευτεί να αναπτύξει μία υγιή σχέση με το φαγητό.

Όχι, δεν θα κρατήσει για πάντα
Ακούμε συχνά ότι ένας από τους κυριότερους λόγους που τα παιδιά πρέπει να τρώνε λαχανικά, είναι προκειμένου να αναπτύξουν καλές διατροφικές συνήθειες που θα τα ακολουθήσουν στην ενήλικη ζωή τους. 
Η άποψη αυτή είναι σωστή – ως ένα βαθμό. Ένα παιδί που αγαπάει τα λαχανικά, κατά πάσα πιθανότητα δεν θα αλλάξει γνώμη για αυτά μετά τα 18. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι αν το μικρό σας ζιζάνιο σας δήλωσε ότι «μισεί τις μελιτζάνες», δεν υπάρχει πιθανότητα στο μέλλον να τις απολαμβάνει.

Το γούστο μας στο φαγητό αλλάζει καθώς μεγαλώνουμε. 
Στα πρώτα χρόνια της ζωής μας, τείνουμε να προτιμάμε τις γλυκές γεύσεις, όμως σταδιακά οι γευστικοί μας κάλυκες αλλάζουν και το ίδιο συμβαίνει και με τις γαστριμαργικές επιλογές μας. Εκτός από τη βιολογία μας, οι κοινωνικές συναναστροφές μπορούν να γίνουν επίσης η αιτία για μια διατροφική στροφή 180 μοιρών. Ίσως μία επίσκεψη για φαγητό σε κάποιο άλλο σπίτι, το μενού της κατασκήνωσης ή η αγάπη ενός φίλου του για τα λαχανικά να είναι αυτό που θα αλλάξει τη γνώμη του παιδιού σας. Ως τότε, οπλιστείτε με υπομονή και ψυχραιμία!

vita.gr
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι