«Βελούδινο» διαζύγιο χωρίς ανήλικα θύματα - Helping your kids cope with the effects of separation and divorce

Μία από τις μεγαλύτερες ανησυχίες των χωρισμένων γονιών είναι το κατά πόσο και για πόσο χρονικό διάστημα το διαζύγιο θα επηρεάσει τα παιδιά τους. Το διαζύγιο είναι μια δύσκολη συναισθηματική εμπειρία για όλη την οικογένεια και ο αντίκτυπός του είναι διαφορετικός στα παιδιά διαφορετικών ηλικιών και στους γονείς.

Helping your kids cope with the effects of separation and divorce

Πώς αντιδρούν τα παιδιά στο διαζύγιο

Τα παιδιά αντιδρούν διαφορετικά στο διαζύγιο ανάλογα με την ηλικία τους και την ικανότητά τους να καταλάβουν και να εκφράσουν το πώς αισθάνονται. Οι αντιδράσεις των παιδιών επηρεάζονται και από την ικανότητα των γονιών να δίνουν συνεχόμενη συναισθηματική υποστήριξη και μια αίσθηση σιγουριάς.
Τα μικρότερα παιδιά χρειάζονται κάποια τάξη στη ζωή τους και επηρεάζονται έντονα από το διαζύγιο. Στενοχωριούνται για ζητήματα όπως είναι η απώλεια της καθημερινής επαφής και με τους δύο γονείς, η απώλεια του σπιτιού, της ρουτίνας, των φίλων, του σχολείου κ.λπ.

Ένα 'ξαφνικό' διαζύγιο, επίσης, επηρεάζει την αντίδραση του παιδιού, αν συμβεί χωρίς προειδοποίηση ενόσω αυτό πιστεύει πως η οικογένεια είναι χαρούμενη και ευτυχισμένη και δεν έχει προβλήματα. Η προετοιμασία του παιδιού για ένα επερχόμενο διαζύγιο εξομαλύνει, ως ένα βαθμό, τις αντιδράσεις του παιδιού. Παράλληλα, το πώς πληροφορείται το παιδί για το διαζύγιο, από ποιον και τι μπορεί να κατανοήσει είναι στοιχεία που καθορίζουν το πώς θα αντιδράσει. Το πόσο καλά ή άσχημα θα γίνει η πληροφόρηση μπορεί είτε να μειώσει είτε να αυξήσει τους φόβους και τις έγνοιες του.

Τυπικές αντιδράσεις

• Οδύνη για την απώλεια της οικογένειας.
• Άρνηση, προσπάθεια των παιδιών να πείσουν τον εαυτό τους ότι το διαζύγιο δεν συμβαίνει στ΄ αλήθεια και πως το πρόβλημα θα εξαφανιστεί.
• Θυμός προς τους γονείς, γιατί τα παιδιά νομίζουν ότι προδόθηκαν από αυτούς που αγαπούν βαθιά και πιστεύουν, εξάλλου, πως οι γονείς έπρεπε να είχαν τη δύναμη να κρατήσουν την οικογένεια ανέπαφη. Ακόμη, μπορεί να είναι θυμωμένα με τον ίδιο τους τον εαυτό και να πιστεύουν ότι η συμπεριφορά τους υπήρξε η αιτία του διαζυγίου.
• Παζάρεμα, προσπαθώντας να είναι 'καλά παιδιά', να έχουν σωστή συμπεριφορά και να κάνουν τη ζωή των γονιών τους ευκολότερη.
• Κατάθλιψη, όταν τα παιδιά συνειδητοποιήσουν ότι το διαζύγιο είναι μια πραγματικότητα που δεν αλλάζει ό,τι και να κάνουν. Η κατάθλιψή τους μπορεί να εμφανιστεί ως απάθεια, μεταβολές στη συμπεριφορά, συναισθηματική εναλλαγή, αλλαγές στην όρεξη κλπ. Τα συμπτώματα ίσως κρατήσουν εβδομάδες ή μήνες.
• Αποδοχή, συνειδητοποίηση ότι το διαζύγιο πρόκειται να βγει, η οικογένεια θα χωρίσει, η ζωή που μέχρι τώρα ήξεραν θα αλλάξει και πως θα πρέπει να προετοιμαστούν για μια διαφορετική ζωή και μια νέα οικογενειακή εμπειρία.

Στρατηγικές για χωρισμένους γονείς

Τα παιδιά μπορούν να χειριστούν τα συναισθήματά τους μέσα από την ταύτισή τους με ήρωες βιβλίων. Αν το παιδί διαβάσει μια ιστορία με ήρωες που τρέφουν τα ίδια συναισθήματα με αυτό, τότε το παιδί δεν θα νιώθει τόσο μόνο. Οι ιστορίες, είτε το παιδί τις διαβάζει μόνο του είτε κάποιος άλλος τού τις διαβάζει, αποτελούν φράγμα στο στρες. Επίσης, η διαδικασία της ανάγνωσης με το γονιό βοηθά το παιδί να αισθανθεί κοντά στο γονιό και να αποκτήσει μια αίσθηση σιγουριάς. Η συζήτηση είναι πολύ σημαντική σε αυτήν τη φάση. Η συζήτηση συνήθως αρχίζει από τον ήρωα του βιβλίου και μετά επεκτείνεται στο πώς νιώθει το παιδί.

Το παιχνίδι είναι ένας από τους αμεσότερους τρόπους συναισθηματικής έκφρασης για τα μικρά παιδιά και η παρακολούθηση του θέματος του παιχνιδιού μπορεί να δώσει ενδείξεις στο γονιό για το πώς νιώθει το παιδί του. Παιχνίδια όπως «σπιτάκια», με τη βοήθεια αντικειμένων όπως κούκλες, ζώα, φιγούρες, αλλά και επιτραπέζια ή ζωγραφική μπορούν να αποτελέσουν μέσο έκφρασης έντονων συναισθημάτων.

Η συζήτηση είναι εξίσου σημαντική για την εκδήλωση συναισθημάτων, αλλά συχνά οι γονείς συναντούν δυσκολία στο να βρουν τις σωστές λέξεις ή να κρατήσουν την ψυχραιμία τους όταν μιλούν για φορτισμένα συναισθηματικά ζητήματα όπως το διαζύγιο.

Μπορείτε να πάρετε μερικές ιδέες που θα σας βοηθήσουν να ανοίξετε συζήτηση για το τι συμβαίνει στην οικογένεια:

• Χωρισμός είναι όταν οι γονείς αποφασίζουν να ζήσουν χωριστά για να δουν τι θα κάνουν με το γάμο τους.
• Είναι δύσκολο να μιλάμε για το χωρισμό και να λέμε στους φίλους ότι η μαμά και ο μπαμπάς δεν μένουν πια μαζί, αλλά δεν είναι ντροπή.
• Δεν θα μείνουμε μόνοι, έχουμε συγγενείς και φίλους.
• Συνήθως, τα παιδιά θέλουν να μείνουν οι γονείς μαζί, αλλά καμιά φορά τα πράγματα είναι τόσο άσχημα, που αυτοί πρέπει να χωρίσουν για το καλό όλων.
• Το ότι φεύγω από το σπίτι δεν σημαίνει ότι έπαψα να σε αγαπώ. Φεύγω γιατί είναι πολύ δύσκολο να ζω με τη μαμά/τον μπαμπά σου· μαλώνουμε συνέχεια και στεναχωριόμαστε όλοι. Σε αγαπώ πολύ και θα σε αγαπώ για πάντα.
• Τα παιδιά δεν φταίνε για το διαζύγιο, ούτε είναι η συμπεριφορά τους που το προκάλεσε. Τα παιδιά, επίσης, δεν μπορούν να κρατήσουν τη μαμά και τον μπαμπά μαζί, αν αυτοί αποφασίσουν πως δεν ταιριάζουν.

Αν, παρόλα αυτά, οι γονείς κρίνουν ότι έχουν δυσκολία στο να βοηθήσουν το παιδί τους, καλό είναι να ζητήσουν τη συμβουλή ενός ειδικού.

Δρ Λίζα Βάρβογλη, PhD Kλινική ψυχολόγος-Nευροψυχολόγος

Πετούν τους ηλικιωμένους στον δρόμο σαν να ήταν σκουπίδια

 Δεν πάμε καθόλου καλά...

Αγνωστοι έχουν εγκαταλείψει 15 ηλικιωμένους μέσα σε δύο χρόνια!

«Ήταν πολύ αργά το βράδυ, όταν ένα μικρό λευκό βαν σταμάτησε στον δρόμο. Ο οδηγός άνοιξε την πόρτα, έβγαλε μια ηλικιωμένη γυναίκα και την άφησε στο πεζοδρόμιο.
Κοίταξε γύρω του, μπήκε πάλι μέσα και έφυγε αστραπιαία».

Την επόμενη μέρα, οι περαστικοί ειδοποίησαν τον Δήμο Αθηναίων ότι μια γιαγιά σε άθλια κατάσταση βρισκόταν σωριασμένη στο πεζοδρόμιο. Ηταν το 15ο περιστατικό τα τελευταία δύο χρόνια. «Κάποιοι αφήνουν ανθρώπους στον δρόμο. Ανθρώπους ηλικιωμένους, ανθρώπους που έχουν ψυχικά προβλήματα, που είναι άστεγοι, άρρωστοι, βαριά ταλαιπωρημένοι. Ανθρώπους που δεν είναι σε θέση να μιλήσουν, να μας πουν ποιοι είναι», λέει στα «ΝΕΑ» ο κ. Λευτέρης Σκιαδάς που είναι αντιδήμαρχος και πρόεδρος του Ιδρύματος Αστέγων του Δήμου Αθηναίων. Κανείς από τον δήμο δεν ξέρει ποιοι είναι αυτοί που παρατούν ανθρώπους στον δρόμο για να τους φροντίσει το Ίδρυμα. «Ξέρουν ότι έχουμε ένα πολύ ισχυρό δίκτυο κοινωνικής μέριμνας, που καθημερινά προσφέρει 4.000 μερίδες φαγητού σε άπορους ανθρώπους», λέει στα «ΝΕΑ» ο δήμαρχος Αθηναίων Νικήτας Κακλαμάνης. «Αυτός είναι ο λόγος που εγκαταλείπουν τους ανθρώπους αυτούς στα όρια του δήμου.

Για να τους φροντίσουμε και να τους κρατήσουμε στη ζωή όσο περισσότερο γίνεται. Ένιωσα μεγάλο σοκ όταν πληροφορήθηκα ότι υπάρχει τέτοιο σχέδιο. Αλλά μέχρι στιγμής, δεν έχουμε βρει ποιοι το κάνουν. Θα τους βρούμε όμως». Εκείνοι που εγκαταλείπουν τους άρρωστους στον δρόμο επιλέγουν σημεία στα βόρεια και νότια σύνορα του δήμου. «Έχουμε βρει ανθρώπους στις αρχές της Λεωφόρου Βουλιαγμένης, στην Κηφισίας και στη δυτική πλευρά του δήμου», λέει ο κ. Λευτέρης Σκιαδάς. Είναι ελληνικής καταγωγής και έχουν ηλικία από 70 μέχρι και 90 χρόνια. «Οι άνθρωποι αυτοί δεν είναι σε θέση να μιλήσουν με κατανοητό τρόπο. Κάποιοι είναι άρρωστοι σωματικά και ψυχικά. Κάποιοι άλλοι ίσως να βρίσκονταν για χρόνια στον δρόμο, σε άλλες περιοχές ίσως και μακριά από την Αττική. Η γιαγιά που βρήκαμε πριν από λίγο καιρό, πάσχει από Αλτσχάιμερ. Δεν μπορούμε να μάθουμε τίποτα για το παρελθόν τους. Ποιοι είναι, πού βρίσκονταν πριν, ποιος τους πέταξε στον δρόμο».
Οι άνθρωποι αυτοί μεταφέρθηκαν στα ξενοδοχεία του Δήμου Αθηναίων που βρίσκονται στο κέντρο της πόλης. Κάποιοι στο μεταξύ πέθαναν από τις κακουχίες που είχαν υποστεί. Οι κοινωνικοί λειτουργοί του δήμου, όπως ανέφερε στα «ΝΕΑ» ο κ. Νικήτας Κακλαμάνης, είναι συνεχώς δίπλα τους. «Τους δίνουμε φαγητό και τους παρέχουμε κάθε δυνατή ιατρική φροντίδα μέσω των Δημοτικών Ιατρείων».

Η έρευνα
Οι αρμόδιοι του Δήμου Αθηναίων προσπαθούν τον τελευταίο καιρό να εντοπίσουν ποιος βρίσκεται πίσω από αυτήν την επιχείρηση. Αποκλείουν κατηγορηματικά να πρόκειται για υπηρεσίες άλλων γειτονικών δήμων. «Έχουμε πολύ καλή σχέση και συνεργασία με όμορους δήμους». Επίσης, δεν θεωρούν πιθανό το ενδεχόμενο τα πρόσωπα αυτά να είχαν δοθεί από τους οικείους τους σε κάποιο γηροκομείο, το οποίο σταμάτησε να τα περιθάλπει όταν εκείνοι έπαψαν να πληρώνουν για τα έξοδά τους.

  Όπωςλέει ο κ. Λ. Σκιαδάς, το λευκό βαν εντοπίστηκε δύο φορές από αυτόπτες μάρτυρες να εγκαταλείπει ανθρώπους στους δρόμους. Άλλοι εγκαταλείφθηκαν χωρίς κανείς να δει το παραμικρό. Σε συγκεκριμένο σημείο της Λεωφόρου Κηφισίας βρέθηκαν 9 άνθρωποι τα τελευταία δύο χρόνια και στη Βουλιαγμένης, τέσσερις. Πρόκειται για σημεία που τουλάχιστον στο πρόσφατο παρελθόν, ποτέ άλλοτε δεν υπήρχαν άστεγοι ή εγκαταλελειμμένοι πολίτες.

τα Νέα

Έρευνα: Ακόμα και ένα βρέφος μπορεί να ξεχωρίσει το καλό από το κακό... The Moral Life of Babies

Ακόμα και ένα βρέφος μπορεί να ξεχωρίσει το καλό από το κακό, σύμφωνα μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα. Οι γονείς αγχώνονται πώς θα καταφέρουν να μεταφέρουν τις κατάλληλες ηθικές αρχές στο παιδί τους, ίσως όμως αυτό τελικά να τους έχει προλάβει και αυτοί να μην το ξέρουν. 

The Moral Life of Babies

By PAUL BLOOM - NEW YORK TIMES
video 

Nicholas Nixon for The New York Times

All photographs taken at the Infant Cognition Center at Yale University.

Σύμφωνα με την έρευνα, τα μωρά μπορούν να αρχίσουν να κάνουν ηθικές κρίσεις και να ξεχωρίζουν τι είναι καλό και τι είναι κακό, ήδη από την ηλικία των έξι μηνών, κάτι που δείχνει ότι ίσως γεννιούνται με έμφυτες και "καλωδιωμένες" στον εγκέφαλό τους τις θεμελιώδεις ηθικές αξίες.

Η έρευνα έγινε από ερευνητές του πανεπιστημίου Γιέηλ των ΗΠΑ, υπό τον καθηγητή Πολ Μπλουμ, σύμφωνα με τους Times του Λονδίνου και τους Times της Ν. Υόρκης.

Τα ευρήματα της νέας μελέτης ανατρέπουν την κυρίαρχη μέχρι σήμερα αντίληψη ότι οι άνθρωποι ξεκινάνε τη ζωή τους ως μια "άγραφη πλάκα" ηθικής, που διαμορφώνεται στη συνέχεια από τις επιρροές των γονέων και του υπόλοιπου περιβάλλοντος.

Η έρευνα

Σε ένα από τα πειράματα, νήπια ηλικίας έξι μηνών έως ενός έτους παρακολούθησαν ένα φιλμ με κινούμενα σκίτσα, όπου "πρωταγωνιστούσαν" απλά γεωμετρικά σχήματα. Μια κόκκινη μπάλα με μάτια προσπαθούσε να ανέβει ένα λόφο, την ίδια στιγμή που ένα κίτρινο τετράγωνο προσπαθεί να τη βοηθήσει σπρώχνοντάς την από πίσω, ενώ αντίθετα ένα πράσινο τρίγωνο εμποδίζει την μπάλα να ανέβει και την υποχρεώνει να γυρίσει πίσω. Τα παιδιά είδαν αρκετές φορές την ταινία και σε ποσοστό 80%, όταν στη συνέχεια κλήθηκαν να επιλέξουν, έδειξαν την προτίμησή τους στο "καλό" κίτρινο τετράγωνο που βοηθούσε την μπάλα και όχι στο "κακό" πράσινο τρίγωνο που την εμπόδιζε.

Σε ένα δεύτερο πείραμα, ένας σκύλος-παιγνίδι προσπαθεί να ανοίξει ένα κουτί. Ένα αρκουδάκι τον βοηθά, αλλά ένα άλλο τον εμποδίζει. Αφού είδαν κι αυτό το σύντομο φιλμ πολλές φορές, τα παιδάκια στη συντριπτική πλειονότητά τους έδειξαν την προτίμησή τους για το φιλικό αρκουδάκι που βοηθά το σκύλο.

Σύμφωνα με τον Μπλουμ, τέτοιου είδους πειράματα έρχονται σε αντίθεση με τις πεποιθήσεις διάσημων ψυχαναλυτών όπως ο Σίγκμουντ Φρόιντ, που πίστευαν ότι ο άνθρωπος γεννιέται ως ένα "ανήθικο ζώο", ή ψυχολόγων όπως ο Γουίλιαμ Τζέιμς, που θεωρούσε ότι η νοητική ζωή του νήπιου βρισκόταν σε "μεγάλη σύγχυση".

"Υπάρχει πια ένα αυξανόμενο σώμα επιστημονικών στοιχείων που υποστηρίζουν την ιδέα ότι ίσως εκ γενετής υπάρχει κάποια αίσθηση καλούκαι κακού", τόνισε ο Μπλουμ.

Δεν πείθονται πάντως όλοι οι επιστήμονες. Η συμπεριφορίστρια ψυχολόγος Νάντζα Ράισλαντ του βρετανικού πανεπιστημίου του Ντέραμ εμφανίστηκε επιφυλακτική για τη νέα αντίληψη. Όπως είπε, για παράδειγμα, το γεγονός ότι τα παιδιά προτιμούν τον "καλό" που βοηθά την μπάλα να πάει προς τα πάνω, ίσως να μην αποτελεί ένδειξη για κάποια έμφυτη ηθική στο μωρό υπέρ του καλού, αλλά απλώς του γεγονότος ότι τα μωρά προτιμούν να βλέπουν τα πράγματα να πηγαίνουν προς τα πάνω και όχι προς τα κάτω. Σημείωσε επίσης ότι τα παιδιά αρχίζουν να κοινωνικοποιούνται και να μαθαίνουν να ξεχωρίζουν το καλό από το κακό (δηλαδή αυτό που επιτρέπεται και αυτό που απαγορεύεται) ήδη από τη στιγμή της γέννησής τους.

Ο καθηγητής ψυχολογίας του βρετανικού πανεπιστημίου του Νταντί, από την άλλη, επεσήμανε ότι "δεν μπορεί κανείς να μπει στο μυαλό του μωρού. Δεν μπορείς να το ρωτήσεις. Πρέπει να αρκεστείς να παρατηρείς τι είναι αυτό που τραβά την προσοχή του. Ξέρουμε πια ότι κατά το πρώτο εξάμηνο τα μωρά μαθαίνουν διάφορα πράγματα πολύ πιο γρήγορα από ό,τι θεωρούσαμε δυνατό. Είναι όμως δύσκολο να ξεχωρίσουμε αυτό που έχουν μέσα τους εκ γενετής, από αυτό που μαθαίνουν μόλις γεννιούνται".

ΑΠΕ-ΜΠΕ
news.ert